ߺš áè íóóâ÷èí äààëºâð ê¢ö³ë³â
1990 šèëèí íîÿáðü ñàðèí õîéðäã÷ ´ð³ëä íàìàã, "Õàëüìã ¢íí³" ãàçåòèí 糜ã÷èã, ãåíòêí àõ ðåäàêòîð Àëåêñàíäð Áóðõàåâè÷ Àëüäàåâ êàáèíåòóðí äóóäšàíà.
- Òàíèã Ìîñêâàºóð éîâóëõ øèèäâð á³³í³, - ãèš ýí 糜ãëâ. - Äàëà ëàìèí ãåã³í ò¢ð¢í áîëš Õàëüìã Òàœº÷ä áàðàëõš èðõ³ð á³³í³. Òåã³ä Ìîñêâàä ÑØÀ-í õàëüìã àäâîêàò ¡ðášèí Äàâàëà õàðºàä, ýí¢íë³ èíòåðâüþ êåõ äààëºâð òàíä ´ã÷³í³â.
Äàðóíü íåâ÷ê òàã÷ã á³³š³º³ä, Àëåêñàíäð Áóðõàåâè÷ íåìš³í³:
- Äààëºâðèí òóñêàð ꢢíä áè÷³ êåëòí. Äàëà ëàìèí ãåã³í³ òóóšëã÷ áàðàëõºíà òóñêàð õàìãèí
ò¢ð¢íä "Õàëüìã ¢íí³" óìøà÷íð ìåäõ ç´âò³.
Âàøèíãòîíàñ íèñ³ä èðñí ¡ðášèí Äàâàëà áè Ìîñêâàí "Ðîññèÿ" ãèè÷ë¢ðò õàðºóâ. Ýí ÑØÀ-ºàñ Ìëóð íèñš éîâàä Ìîñêâàä çîãñâ. Òèèãõä ýí 43-òà èäð íàñòà çàëó áèë³. Îðñ êåë òàñ ìåääãî. Òåã³ä áèäí õàëüìãàºàð ꢢíäë³âèäí.
Òåð¢í³ êåëñ³ð, ýí 1990-÷ šèëèí àâãóñò ñàðëà, Õàëüìã Òàœº÷ä "Šàœºðèí" 550 šèëèí ´´íèã òåìäãëõä, Ýëñòä áàéðèí êåðã-¢¢ëäâðò îðëöñí áîëâ. Áàñ òèèãõä³í Õàëüìã ÀÑÑÐ-èí Ìèíèñòðì¢äèí Ñîâåòèí Àõëà÷ Áààòð Ìèõàéëîâëà õàðºñí á³³š. Óäë óãà, 1990 šèëèí ñåíòÿáðü ñàðä, Äàëà ëàìèí ãåã³í ÑØÀ-ºóð áàðàëõš èð³ä, á³³ðí õàëüìãóäëà õàðºàä, òåäíä íîì óìøõàð á³³í³, ãèš ¡ðášèí Äàâà Áààòð ×èìèäîâè÷ä 糜ãëñí áîëíà. Áè áàñ íîì óìøëºíä îðëöàä, àìåðèêèí õàëüìãóäûí íåðí äååð³ñ Äàëà ëàìèí ãåã³íë³ õàðºõàð á³³í³â ãèš àäâîêàò õàëüìã ïðåìüåð-ìèíèñòðò êåëñìí.
Á. Ìèõàéëîâ òàœº÷èí õàëüìãóäàñ Äàëà ëàìèí ãåã³íä ìåíä êåë¢ë³ä, Õàëüìã Òàœº÷èí ïðàâèòåëüñòâèí íåðí äååð³ñ Áóðõí øàšíà Áàãøò ìàíà òàœº÷óð áàðàëõš èðõèí òóñê ¢ðâð êåâ. Òàøð ýí ñóðâðàí àäâîêàòàð äàìšóëš êåë³ä, - áóéí áîëòõà, Äàëà ëàìèí ãåã³íä Ýëñò áàëºñíä îäà äååð³í ´äã³ öàãèí ñ³í ºàðà ãèè÷ë¢ð óãà ãèš ç³œãëòí, - ãèš ñóðíà.
Ñàðà õîíã äàâñíà äàðóíü ¡ðášèí Äàâà Äàëà ëàìèí ãåã³íë³ õàðºõëàðí, Ìèõàéëîâèí ýðëºèíü Áàãøò êåëš ìåä¢ëñí ñààìäàí ãèè÷ë¢ðèí òóñêàð áàñ 糜ãëí³. Òèèãõë³, Äàëà ëàìèí ãåã³í èí³ìñêë³ä:
- Õàëüìã Òàœº÷ä ´äìã, ¢ñí, ìàõí á³³í¢? - ãèš ñóðâ.
- Á³³í³, - ãèš àäâîêàò õ³ð¢ ´ãäã.
- Íå, á³³õë³, ò´ð óãà. Áîëàä á³³õãîâ! - ãèš Áàãø èí³äã áîëíà.
Äàðóíü Äàëà ëàìèí ãåã³í èèãš êåëâ:
- Õàëüìã óëñ ýâð³ííü áóðõí øàšàí ìàðòšàõø. Ýíòí éèð ñ³í òåìäã. Îäà Õàëüìã Òàœº÷óð êåç³ éîâõèíü óõàëõ êåðãò³.
Äàðóíü ëèò³í õ³ë³÷ê³ä êåëäã áîëíà:
- Òèèã³ð³í 1991-÷ šèëèí çóíàð éîâõëà ñ³í áîëõìí áèë³, ãèš ñàíšàíàâ.
¡ðášèí Äàâàëà êåñí ìèíè èíòåðâüþ "Õàëüìã ¢íí" ãàçåòä 1990-÷ šèëèí íîÿáðü ñàðèí 23-ä áàðëãäëà.
Äàðóíü 1991-÷ šèëèí çóíàð, óðäàñíü òåìäãëñ³ð, Äàëà ëàìèí ãåã³í Õàëüìã Òàœº÷óð ò¢ð¢í áîëš áàðàëõš èðë³.
Óò òóðøòàí Äàëà ëàìèí ãåã³í Õàëüìãò ºóðâ ä³êš èðñí áîëäã.
ØÀÀÊÓÍ Âàñèëèé