Íåð³í ì´œêð¢ëñí ä³³÷íð

05-05-2017, 17:21 | Таңһчин зәңгс » Санл

Áèäí êèøãò³ óëñâèäí. Áèäí 䳳㠢çñí óãàâèäí. ijí ãèäã ¢ãèã ä³³ëäñí ýëãí-ñàäíà áîëí âåòåðàíìóäûí êåëñí³ñ, äåãòðì¢ä³ñ, ôèëüìóäàñ ìåäí³âèäí. Ìàíà ààâíðèí ºàðºñí áààòð éîâäëûã êåç³ä ÷èãí ìàðòøãîâèäí. Àëäð Äèèëâðèí ÷èíðèã ¢íëõ ¢ã óãà, ä³³íä ãååñí ýëãí-ñàäíà òóñê ºàøóäëºèã êåìš³ëõ àðº óãà. Ò´ðñê³í õàðñã÷ Àëäð ä³í äàëí õîéð šèë õîîðàí ò´ãñâ ÷èãí òåð öàãò áîëñí ìàíà îðí-íóòãèí óãàðëºí îäà ê¢ðòë ñàíãäíà. ¥ðê-á¢ë áîëºí ºàøóòà éîâäëëà õàðºñìí.
"¡êë óãà ïîëê" ãèäã àêö ìàíà øêîëä šèë áîëºí äàâóëãääã áîëâ. Ê´â¢ä-ꢢêä, ýê-ýöêíðíü, áàãøíðíü, âåòåðàíìóä öóºàðí ýí
êåðã-¢¢ëäâðò îðëöíà. ߺàä ãèõë³ òèèãš
ç´ðãò³, áààòð éîâäë ºàðºñí ýëãí-ñàäíà òóñê ñàíëûã õàäºëíàâèäí. ij³÷íð, ²ð³ñ³í ºàçðèã õàðñà÷íð, ôàøèçìèã äèèëñí óëñ äàœãèí "¡êë óãà ïîëêèí" çåðãë³íä á³³õ. Ýí ³ìòí ¢í³ðò³í ¢êë óãà. Áèäí ýäíèã ç¢ðêíä³í, ñàíëäàí õàäºëõëà ýäí ³ìä á³³õ.
Õàëüìã òååãèí áààòðìóä áàñ îëàðí ä³³íä îðëöëà. ijí ýêëõä 3000 øàõó õàëüìã öåðãëäã á³³ñìí. Òåäí äóíä ìàíà ºàçðàí ê¢í Íèêîëàé Ñàíäæèåâ áîëí ìèíè à⺠Èâàí Êóñüêèåâ. Òåã³ä îäà àâºèííü òóñêàð áè÷š ´ãõ³ð á³³í³â.
Êóñüêèåâ Èâàí Êåêååâè÷ Ñîâåòñê ²³ðìèí çåðãë³íä 1939 šèëä ìîðäâ. Ýí¢ã Õàëõèí ªîëóð éîâóëñí áèë³. Öåðãò³í óõàòà, àðºòà áîëš ¢çãä³ä, 1942 šèëä áຠêîìàíäèðì¢äèí Ãîðüêîâñê àðòèëëåðèéñê øêîëä îðâ. 1943 šèëèí ìàðò ñàðä Áàðóí ôðîíòä ä³³ëäš, Ðæåâñêî-Âÿçåìñê îïåðàöä îðëöñìí. Òåð öàãò 213-ã÷ ïîëêèí ïðîòèâîòàíêîâ àðòèëëåðèí áàãèí êîìàíäèð áîëš êîììóíèñòè÷åñê ïàðòèí çåðãë³íä îðñìí. Âÿçüìà, Ðæåâ, Âèòåáñê, Îðøà, Áîðèñîâ ãèäã áàëºñäûã ñóëäõõàð ä³³ëä³ä, çàëó-ç´ðìã³í ¢ç¢ëš øàâòãäàä, “Óëàí Îäí” îðäåí 碢ñìí.
Èâàí Êóñüêèåâ ìàðøàë À.Âàñèëåâñêèéèí ºàðäâðò á³³ñí Áåëîðóññèí ºóðâäã÷ ôðîíòûí õàíüä ä³³ëäë³. Áåëîðóññèí ñóëäõâðèí ò´ë³ áààòð éîâäë ºà𺚠"Çà îòâàãó" ãèäã ìåäàëÿð à÷ëãäëà. Êåíèãñáåðãä ä³³ëäš çóðºàí òàíêèã õàºàä çîãñàºàä ýâð³í èê ãèäã³ð øàâòñí áèë³. "Êåíèãñáåðã àâñíà ò´ë³" ãèäã ìåäàëÿð, äàðóíü “Óëàí Îäí” îðäåí³ð à÷ëãäñìí.
Èâàí Êåêååâè÷ Ñîâåòñê ²³ðìèí çåðãë³íä 1946 šèë ê¢ðòë öåðãëë³. Äåìîáèëèçàöèí õ´´í ñåë³í³ ýäë-àõóã áîñõëºíà ò´ë³ ÷èäë³í ³ðâëë óãàºàð ê´äëš "Çíàê Ïî÷åòà" ãèäã îðäåí³ð à÷ëãäñìí.
Ò´ðñê³í õàðñã÷ Àëäð ä³³í³ ê´ëä õîíãòàí 4619 ê¢í õîðäã á³³ñìí. Ìèí躳ð áîëõëà, "¡êë óãà ïîëê" ãèäã àêö šèë áîëºí äàâóëãäõ éîñòà. Èèì êåðã-¢¢ëäâð ìàäíä êåðãò³ áîëšàíà. Ìàäíä šèðºë áåëãëñí ³ìòèã ìàðòõ ç´â óãàâèäí.

Åëåíà ÊÓÑÊÅÅÂÀ,
Àðøàí-Çåëüìí ñåë³í³ äóíä øêîëûí òóóšèí áàãø

Видео