• Хальмг күүкд улсин зөрг

    Төрскән харсгч Алдр дән гүргүдән орсн кемд хальмг улсиг олна хортнд тоолад, цааҗла харһулад, төрскн һазраснь хол Сиврүр тусмн. Залу улс дәәлдҗ йовсн цагт гертнь көгшд, күүкд улс болн бичкдүд улдсмн. Эднә өөрхн улсиг цааҗла харһулсна тускар дәәлдҗ йовсн салдсмуд медсн уга. 1944 җилин үвлин чилгчәр-хаврин эклцәр хальмг салдсмудыг фронтас буулһад, келн-улсин онц әңг бүрдәгдҗәнә гиҗ мекләд, Широковск ГЭС-ин тосхлтд йовулсмн. Эннь хальмг улсиг цааҗла харһуллһна хойрдгч девсңгнь болсмн.

    • 26-10-2024, 13:45
  • Халхин Һол деер бәрсн диилвр – хойр орн-нутгин нөкцлтин күчн

    85 җил хооран Халхин Һолд ик дәәлдән болсмн. Тенд моңһл теегт японя әәрм болн советск-моңһл церг хоорнд дәәнә үүлдвр болсмн. Советск болн моңһл цергчнр тер дәәлдәнд японя цергиг хамц цоксн диилвриг тетклһнд Хальмг цергчнр орлцсн учрар Халхин Һол деер болсн дәәлдәнә туск илдкл белдгдҗәсн цагла дәкн нег ончта йовдл учрв.

    • 12-09-2024, 15:59
  • Терроризмиг гетлхәр

    2004 җилин һаха сарин 1-д Ар Осетин Беслан балһсна 1-ч тойгта дунд сурһульд әәмшгтә йовдл учрад, дигтә хөрн җил болв. Тиигхд һурвн зун һар күн, тер тоод 186 бичкдүд, әмнәсн хаһцсн билә.

    • 05-09-2024, 12:13
  • «Диилврин мартгдшго тууҗ»

    Иим нертә хураңһун презентац хөн сарин чилгчәр Москвад Поклонная уул деер болсмн. «Цугтаһинь нерәрнь тодлхмн» гидг үүлдврин йовудт «Олн келн- улсин Диилвр» төсвин дииләчнриг тер өдр байрин бәәдлд ачлсн болдг.

    • 06-06-2024, 15:13
  • Күнд-күчр көдлмшт йовулсмн

    - Мана элгн-садыг, цуг хальмг улсиг ямаран чигн учр угаһар урвачнр гиһәд хол Сиврүр туусна туск зәңгиг 1944 җилин эклцәр теднәс бичг ирхлә медҗ авлав. Чееҗм бүтәд, уурм күрәд, яһад мөшклһн-зарһ угаһар неринь һутаһад, төрүц гем уга улсиг җиңнсн киитнлә туусмб гиһәд үүмҗәләв, дәкәд тесч болшго болад, кеер һарад, нам ууляд, тедү дүңгә икәр теднә тускар седклм зовад бәәв, - гиҗ Төрскән харсгч Алдр дәәнә түрүн өдрәс авн церглҗәсн хальмг нисәч, зөргтә дәәч һашута тодлвран келәд, санаһан медүлсн билә.

    • 01-06-2024, 15:14
  • Герман Борликовин керг делгрҗәнә

    Хулһн сарин 12-т Хальмг ик сурһульд урднь һардачар үүлдҗ йовсн Герман Борликовин санлд нерәдсн керг-үүлдвр давулгдв. Һурвн җил хооран Герман Манджиевич сәәһән хәәсмн. 1990-ч хамгин күнд җилмүдт Герман Борликов Хальмг ик сурһуль толһалсмн. Түүнә һардврт кесг шин лабораторь, оютнрин бәәрн, багшнрин төлә гермүд эдлврт орсмн. Җирһлиннь туршарт Герман Манджиевич номин болн багшин өргн үүлдвр күцәҗ йовсмн, 250 һар номин көдлмш бичв, Әрәсән болн һазадын орна тавн ик сурһулин күндтә профессор мөн.
    Герман Манджиевич өр-өвч седклтә күн бәәсмн, тиим сурһмҗиг энүнд ээҗнь Болха Борлыковна өгв. Өнчрсн көвүг эн эврән өскҗ босхсмн.
    Баһ насна үүрмүднь бас эн өдр тодлврарн хувалцв. Новочеркасск политехническ ик сурһульд сурчаһад Герман Борликов экләд номар соньмсҗасмн. Кесг шинҗллтән баһ наста номт ик сурһульдан болн таңһчдан нерәдсмн. Элстә һазрт бат ул-сүүртә олн давхр гермүд тосхлһна кесг эв-арһиг билгтә инженер болн номт үүдәв.
    Профессор Борликов хойр дәкҗ Көк теңгсин көвән ик сурһульмудын негдлтин президентд суңһгдла, Әрәсән болн Хальмг Таңһчин делгрлтд ик тәвцән орулсндан орденмүдәр болн медаляр ачлгдла. Һардач Борликовин күцәсн цуцрлтан уга үүлдврин ашт ода Хальмг ик сурһуль орн-нутгин сүүр тәвгч (опорный) вузмудын тоод орҗана, ик сурһулин иргчин делгрлтд номт болн һардач ик тәвцән орулсмн.
    ҖААХАН Бадм

    • 19-10-2021, 15:43
  • ЧАДМГ МИНИСТР БИЛӘ

    Эн җилд темдгтә олна үүлдәч, педагогическ күч-көлснә ветеран, урднь Хальмг АССР-ин сурһуль-эрдмин министр, Төрскән харсгч Алдр дәәнд орлцач Шарапа Василий сәәһән хәәснәс авн дигтә 40 җил болв.

    • 28-08-2021, 14:57
  • Халун зүркнднь хальмг теегнь хантрата

    Шидр Төрскән харсгч Алдр дәәнд орлцач, «Хальмг үнн» газетин шунмһа түүрвәч Увшин Нәдвд насан барсна туск һашута зәңг ирв. Надвид Убушиевич давсн җилд 95 насна өөнән темдглсн билә. Ончта өөнән темдглсн ветеран энүг йөрәхәр ирсн гиичнрлә хамдан хальмг би бииләд, зөвәр наста болв чигн заглюн бәәхиг герчлсмн. Һундл төрхд, аврлт уга дәәнә, Широковск ГЭС тосхлһна, тууврин күчр зовлңгиг дааҗ һарсн ветеран гемин уршгар сәәһән хәәв.

    • 24-08-2021, 15:00
  • Таңсг билгтә домбрч Манҗурга Булһн

    Үнндән олнд туста, сән ашта эрдмиг, үлү деед билгтә улс медҗ тархадг гиҗ мана өөрд-хальмгин цецн ухана дееҗд иим төв келчксн үг бәәдг. Эн цецн гүн утхта үг домбрч Булһн Бюрчиевна Манджураковла ирлцәтә бәәхнь маһд уга. Хальмг таңһчин сойлын ачта көдләч, хальмг улсин ачта артист, делкәд нернь туурсн хальмг улсин сойл өөдллһнд ик тәвцән орулсн билгт бәәҗ. Номһн, җөөлң заң-бәрцтә, үнн чик һольшг цаһан седклтә, әмтнлә ээлтә, билгтә, чадмг артистиг эс меддг, эс таньдг күн мана Хальмг Таңһчд уга бәәсмн.

    • 19-08-2021, 15:09
  • Советин Союзин Баатр

    Редакцас: Эн җил Төрскән харсгч Алдр дән эклснә 80 җилин өөн болхмн. Санлын Өдр угтҗ бидн хальмг олн-әмтнә шүлгч Көглтин Дава 1965-ч җилд «Хальмг үнн» газетд Советин Союзин Баатр Михаил Арыкович Сельгиковин тускар бичсн илдкл тана оньгт тусхаҗанавидн.
    Сельгика Михаил Төрскән харсгч Алдр дәәнә өмн Әәдрхнд цергә училищ төгсәһәд, түрүн өдрәс авн дәәлдҗ йовсмн. 1941-ч җилин бар сарин 11-әс авн эн Орловск (ода Брянск) муҗд партизанск отрядын ханьд орад, залу-зөрмг кевәр немшнрлә дәәлдсмн. Темдглхәс, Михаил Арыкович эгл цергч болҗ отрядт цергә үүлдврән экләд, терүнә командир болн Степан Разина нертә партизанск отрядын штабин һардач болсмн. 1942-ч җилд Чапаевин нертә партизанск бригадын һардвр Сельгика Михаилыг Фурмановин нертә партизанск отрядын командирин дарукд батлв.
    1965-ч җилд СССР-ин Деед Советин Президиумин зәрлгәр Михаил Арыкович Сельгиковд Советин Союзин Баатрин цол зүүлһгдв. Давсн җилд Сельгика Михаилын 100 җилин өөн күцв. Советин Союзин Баатрин нериг Көтчнрә района Көглт селәнә сурһуль, Элст балһсна уульнц зүүнә.

    • 17-06-2021, 15:54