Эн җилд темдгтә олна үүлдәч, педагогическ күч-көлснә ветеран, урднь Хальмг АССР-ин сурһуль-эрдмин министр, Төрскән харсгч Алдр дәәнд орлцач Шарапа Василий сәәһән хәәснәс авн дигтә 40 җил болв.

Шидр Төрскән харсгч Алдр дәәнд орлцач, «Хальмг үнн» газетин шунмһа түүрвәч Увшин Нәдвд насан барсна туск һашута зәңг ирв. Надвид Убушиевич давсн җилд 95 насна өөнән темдглсн билә. Ончта өөнән темдглсн ветеран энүг йөрәхәр ирсн гиичнрлә хамдан хальмг би бииләд, зөвәр наста болв чигн заглюн бәәхиг герчлсмн. Һундл төрхд, аврлт уга дәәнә, Широковск ГЭС тосхлһна, тууврин күчр зовлңгиг дааҗ һарсн ветеран гемин уршгар сәәһән хәәв.

Үнндән олнд туста, сән ашта эрдмиг, үлү деед билгтә улс медҗ тархадг гиҗ мана өөрд-хальмгин цецн ухана дееҗд иим төв келчксн үг бәәдг. Эн цецн гүн утхта үг домбрч Булһн Бюрчиевна Манджураковла ирлцәтә бәәхнь маһд уга. Хальмг таңһчин сойлын ачта көдләч, хальмг улсин ачта артист, делкәд нернь туурсн хальмг улсин сойл өөдллһнд ик тәвцән орулсн билгт бәәҗ. Номһн, җөөлң заң-бәрцтә, үнн чик һольшг цаһан седклтә, әмтнлә ээлтә, билгтә, чадмг артистиг эс меддг, эс таньдг күн мана Хальмг Таңһчд уга бәәсмн.

Редакцас: Эн җил Төрскән харсгч Алдр дән эклснә 80 җилин өөн болхмн. Санлын Өдр угтҗ бидн хальмг олн-әмтнә шүлгч Көглтин Дава 1965-ч җилд «Хальмг үнн» газетд Советин Союзин Баатр Михаил Арыкович Сельгиковин тускар бичсн илдкл тана оньгт тусхаҗанавидн.
Сельгика Михаил Төрскән харсгч Алдр дәәнә өмн Әәдрхнд цергә училищ төгсәһәд, түрүн өдрәс авн дәәлдҗ йовсмн. 1941-ч җилин бар сарин 11-әс авн эн Орловск (ода Брянск) муҗд партизанск отрядын ханьд орад, залу-зөрмг кевәр немшнрлә дәәлдсмн. Темдглхәс, Михаил Арыкович эгл цергч болҗ отрядт цергә үүлдврән экләд, терүнә командир болн Степан Разина нертә партизанск отрядын штабин һардач болсмн. 1942-ч җилд Чапаевин нертә партизанск бригадын һардвр Сельгика Михаилыг Фурмановин нертә партизанск отрядын командирин дарукд батлв.
1965-ч җилд СССР-ин Деед Советин Президиумин зәрлгәр Михаил Арыкович Сельгиковд Советин Союзин Баатрин цол зүүлһгдв. Давсн җилд Сельгика Михаилын 100 җилин өөн күцв. Советин Союзин Баатрин нериг Көтчнрә района Көглт селәнә сурһуль, Элст балһсна уульнц зүүнә.

Мөрн сарин 3-д маднла хамдан көдлҗәсн Санһҗин Чингиз сәәһән хәәв. Хөрн дөрвтә баахн көвүн генткн гемнәд, эмнлһнд нег долан хонгт бәәһәд сәәһән хәәснь мана редакцин коллективин төлә икл һундлта, зовлңта болв. Чингиз мана редакцд һурвн җил хооран күч-көлснә хаалһан эклв. Хальмг ик сурһульд дөрвн җилә сурһулян төгсәһәд көдлн бәәҗ магистратур төгсәв. Баахн көвүн цааранднь эрдмәрн көдлх саната бәәсмн.

Өр-өвч седкләс болн ни-эвәр бәәлһнәс чинртә юмн һазр деер уга, – гиҗ оюни багш, шаҗна үүлдәч Гевш Джампа тоолдмн. 1994-ч җилд Хальмгт ирәд, гүн номта эн багш таңһчд Бурхн Багшин номиг шинәс өргҗ делгрүллһнд шунҗ орлцсмн. Оюни ик медрлтә, цецн ухата болн серглң заңта гевшиг таңһчин әмтн икәр күндлҗ тевчдг билә. Эн җилин лу сард оюни багш болн цецн ухатл бурхн болв.
«Сохраним Тибет» гидг олна саңгин көдләчнрт гевш Джампа өгсн интервьюг умшачнрин оньгт тусхаҗанавидн. Герлтсн чирәтә, җөөлн хәләцтә, тиньгр заңта номин нәрн сурврмудыг амрар цәәлһҗ өгч, ухани зөөрәсн хувалцҗах бәәдлдән эн мана санан-седклд үлдв.

1988-ч җилин мөрн сарла би түрүн болҗ «Хальмг үнн» газетд көдлхәр ирхлә, намаг тер дарунь дааврта сегләтрин дарукин үүлд шиидсмн. Тиигхд «Хальмг үннд» дааврта сегләтрәр Түмдә Галина көдлҗәсмн, терүнә дарунь Цернә Владимир билә. Володяла хамдан бидн нег-негән соляд газетин тойган һарһдг биләвидн.

- Галя, хіімнь, бос! Цаачнь мґрн тергір муульта тґмр хаалє тосхдг імтн ирљ, чамаг кўліљіні. Улускомин єардач угаєар йовшговидн, маднд кґдлмшин туст заавр ґгх, дікід талдан райодас баєчудыг авч ирх ўг ґглі, кўн кўртљіхш гиєід бііні. Кўўкм, кґґрк, тер кґдлмштін йосндан даргдљана, ґцклдўр сґґни ґріллі ирлі, эндр ґр ціієід уга біітл Советин йосна кергін кўціхір йовх зґвті болљана. Хай тер кґдлмшін, невчк амр, гґњгн юм олљ ав, – гиљ экнь кўўкін серўлн бііљ келљіні.

1943-ч җил декабрь 28-д дегц хальмгудыг нүүлһхлә, Мууһа Борис шинкән көлдән орсн бальчр көвүн, хаалһин түрү-зүдүг дааһад, экиннь нилчәр әмд үлдсмн. Муев Борис Доляевич 1942 җилд Көтчнрә района Сарпа селәнд төрсмн. Эцкнь – Долян Му, Моңһл орн-нутгин революцин орлцач, офицер, экнь – Боова. Эцкнь отхн көвүһән һарад угаднь сәәһән хәәв. Борис деерән хойр ахта, нег эгчтә үлдсмн. Боова һанцарн дөрвн үрән атхад үлдв.

Сталинградын дәәлдлән (1942-ч җилин така сарин 2-с авн 1943-ч җилин лу сарин 2 күртл) күмн-улсин тууҗд хамгин ик гидг бәәр-бәрлдә болснь маһд уга. Шишлң то-дигәр терүнә йовудт хойр таласнь 2 сай һар күн әмнәсн хаһцсмн. Эндр Сталинградын дәәлдәнд советск цергүд немш-фашистнрин цергүдиг хамх цоксн Өдр болҗ темдглгдҗәнә.