Õàëüìã êåë³ð 糜ãëñí ò¢ð¢í äèêòîð

26-06-2017, 17:20 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Äèãò³ 50 šèë õîîðàí, 1967 šèëä, Ýëñòä òåëå¢çëèí öóòõëœ òîñõãäàä ýäëâðò îðóëãäñìí. Òåð öàãàñ àâí òàœº÷èí óëñò Öóòõëœ òåëå¢çëèí 1-÷ ïðîãðàììèã áîëí Õàëüìã òåëå¢çëèí ñîœñõâðìóäûã õ³ë³äã àðº ó÷ðâ. Õàëüìã
òåëå¢çëèí ò¢ð¢í ñîœñõâð Àëäð Îêòÿáðüñê ðåâîëþöèí 50 šèëèí ´´í óãòš, 1967 šèëèí íîÿáðü ñàðèí 5-ä ºàðñìí. Ò¢ð¢í äèêòîðìóä Àëëà Ýðäíèåâà áîëí Åâãåíèé Ëåáåäåâ îðñ êåë³ð ñîœñõâðìóä äàâóëäã áèë³. Äàðóíü õàëüìã êåë³ð ñîœñõâðìóä äàâóëõèí ò´ë³ä
ò´ðñêí êåë³í ìåääã óëñ êåðãò³ áîëâ. Òåã³ä òàœº÷ä äèêòîðìóäûí ìàðºàí çàðëãäàä, õàëüìã êåëò³ óëñèã ø¢¢š àâñìí.
Òèèãõä øèíê³í øêîëàí ò´ãñ³ñí áààõí ꢢêí Àíòîíèíà Ëàêàåâà òåð¢íä ê¢ö³ìšò³º³ð îðëöàä, Õàëüìã òåëå¢çëèí ò´ðñêí êåë³ð êåëäã ò¢ð¢í äèêòîð áîëñìí. Á³³ðí òåëå¢çëèí 50 šèëèí îí÷òà ´´í óãòš, áèäí îäàõí Õàëüìã Òàœº÷èí ñîéëûí à÷òà ê´äë³÷, õàëüìã áàðèí âåòåðàí, ²ð³ñ³í æóðíàëèñòíðèí Íèèö³í³ ãåø¢í, Õàëüìã òåëå¢çëèí ò¢ð¢í äèêòîð Àíòîíèíà Ëàêàåâàëà õà𺚠ꢢíäâèäí. Àíòîíèíà Ýðäíèåâíà ìàäíëà òåð äàâš îäñí öàãèí òóñêàð òîäëâðìóäàðí õóâàëöâ.
- 1968 šèëä Öåëèíí ðàéîíà Ïðóäîâûé ñåë³í³ äóíäûí øêîë ò´ãñ³º³ä, àõ ñóðºóëüä îðõàð Ýëñò áàëºñíóð èðë³â. Ìåë ýí êåìä äèêòîðìóäûí ìàðºàí çàðëãäñí áèë³. Àõ ñóðºóëüä îðõâ, àëü ìàðºàíä îðëöàä, ÷èäë³í ñ´ðš ¢çõâ ãèñí äààâðòà áîë÷êàä, áà÷ì ò´ð ´ìíì çîãñâ. Ñóðºóëüä îðõ öàã íàíä îäà ÷èãí á³³í³ ãèš ñàíàä, ìàðºàíä îðëöõ íåã ì´ñëã÷ øèèäâð àâõëàðí ò´ð¢ö ýíä¢ðñí óãà á³³šâ.
Øèíê³í á¢ðäñí òåëå¢çëä ê´äëõ ñàíà 碢ñí óëñ îëí áèë³. Òåäí äóíä áຠíàñòà, ýð³í äóíäûí íàñòà óëñ ÷èãí á³³ñìí. Ò¢ð¢í àâãòàí ç´â³ð ñ¢ðä¢â. Øèíê³í øêîëàí ò´ãñ³ñí óëñèã àâõ óãà ãèš ñàíóâ. Áîëâ ìàíà öåöí ´âêíðèí êåëñí "Ç´ðñí - äèèëñíë³ ³äë" ãèäã ã¢í ó÷ð-óòõòà ¢ëã¢ð ñàíàíäì îðàä, õ³ð¢ öóõðëãî, ìàðºàíä îðëöâ.
²ð¢í ê¢ñëä³í ê¢ðõèí ò´ë³ ìàðºàíà ºóðâí äåâñœ äàâš ºàðõ êåðãò³ áîëâ. Ìàðºàíä îðëöõàð èðñí ê¢í áîëºíèã îíüãàí ´ã÷ ñîœñàä, õ³ë³º³ä, öóãòàëàíü ꢢíä³ä, ìàðºàíà êîìèññèí ãåø¢ä èê ê´äëìø êåñèíü òåìäãëõ êåðãò³. 1-÷ äåâñœãíü äààš ÷àäëãî êåñãíü ìàðºàíàñ ºàðëà. Õîéðäã÷ äåâñœãèí õ´´í ä´ðâõí ê¢í ¢ëäâ. Äèèëâð á³ð³ä, 3-÷ äåâñœä îðñí ä´ðâí ꢢí³ñ çóã õîéðíü ¢ëäõ á³³ñìí. Ìàðºàíà àø äèãë³ä, äèèëâð á³ðñí óëñèí íåðèíü ºàðºàä êåëâ. Òåäí äóíä ìèíè íåð êåëõë³, ÷ååšì áàéðàð 䢢ðâ.
Òèèã³ä 1968 šèëä ñåíòÿáðü ñàðèí 6-ä òàœº÷ä øèíê³í á¢ðäš³õ òåëå¢çëä ê´äëõ àðº íàíä ó÷ðâ. Ê´äëìø÷ ò¢ð¢í èøêäë³í êåš³ñí íàíä ýííü ç´â³ð äààâðòà áîëñíü ìåäãäš³í³. Òàœº÷èí
´äð-á¢ðèí á³³äëèí, ó÷ðñí öóã òåìäãò³ éîâäëìóäûí òóñêàð îëí õ³ë³º³÷íð³í ñ³³í³ð, éîñòà õàëüìã êåë³ð, ñîœñõä òààëòàºàð êåëš ´ãõ³ð áàñë ÷èðì³äã áèë³â. Þœãàä ãèõë³ ìàíà ñîœñõâðìóäûã
ò´ðñêí êåë³í éîñòà ñ³³í³ð ìåääã àõ ¢éèí ³ìòí õ³ë³º³ä ¢íëš³õèíü òààš ìåääã áèë³â. Òåã³ä ÷èãí êåš³õ ê´äëìø³í êåìòã óãàºàð, äààâðòàºàð ê¢ö³õ³ð îíüäèí øóíäã áèë³â.
Ýí¢íë³ çàëºëäàòà íåã òåìäãò³ éîâäëûí òóñêàð êåëš ´ãõ³ð á³³í³â. Ñîœñõâðèí õ´´í ìåä³ò³ íåã ê¢í íàíä šèœí¢ëâ. "Áຠíàñòà áîëâ ÷èãí õàëüìã êåë³í ñ³³í³ð ìåäí³ò, êåëí³ àéëºòí ÷èãí ñ³í, ñîœñõä òààëòà. Áèäí öóã ´ðê-á¢ë³ðí õàëüìã êåë³ð ºàðäã øèí 糜ã ñîœñõäàí äóðòàâèäí",- ãèš êåë³ä, ê´äëìøòì ê¢ö³ìš äóðäâ.
Òåð öàãò ààâèí êåëñí ýí á¢ë³í ¢ãì¢ä íàíä šèâð óðºàºàä, îìãèì ´ñê³ä, ê´äëìøòì èê óðìä ´ãñìí. Òåã³ä ÷èãí šèœí¢ë³ä, òåð öàãò íàìàã ä´œíñí òåëåõ³ë³º³÷ä³í ýíäð ´äð ê¢ðòë õàíëòòà á³³í³â.
Îäà öàãèí á³³äë ñîëüãäàä, èê òîîò ´œã³ðí õ¢âð³ä, ³ìòí³ õ³ë³ö-òîîëâðò ÷èãí ñîëüâð îðâ. Êåìð òåð öàãèã 䢜ö¢ë³ä õ³ë³õë³, ´äã³ öàãò òåëå¢çë òåõíè÷åñê ýâ-àðºàð éèð ñ³³í³ð àãñãäñí á³³í³. ßìàðàí ÷èãí ñîœñõâðèã óðäàñíü áè÷š àâàä, êåìð ýíä¢ ºàðõëà, ÷èêë³ä øèí³ñ áè÷õ àðº îäà á³³í³. Áîëâ, ìèíè õ³ë³ö³ð, õàìãèí îí÷òàíü òåëåñóôëåð ãèäã ýâ-àðºèã îíö òåìäãëõ êåðãò³. Öààñ õ³ë³ëãî ìîíèòîðò áè÷ãäñí òîîòûã äèêòîðìóäò ñàíàìð óìøõ àðºòà áîëâ. “Øóä ýôèðò” ºàðäã ò¢ð¢í äèêòîðìóä ç³ðì áàðëâðìóäûíü ÷ååš³ð äàñõ ñààì ó÷ðäã á³³ñìí.
Ç´â³ð õîëäš îäñí 60-÷ šèëì¢äò áîëõëà òèèì ýâ-àðº óãà á³³ñíü ìåäãäš³í³. ¥äð áîëºí áèäí “øóä ýôèðò” ºàðäã áèë³âèäí ãèš êåëõë³, ¢ë¢ ¢ã áîëøãî ãèš ñàíšàíàâ. Òåã³ä ÷èãí ÷èäë³í, ìåäðë³í àãñàä, êåëš³õ òîîòàí ýíä¢ ºàðºëãî ÷èê³ð êåëõ á³³ñìí.
×ååšä³í õ³³ðò³º³ð ¢¢ä³ñí ê¢ñëèã šèðºëä òîõðàºàä, Õàëüìã Òàœº÷ä øèíê³í á¢ðäñí òåëå¢çëèí ê´ê ýêðàíàñ "Ñîœñòí, Ýëñò êåëš³í³, ñ³í-ìåíä á³³íò, ê¢íäò³ òåëåõ³ë³º³÷íð. Õàëüìãèí òåëå¢çë ýâð³ííü ñîœñõâðìóäàí ýêëš³í³" ãèš ò¢ð¢í áîëš êåëñíä³í áèé³í õ´âò³ ꢢíä òîîëíàâ. Òåð öàãèã á¢ë³í³ð òîäëš, áຠíàñòà öàã šèãò³ ñ³³õí á³³š ãèš ñàííàâ. Áîðèñ Ìàíäæèåâè÷ ×åíêàëååâëà õàìäàí õàëüìã êåë³ð 糜ãëëºí³ ïðîãðàìì äàâóëäã áèë³â ãèš Àíòîíèíà Ýðäíèåâíà ãèš òîäëíà.
Äàðóíü Àíòîíèíà Ëàêàåâà "Õàëüìã ¢íí" ãàçåòä èðš, 1971 šèë ê¢ðòë êîððåêòîðñê ³œãä ê´äëâ. Äååä ñóðºóëü ñóðõ êåðãò³ ã躳ä, øèíêí ñåêãäñí ÊÃÓ-ä îðâ. Óíèâåðñèòåò ò´ãñ³º³ä, áຠíàñòà áàãø ñóðºóëü-ýðäìèí õàëõä êåñã šèëä³í ê´äëâ.
Áîëâ áè÷êí³ñí àâí äèêòîð ýñ ãèš æóðíàëèñò áîëõ ³ð¢í ñàíàºàí ê¢ö³õ³ð ýí õ³ð¢ "Õàëüìã ¢íí" ãàçåòä èðš ê´äëí³. Òèèã³ä 1980-÷ šèëì¢äèí ÷èëã÷³ñ àâí ãàçåòä à÷òà àìðëºíäàí ºàðòëàí
ê´äëâ. Àõ ¢éèí æóðíàëèñò Àíòîíèíà Ëàêàåâà îëí šèëèí òóðøàðò ðåäàêöä ê´äë³ä, ´´ä³í ìåäðë, áàéí äàìøëò õîðøàñí ê¢í. Ñîéëûí áîëí ñîöèàëüí ò´ðì¢äèí ³œãèí ºàðäà÷, ñîöèàëüí-ýêîíîìè÷åñê ò´ðì¢äèí ºàðäà÷èí äàðóê áîëš ýí äààâðòàºàð ê´äëñìí.
Òàœº÷èí ºàðäâð êåš³õ ê´äëìøèíü ´´ä³í³ð ¢íë³ä, òàœº÷èí ïðàâèòåëüñòâèí Ê¢íäëëºí³ ºàøãàð, íàíü ÷èãí êåñã Ê¢íäëëºí³ ºàøãóäàð áîëí ì´œãí³ ì´ð³º³ð à÷ëñìí. "Õàëüìã ¢íí" ãàçåòä îëí šèëä³í ¢çìšò³º³ð ê´äë³ä, äàìøëòòà æóðíàëèñò áîëàä Àíòîíèíà Ëàêàåâà "Õàëüìã Òàœº÷èí ñîéëûí à÷òà ê´äë³÷" ãèäã íåð 碢ñìí.

Ìàðãàðèòà ÀÐÇÀÅÂÀ

Видео