Кезінк тууљ болн щаљн хадєлгдљах єазрт

Энткгин єазрин ар ўзгт бііх Ладакх гидг єазрт хальмг зуульчлачнр кўрід ирв. Тенд эдн Дала ламин гегіні номд орв. Гималайин ґндр уулмудын ташуєар бііх єазрт кўрсн йовдл эднд ода кўртл сііхн зўўдн болљ тодлгдна. Хамгин тўрўнд Оюни Багшла харєљ, номинь соњссн байрас даву байр бііхий! Дікід болхла, йиртмљин йир сііхн болн імтн ик зуудан кўрч чаддго єазрт одна гисн бас чилшго байр! Ґндр уулмуд дунд бііх кесг кезінк хурлд кўрч Хальмг Тањєчиннь тґлі мґргўл келгўлні гисн бас ик буйнта керг!

Бурхн Багшин Алтн сўмин кґдлічнр гелњгўдин єардврт бўрдіљ кўцісн ўўлдвр сін кўцімљті болв. Эн ик туста, буйнта болн соньн йовлєна тускар одсн улс Манзшрин гегіні клубин дарани сўўрт цуглрљ келљ ґгв. Хальмг Тањєчд диглљ белдгдсн багиг ген Лаванг Лодой толєалљ йовсмн. Кўњкл Багшин номд орна гисн ик хґв гиљ эн темдглв. Ладакхд Дала лам єурвдгч кемдін номин ціілєвр ґгсмн. Йирини номин биш Калачакра номин ціілєвр авна гисн кесг холван буйнта ўўлдвр болљана. Ут-тоодан Мана Багш Калачакра номин ціілєвриг 33 дікљ ґгчіх болљ єарв.

Эн ґдрмўдт Хальмгт бііх гевш Пакчо Ладакхин імтні, тууљин, сойлын болн ірўн єазрин туск ціілєвр ґгв.

Ладакх - Гималайин уулмудт бііні

Энткгин хамгин ар ўзгт бііршдг эн регионд 1994 љил кўртл туристнр оддг зґв уга біісмн. Тґвдин єазрла эн регион мељілљ бііні. Тууљин, географическ болн этнографическ халхарн хойр эн региона імтн хоорндан ґґрхн залєлдата. Ладакх ґдгі цагт Энткгин єазрт орна, Джамму болн Кашмир штатын єурвна кесн хойр хўвинь эзлні. VII-IХ зун љилмўдт Тґвдин империн ханьд ордг бііљ. Хґґннь онц хаана алвт болљ біісмн. Ладакх делгрлтин болн цецкірлтин кемдін эвріннь ханьд Балтистан (ода Пакистан) кўртл орулдг біісинь медхд соньн. Инд єолын кўвієір бііх регионар дамљад, Тґвдиг талдан олн єазрла залєљах хулд-гўўлгіні хаалєс давдг билі. Тиигід 2014 љилд Дала ламин номд орсн хальмг зуульчлачнр тер соньн єазрт кўрч чадв.

Эндр тґвдин шаљна халхин байн авъясмуд эврі єазртан Китдин єардврас кґлті делгрлт авч чадлго бііхлі, энд Ладакхд Бурхн Багшин номиг хадєлљ, цааранднь делгрўллєнд ик оньг ґггдљіні. Энд кезінк цага олн хурл бііні. Шаљна кезінк авъясиг тасллго тер кевірнь хол цагас авн эдн хадєлљ йовна. Ладакхин імтні љирєлд шаљн єол орм эзлні. Кўн кўрхд кўнд єазрт бііх хурлмудт чигн гелњгўд олн, шаљна ўўлдвр тасрхан уга кегдід бііні. Ґрк-бўлин отхн ўрн гелњг болљ хурлд церглдг авъяс энд урдк кевірн біієі юмн.

Цуг імті тоотд нерідсн ном

Иигід Калачакра номин ціілєвр Ладакхд Лех балєснд болв. Июлин 13-д товчлгч ґдр Дала ламин гегіні ут нас насллєнд нерідсн пуджа шаљна ўўлдвр кўцігдсні тускар номд орсн улс келљ ґгв. Любовь Сергеевна Буринова тодлсар, номин ціілєврин сўл ґдриг мартшго. Ном хіірлхин ґмн Дала ламин гегін бийнь дотран зальврљ белддг кемднь орлцсн басл чинрті болн сурємљин сін ашта болна. Арвн тавн минутд Кўнкл Багш белдсніннь хґґн ціілєвр ґгв. «Ом-мани-падме-хум» номиг цугтан кесг дікљ давтљ умшхла, энд цуглрсн 150 мињєн кўўні зальврлєн ямаран кўчті болљахинь ціілєљ медўлв. Эн павильонд цуглрсн улст болн моєлцг єазрин селід-балєсдар бііх цуг улст номин кўчнь кўрхиг заав. Тер тоод Китд бііх шаљнд иткдг 450 сай улсиг чигн орлцулљ, Дала лам ўгдін зааљ келв. Цаєан Діркин номин ціілєвр ґгсні дару, тер ціілєвриг медљ авхд харш болх тоотыг уурулгч ном умшв.

Дала ламин гегінд ут нас дурдгч пуджа щаљна ўўлдвриг Ганден Три Ринпоче єардљ давулв. Цаєан Діркин номин ул деер кегдсн шаљна ўўлдврт олн іілдічнр орлцв. Дала ламин ут нас насллєнд нерідсн ном умшад, эдн кўндллєін медўлв. Тґвдин йосна іілдіч Нечунг бас орлцв. Доладгч Дала лам бичсн Авалокитешварад нерідсн номиг Ганден Три Ринпоче умшад, мана Кўнкл Багш олн љил цуг імтнлієін амулњ-менд йовљ, номин чик хаалєар імтиг залљ йовтха гиљ мґргв.

Мґргўлин хґґн шаљна джоканг гидг халхиг бірдг імтн мандл Дала ламин гегінд залљ нерідв. Йосна єардачнр, шаљна ўўлдічнр, нань чигн тоомсрта улс Дала ламиг йґрів. Тер тоод Джамму болн Кашмир штатын толєалгч министр Омар Абдуллах Дала ламин гегіг тосљ авчах ґрк-бўлин єурвдгч ўйин кўн болљана. Энўні аавнь шейх Абдуллах пандита Нерула ўўрлљ йовсмн, 1976 љилд энд Калачакра номин ціілєвр ґгхднь Дала ламин гегін тосљ авсмн. Дарунь кґвўнь Фарук Абдуллах Дала ламин гегінд нґкд болљ йовсмн. Эдні регионд Дала ламин гегін хойрдад Калачакран номиг хіірлхд Фарук Абдуллах тосљ авч белдврин кґдлмш кесмн. Ода эн љилі Калачакра номин ціілєврт Кўњкл Багшиг эдні ачнь, кґвўнь ода штатын толєалгч министр болљах Омар Абдуллах Дала ламд кўндллєін медўлљ тосљ авснь йир чинрті йовдл.

Хальмг бииєір кўндллєін медўлв

Дала ламд кўндллєін медўлљ, йґрілін нерідсн улс дунд Хальмгин элчнр чигн дутлго орлцв. Хальмг би белдід, терўгін Кўњкл Багшт ўзўлв. Олн зўсн кґгљм дунд Гималайин ґндр уулмудт генткн «Аакин кўўкн Котуш» гидг дууна айс кўњкнід, імтні оньг авлв. Хальмг сііхн хувцта кўўкд болн кґвўд шаљнд шўтдг улсин Кўњкл Кґтлврчт тиигљ кўндллєін медўлв. Эн биилсн баєчуд артистнр биш, йирин олн зўсн эрдмті улс, энд Хальмгиннь нерн дееріс ирсн улс тґрскн єазрин нериг дуудулх седкл зўўєід, тиигљ хальмгуд Дала ламиг ямаран кевір кўліљіхинь медўлхір бииєин дґњгір ўзўлв. Дала ламд хальмгудын «Тавшур» йир таасгдв. Талдан олн єазрас ирсн улс оньган ґгід, кесгтін альх ташљ бииєин эрдмиг, олмєа хальмгудыг темдглв. Тер цагас авн хальмгудыг альднь чигн ўзід, таняд, ґґрдљ ирід, зурган цокулад, соньмслєан медўлљів.

Нгари провинцин гелњгўдин нииціні элчнр мана элчнриг тосљ авад, тенд біісн цаглань ик дґњ болв. Бііх геринь белдід, цаглань хотынь ґгід, хурлмудар болн ірўн нань чигн єазрар дахулљ йовад, эдн йосндан хальмгудт нўдн-амн болв. Олн суврєн ґндр уулын ташусар тівгдсн бііні. Эмч Юля келсір, Хиросима болн Нагасаки балєсдиг американцнр атомн бомбсар уга кесні хґґн японцнр цуг делкід 108 суврє босхх шиидвр авсмн. Японцнрин тосхсн йир сііхн суврєнд эдн орад, мґргід єарв.

Бакула ринпочен хўвлєн болсн баахн гелњ ода сурчах хурлд одсн йовдл йир тодлгдв. Урднь біісн Бакула ринпоче Хальмгт 1989 љилд ирсинь дундын наста улс тодлдг болх. Кезінк хурлмудт орад, мґргхлі, кесг зун љил імтн мґргљ йовсн біірні евілд кўртсн болљ медгљісинь Любовь Сергеевна тодлна. Ґњгрід кесг љил болсн экнь генткн зўўднднь орв. Серчкід Любовь Сергеевна чик йовдл кељіхін, хара биш нааран Ладакхур ирсін медв.

Лехас єаря йовад, зууран машин хамхрад, эдн невчк кўліврті біів. Эдні хґвір хол биш кезінк хурл біісинь, тенд хойр зун љил болсн ик кґшіст бурхна дўр тодлгдсиг эдн ўзв. Афганистанд деермчнр уга кесн бурхдин кґшіслі насарн ідл бурхдин кґші ўзљ, теднд зальврх хґв тиигљ учрв.

Нерті орс зурач В. Верещагин зургтан тодлулсн хурлд чигн кўрч хальмгуд мґргв. 1875 љилд Гималайин уулмудт кўрід, Ладакхд ирід уулмуд дунд біісн тер хурлыг зурсн зургнь ода Третьяковск галерейин кґрњгд бііні. Уулта єазрт ташуєарнь дахад єазр эд-бод кељ бііх кґдлмшч улсин біідл-љирєллі таньлдад, зірм уулмудын орасиг залєљ ки-мґрн олар ґлгіті біісинь ўзсн хальмгуд олн тодлврта хірљ ирв.