«Бидн - нег ґрк-бўл»

10-09-2019, 09:52 | Таңһчин зәңгс » Сойл

Тавн љил дарандан мана тањєчд «Бидн – нег ґрк-бўл» гидг керг-ўўлдврин медлд бииєин болн келн-улсин хот-хоолын фестивальмуд болљана. Тањєчин сойлын болн туризмин министерствин седвірір болљах эн фестивальмуд келн-улсин кергўдин федеральн агентствин дґњгір бўрдігдні. Олн келн імтн хоорндан иньгллтин залєлдаг батрулљ, сойлан, авъясан делгрўлљ, нег-негніннь біідл-љирєлір соньмсљ, нег ґрк-бўл кевті нииті бііхин тґлі эн керг-ўўлдвр давулгдна. Љил ирвіс терўнд орлцдг коллективсин болн келн-улсин ниицісин то икдљіхнь эн керг-ўўлдвр туста болн кергті болљахиг иткўлљіні.

Хотын сіінинь - гиичнртін

Сентябрь сарин 6-д Н.Пальмовин нерті Келн-улсин музейин талвњд «Вкусная Калмыкия» гидг фестиваль болв. Нааран ирсн імтн олн зўсн шимті болн амтта хот-хоолын ўнр ик холас соњсч, шулуєар терўг амсхар седв. Мана тањєчд біідг олн келн-улсин нииціс хальмг, даргин, армян, корей, тўрг, хасг улсин хот-хол белдв. Олн зўсн темсті шарсн теміні махн, хґґні толєа, плов, єуйрин зўўті кегдлмўд болн нань чигн хот-хол жюрин оньгт тусхагдв. Темдглхіс, эн фестивальд гемті-шалтгта болн медітнрин Гер-интернатын кґгшд орлцсн билі, тегід эдн цуг эн сенр хот-хол амсв. Келн-улсин ниицін болєн белдсн хот-хоолын тускар келсн деерін, терўг яєљ белддгин, эрўл-мендд тернь ямаран тус кўргдгин тускар келљ ґгв.
Фестивалин йовудт соньн марєас давулгдв. Тиигід, хойр минутын алднд кен хамгин икір боорцг идхинь йилєљ авв. Эн марєанд єурвн кґвўн орлцад, диилвр бірхір зўткв. Элстин 17-ч тойгта школын 6-ч классин сурєульч Саша Церенов эн ахр кемд арвн негн боорцг идід, диилвр бірв. Энўні келсір, эн боорцг идхдін йир дурта. Экнь болн ээљнь дару-дарунь боорцг шарна, тегід кґвўнд эн марєана даалєвр кўнд болсн уга. Саша эн љиліс авн «Тюльпанчик» гидг бииєин коллективин ханьд орв, эн фестивальд ўўрмўднь билг-эрдмін ўзўлв, тегід эн ўўрмўдін дґњнхір ирсн бііљ.
Сўл цагт мана тањєчур олн гиичнр ирдгнь йир сін болљана. Хальмг улсин сойлар, авъясар соньмсад ирсн туристнр келн-улсин хот-хол амсхар седні. Хам-хоша біідг регионмудас ирсн гиичнрт біітхі, хол єазрас ирсн гиичнрт хальмг ці, боорцг, хґґні махн таасгдна. Тегід эдн олн зўсн сувенир хулдљ авсн деерін біірн арєлачнр кељ єарєдг хот-хол бас авч хірхір седні гиљ фестивалин бўрдієічнр тоолад, олн зўсн эдл-уушин яарм бўрдів. Хар Єазра района «Первомайский» эдл-аху махна зўўті эдл-ууш, «Арсан» предприять ишксн махта хот-хол, «Бургуста» болн «Лола» ўсні зўўті хот-хол хулдв. «Первомайский» эдл-ахуд кељ єарєдг махна зўўті эдл-уушиг хулдсн Люаза Мартунован келсір, эдн хґґні болн ўкрі махар кесн кегдлмўд, дотр, махта хаш авч ирв. Імтн дарунь эдні эдл-уушиг хулдљ авад, баєар авч ирснд єундв. «Бургуста» предприятьд ўс, кефир, ряженк болн йогурт кені, імтн эдні эдл-уушиг бас дарунь хулдљ авв.
Фестиваль шуугата-байртаєар давв гиљ келх кергті. «Масис» гидг армян улсин сойлын Цутхлњ, «Азербайджанский конгресс», хасг улсин «Жерлестер», «Дагестанская диаспора», «Общероссийская объединение корейцев», «Барт» гидг дагестан улсин, тўрг-месхетинцнрин Нииціс билг-эрдмін ўзўлљ, ўзмљті нір-наад ўзўлв. «Бурхн Багшин Алтн Сўм» Цутхлњ хурл вегетарианск хот-хол, Хальмгин болн Элстин епархь христианск хот-хол белдљ, бас эн фестивальд орлцв. Жюрин гешўдт диилічнриг йилєљ авхд зґвір берк болад біів. Тер бийнь ямр чигн марєанд дииліч йилєљ авгдх зґвті.
- Олн келн улс хот-хоолан ўзўлід, байрин ніірт эс гиљ ґдр болєн болєдг хотан олна оньгт тусхав. Мана тањєчд біідг олн келн-улсин нииціс эн фестивальд шунмєаєар орлцљ, билг-эрдмін ўзўлљ, эвріннь сенр болн шимті хотар мадниг тоов. Эн фестиваль келн-улсин иньгллтин, амтта хот-хоолын, келн-улсин сойлын ик нір болв,- гиљ жюрин ахлач, тањєчин сойлын министрин дарук Николай Санджиев келід, диилічнрин нерд олнд зарлв.
Тиигід, «Вкусная Калмыкия» гидг фестивалин гран-при хасг улсин «Жерлестер» гидг сойлын Цутхлњ шўўљ авад, дипломар ачлгдв. Азербайджан, армян, корей болн дагестан улсин Нииціс Кўндллєні дипломсар темдглгдв.

Сііхн бииєірн зўрк авлв

«Жизнь в вихре танца» гидг фестиваль бас болв. Хойр ґдртін болсн фестиваль Ик Буурл селінд байрин біідлд секгдід, мањєдуртнь Элстд давв. Ростовск областяс «Росинка», Ар Осетияс «Сармат», Чечняєас «Турпалхо» ансамбльмуд билг-эрдмін ўзўлхір ирв. Ик Буурла сойлын болн искусствин цутхлњд болсн байрин концертд Эмба Манджиевин нерті «Герл» ансамбль болн олн-імтні ўўділтин «Торєа» гидг бииєин коллектив гиичнриг хальмг улсин сойлла таньлдулв.
Мањєдуртнь фестивальд орлцачнр «Хореографическ зґґр болн бииєин технологийс» гидг тґрір болсн «тґгрг ширін» сўўрт цуглрв. Терўнд орлцсн коллективсин єардачнр келн-улсин бииєин ґвірциг хадєллєна, ґдгі цага эв-арєс олзллєна болн дорас ґсч йовх ўйнрт ґвкнриннь сойл медўлљ ґглєні тґрір кўўндв.
Ірісін болн Хальмг Тањєчин искусствин ачта ўўлдіч, Хальмгин Герой, «Ґґрднр» бииєин театрин художественн єардач Петр Надбитов фестивальд орлцхар ирсн гиичнриг бўлінір тосч, мана тањєчур ирснднь ханлтан ґргв.
- Иим фестивальмуд кергті болн туста. Эн тавн љилдін дарандан болљана, тегід сін авъяст тохрљах керг-ўўлдвр болљана. Терўнд орлцљах коллективсин то ґсід йовхнь байрта. Бидн хоорндан таньлдад, келн-улсиннь сойлын тускар медўлід, ямаран хувц ґмсдгинь, яєљ би биилдгинь медљ авнавидн. Бидн цуєар Ірісід нег ґрк-бўлд біінівидн, тегід нег-негін медх кергті, хоорндан нииті, дін-даљг уга бііх зґвтівидн. Мана тањєчд эндр бииєин олн ансамбль бііні, эннь сін. Дорас ґсч йовх бичкдўд олн зўсн би дасч авх зґвті, болв хальмган геехмн биш, - гиљ Петр Тимофеевич келв.
Чечняєас ирсн «Турпалхо» гидг бичкдўдин ансамбль эн фестивальд єурвдад ирљіні гиљ художественн єардачнь Хусейн Магомедов келв. Эдн биилсн «Даймо» гидг би «тґрскн» гиљ орчулгдна, эдн чечен улсин сойлла таньлдулсн деерін талдан коллективсин ўўділтлі таньлдв. Ростовск областин «Росинка» ансамбль эн фестивальд тўрўн болљ орлцљана, болв мана тањєчур хойрдад ирв. Эдн 2016 љилд хазгудын сойлын фестивальд орлцсн бііљ. Хальмг Тањєчд эдниг йир сіінір тосв гиљ биичнр темдглід, «Чичрдг» би дассна тускар байртаєар келв.
Хальмг Тањєчин сойлын болн туризмин министрин ўўлиг дааљадг Хонгор Эльбиковин келсір, фестиваль ґргмљті кевір давв. Сенр хот-хоолын фестивальд урднь тавн-зурєан келн-улсин нииціс орлцдг біісн болхла, эндр арв шаху элч орлцљана. Бииєин фестивальд орлцачнрин то бас ґсчіхнь байрта. Маднла хам-хоша біідг регионмудын коллективс манаєур ирхдін дурта, эднлі иньгллтин тагт батрљана. Эн љил тўрўн болљ біірн арєлачнр эдл-уушин яарм давулв, імтн эдні кељ єарєдг хот-хол таасч хулдљ авв. Сентябрь сарин 22-т Лаганьд болх Міідр гегіні кґші секлєні байрин керг-ўўлдврин йовудт бас ик фестиваль давх гиљ Хонгор Бадмаевич келв.
«Жизнь в вихре танца» гидг фестивальд орлцачнр тііз деер єарч, олн келн-улсин би биилљ, сойл олн імтиг негдўлдгиг ўзўлв. Хальмг, орс, чечен, осетин улсин би ўзмљті болн сііхн болљахиг цуєар ўзљ, дор ормдан тесч сууљ чадлго теднлі хамдан биилв.

Наталья ДАВАЕВА
И.Музраеван цоксн зургуд

Видео