Ñåãîäíÿ, â äåíü ñòîëåòèÿ íàøåé ãàçåòû, ìû îòäàåì äàíü óâàæåíèÿ, à êîìó è ïàìÿòè, ñâîèì ïîñòîÿííûì ÷èòàòåëÿì. Îäíèì èç íèõ ÿâëÿëñÿ Àëåêñàíäð Êîòûêîâ, äî êîíöà ñâîèõ äíåé îñòàâàâøèéñÿ ãîðÿ÷èì ïàòðèîòîì Êàëìûêèè è âåðíûì ÷èòàòåëåì "Õàëüìã ¢íí".

Öàã ãèñí þìí íåã³ð á³³äãî. Íåã ¢ë¢ ýêë³ä ê´äëñí öàãò íàì êå糺¢ð äàâñíü ìåäãäõø. Îäàõí ãèëò³ áè "Õàëüìã ¢íí" ãàçåòèí ðåäàêöä èðš ê´äëñí áîëíàâ, áîëâ ýí šèëèí íîÿáðü ñàðä ýíä ýêë³ä ê´äëñí³ 20 šèëèí ´´í ê¢öš³í³. Òèèãõä "Õàëüìã ¢íí" ãàçåòèã òîëºàëšàñí Àëåêñàíäð Áóðõàåâè÷ Àëüäàåâ øèí èðñí íàìàã äàõóëàä, ðåäàêöèí
öóã ³œã¢äèã ¢ç¢ë³ä, õàìäàí ê´äëõ óëñëà òàíüëäóëàä, ê´äëìøèí îðìäì ñóóëºñí áèë³.
¥´ºèí ´ð á³³õë³ ´, ê´´ºèí ´´ð á³³õë³ ê´ ãèäã ¢ëã¢ð á³³äã áèøèé. Ò¢¢øœ áè áàéí äàìøëòòà, ´´ä³í ìåðãšëòò³ óëñèí ´´ð ê´äëš, ñ³í òîîòûíü áèéä³í øèœã³š àâëàâ. Áèëãò³ ãèñí æóðíàëèñòíð Àíòîíèíà Ëàêàåâà, Èâàí Ñàíäæè-Ãàðÿåâ, Âàëåíòèíà Ïàòàåâà àõòà ê´äëìøèííü õàëõàð ñ¢â-ñåëâã³í ´ã÷, ä´œ-òóñàí ê¢ðãš, ¢ëã¢ð-¢çìš áîëäã áèë³.

"Õàëüìã ¢íí" ãàçåòä áè èðš ê´äëõä ºóðâí ¢éèí æóðíàëèñòíð ê´äëš³ë³. ij³íä îðñí, Ñèâðèí òóóâðèã äààš ºàðñí ê¢íäò³ óëñèí àðäàñ äàõš, òèèãõä òàœº÷èí æóðíàëèñòèêä òåäí³ ¢ðä îðšàëà. Ñèâðèí õ´´í Ñòàâðîïîëüñê ïåäèíñòèòóò ò´ãñ³ñí áààõí çàëóñ Ñåðãåé Áàðòóíîâ, Àíäðåé Ýðäíèåâ, Áîðèñ Ëåòóåâ áîëí íàíü ÷èãí áàº÷óäàñ êåëí³ áèëãò³º³ñíü ø¢¢š àâàä, ãàçåòèí ê´äëìøò îðóëñí áîëšàíà. Òàœº÷àí ò¢ðã³ð áîñõš àâ÷, îðí-íóòãèí óëñèí çåðãë³íä òåð¢ã³í ç´âò³ êåâ³ð îðóëõàð ç¢òêš³ñí óëñèí ´´ð ìåäðë àâ÷, òàõøõ òààë ìàäíä, áຠíàñòà æóðíàëèñòíðò ó÷ðëà.

"Õàëüìã ¢íí" ãàçåòèã áàðò áåëäëºí - í³ðí êåðã. Ïëàí¸ðê áîëºíä ýí ò´ð³ð òîäðõà ꢢíäâð áîëíà. Ãàçåòèí ðåäàêöèí ê´äë³÷ áîëºí ýâð³ êåðã³í ñ³³í³ð ê¢ö³õ ç´âò³. Æóðíàëèñòíð õàëüìã êåë³í ñ³³í³ð ìåäñí äååð³í ²ð³ñ³ä, òàœº÷ä áîëäã éîâäëìóäûã ÷èê³ð øèíšëš, áè÷õìí áîëšàíà. Ýäí³ ñòàòüÿñèã, ðåïîðòàæìóäûã çóðãóä êååð¢ëí³. Ìàíà "Õàëüìã ¢ííä" îëí ç¢ñí šèëì¢äò ê´äëñí çóðã öîêà÷íð Ðàèñà Àëåêñååâíà Àñòàõîâà, Èâàí Áàòûðåâè÷ Áóðñàêîâ, ¡ëí÷ Óñòèåâè÷ Êèòëÿåâ, Àëåêñàíäð Êèðèëëîâè÷ ×óìàòîâ, Íèêîëàé Áîâàåâè÷ Ëèäæèåâ, Ýðäíè Àáóøàåâè÷ Äæèìáååâ, Âëàäèìèð Íàðàíîâè÷ Ìó÷åðÿåâ, Âàñèëèé Ìèõàéëîâè÷ Ìîðîçîâ, Äîðš Çàìáàåâ, Àíäðåé Óñòèåâ æóðíàëèñòíðò ñ³í í´êä áîëš éîâëà. Òåäí³ öîêñí çóðãóä îðí-íóòãèí, òàœº÷èí á³³äë-šèðºëèã ñ³³í³ð ¢ç¢ëäã áèë³. ¥äã³ öàãò ýíòí òóóšëã÷ éîâäëìóäûí ñ³í ãåð÷ áîëšàíà.

Ãàëèíà Õåé÷èåâà ò³âí šèëä³í õàëüìã ÑÌÈ-ä ê´äëš³í³, ò¢ð¢ë³ä "Õàëüìã ¢íí" ãàçåòä õàëüìãàºàð ðåïîðòàæìóä áè÷³ä, 60-÷ šèëì¢äò áຠíàñòà æóðíàëèñò áîëàä, îëí
ç¢ñí êåðã-¢¢ëäâðò îðëöàä, Óêðàèí³ñ èðñí Çàïîðîæüåí áè÷³÷íðèí äåëåãàöèã òîñëà, òåð öàãàñ àâí ñîéëûí šèðºëèí îëí ñîíüí éîâäëûí òóñêàð ÿºš áè÷äãèíü äàñš àâñìí. Òèèã³ä áè÷³ä éîâš ãàçåòèí äààâðòà ñåãë³òð ê¢ðòë ´ñâ.

Ïåðâûì ðóêîâîäèòåëåì Êàëìûöêîãî Èçäàòåëüñòâà, ñîçäàííîãî â ôåâðàëå 1975 ãîäà, ðåøåíèåì ñåêðåòàðèàòà Êàëìûöêîãî îáêîìà ÊÏÑÑ áûë Á.Ä. Øóíãàåâ. Ïî ñóòè, ïîä íåïîñðåäñòâåííûì ðóêîâîäñòâîì ýòîãî ÷åëîâåêà áûëî ïîñòðîåíî íûíåøíåå çäàíèå Äîìà ïå÷àòè, â êîòîðîì óæå ìíîãî ëåò ðàñïîëàãàþòñÿ ðåäàêöèè ìíîãèõ èçäàíèé, à ñòàðîæèëîì Äîìà ïå÷àòè ÿâëÿåòñÿ ðåäàêöèÿ ãàçåòû "Õàëüìã ¢íí".

 íà÷àëå 1970-õ ïîñëå îêîí÷àíèÿ Ëèòåðàòóðíîãî èíñòèòóòà èì. Ì. Ãîðüêîãî â ã. Ìîñêâå â ðåäàêöèþ ãàçåòû "Õàëüìã ¢íí" ïðèøëà ðàáîòàòü ïåðåâîä÷èêîì Â.Í. Ýðäíèåâà.

"Õàëüìã ¢íí" ãàçåòèí òóóš õàëüìã óëñèí òóóšëà áàò êåâ³ð çàëºëäàòà. Îëíà á³³äë-šèðºëä áîëšàõ õ¢âðëòñèí, ýãë óëñèí ´äð-á¢ðèí, ýäíèã ¢¢ì¢ëš³õ ò´ðì¢äèí òóñêàð æóðíàëèñòíð òàñðõàí óãàºàð áè÷í³. Ñåë³í³ ýäë-àõó ìàíà òàœº÷èí ýêîíîìèêèí óë òîãòàšàõàñ èøò³ ãàçåòèí ðåäàêöä ñåë³í³ ýäë-àõóí ³œã êåç³ ÷èãí õàìãèí èê áîëäã áèë³. Íàéäã÷ šèëì¢äèí ÷èëã÷³ð íàìàã "Õàëüìã ¢íí" ãàçåòä èð³ä ê´äëõä ýí ³œãä Áîðèñ Ñàíäæèåâè÷ Ëåòóåâ, Ñåðãåé Êàðòèåâè÷ ×îÿíîâ, Õîøóä Õàëãàåâè÷ Óäðþøåâ àõòà ê´äëäã áèë³. Ýäí ê´äëìø³í êåí éîâš êåç³ ÷èãí øîãëàä, êåñã èí³äò³ þì êåë³ä éîâäã óëñ áèë³. Êåí íåãíü òèíüãð, ÿìàðàí ÷èãí õàð óõàí óãà, öàºàí ñåäêëò³ óëñ áîëš íàíä òîäëãäâ. Áîðèñ Ñàíäæèåâè÷ ñåë³í³ ýäë-àõóí ò´ð³ð áè÷ñí äååð³í ä³³í³ âåòåðàíìóäûí òóñêàð áè÷äìí. ²ì³í ³ðâëëãî õîðòíëà á³³ð á³ðëäñí êåä¢ ç´ðìã áààòðìóäûí òóñêàð ýí áè÷ñí áîëõ! Îëí šèëèí òóðøàðò öóãëóëñí âåòåðàíìóäûí çóðãóäíü ýíäð ´äð ê¢ðòë ðåäàêöèí àðõèâä õàäºëãäšàíà. Õîøóä Õàëãàåâè÷ ìàòåðèàëìóäàí îðñ êåë³ð áè÷äã áèë³. Ýí¢í³ áè÷ñèã îð÷óëëºíà ³œã äàðóíü îð÷óëäã á³³ñìí.

Áàëçí ç³³ñœãèí çååíöð áîëäìí
×åíêàëèí Áàäìèã ñîœñõëà,
×ååšì ñàðóëäàä îäíà.
×èêí³ õóšð õàíàä,
×èíðíü äåâðñí áîëíà,
ãèš õàëüìã óëñèí áè÷³÷ Áåìáèí Òèìîôåé áè÷ñí áîëäã. Ëàâòà, ÿºñí ò´â ¢ãì¢ä ýñèé?

Âàæíåéøèì îáùåñòâåííî-ïîëèòè÷åñêèì ñîáûòèåì â æèçíè íàøåé ðåñïóáëèêè â 2017 ãîäó ÿâëÿåòñÿ, áåçóñëîâíî, 100-ëåòèå íàöèîíàëüíîé ãàçåòû "Õàëüìã ¢íí".