Чаңһ-чиирг бичкдүд өстхә!

18-08-2020, 15:39 | Таңһчин зәңгс » Эндрк ґдрин тґрір

Эн җилин эклцәр, туула сард орн-нутгин федеральн хургт кесн дуудвртан Президент Владимир Путин Әрәсән школмудын эклц классмудын сурһульчнриг халун хот-хоолар теткхмн гисн даалһвриг өгсмн. Федеральн шаңһан дөңгәр техническ цуг таал тогтаһад 2020 җилин һаха сарин1-әс авн сурһульмуд шинәр көдлх. 2023 җил күртл ах классмудын сурһульчнриг болн колледжмүдин оютнриг болн сурчах нань чигн арвтнриг халун хот-хоолар тетклһнә төриг ода хаһлҗана.
Ноха сарин 11-д орн-нутгин Толһач шинәс эн төрәр федеральн правительствлә болсн севлцәнд күүндвр кев. Сурһульмудыг халун хот-уудг бәәрәр теткх кергтә эс гиҗ эднә төлә шишлң предприятьмүд хот-хол белдх зөвтә. Элстд бас тиим комбинат секхәр зуралҗана.
Тиим предприять тосххла, амрар сурһульмудыг болн нань чигн сурһулин бүрдәцсиг халун шимтә хот-хоолар теткҗ болна. Тер мет хот-хоолын чинрт һол оньган өгч, дигтә-даратаһар бүрткҗ болна. Тиим төрт президент бас һол оньган өгв, заканд чигн тиим неквр хәләгдҗәнә.
Болв мана таңһчин селәдәр тиим дигтә-дарата көдлмш бүрдәгдв гиҗ келҗ болшго. Түүнә тускар Владимир Путин бас оньган өгч келв. Селәдт бәәх баһ комплектн сурһульмудт һол оньган өгхмн гиҗ президент онц некв.
Мана таңһчин селәдәр зәрм райодт эн төр бүклдән сән чинртәһәр күцәгдсн билә. Эн кергт фермермүд болн бәәрн йосна органмуд ик дөңгән күргҗәсмн. Ода эднә таал улм ясрхмн гиҗ келҗ болҗана. Яһад гихлә эклц классмудын төлә халун хот-хол белдҗ чадх цуг сурһульмуд 2020-2021 җилд шаңһас демин мөңг авч чадҗана, тиим шиидвриг Әрәсән правительств авсмн.
«Урднь болхла зуг региона цуг сурһульмуд халун хот белддг болхла тиим дем өгхәр седҗәлә, болв ода шин цаасн батлгдв, тегәд ода ямаран чигн сурһуль белн болхла федеральн субсидь авч чадҗана, тернь үнн-чик шиидвр болҗана», – гиҗ правительствин барин цергллт келҗәнә, тернь мел чик.
Мишустинә батлсн закврас иштә 2020 җилд эн кергт 22 шаху җува арслң йовулгдх. Дарук хойр җилд 113 шаху җува арслң өггдх гиҗ хәләгдҗәнә. Эклц классмудт сурчах сурһульчнрин тоола демин кемҗән ирлцх. Регионмудт тер мөңгн сурһулин шин җил эклтл ирх.
Шаңгин батлсн иим шиидвр ик чинртә, яһад гихлә хамгин түрүнд бичкдүд халун шимтә хот-хоолар теткгдх зөвтә, тиим таалд эднә цогц-махмуднь батрх, иргчдән эдн чаңһ-чиирг улс болҗ өсх. Мел тиим даалһвриг йосн урднь бас өгчәлә, болв халун хот угаһар. Баһ тетквртә өрк-бүлмүдт өсҗәх бичкдүд хот-холар теткгддг бәәсмн. Болв орн-нутгт эднәс невчк сәәнәр бәәдг, болв теднлә әдл угатя, немр мөңгн уга талдан кесг сай улс бәәсмн, эднә үрд болхла хот-хол угаһар үлдҗәсмн. Тернь орн-нутгин һардврин хаҗһр хәләц бәәсмн. Цуг улсин тускар ухалх кергтә, цуг бичкдүд әдл зөвтә эдлхмн. Байн улс эврән үрдән теткхмн, теднә тускар нам келәд керг уга, теднә күүкд йирин сурһульд чигн зәрмдән орхш.
Ода орн-нутг невчк байҗад, мөңгтә болад, олн улсин тускар ухалдг болҗана. Халун хот-хоолын туск закан терүг иткүлҗәнә, өрк-бүлин оруг хәләлго, цуг бичкдүд йилһл угаһар шимтә хот-хоолар теткгдҗәнә, тернь мел чик закан. Ода әмтнә җирһлиг ясруллһна төлә талдан закад чигн батлх цаг ирҗ йовна.
Эндр өдр Әрәсәд 6,8 сай бичкдүд-сурһульчнр бәәнә, урдаснь кесн то-дигәр эднә тонь 2021 җилд 7,1 сай, 2022 җилд – 7,2 сай болхмн. Мана Хальмг Таңһчд бас бичкдүдин тонь өсәд йовна. Эн закана неквриг күцәлһнә кем 2023 җил күртл утдулгдв. Тер цаг күртл ах классмудын сурһульчнр чигн халун хот-хоолар теткгдәд бәәх гиҗ сангдна.
Эклц классин сурһульчнр өдртән нег дәкҗ халун хот-хоолар теткгднә – тернь өрүнә эс гиҗ үдин хот болхинь сурһульмуд эврән йилһҗ авх. Эк-эцкнрнь теднә үрдиг ямаран хот-хоолар теткҗәхинь үзәд бәәх, тернь бас чаңһар бүрткгдхмн.
Бичкдүдин хот-хоолын төлә үрсн, болзгнь давсн эдл-уушиг, әәмшгтә ГМО болн химикатмудыг олзлҗ болшго. Тиим кевәр эн төрмүдт олна организацс, эк- эцкнр хамцу оньган өгх зөвтә, тиигхлә бидн мана бичкдүдиг шимтә-шүүстә хот-хоолар теткҗ теднә эрүл-мендинь батрулҗ чадхвидн.

ТҮРВӘН һуна

Видео