«Тиим юмн болдви?» 1980-ч љилд ГИТИС тґгсісн артистнрин ўўлдврин 40 љилин ґґнд

16-01-2021, 14:31 | Таңһчин зәңгс » Сойл

1980-ч љилд ГИТИС тґгсієід бає наста артистнрин баг Хальмг драматическ театрт ирљ кґдлсмн. Эдн єурвн наад белдљ авч ирснь ик сергмљті болн шуугата йовдл болсмн. Театральн ўўлдврт шин йовуд ґгч тер наадд чинрті девсњгнь болсмн.

Актерск эрдмиг театральн ик институтд дассн баєчудын зґрглсн ўўлдвр хальмг театрин тіізиг шин нердір болн баєчудын седвірір дўўргв. Олн-зўсн янзар тівгдсн нааднд ГИТИС тґгсісн 16 артист наадсмн. П. Бомаршен «Женитьба Фигаро» наадыг режиссер В. Успенский тівсмн. А. Островскийин «Женитьба Бальзаминова» наадыг артистнр режиссер И. Сикиркина єардврт белдљ тівсн болдг. Ґдгі цага тґрт нерідсн «Фабричная девчонка» нааднд режиссер В. Лефертов артистнриг белдсмн.

ГИТИС – эдні дўўљњ
Эн режиссермўд артистнрин багшнр біісмн. Сурєулин љилин туршарт эдн хальмг кўўкд-кґвўдиг актерск эрдмд дасхљ, тііз деер яєљ ўўлддгиг тохнятаєар зааљ, билгин хаалєд орулсмн. ГИТИС-ин Хальмг студь профессор, РСФСР-ин ачта артист, РСФСР-ин билг-эрдмин ачта ўўлдіч Павел Хомскийин мастерскойд сурад тґгсісмн. Деер заагдсн єурвн режиссерас нань хальмг артистнриг билг-эрдмин нерті ўўлдічнр В. Вронская, Л. Домрачева, эрдмин нуувчла таньлдулљасмн.
Театрин тууљиг авад сергіхлі, театральн єоллгч сурєулин бўрдіцсиг тґгсісн хойрдгч багнь эн біісмн. Тўрўн студиг дііні ґмн 1941-ч љилд тґгсісн билгті баєчуд хґґннь театрин єол ўўдігч іњгнь болад, хальмг тіізин йоста эрдмчнр болсмн. Тедні кесгнь дііні хаалєар йовад, театртан дікн ирљ церглсмн. Б. Мемеев, Н. Баденова, Б. Морчуков, У. Наркаева, нань чигн нерті артистнр театрин йоста «імд» тууљнь болљ, нерін олн дунд туурулсмн. Театрин алтн кґрњгнь біісн артистнрин дамшлтас дасч, тедні евілті ўлмід баєчуд орсмн. Ленинградск студин артистнр єол дўрмўд наачасн цагла зґргті москосвск баєчуд Хальмг театрин тііз деер єарч ирсмн.

Театрин дањшата хаалєар
Дііні хґґн, тууврин хґґн театр дікніс улсин љирєлд зґвті орман олљ батрљ, йоста сойлын цутхлњ болљ йовсн цагт иргчин тускар ухалад, артистнрин шин баг белдх тґр тівсмн. Тиигід студьт театральн эрдм дасх баєчудыг Элстд ирљ, шўўвр кеєід, 1975-ч љилд йилєљ авсмн. 27 кўўкн-кґвўн Москвад одад, сурєуль сурх болсмн. Сурєулин шуугата љилмўд тўргір давсн болљ медгдв, гиљ тиигхд баахн біісн ода Хальмгин нерті артистнр болсн ўўлдічнр тодлна. Актерск эрдмин кичілмўд, Москван нерті театрмудын нааддыг йовљ хілілєн, музеймўдт одљ, єііхўлмўдт орлцлєн, билг-эрдмин тууљла таньлдлєн, соньн нань чигн олн харєлтсар дўўрњ оютнрин љирєл баєчудын тґлљлтд ик туста болв. Номтнр Борис Оконов, Петр Дарваев, Николай Убушаев хальмг келиг бає наста артистнрт дасхљ йовла. Эдн театрин ўўлдврт шунмєа кевір бає насни зальтаєар орлцв. Тањєчин райодар болн селідір гастрольд йовад, імтнд нааддан ўзўлљ шунљ ўўлдв. Театр селінд ирні гисн ода чигн ик байр. Тиигхд болхла, імтн эвріннь артистнриг, хальмг театрин нааддыг дурлљ хілідг билі. Эдниг нерірнь, кен ямаран нааднд нааддгинь медљ йовсмн. Театр наадан ўзўлід йовљ одсна хґґн кесгтін тер нааддыг тодлад, кен яєљ наадсинь санад, кўўндврнь тґгсдго билі.

Нерті ўўлдічнр болв
1980-ч љилд театрт ирљ кґдлсн баєчудын нернь иим: Борис Манджиев, Баазр Бичеев, Геннадий Гаданов, Владимир Базыров, Владимир Лозунгов, Анатолий Очиров, Геннадий Мангаев, Иван Улюмджиев, Татьяна Кормачева, Валентина Гучинова, Валентина Нимяева, Раиса Тостаева, Рита Болдырева, Вера Тепкеева, Любовь Лазарева, Айса Мацакова.
Тер љилі репертуарт орсн наадн болєнд ГИТИС тґгсісн артистнр орлцад, цаг давад, эдн театрин єол ўўдігч чидлнь болв. Болв цугнь амр болдго. Олна љирєлд учрљасн кесг хўврлтс театрин љирєлд чигн сольвр орулад біів. Кесгнь амр биш актерск љирєлиг хаяд, талдан хаалєд орв. Болв ик зунь шўўљ авсн хаалєарн театрт церглљ йовв.
Тиигхд ГИТИС тґгсієід ирсн артистнрас ода театрт зуг арв шаху кўн кґдлљіні. Борис Манджиев ода театрин урн-билгин єардач болљ ўўлдљіні. Актерск эрдмин дару эн режиссерин эрдмиг дасад, ода эн эрдмірн цуг Ірісід нерті режиссер болв. Яєљ Борис Наминович режиссер болсна тускар эн бийнь келљ ґгв. Хальмг студьт баєчудыг шўўљ авчана гисиг соњсад, шўўврт орлцад, артистын эрдмиг дасв. Сурєуль сурчахднь эдні курсиг єардљасн Павел Хомский кґвўні талдан нег чадмгинь темдглід, ґґрін дахулад, сўв-селвгірн терўг бає-бичкнір режиссерин эрдмўр ґґрдхљ йовсинь Борис Наминович тодлна. Дассн деерін тґвкнлго уралан зўткід йовх кергті гиљ багшин келсн заавриг Борис мартсн уга. Цґн љил болад, режиссерин эрдмиг дасв. Иигід режиссер болад, соньн кесг наад белдљ тівід, Борис Манджиев Хальмг театрин делгрлтд зґвті тівцін орулљана. Энўні белдљ тівсн наадд Цугірісін, нарт-делкін фестивальмудт нўр орм эзлљ, Хальмг театрин нериг дуудулљ йовна. Орн-нутгин театральн љирєлд режиссер Манджиевин нерн темдгті. Ода Борис Наминович Ірісін СТД республикўдин совет єардљ, ик ўўлдвр кўціљіні. Єанцхн сўл љилмўдт тівсн «Я – Будда», «Хальмг хўрм», «Путь к истине. Миларепа» болн нань чигн наадднь хілієічнр дунд тааслт олљ, мергљлтнрин ўнллє олљ бііні.
Тиигхд ГИТИС тґгсісн баєчуд дундас эврі ухатл чигн єарв. Тернь философск номин доктор, РАНа Хальмг номин тґвин іњгин єардач, нерті номт болн шаљна тґрір гўн медрлті ўўлдіч Баазр Бичеев.
Ірісін ачта артистк Любовь Лазарева, Хальмг Тањєчин ачта артистнр Вера Тепкеева, Татьяна Кожиева, Айса Мацакова, Валентина Нимяева сўл љилмўдт театрин репертуарт ордг олн нааднд соньн олн дўрмўд бўрдіљ, театрин љирєлд зґвті тівцін орулљана. Эвріннь ўўлдвртін кўцімљ бірсн деерін эдн олна љирєлд шунљ орлцна, билгті бичкдўдт театральн эрдм дасхна. Иигід Вера Тепкеева тањєчин Олна палатын гешўн болљ ўўлдні. Валентина Нимяева П. Чонкушовин нерті билг-эрдмин колледжд оютнриг сурєлєна кґдлмш кељіні. Айса Мацакова сурєульчнрин театральн студь єардна.
Январин 15-16-д Келн-улсин театрин тііз деер «Тиим юмн болдви?» гидг наадн ўзўлгдљіні. ГИТИС тґгсісн артистнрин 40 љилі ўўлдврт тернь нерідгдљіні. Нег ґрк-бўлин љирєлд учрсн љигті йовдлмудын туск наадыг режиссер Сергей Бурлаченко белдљ тівв. Дґчн љил хооран театрт ирљ кґдлсн, ода нерті болсн артистнран олн хілієічнр шог эн нааднд ўзхмн. Љирєлд юн чигн учрдгиг ГИТИС тґгсісн артистнр медўлљіні. Эдні ўўдігч хаалєнь цаарандан чигн цаєан болтха, гиљ йґріхмн.

Галина ХЕЙЧИЕВА

«Тиим юмн болдви?» 1980-ч љилд ГИТИС тґгсісн артистнрин ўўлдврин 40 љилин ґґнд
«Тиим юмн болдви?» 1980-ч љилд ГИТИС тґгсісн артистнрин ўўлдврин 40 љилин ґґнд

Видео