Теңгр дор бәәдг музейд

01-04-2021, 17:44 | Таңһчин зәңгс » Сойл

Эндрк мана гиич болҗ «Адык – страна Бумба» гидг төсвин түүрвәч баһ наста арһлач Муушкан Бадм ирсн бәәнә. Бидн Бадмла ахрар эн соньн төсвин тускар күүндвидн.

– Мендвт, Бадм, эврә төсвин тускар келҗ өгтн.
– Мана төсв “Адык – страна Бумба. Покажи красоту миру” гиҗ нерәдгднә. Һурвн җил хооран бидн мөрә шүүҗ авлавидн. Терүгәр бидн ишкә гер тосхад, зәңгллһнә самбр кеһәд, зуульчллһна хаалһиг тогтаҗ эклләвидн. Тер цагас авн ирсн гиичнриг мана музейд хальмг тууҗла таньлдулад, шаһа наад, нәрн шинҗ үзүләд, хоолан шахҗ дуулад чигн, хальмг хувцта эс гиҗ хуйгта (доспехи) зургинь цокҗ авнавидн. Цаарандан җилин дөрвн цагин туршт гиичнрт у-өргн теегиг үзүлҗ чадхвидн. Мана хальмг теегиг “теңгр дор бәәдг музей” гиҗ нерәднә. Тенд үзүлх сәәхн юмн дала. Үлгүрлхд, скифф-сармат цага толһа (курган), «Мекләтә» гидг давста нур, һанц модн (манад бас нег онцта модн бәәнә), нань чигн тиим сәәхн юмн мана районд бәәдгинь гиичнр үзхмн.
– Та ямр учрар иим экләд күцәввт?
– Би эн хотнд һарад, сурһулян энд төгсәләв. Бичкнәсн авн би мана теегәр гүүдг гөрәсиг үзәд бахтдг биләв. Тер цагт мана селәнәс хол биш заповедник билә. Тедн тал дала гиичнр ирдмн. Тегәд нег дәкҗ марһанд орлцҗ мөрә шүүҗ авх седвәр үүдв. Түрүн авгтан мадн хальмгудын төлә эврә сойлыг хадһлх саната биләвидн.
– Ода тадн тал ирҗәдг гиичнрт юн кергтә болҗана?
– Гиичнрин төлә хондг сән орм кергтә. Ода болхла мана селәнәхн ирсн гиичнрәс мөңг авад эврә гертән хонулна. Болв мадн ишкә гермүдиг улм олар тосххар бәәнәвидн, сән материал кергтә болх. Ишкә гер гисн сән юмн, яһад гихлә чолун герин булңд му юмн цуглрна (инәнә). Тиигәд сөөһәр харачинь секхлә одта теңгр үзҗ болхмн. Эн учрас манад дала одта гиичлүр бәәнә гиҗ келҗ болҗана.
– Нег өдрт кедү күн ирнә?
– Пандемийин өмн манад Европас, Азияс нег өдрт 50 күн ирдг билә. Тедн кезәңк хальмгудын әмдрләр икәр соньмсдг бәәсмн. Бидн Яшкульд бәәдг моңһлчудыг сән меднәвидн. Теднлә бас нег төсв күцәх санан бәәнә. Мадн бас эврә зуульчнриг талдан районд бәәдг нәәҗнр тал йовулхар бәәнәвидн. Мана Хальмг Таңһчд олн-әмтн ирхлә сән болх. Районд болһнд иим керг экләд бүтәх кергтә!
– Нә, Бадм, манад ирсндчн ик гидгәр байрлҗанавидн! Тана төсв мана хальмг нутгин төлә олзта-туста болтха!
ЯВАНА Андра

Видео