Шагшавдын сурһмҗ өглһнә төрәр

Бичкдүдт коррупцин тускар сурһмҗлач болһн цәәлһвр бас өгнә. Түүнә тускар номин дамшлтын хургт орлцсн багшнр, сурһмҗлачнр күүндсн билә. Авлһ авлһнла ноолда келһнә көдлмшиг бичкдүдин садас авн эклҗ болҗана гиҗ орн-нутгин һардвр, некчәнә.
Коррупцлә ноолда келһнә Хальмг Таңһчин Толһачин медлд үүлддг заллтын һардач Коджан Санл, сурһуль-эрдмин болн министр Әңгрә Булһн, Хальмг ик сурһулин номин һардачин дарук, экономикин номин доктор, профессор Мантан Эльза, Әрәсән Орн-нутгин Хүүвин номин болн ик сурһулин комитетин ахлачин дарук Екатерина Харченко, таңһчин зөв-йос харлһна бүрдәцсин элчнр хургт орлцҗ, сурһуль-эрдмин салврт коррупцин йовдлмуд гетллһнә төрмүд хәләгдх гиҗ темдглв.
Тер мет коррупциг бурашалһна сурһмҗиг сурһуль-эрдмин көдләчнр цааранднь дигтә-даратаһар күцәх зөвтә. Тиим күслтә шаңһа көтлвр ода өргнәр күцәгдҗәнә. Эн төрәр багшнр болн сурһмҗлачнр мергҗлтән өөдлүлҗ белдвр авла. Тууҗин болн обществознаня багшнр эн төрт оньган өгх зөвтә гиҗ бас келгдв. Авлһ авлһнла ноолда келһнә тускар кичәлмүдт, олна керг-үүлдврт келҗ, цуг улсин оньг тусхах кергтә гиҗ үг келсн һардачнр онц заав. Тернь амр биш көдлмш болв чигн, өдгә цагт тиим неквр тәвгдҗәнә. Шагшавдын сурһмҗла эн көдлмш залһлдата гиҗ бас заагдв.
- Бичкдүд болн арвтнр маднла хамдан бәәнә, му үлмәд түргәр орна, тегәд эднд чик сурһмҗ өглһн ик чинр зүүҗәнә, - гиҗ келсн үгдән багшнрин мергҗлт өөдлүллһнә таңһчин күрәлңгин һардач Мунчинә Лилия темдглв. Коррупцд дурго боллһна, терүг бурушалһна хәләциг сурһмҗлх кергтә. Тернь сурһульмудын болн бичкдүдин садмудын күцәх һол төрнь болҗана.
Авлһ авлһн юунас көлтә эклсиг үзүлх кергтә. Багшнр болн классин һардач арвтнрла күүндвр кеҗ, шагшавдын төрәр көдлмшиг тасрхан угаһар кех кергтә. Бәәрн йосна бүрдәцс багшнрла хамдан эн көдлмшт оньган өгх зөвтә.
Эн төрәр шаңһа көтлвр батлгдсн бәәнә. Тер тоод эклц классмудт бийән яһҗ бәрхин, цаһан болн хар саната седклин, авъясин тускар келх кергтә. Эн төрт нерәдсн зургудын марһанд бичкдүд билг-эрдмән үзүлнә. Дунд классмуд олна керг-үүлдврт орлцҗ үүдәвр көдлмш бичнә. Ах классмудын сурһульчнрт коррупциг ууруллһна хәләц сурһмҗлхмн, әмтнд коррупцин өмнәс ноолдлһна туск цәәлһвр өгдг волонтермудыг эн кергт орлцулхмн, гиҗ Лилия Демьяновна ашлҗ келв.
Коррупцлә залһлдата үүл татлһиг сурһуль-эрдмин бүрдәцст гетлхин тускар эврәннь илдклдән доцент, Хальмг ик сурһулин тиңкмин һардач Георгий Рубеко келв. Коррупциг уурулхин төлә шаңһа органмуд шишлң закад батлла, зөв-йосна кергүдин шинҗллт келһнә туск закан регион болһнд күцәгдҗәнә. Бәәдл-җирһлд учрдг коррупцин кесг йовдлын тускар әмтн меднә. Үлгүрнь, бичкдүдин садт орхин төлә эк-эцкнр урдаснь мөңгнә дем күргҗәлә, ода садмудт цуг бичкдүд гилтә орна, тегәд тиим йовдл уурулгдла гиҗ келҗ болҗана.
ЕГЭ-д сурһульчнриг белдхин төлә зәрм күнд төриг репетиторин дөңгәр күцәҗ болҗана, гиҗ селвг өгнә, тернь бас коррупцлә залһлдата юмн болҗана. Коррупцин туск зака батллһна төрәр эврә илдклән доцент Деля Ольдеева кев.
«Коррупциг бурушалһна төрәр кесн йилһән сән кичәл» гидг таңһчин марһана дииләчнр болн призермүд, тер тоод таңһчин сурһульмудын багшнр, бас ачлгдв. Хамгин сән классин биш керг-үүлдвр күцәсн багшнр болн сурһмҗлачнр йилһгдв. Тууҗин хамгин сән кичәл өгсн багшнр бас ачлгдв. Тер мет ончрсн обществознаня кичәлин багшнрт Күндллһнә һашгуд болн дипломс, белгүд бәрүлҗ өггдв. Хургин йовудт багшнр дамшлтарн хувалцв.
ТҮРВӘН Һуна