Тґрскн балєсан магтљ йовла

18-09-2020, 14:43 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Мана тањєчд болн Элстд кесг улс Хальмг Тањєчин сойлын ачта кґдліч, тууљин номин кандидат Римма Васильевна Неяченког (1934-2003 љилмўд) медљ йовсмн. Тернь учрта, яєад гихлі Римма Васильевна шунлтта кўн, партин болн олна ўўлдіч, номт, тууљин кўндті багш біісмн.
Римма Васильевна Элстд дііні ґмн 1934 љилин сентябрин 14-д тґрсмн, эн љил номт болн олна ўўлдіч найн зурєата болх біісмн. Эк-эцкнь, элгн-саднь бас энд љирєлін эклсмн, эдні ґвкнрнь энд ґсљ боссмн. Бичкн Римма школд, институтд сурчасн цагла оньдин тґрскн балєсна тууљар соньмсљ біісмн, кесг тоотыг элгн-садасн медљ авсмн, тер шинљллтін цааранднь кехин тґлі чигн тууљин факультет шўўљ авснь соньн лавта. Элгн-садна тоод Малиевихн йовсмн, эдн кезіні Воронежск мўљас Элстўр нўўљ ирсмн. Римма Васильевна болхла хґґннь Кийковихні ґрк-бўлин тууљар соньмсљав, тедні кесг ўйин тускар кесг тоот олљ авад, йоста номин шинљллт бичсмн.
Дікід тууљин номин кандидат болсн деерін тањєчин хотл балєсна тууљар икір соньмсљасмн. Эн ґдрмўдт бидн Элстин 155 љилин ґґниг темдглљінівидн, тиигід номт Римма Неяченко ўлдісн балєсна тууљин туск шинљллтіс соньн кесг тоотыг медљ авч болљана гиљ лавтаєар келљ болхмн.
Элстд 1-ч тойгта сурєулян тґгсісні хґґн Римма Васильевна Ставрополин багшин деед сурєульд тууљин факультет тґгсієід, Яшкулин района сурєуль-эрдмин іњгд инспектор болљ кґдлсмн. Тенд Римма Васильевна мини эклі, Хальмг Тањєчин тўрўн летчиц, орс келні багш Булгун Сохоровала, 1957 љилд таньлдсмн. Булгун Отямишевна тиигхд шинкін Сивріс ирід района сурєуль-эрдмин іњгин єардач болљ кґдлв. Тиигід эдн эклід олн љилин эргцд ўўрлв. Хґґннь Булгун Отямишевна партин райкомин сеглітр болљ ўўлдв, Римма Васильевна болхла парткабинетин єардач болв. Дікід эдн хоюрн райкомд кґдлн бііљ Ставрополин багшин деед сурєулин филологическ факультет тґгсісмн.
Тиигљ 1959 љиліс авн Римма Васильевна партин органмудт кґдлљісмн. Цааранднь дамшлтта кґдлічиг КПСС-ин Хальмг обкомд дуудулад, энд Римма Васильевна инструктор болљ ўўлдљісмн.
Тер цагин туршарт Римма Васильевна кесг імтнлі таньлдсмн. Тедні санан-седклиг медљ, чадсарн неквринь кўціљ љирєлин ик дамшлт хоршаљ авсмн, бўрдімљин ик кґдлмш кўціљ йовсмн. Тууљин номин кандидат болсн деерін 1981 љиліс авн 1992 љил кўртл Хальмг НИИИФЭ-д кґдлв.
Римма Васильевна номин єуч єар шинљллтин тўўрвіч мґн. Каспийск маши тосхдг заводын, тањєчин кўўкд улсин болн багшнрин љисіні тууљд номин ґргн ўўлдврін бас нерідсмн.
Болв номтын хамгин чинрті шинљллтнь «Санлын дегтр. Широкстрой. Широклаг» гидг мана тањєчин тууљин тґлі ик чинр зўўљісн ўўдівр болсмн. Эн хурањєуд дііні љилмўдт Широковск ГЭС тосхлєнд орлцљасн хальмг діічнрин тодлвр орсмн. Эн дегтр 1994 љилд барас єарсмн. Ўнн-чик кевір тер кўнд цагин тускар бичід, широклаговцнрин санан-седклинь медўлсмн.
Тиим болв чигн Римма Васильевна діічнрин тоолвринь ўнн-чик кевір медўлхір седљісмн. Эдн цугтан фронтд діілдљ йовсмн, кесг орден-медаляр ачлгдсмн, болв тер ач-тусинь оньгтан авлго, орн-нутгин йосн эдниг Широклагд йовулсмн. Яєад, юуна тґлі? Тер сурврт эдн хірў авч чадљасн уга. Эдні келн-улсиг, цуг хальмгудыг Сиврўр ямаран чигн учр угаєар кўчір 1943 љилин чилгчір нўўлєсмн. Тегід элгн-садан харсад, эдн буцлт кехлі яахмб гиљ орн-нутгин йосн тедніс ііљісн чигн болх, тиигљ саглад цуг хальмг салдсмудыг Пермск мўљ тал йовулсмн гисн тоолвр бас бііні.
Хґґннь ачта амрлєнд єарсн бийнь Римма Васильевна цааранднь Широклагин туск шинљллтін кеєід біісмн, болв шунлтта кўн болсн деерін медрлін бичкдўдт ціілєх кергті гиєід, Элстин хойрдгч тойгта школд эн кґдлв. Энўні тогтасн тґрскн єазран шинљллєні ниицінд 50 сурєульч орлцљасмн. Эн ниицін ода кўртл ўўлдљіні. Тґрскнч седклин сурємљ ґглєнд ик нилчін эн кўргљіні гиљ школын багшнр келні. Школын диссертац харслєна эв-арєиг Римма Васильевна эвріннь кичілмўдт болн немр занятьд олзлљасмн. Нанд чигн тер эв-арєин тускар келљ йовла, шин керг энўнд таасгдљаснь лавта. Сурєульчнр эврін тууљин кесг тґрір, тер тоод Элст балєсна тууљар хіівр кеєід, шин тоот илдкљісмн. Тиим шинљллт эднд икір таасгдљасмн, диссертацан терўні ул деер эдн харсљасмн. Аштнь эдн Ірісін, тањєчин болн балєсна марєаст, конференцд диилвр бірљ йовсмн. «Элст – мана хотл балєсн» гидг рефератыг Елена Посвежимова харсад, тањєчин марєанд эн шинљллт хойрдгч орм эзлсн болдг.
Эндр чигн сурєульчнрнь багшин тускар мартљахш. Эдні дґњгір номт болн багш Римма Неяченко біісн герин эрст санлын самбр тівгдв. Дікід эдн Элстин нег уульнцд багшиннь нер зўўлєхір седљіні.

ТЎРВІН Єуна

Видео