Җирн нүктә боршнгнь...

18-05-2021, 14:07 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Ик кезәнәс авн мана ɵвкнр һартан ɵɵтә, чадмһа, олн эрдмтә улс болҗ йовсн мɵн. Эн олн эрдмән үйәс үйд медүләд, эндр күртл хадһлҗ йовна. Хальмгин селәдәр соньн эрдмтә медәтнр цɵн үлдв. Эндр нег соньн медәтин тускар келҗ өгхәр бәәнәвидн.

Җирн нүктә боршнгнь...

Целинн района Троицкое селǝнд эрдмтǝ, билгтǝ медǝт Дорҗин Татьяна тǝвн җил шаху бǝǝнǝ. Татьяна Васильевна 1933-ч җилд Баh Дɵрвдǝ Ик Малан селәнд төрсмн. Бичкнәсн авн хөөт экин һарт өсәд, герин көдлмшиг күцц кевәр дасч авсмн. Эн хальмг улсин авъяс – заңшал, амн урн үгин зөөр, олн дуд, тууҗ меддг күн. Цуг эн тоот медсн деерән Дорҗин Татьяна һартан өөтә күүкд күн мөн. Татьяна Васильевна амн урн үгин зөөрин халхар давулгдсн «Өвкнрин уурхан саңгас», «Әрәсән одд» болн талдан кесг марһасин лауреат болв. Күч-көлснә 47 җиләс 32 җил таңһчд тосхлтын халхар көдлсмн, 1987-ч җилд «Хальмгин ачта тосхач» гидг өөдән цол зүүсмн.
Энүнә эцкнь Җалга Түнтг малын арсар боршнг уйдг бәәсмн. Боршнг (У. Э. Эрдниевин «Хальмгуд» дегтрт «поршни» гиҗ бичǝтǝ) гисн дулан цагла көлдән өмсдг башмг. Эн боршнгиг ик бичкн уга өмсдг билә. Темдглхд, 1980-ч җилд Москвад XXII-ч зуни Олимпийск нааддын белдврин көдлмшт Татьяна Васильевна шунмһа кевәр орлцсмн. Тер цагт ВДНХ-д бүрдәгдсн олн һәәхүлмүдт тиим боршнг үзсн билә. Энүг үзәд, бичкндк цаган тодлад, эврән яһҗ уйхмн гиҗ, олн җилдән тиим сана зүүһәд йовсмн. Сиврт туугдсн күнд җилмүдт боршнг өмсҗ йовсан тодлв. Боршнг уйхд бас амр биш, өвәрц эв-арһ кергтә гиҗ медәт келнә. Эцкнь малын арсиг идәләд боршнг уйдг бәәҗ. Үрдтән болхла олн зүсн өңгтә эдәр көвәлһдәд, бүчр орулад, боршнгиг сәәхрүлдг билә. Арснас уйсн тиим башмгт хатханчг наалдхш, эзндән уданар туслдгинь Татьяна Васильевна темдглв.
Җирн нүктә боршнгнь
Җөөлкн болҗ генүлнә
Җирһл үзх наснднь
Зовлң юңгад харшлду... (хальмг дун)
Өдгә цагт Татьяна Васильевна арснла әдл эд хулдҗ авад, тиим боршнг уйна. Троицкое селәнд олн җилдән бәәһәд, района бәәдл-җирһлд шунмһа кевәр орлцад, баһчудта байн дамшлтарн хувалцҗ йовдг төләдән Целинн района күндтә иргн болсмн. Тавн үр һарһсндан Экин әрүн седклин медаляр ачлгдв. Һундл төрхд, хойр үрән гееһәд ик зовлң үзв, зуг цааранднь бәәдг арһ олдв. Дорҗин Татьяна 13 ач-зеетә, 21 җичтә ээҗ болна, эдндән хальмг авг-бәрцин тускар келҗ өгнә, медрләрн хувалцна. Тиим ээҗнр таңһчин селәдәр бәәхлә, мана баһчуд төрскн келән, заңшалан медәд бәәх гисн ицг үүднә.
КАРСАНА Евгения