ТЕЕГИН ҮРД БОЛН БАМБ ЦЕЦГҮД

Хөн сарин 26-д телеүзлин I каналд «Мана улсин җирһл. Хальмг Таңһч.» гидг соңсхвр үзүлгдв. Седкүлч Евгений Кривцов (зургт) Хальмг Таңһчд үзсн-соңссн тоотын тускар келҗ өгсинь Әрәсән олн-әмтн хәләв.
Әрәсән ик нутгин Өмн үзгт бәәдг теегин туск соңсхвр әмтнә оньг авлснь маһд уга. Бамб цецгүдин наадмд болн нань чигн чинртә йовдлмуд таңһчд учрсн цагт миңһәд әмтн Хальмгт ирнә. Тедн эн соңсхвриг хәләхләрн, үзсн тоотан сергәх. Үзәд, медәд уга улст бамб цецгин, халун нарта зунын, теегин цевр аһарта һазрт ирҗ, ке-сәәхн тоотынь эврә нүдәрн үзх седкл зүүлһх.
Хальмгин ке-сәәхн болн өвәрц тоотын дунд хамгин ончтань болн сүркәнь Бурхн Багшин Алтн сүм, гиҗ седкүлч соңсхвр һархин өмн ниигмин сүлҗәнд бичсмн. Евгений Кривцов таңһчин зуульчнрин оньгт тусдг цуг бәәрниг эргҗ йовад, йиртмҗин сәәхн һазрмудт күрәд, сойлын бумбсиг болн келн-улсин авъясмудыг соңсхвртан үзүлҗ чадв.
Хальмг теегин аһуд кесг зууһад җилмүдин туршарт җирһлин девшлтд олн келн-улс нег-негән сольҗ бәәсинь, тууҗин тер холдк цагин темдгүд болҗ теегт, нег үлү элстә көдә һазртнь, олн тоот элсн көндрхлә деегшән һарч ирҗ, тууҗиг тодлулна. Хар Һазрин аһуһар седкүлчиг дахулҗ йовад, цәәлһвр өгсн Манҗин Хоңһрин келсәр, Хальмгин һазр ил теңгр дор бәәдг йоста музей болҗана. Олн зун җилә тууҗиг энд шинҗлҗ болхмн. Эндәһүр Ик Торһн зам хаалһс давдг бәәсинь тууҗчнр медүлнә. Теегәр хурдлҗ гүүҗ йовх гөрәсдиг, оошг нууриг, шачах уста булгудыг оператормуд сәәхн кевәр үзүлсинь темдглҗ болхмн. Оошг уста нур, гиҗ талдан һазрт төрүц уга. Улс дунд келгддг домгар, дәәнд шав авсн дәәчнр нааран ирҗ, шаван эдгәхәр уснд өөмдг бәәсн төләд теднә цусн нуурин усиг тиигҗ улалһсмн, гиҗ тоолдг бәәсн. Номин шинҗллтин хөөн оошг өңгтә хорхас энд олар бәәршдг төләд усн оошг болҗ, әмтнә оньгиг авлна.
Шачах усиг үзәд уга улст эн булгуд йириндән ик өврмҗ үүдәнә. Нааран ирдг әмтнә то тасрхш. Олн җил хооран бидн газетдән шачах һалта тер бәәрнә тускар бичләвидн. Бәәрн улс терүгинь кезәнә меддг. Манҗин Хоңһрин келсәр, кезәнә залус нааран көвүдән авч ирҗ, тер шачах уснд һаринь күргҗ, һалын әәмшгәс бичә әәтхә, гиҗ сурһмҗ өгдг бәәсмн.
Чидлтә болн зөргтә баатрмудын нутгт ирсн седкүлч Анчеевихнә бүлиг олн хәләһәчнрлә таньлдулв. Хальмг бөк бәрлдәг эцкнь хойр көвүндән дасхад, ода эдн бичкн бөкнриг сурһҗана.
Саадгар халһн кезәңк цагас авн өвкнрин һавшун мергнинь үзүлгч эрдм бәәсинь урн һарин эрдмч Санҗин Александрла кесн күүндвртән седкүлч медҗ авв. Хальмгудын зер-зевин тускар келхләрн, мартгдсн эрдмиг болн өвкнрин зөөриг сергәҗ дасх кергтән тускар ухата медәт келв. Эс гиҗ талдан келн-улс тер мана өвкнрин зөөриг бийдән наалдулад авчкх әәмшг һарчана, гиҗ эн саглулв. Хальмгуд сертн, санамр бәәдгән ууртн, келән, сойлан, зөөрән батлҗ автн, гисн ухан-серлтә улст орх гисн ицл бәәнә.
Хальмгудт хәәртә бадм цецг Хальмгин титмд батрсинь зааҗ келәд, цецгән чинрин тускар, терүнә яснас олн кеерүл кедгин тускар урн һарта зурач Деляш Давыдовскаяла болсн күүндврәс медҗ болхмн.
Теегин үрд хальмгудын ицгтә көлгн бәәсн темәдин тускар Очр-Һәрән Леонидлә Е.Кривцов күүндснь тууҗин цагиг өдгә кемлә залһв. Петр хаана цагт Аюка хаана хальмг дәәчнр темән деерән шведмүдиг хамх цоксинь Леонид тодлулв.
Хальмгуд зөргтә дәәчнр болсн деерән цаһан седклтә улс болхд Бурхн Багшин номин күчнә нилч болҗахин тускар Төв хурлд Тубтен Цультим гецллә күүндәд, шаҗна хәәртә ормсар хамдан йовад, Евгений Кривцов тиим ашлвр кев. Алтн Босхин дораһур зальврҗ һарад, Хальмгт дәкн нег ирхәр шиидсән седкүлч медүлв.
ХӨӨЧИН Галина