Крымин номтнрла нөкцлт делгрҗәнә

Орс географин ниицәнә кемҗәнд Хальмг ик сурһулин болн Крымин ик сурһулин нөкцлт делгрҗәнә.
Мөчн сарин 18-д, Хальмг ик сурһульд Орс географин ниицәнә Хальмг салврин дарани сүүр болв. Энүг Хальмг әңгин ахлач, таңһчин залврин Ахлачин дарук, йиртмҗин көрңгин болн эргндк бәәдл харлһна министр Җамбинә Очр секәд, Әрәсән ниицәнә өргн үүлдврин тускар тодрхаһар келҗ өгв. Тер мет таңһчин министерствсин болн ведомствсин көдләчнр, номтнр болн оютнр экологин, йиртмҗ харлһна, сойлын кесг төрәр төсвән үүдәҗ РГО-н мөрән төлә дөрлдҗ чадҗана, гиҗ Очр Владимирович темдглв.
РГО-н үүлдврт орн-нутгин ик темдгтә номтнр орлцҗана. Тегәд чигн Хальмг ик сурһулин нотмнр болн оютнр бас эврәннь төсвән үүдәҗ Әрәсән ниицәнә мөрә авч олн салврин шинҗллт күцәҗ чадҗана, гиҗ министр селвгән өгв.
Ниицәнә көдлмшиг регионд яһҗ делгрүлхин тускар В. И. Вернадскийин нертә Крымин ик сурһулин ах багш, «Пещера Таврида» номин комплексин һардачин дарук, Крым Республикд РГО-н ниицәнә ахлач Геннадий Самохин тодрхаһар келҗ өгв. Орс географин ниицән Крым тоха арлд 1845 җиләс авн үүлдҗәнә. Эндр энүнә үүлдврт Крымин ик сурһулин номтнр болн оютнр өргнәр орлцҗ йиртмҗ харлһна болн экологин, сойлын, тууҗин болн кесг нань чигн төрәр төсвән, номин монографян бичҗ, региона номин делгрлтд ик тәвцән орулҗана.
- Зуульчллһна делгрлтд РГО-н гешүд ик нилчән күргҗәнә. Олн зүсн соньн тоот Крымин тууҗас болн энд бәәх кесг келн-улсин сойлын уурхан саңгас олҗ авч зуульчнрт соньн тоотыг үүдәнәвидн, тиим дамшлтыг Хальмг Таңһчд чигн олзлҗ болҗана, гиҗ Геннадий Самохин селвгәрн хувалцв.
Крымин номтнр Әрәсән географин ниицәнлә өргнәр нөкцлтҗәнә, Крымин уулын олн зүсн көндәд биофизикин, микробиологин болн номин нань чигн салврар гүн шинҗллт кеҗ мөрә шүүҗ авна. Әрәсән, тер тоод Хол Дорд үзгин вузмудла Крымин ик сурһуль нөкцлтҗәнә, тер мет Хальмг ик сурһульла тиим көдлмшиг өргнәр күцәхәр зуралҗана.
Крымин экологин әәмшг уга бәәдлиг теткхин төлә номтнр бас РГО-н дөңгәр кесг нәрн шинҗллт күцәҗәнә. Тер тоод «Крымин худгуд болн булгуд» гидг төсв номтнрин болн оютнрин оньг авлв, эн төрәр бас кесг төсв күцәгдв, зуульчнр тиим булгудт одҗ эрүл-мендд туста ус аршалҗ цогц-махмудан батрулна.
Тер мет эн хургт Хальмг ик сурһулин һардач Салан Бадм үг келҗ тиим нөкцлтиг РГО-ла болн Крымин вузла өргҗүлҗ номин шинҗллтән гүүдүлҗ болҗана гиҗ темдглв. РГО-н дөңгәр бидн мана таңһчин бачм төрмүдиг күцәҗ чадхвидн, Әрәсән ниицәнә дамшлт терүг иткүлҗәнә, тиим нөкцлт мана хальмг вузд чигн туста болхнь лавта гиҗ Бадм Катинович онц заав.
Цааранднь Хальмг ик сурһулин кесг дацңгин номтнр болн оютнр кесн номин шинҗллтән РГО-н гешүдин хургт орлцачнрт илдклән кеҗ медүлв. Эднә тооһас РГО-н Хальмг әңгин шин гешүд удл уга өсәд бәәхмн. Әрәсән нер туурсн ниицәнлә нөкцлт оютнрт талдан һазрла, шин үүрмүдлә таньлдлһнд дөң болад, нәрн кесг төрәр кедг номин шинҗллтд туслад бәәхнь лавта.

ТҮРВӘН Һуна