Төрскн һазртан малан асрҗана

24-08-2024, 18:03 | Таңһчин зәңгс, Зіњг, Селәнә эдл-аху

Нәәмнә Цедн (зургт) Үстин района Үст селәнд һарсмн, энд бичкндк цагнь давсмн. Дунд сурһульд орх цагнь ирхлә, эн 1-ч класст зуг түрүн хойр сардан төрскн селәндән сурв. Өрк-бүлнь Элстүр нүүсн учрар цааранднь балһсна сурһульд сурх кергтә болв. Төрскн селәнәс кесг җил хооран нүүһәд, өвкнриннь һазрла салсн болв чигн зүркнднь өөрхн эңкр уханас Үст селән һардго бәәсмн.

- Нег дәкҗ нанд делкән эзн Цаһан Аав зүүдндм орад, өвкнриннь һазрт ирҗ малан асрад бәәх кергтә гисн селвг өгв. Хара бишәр тиим зүүдн орв гиҗ санад, би 2018 җилд нааран нүүҗ ирәд, малын хош авад, крестьянск-фермерск эдл-аху бүрдәсн болдг. Элстд дунд сурһуль төгсәснә хөөн Хальмг ик сурһульд орад, инженерин эрдмтә болад, тосхлтын халхар көдлҗ йовлав. Хөөннь аца зөөдг шишлң көлг хулдҗ авад, йисн җилин эргцд орн-нутгин кесг регионмуд эргләв. Тер зүүдн орсна хөөн көлгән хулдад, хоршасн мөңгәрн хөд хулдҗ авув. Мана хош Үст селәнәс хол биш, һурвн дуунад бәәнә. Авальм намаг тер цагт дөңнҗ, нааран бас нүүҗ ирв. Бичкндк цагасн авн үүрлҗ йовсн Отхна Лиҗ нанд түрүн авгтан дөңгән күргснд би ханлтта бәәнәв. Селәнә эдл-ахун халхд көдлҗ йовсн төләдән эн мал асрлһна туст дамшлтарн хувалцҗ, сүв-селвгән өгәд батрхд туслв, - гиҗ Цедн Олегович ода келнә.
Эцкнь Олег Эрдниевич болн авһнь Игорь Эрдниевич Цеднд бас сән нөкд болна. Малын хошт өдр болһн кех-күцәх керг дала, нег үлү төл авлһна, хөд кирһлһнә, малд хот белдлһнә кемд көдлмш икднә. Хөөчнр өрүн эртәсн авн асхн ора күртл малын ард йовна, тегәд эднд амрдг цол уга. Сүл җилмүдт һаң халун болад, хур-чиг хая орна, тегәд сән идг уга, гиҗ хөөч зовлңшна. Цедн Олеговичин келсәр, малын хот үнтәрҗәхнь энүг бас үүмүлҗәнә. «Бидн хам-хоша бәәдг селәдт эс гиҗ Баһ Дөрвдә болн Октябрьск райодт малдан хот хулдҗ авнавидн. Эн җил өвс белдәд угавидн, нидн хур-чиг хая орад, кеер өвсн баһ болв. Хаврар төл авлһна кемд җаңһрта болв», - гиҗ хөөч зовлңгарн хувалцв.
Мал асрхар шиидвр авсн цагт Нәәмнә Цедн фермермүдиг дөңнлһнә көтлврт орлцад, шаңһас 1 сай арслңга дем авв. Малын хошт шин гер болн хаша-хаац урднь тосхгдсн билә, тегәд энд цааранднь эдл-ахуһан делгрүлх санан бәәнә. Ирх җилд һазр нәәмәдллһнә кем төгсчәнә, района һардвр ирлцңгү бооцаг цааранднь утдулх гиҗ хөөч нәәлҗәнә. Эн җилмүдин эргцд эдл-ахунь делгрәд, малын то өсв, ода энүнә хошт 400 хөн асргдҗана.
- Мини өвкнр бәәсн һазрт ирҗ көдлҗәнәв. Хотл балһснас нааран нүүҗ ирсндән һундҗахшв. Энд мини аав-ээҗин гер бәәнә. Саглр авальтаһан һурвн үрән өскчәнәвидн, хойр күүкн-сурһульчнр, көвүмдн бичкдүдин садт орна. Цааранднь төрскн селәндән малан асрҗ, эдл-ахуһан делгрүлҗ көдлхәр зуралҗанав. Өвкнрин һазр чидл-омг өгнә. Цаһан Аав зүүдндм орҗ, нааран ирҗ бәәх селвг өгснь мини өвкнрин герәсн болх гиҗ саннав. Өвкнриннь авъясар малан асрад, күүкдтән чик сурһмҗ өгч төрскн селәндән бәәхнь мини хөв-кишг болҗана, - гиҗ Нәәмнә Цедн тоолҗана.

ДООҖАН Наталья