Áààšà ãèš ýí¢ã ê¢íäëš äóóääã áèë³

06-04-2017, 16:16 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Áóðó éîâäëëà õàðº÷êàä, þðèñò áîëõàð øèèäâ
- Ê´äëìøèí òóñò ÷àœº íåêâðò³, ÿìð ÷èãí êåðãèã òîõíÿòàºàð ê¢ö³õèíü íåêí³…
- ªîëüøã ñåäêëò³, ñ³í çàœòà ê¢í áîëñí ò´ë³ä³í îëí äóíä òîîìñð îëâ…
- ¡¢ðñã ê¢¢í³ ãåðò äàœãèí ãèè÷íð äàëà áîëíà… - ãèš Õàð ªàçðà ðàéîíà çàðºèí àõëà÷àð îëí šèëì¢äèí òóðøàðò ê´äëš éîâñí Âèêòîð Êþòèðîâèí òóñêàð öóãòàí êåëäã á³³ñíü ìåë ¢íí þìí. "Ê´ò÷íð³ ðàéîíä ´ñ³ä-áîññí ê¢í íàñí-šèðºë³í Õàð ªàçðà ðàéîíëà çàëºëäóëâ, ê´ò÷íð³ çàëóâ ãèõë³ì, îäà íàì ³ìòí èòêõø. Òåä¢ ìåò ýí ºàçðëà èšëäš îäñí ê¢í áîëšàíàâ", - ãèš áèéíü Âèêòîð Âëàäèìèðîâè÷ èí³äìí. Ò´ðñê³í õàðñã÷ Àëäð ä³³í³ñ ê¢íä øàâòà èðñí ýöêíü ýí¢ã õ´ ì´ñò³äíü ´œãðâ, òèèãõä Êþòèðîâèõí Àëòàéñê êðàéèí Êóëóíäèíñê ðàéîíà Íîâîêèåâêà ñåë³íä á³³ñí áîëäã. Ýê ýýš õîéðòàºàí, ýã÷ò³º³í õàìäàí ýí 1957-÷ šèëä Ê´ò÷íð òàëàí í¢¢š èðâ. Øêîëàí ò´ãñ³š³õ êåìä ê¢íä³ð ãåìòš³ñí ýêíü ñ³³º³í õ³³õë³ ê´ãøí ýýšíü à÷íðàí õ³ë³º³ä ¢ëäâ.
Áààõí ê´â¢í öàã çóóðò "Ñåëüõîçòåõíèêà" ïðåäïðèÿòüä äàðõí÷àð ê´äëâ. Àõ ñóðºóëüä éîâõ Àíÿ ýã÷ä³í í´êä áîëõ êåðãò³ á³³ñìí.
- Ýêí³ð³ñ ñåë³í³ ýäë-àõóí õàëõàð ê´äëõ ñåäêë 碢º³ä, øêîëûí õ´´í äîêóìåíòñ³í Àºø áàëºñíà ñåë³í³ ýäë-àõóí èíñòèòóòä îðóëš ´ãë³â. Çóã ø¢¢âð³í ñ³³í³ð ´ãñí³ õ´´í íàìàã ÿìð ÷èãí ó÷ð óãàºàð îþòíðèí òîîä îðóëñí óãà. Ç¢òêëä³ä, ýâð³ ç´â³í êåë³ä ìåä¢ëñí áèéíü ìèí躳ð áîëñí óãà, òåã³ä òåð êåìä ÷èãí ä³êš ýâð³ íàñíäàí áóðó éîâäëëà õàðºøãîí ò´ë³ä þðèñò áîëõàð øèèäñì òåð, - ãèš Âèêòîð Âëàäèìèðîâè÷ êåëñíü îäà òîäëãäíà.
Ñåäêëèí ñàíàºàí ê¢ö³º³ä áààõí ê´â¢í 1973-÷ šèëä Ñàðàòîâñê þðèäè÷åñê èíñòèòóòä ñóðºóëüä îðàä, òàâí šèëä³í ê¢ö³ìšò³º³ð ñóðíà. Òèèãõä Àíÿ ýã÷íü áàñ ìåäèöèíñê èíñòèòóòä ñóð÷ éîâñí öàã. 22 àðñëœ ïåíñü àâ÷àõ ýýšíü àðº-÷èäë³ðí õîéð à÷àí ñóðºâ. Ì´œã îëõèí ò´ë³ Âèêòîð çàíÿòüñèí õ´´í ò´ìð õààëºä ê´äëäã áîëâ, çóíàðíü áîëõëà îþòíðèí îòðÿäûí õàíüä êåñã îáúåêò òîñõš éîââ. Êåëõ³ñ, òèèãõä³í ýí ´ðê-á¢ë³í ´íä³ëº³ä, í³³ìí ñàðòà ꢢêò³ á³³ñìí.
Á.Ãîðîäîâèêîâèí ñóðâðàð Õàð ªàçðò èðš ê´äëë³
1978-÷ šèëä àõ ñóðºóëÿí ò´ãñ³º³ä Ýëñò¢ð èðõë³íü, òåð öàãò òàœº÷èã ºàðäšàñí Á.Ãîðîäîâèêîâ Â.Êþòèðîâä Õàð ºàçðà ðàéîíà çàðº÷àð ê´äëõ ñåëâã ´ãí³. Òåã³ä àõ ¢¢ðèí ¢ãä îðàä, èèã³ð³í èðš ê´äëñíü òåð.
Ýí¢í³ àðº-÷èäë³ð Êîìñîìîëüñê ïîñåëêèí òàë äóíä ðàéîíà çàðºèí ñ³³õí÷í ãèäã èê ãåð 䢜ã³â. Çàðº÷íðèí ò´ë³ ê´äëìøèí ñ³í òààë òîãòàãäâ, îäà Õàð ªàçðà ðàéîíà çàðºä èê çóóäàí áຠíàñòà þðèñòíð ê´äëš³í³.
- Ò¢ð¢í áîëš çàðºä ÿìð êåðã õ³ë³ë³ò, - ãèš ñóðõëàì, - ç´â-éîñ ýâäñí ä´ðâí ê´â¢í³ òóñò á¢ò³ñí çàðºèí íåã êåðã õ³ë³ë³â, ýäí ãåì ºàðºñàí òåð äàðóíü ãèëò³ ìåä³ä, ãåìèíü ò³âõèíü ñóðñíü ñ³³í³ð òîäëãäíà. Éèðèíä³í êåëõä, íàíä ýí ðàéîíä ê´äëõä éèð àìð, þœãàä ãèõë³ áè ýíä á³³äã öóã ³ìòèã ñ³³í³ð ìåäí³â, öóãòàºèíü òàíüíàâ. Íåã ¢ë¢ áàº÷óäûí òóñò óãîëîâí êåðã á¢ò³ãäñí ñààìä ÿìð ´ðê-á¢ëä ýäí ´ñš³õèíü, ýê-ýöêíðíü ÿìð óëñ áîëšàõèíü äàœãèí òîîä àâíàâ. Êåí áîëºàìš óãàºàð, êåí ç´ðö éîñ ýâäñèíü ÷èãí ìåäí³â. Ýí¢íë³ èðëöš çàðºèí øèèäâð áàòëõä ÷èãí ç´â³ð àìð áîëíà, - ãèš Âèêòîð Âëàäèìèðîâè÷ ýâð³ ¢¢ëäâðèí òóñêàð êåëñí áîëäã.
¥äã³ öàãò íàñíè äèãò ê¢ð³ä óãà áàº÷óä íàðêîòèê îëçëàä, ýðãíä³í ³³ìøã ó÷ðàšàõíü çàðº÷èã äàœãèí ¢¢ì¢ëäã áèë³. Ýí¢í³ òîîëâðàð, ýíäðê ¢¢ì³ò³ öàãò áຠíàñòà óëñ õàðà á³³º³ä, äàðó-äàðóíü éîñ ýâääãíü çîâëœòà þìí. Ýí¢í³ ºàðäâðò õ³ë³ãäñí íåã èèì êåðãíü óõàíàñíü êåñãò³í ºàðëãî á³³â.
Àðòåçèàí ïîñåëêä á³³äã àðâí çóðºàòà ê´â¢í á³³ðí àðºëà÷èí ëàâêä îðàä, ãåðòíü õàðºíšàõ ä¢ ê¢¢êíä³í ºóéð, ´äìã õóëõàëñí áîëíà. Ýí¢í³ òóñò ç´â-éîñíà îðãàíìóä óãîëîâí êåðã á¢ò³º³ä çàðºä îðóëš ´ã÷. Ä¢ ꢢêíä³í ñàíà çîâàä, àðºàí áàðàä ëàâêàñ õîò õóëõàëñí íàñíè äèãò ê¢ð³ä óãà ê´â¢ã ÿºš îäà çàñãëõìá ãèš Âèêòîð Âëàäèìèðîâè÷ êåñãò³í çîâñíü ìåë ¢íí.
Íåã ä³êš ïîëèöèí ê´äë³÷íð ºóðâí êèëîãðàìì óëàí çàºñ àâ÷ éîâñí íåã ꢢêä ꢢã á³ð³íä àâíà. Ýííü ºàíöàðí ºóðâí ¢ð³í ´ñêš³äã ýê Ýëñòä áîëüíèöä êåâòõ ê´â¢í³ííü ýì÷ä õàíëòàí ´ðãõ³ð àâ÷ éîâñí áåëã á³³š. Èèì ꢢã ÿºš çàñãëà õàðºóëš áîëõ? Áèäí ýí êåðãèí ¢¢ëäâðèã çîãñàââèäí ãèš Â.Êþòèðîâ áàñ íåã éîâäëûí òóñêàð õóâàëöñíü ìàðòãäõø.
Éèðèíä³í çàðºä èðñí ê¢í áîëºíä êåí-íåãíü ñ³í çàœãàí, ºîëüøã ñåäêë³í ìåä¢ë³ä, ò´ðòíü îðëöõèíü ýí íåêäã áèë³. Èðñí óëñëà ìîäüðóíàð ꢢíä³ä, äóðãî á³³äë³í ¢ç¢ëñí çàðºèí ê´äë³÷íðèã òåð äàðóíü ê´äëìø³ñíü ñóëäõäãíü ÷èãí Â.Êþòèðîâ ¢íí-÷èê ñåäêëò³, öàºàí ñàíàòà ê¢í á³³ñèíü ìåä¢ëí³.
Êþòèðîâèõí³ íåð äóóäóëšàõ ×èíãèç çåíü
Âèêòîð Âëàäèìèðîâè÷èí ýýšíü ºóðâí ê´â¢ò³ á³³š, òåã³ä íåã ¢ë¢ ê´ãøðõ íàñíäàí, ºóðâí ¢ðí³ñì, àäã ÿäõäàí, íåãíü ꢢêí áîëõ ÿºíà, ãèš äàœãèí ãåé¢ðäìí. Àííà áîëí Âèêòîð à÷íðèííü ´ðê-á¢ëì¢äòíü áîëõëà òàâí ꢢêí ºàðâ, ìàíà ýýšèí ñåäêëèí ñàíàíü à÷íðòíü èðš ê¢öâ ÿºâ, - ãèš Âèêòîð Âëàäèìèðîâè÷ èí³äìí.
Ä´÷ øàõó šèëä³í ýí ýœêð àâàëü Ýëüçÿòà Ýðäíèåâíàëà õàìäàí íè-íåãí, ñ³í-ñ³³õí á³³â. ªóðâí ꢢêíü ìîðäàä, ´ðê-á¢ëò³ ³ìòí áîëâ. Ýýš-ààâèí ñåäêë áàéðëóëš íåã çå ê´â¢íü, ä´ðâí çå ꢢêíü ´ñâ. Óóºí Öàºàí ꢢêíü áàíêä ê´äëí³, Ñàãëð Àëòàíà õîéðíü ýöêèííü ¢ëã¢ð³ð ç´â-éîñíà ²ð³ñ³í àêàäåìü ò´ãñ³º³ä, äóðòà ýðäì³ðí ê´äëš³í³.
Óóºí ꢢêí³ííü ×èíãèç ê´â¢íü Êþòèðîâèõí³ íåð äóóäóëšàõä ààâíü òåœê³í óãà áàéðëäìí. Éèðèíä³í òàâí çåíü ýýš-ààâäàí ãèè÷ëõä³í éèð äóðòà áîëäã, íåã ¢ë¢ ààâíü ýäíèã êåëñ³ðíü á³³ëºäã, èðõë³íü àëüäàðàí ñóóëºõàí ìåäëãî ñàõíÿä 㢢äã þìí.
Âèêòîð Âëàäèìèðîâè÷èã ìåäš, òàíüš éîâñí óëñ ýí¢ã ¢¢ðñã ê¢í áèë³ ãèš îäà ÷èãí êåëí³. Ýííü ìåë ¢íí, ýí¢í³ í³³šíð-èíüã¢äíü îäà ²ð³ñ³í öóã ðåãèîíìóäàð áîëí ²ð³ñ³í ìåš³ ºàòö ÷èãí á³³í³. Òåìäãëõ³ñ, äàëäã÷ šèëäì¢äò õàìäàí àõ ñóðºóëü ñóð÷ éîâñí ´´ðõí ¢¢ðì¢äíü îäà Êàçàõñòàíä ê´äëí³. Šèë áîëºí ýäí Àñòðàõàíñê îáëàñòèí Åíîòàåâñê ðàéîíä öóãëðàä, àœºó÷ëàä, çàºñ á³ð³ä, ñóë öàãàí ñåðãìšò³º³ð äàâóëäã á³³ñìí.
Â.Êþòèðîâèí òóñêàð ò´ðñêí÷ ñåäêëò³, ýâð³ ºàçð-óñíäàí öàíü óãà äóðòà ê¢í ãèš êåëš áîëõìí. Ýýšèí ´´ð ´ñ³ä-áîññí ê¢í ýâð³ ò´ðñêí êåë³í ñ³³í³ð ìåääã áèë³, äàœãèí õàëüìãàºàð ꢢíääìí. Çóóëü÷ëõäàí äóðòà áîëñí ó÷ðàð Âèêòîð Âëàäèìèðîâè÷ Ôðàíöä, Ìëä ÷èãí ê¢ðâ. 1994-÷ šèëä Óëàí Áàòîð áàëºñíä ìë êåëòíðèí ò¢ð¢í ñúåçäèí ê´äëìøò îðëöñàí ÷èãí ýí ò´ð¢ö ìàðòäìí áèø. Òèèãõä ìàíà íåðò³ ø¢ëã÷ Ê´ãëòèí Äàâà ºàðäš éîâñí Õàëüìãèí äåëåãàöèí õàíüä ýí îðñí áèë³.
²ð³ñ³í Ôåäåðàöèí áîëí Õàëüìã Òàœº÷èí à÷òà þðèñòûí, I êâàëèôèêàöèîíí êëàññèí çàðº÷èí íåð 碢š³ñí, "¡íí-÷èê ñåäêëò³º³ð öåðãëš³õ ò´ë³ä³í" ãèäã ÐÔ-í çàðº÷íðèí Ñîâåòèí ìåäàëÿð, "Ç´â-éîñíä öåðãëñí ò´ë³ä³í" ãèäã ´ð÷ä³í 碢äã òåìäã³ð à÷ëãäñí Âèêòîð Êþòèðîâ ºó÷í çóðºàí øàõó šèëä³í çàðº÷àð ¢¢ëäâ. Òàœº÷èí çàðº÷íð, íåã ºàçðà óëñíü ýí¢ã ê¢íäëš, ìàíà áààšà ãèš äóóääã á³³ñíü ÷èãí îðòà. Ýííü òåä¢ ìåò ýí ꢢ㠢íëš, òîîìñðòàä òîîëš òåâ÷š³õèí èë òåìäã áîëšàíà.
2014-÷ šèëä Âèêòîð Âëàäèìèðîâè÷ à÷òà àìðëºíäàí ºàðàä, óäàí áîëëãî ê¢íä ãåìèí óðøãàð šèðí òàâòàäàí ñ³³º³í õ³³ñíü ºóíäëòà áîëšàíà. Çàëó ê¢¢í³ ò´ë³ ýíòí íàñí áèø, ä³ê³ä ÷èãí îëí šèëä³í ýí-òåð óãà á³³š, áàéí äàìøëòàðí õóâàëöš, áàº÷óäò í¢äí-àìí áîëõ á³³ñìí. Îäà ÿàõâ, àðº óãà…, çóã Âèêòîð Êþòèðîâèí íåðí íåã ¢ë¢ òàœº÷èí çàðº÷íð äóíä îíüäèí îí÷òà, òåìäãò³ áîëš, êåç³ä ÷èãí êåí-íåãíäíü ¢ëã¢ð-¢çìš áîëõíü ëàâòà.

Ëþáîâü ÏÞÐÂÅÅÂÀ

Видео