Áàðàñ ºàðñí ýí äåãòðèã óìø÷àºàä, ê´ãøí áàãøèí êåëñí ¢ãì¢ä óõàíäì îðâ. ij³í³ñ îëí šèë óðä ìàíà áàãø áè÷êí ê´â¢í á³³ñí öàãòàí õóðëä áîëäã èê ì´ðã¢ëì¢äò ´ðê-á¢ë³ðí îääã öàãèã òîäëëà. Íîìèã ñîœñš, áè÷êä¢ä óäàí ñóóš ÷àäëãî, áîñàä ê´íäð³ä á³³äã. dzðìä³í àëüä á³³õ³í ìàðòàä, ýäí àëüâëäã á³³š. Õóðëûí ãåëœ òåäíèã ºàðàðàí çàœºäàä, òàã÷ã á³³òí ãèñí äîêúÿ ´ãäã á³³š.
ij³í³ ê¢íä šèëì¢äò ³ìòí áó äààõàðí öåðãò ìîðäõä ìàíà áàãø òåäí³ çåðãë³íä Ò´ðñê³í õàðñõàð ºàðñìí. ij³ëä³í³ õààëºä êåä¢ çîâëœ òåð ¢çâ. Òåðíü áàºäàä, á³ð³íä òóñàä, ê¢÷ð çîâëœëà õàðºñí áîëäã. Áîëâ öàãòàí þì ìåääãî ãåíí öàãòàí õóðëä èðš, ì´ðã¢ëä îðšàñíü, òåíä îëí áóðõä ¢çš, ýê-ýöê³í äàõš ì´ðãš³ñ³í ìàðòëãî, çàëüâðš éîâñíü òåð¢íä òóñëñí áîëõ. ²ìä-ìåíä òåð ä³³í³ñ èðâ, êåñã ñóðºóëü÷íðèã ñó𺚠šèðºëèí õààëºä îðóëâ. Íîìèí ê¢÷í òèèì áîëäãš ãèš ñàíãäíà.
Öàã äàâàä, êåñãíü ñîëüãäàä, º³³ëãäñí òîîò ä³êí³ñ ìàíà šèðºëä ç´âò³ îðìàí îëâ. Øàšíà òóñêàð èëäíü êåëäã áîëàä, áóðõäàí õ³ð¢ ñóóõ îðìäíü îðóëš ì´ðãäã áîëâèäí. Õ¢âñõëò³ òåð öàãò òàðàñí õóðëàí ´ëã³ ¢éèí áàº÷óä îäà øèí³ñ áîñõšàíà.
Òåð Áàãøèí ñóðºóëü÷íðèí íåãíü ø¢ëã¢ä áè÷äã áîëàä, ò´ðñí ºàçð-óñíàííü òóñêàð îëí óëñò ìåä¢ëš éîâíà. Òåðíü - ²ð³ñ³í áè÷³÷íðèí Íèèö³í³ Õàëüìã ðåãèîíàëüí ³œãèí ãåø¢í, áè÷³÷ Íèêîëàé Ñåíÿåâè÷ Õàòóåâ. Îäà òåð¢í³ äàðàíè íåã äåãòð áàðàñ ºàðâ. "Õîéð ijðêèí åâ³ë" ãèš òåð íåð³äãäí³.
Äàâñí çóí šèëä Öàºàí Íóóðò Òàøè ãîìàíã ãèäã íåðò³ õóðë á³³ñí á³³š. Áèäí áè÷êíä³í òåð õóðëûí îðìèíü ¢çš éîâëàâèäí. Ñîâåòèí éîñíà öàãò áóðõí-øàšèã áóðóøàºàä, õóðëìóäûã óãà êåñí³ òóñêàð àõ ¢éèí óëñ êåëäã áèë³. Õóðëûã õàìõëš òàðàñíà õ´´í òåã 䢢ðã³ä, íîìòà öààñí ýðãíäêèã ö³³ëºš, íèñ÷ òàðš éîâñèíü òîäëõä ÷èãí ç¢ðêí èøêð³ä á³³í³. ªàøóòà òåð öàãò ç³ðì ³ìòí þìíàñ ³³ëãî áóðõäûã, íîìèã áóëòóëš àâàä õàäºëñí á³³ñìí. Òèèã³ä Öàºàí Íóóðèí õîéð áóðõíà òóñêàð ñîœñš éîâëàâèäí. Šèðºëä ó÷ðñí öóã ê¢íä - ê¢÷ð òîîòûã äààš ºàðõä ýäí³ åâ³ë ÷èãí ä´œ áîëñí áîëõ. ߺäã áîëâ÷í áóðõä á³³ñí ºàçðòàí èð³ä, ³ìòíä óðäê êåâ³ðí åâ³ë³í ê¢ðò³š éîâíà. Íèêîëàé Õàòóåâèí ïîýìèí íåãíü ìåë òåð ÷èíðò³ éîâäëûí òóñêàð êåëš³í³. "Õîéð ijðêèí åâ³ë". Òåð¢í³ñ ö´´êí ì´ð òàíà îíüãò òóñõàšàíàâèäí.
"Çóí šèë³ šèì õààëºäíü
Õîéð ijðêèí àäðóòà äàœøàòàš
Çîâëœ-áàéðèã ³äë äààš
Õàðœºó õàòó öàãòíü òóóð÷š
Õîéð ijðê ò¢œøš óóëüñìí
Õàðœºó òååãò ãååäð³ä îëäñìí.
Ýýì³ñíü öóñí ÷èèõòëš ºàðâ÷í,
Åâ³ë³í îëíä òóñõàš éîâñìí."
Ò¢¢ðâ³÷ Íèêîëàé Õàòóåâ ò´ðñêí êåë³í ñ³³í³ð ìåääãèíü ¢¢ä³âðì¢äíü ìåä¢ëí³. Òèèã÷ê³ä, áè÷êíä³í, àâºàñí ñîœñš éîâñí òîîòûã õàâëš àâàä, ÷ååšä³í õàäºëñèíü ïîýìñíü áîëí ø¢ëã¢äíü ìåä¢ëš³í³. Ø¢ëã¢äòíü áîëí ïîýìñòíü òåð ³ìòí áàãòš, õîîðíäàí ꢢíä³ä, ìàëàí õ³ë³º³ä, ¢ð-´œã³í á³³ñ³ðí òîîºàä, ꢢêä³í ´ñêš á³³ñí šèðºë ê¢¢í³ í¢äíä ¢çãäñí áîëíà. Õîòíà ³ìòí, òåäí³ êåëñí ¢ã, éîâäëíü óõàíä îðš, ìåë îäà ìàäíëà ꢢíäš³º³ä, óñàí ãåðò îðóëõàð, ìàëàí õ³ë³õ³ð ºàð÷ îäñí áîëíà. Òèèã³ä Íèêîëàé Ñåíÿåâè÷ áè÷ñí ¢¢ä³âðì¢äòíü Öàºàí Íóð ñåë³í, ´´ðíü éèñí äóóíàä á³³õ ×àðëàêò, òåð öàãà óëñ òîäëãäñàðí éèð ñîíüí. Ø¢ëã¢äíü áîëõëà, ¢çñí-ñîœññí òîîòàð 䢢ðœ, ¢ãèí äàðøëºíü ÷èãí ýâò³í òóñàä á³³í³. Šèðºëèí äàìøëòä êåëí³ áàéí ê´ðœ íåìãä³ä, ñåäêë àâëã÷ ¢¢ä³âðì¢ä ò´ðñìí.
Äåãòðèí ä³êí íåã îí÷íü - öàãèí á³³äëèã ¢çš, ´ñ÷-éîâõ áàº÷óä áè÷ñèíü ìåäòõ³ ã躳ä, ¢¢ä³âðì¢ä õîéð êåë³ð áàðëãäš. Îðñ êåëíä Íèêîëàéèí ø¢ëã¢äèã áîëí ïîýìñèã Âàñèëèé ×îíãîíîâ îð÷óëš. Çóðà÷ Ñòåïàí Áîòèåâèí çóðãóä ¢¢ä³âðì¢äèí ºîë ó÷ð-óòõèíü ìåäõä êåö¢ êåâ³ð òóñëšàíà. Äåãòðèí ªàäðèíü í¢ð õàëõèíü éèð òîîëâðòàºàð, óõàòàºàð Ñåðãåé Áàäåíäàåâ êååð¢ëš. Ýâð³ äåãòð³í Íèêîëàé Õàòóåâ Òàëòàõíà ³œãä³í íåð³äš³í³. Ýí ¢¢ä³âðì¢ä áàðàñ ºàð÷, îëí óëñèí îíüãò òóñõèí ò´ë³ òàëòàõíà ê´â¢ä À. Ëèäæèåâ, Á. Ñàíæèåâ, àõ-ä¢ õîéð Þ. áîëí Ì. Îæåëäûêîâèõí, Â. Äæèâèíîâ, Ì. ×ó÷èíîâ, Â. Ýíÿåâ, ä¢ ê¢¢êíü Êëàðà Ñåíÿåâíà ä´œã³í ê¢ðãñìí. ²œãèííü òóóšèã ø¢ëã¢äò áîëí ïîýìñò áóóëºàä, öóãòàä òåìäãò³ áîëºñí ø¢ëã÷ Íèêîëàé Õàòóåâèí ¢¢ä³ã÷ õààëºíü öàºàí áîëòõà!

Ãàëèíà ÕÅÉ×ÈÅÂÀ

Ìíîãèì â ðåñïóáëèêå çíàêîìî èìÿ Àëåêñàíäðà Äàìáèíîâà, çíàìåíèòîãî øòàíãèñòà, ãèðåâèêà è ïàóýðëèôòåðà. Íåñìîòðÿ íà ñâîé âîçðàñò, Àëåêñàíäðó Àëåêñååâè÷ó óæå äàëåêî çà 80, ñïîðòñìåí íå ñîáèðàåòñÿ îñòàíàâëèâàòüñÿ íà äîñòèãíóòûõ ðåçóëüòàòàõ, à ïðîäîëæàåò òðåíèðîâêè, âûåçæàåò íà ðàçëè÷íûå ñîðåâíîâàíèÿ, â òîì ÷èñëå è âñåðîññèéñêîãî è ìèðîâîãî óðîâíåé, ãäå óñòàíàâëèâàåò âñ¸ íîâûå è íîâûå ðåêîðäû. Î ïîáåäàõ è äîñòèæåíèÿõ À.Äàìáèíîâà ïèñàëè óæå ìíîãî, è ïîâòîðÿòüñÿ, íàâåðíîå, íåò ñìûñëà, òàê êàê î íèõ çíàåò ïî÷òè êàæäûé. Ãîðàçäî èíòåðåñíåå áûëî óçíàòü î òîì, êàê æèâ¸ò è, ñàìîå ãëàâíîå, òðåíèðóåòñÿ ñïîðòñìåí. Äëÿ ýòîãî ïðèøëîñü îòïðàâèòüñÿ â òðåíèðîâî÷íûé çàë, ãäå ÷åìïèîí ñîâåðøåíñòâóåò ñâî¸ ìàñòåðñòâî.
Êàê âûÿñíèëîñü, êàëìûöêèå ïàóýðëèôòåðû òðåíèðóþòñÿ â ñïåöèàëüíî îáîðóäîâàííîì ïîìåùåíèè â ñðåäíåé øêîëå ¹ 12, ÷òî â òðåòüåì ìèêðîðàéîíå. Ìíîãî ðàç ïðîõîäèë îêîëî ýòîãî îáðàçîâàòåëüíîãî ó÷ðåæäåíèÿ, äà è â ñàìîé øêîëå ïðèõîäèëîñü áûâàòü, íî î òîì, ÷òî çäåñü åæåäíåâíî êóþòñÿ áóäóùèå ïîáåäû íàøèõ ñïîðòñìåíîâ, êàê è áîëüøèíñòâî ðÿäîâûõ ïðîõîæèõ, íå çíàë.
Ïî òåëåôîíó Àëåêñàíäð Àëåêñååâè÷ îáúÿñíèë, êóäà ïðîéòè. È âîò ÿ óæå îêàçàëñÿ â "ñâÿòàÿ ñâÿòûõ" êàëìûöêîãî ïàóýðëèôòèíãà. Ïðèøëîñü íåìíîãî ïîäîæäàòü, ïîêà ÷åìïèîí çàêîí÷èò ñâîþ òðåíèðîâêó. Çàîäíî ïðåäîñòàâèëàñü õîðîøàÿ âîçìîæíîñòü ñäåëàòü íåñêîëüêî ôîòîñíèìêîâ.  ñðàâíèòåëüíî íåáîëüøîì ïîìåùåíèè, ïîìèìî Àëåêñàíäðà Àëåêñååâè÷à, òðåíèðîâàëîñü åù¸ íåñêîëüêî ÷åëîâåê, âñå - ìîëîäûå ïàðíè è äåâóøêè. "Àêñàêàë" òÿæ¸ëîé àòëåòèêè, íàäî ñêàçàòü, íè÷óòü íå óñòóïàë ìîëîä¸æè, âûêëàäûâàÿñü íà ïîëíóþ.
Ïîñëå òàêèõ ñåðüåçíûõ äëÿ îðãàíèçìà íàãðóçîê óñòàëîñòü íè÷óòü íå ïðîÿâèëàñü íà ëèöå À.Äàìáèíîâà, è îí ñ áîëüøèì ýíòóçèàçìîì ïðèíÿëñÿ ðàññêàçûâàòü î ëþáèìîì äåëå. Ëþáîé âèä ñïîðòà, åñëè èì çàíèìàòüñÿ íà ïðîôåññèîíàëüíîì óðîâíå, ñâÿçàí ñ âûñîêèì ðèñêîì òðàâìàòèçìà.  îñîáåííîñòè ýòî êàñàåòñÿ òÿæ¸ëîé àòëåòèêè. Ïîýòîìó îäíèì èç ïåðâûõ áûë âîïðîñ î çäîðîâüå. Àëåêñàíäð Àëåêñååâè÷ îòâåòèë, ÷òî íà ñàìî÷óâñòâèå ñâî¸ ñîâñåì íå æàëóåòñÿ: "Ïåðåä êàæäûì ñîðåâíîâàíèåì ïðîõîäèì îáñëåäîâàíèå ó âðà÷à. Ðàç äîïóñêàþò, çíà÷èò âñ¸ íîðìàëüíî". Âïðî÷åì, ñîâñåì áåç òðàâì çà ìíîãî ëåò òðåíèðîâîê è âûñòóïëåíèé íå îáîøëîñü. Ïîñëå òðàâìèðîâàíèÿ ðóêè ïðèøëîñü èñêëþ÷èòü èç ïåðå÷íÿ âûïîëíÿåìûõ óïðàæíåíèé æèì è ïðèñåäàíèÿ ñî øòàíãîé. Íà ñåãîäíÿøíèé äåíü À.Äàìáèíîâ âûñòóïàåò òîëüêî â îäíîé äèñöèïëèíå: "ñòàíîâàÿ òÿãà".
"Âî âðåìÿ òðåíèðîâîê îáû÷íî íà÷èíàþ ñ íåáîëüøîãî âåñà, è òîëüêî ïîñëå òîãî, êàê îðãàíèçì ðàçîãðåëñÿ, óâåëè÷èâàþ íàãðóçêó", - ðàññêàçûâàåò ñïîðòñìåí. Ïîìèìî òðåíèðîâîê, ìíîãèå ñïîðòñìåíû äëÿ óëó÷øåíèÿ ñâîèõ ðåçóëüòàòîâ èñïîëüçóþò ñòðîãèå äèåòû. À.Äàìáèíîâ â ñâî¸ì ïèòàíèè íå ïðèäåðæèâàåòñÿ íèêàêèõ îñîáûõ ïðàâèë. Óòâåðæäàåò, ÷òî åñëè åñòü æåëàíèå è âîçìîæíîñòü ïðèäåðæèâàòüñÿ äèåòû, õîðîøî, íî ýòî íå ñòîëü îáÿçàòåëüíî, ãëàâíîå - òðåíèðîâêè. Ïîìèìî óïîðíûõ çàíÿòèé, ïî ñëîâàì ñïîðòñìåíà, î÷åíü ñèëüíî åìó ïîìîãàåò âåðà, âî âñåõ ñìûñëàõ ýòîãî ñëîâà.
À.Äàìáèíîâ îòìå÷àåò, ÷òî î çäîðîâîì îáðàçå æèçíè íå ñòîèò çàáûâàòü è çà ïðåäåëàìè ñïîðòèâíîãî çàëà. "Î÷åíü ÷àñòî ìîëîäûå ëþäè, çàíèìàþùèåñÿ ñïîðòîì, ïîñëå òðåíèðîâêè ïîäîëãó æäóò "ìàðøðóòêó", ëåíÿñü ïðîéòè ëèøíèå íåñêîëüêî îñòàíîâîê", - ñåòóåò Àëåêñàíäð Àëåêñååâè÷. Ñàì îí ãîâîðèò, ÷òî ñòàðàåòñÿ íå ïîëüçîâàòüñÿ òðàíñïîðòîì áåç ÿâíîé íà òî íåîáõîäèìîñòè, è åæåäíåâíî õîäèò ïåøêîì, ê ÷åìó ïðèçûâàåò è äðóãèõ.
Íåñìîòðÿ íà ìíîãî÷èñëåííûå ðåãàëèè, Àëåêñàíäð Äàìáèíîâ î÷åíü ñêðîìåí. Î ñåáå îòâå÷àë êðàòêî è äîâîëüíî-òàêè ñóõî, íî ìíîãî ðàññêàçûâàë î äðóãèõ ñïîðòñìåíàõ, ëþäÿõ, áëàãîäàðÿ êîòîðûì òÿæ¸ëàÿ àòëåòèêà ïîÿâèëàñü â Êàëìûêèè, î òåõ, êòî ðàäååò çà å¸ ðàçâèòèå ñåãîäíÿ. Çàë, â êîòîðîì ïðîõîäÿò òðåíèðîâêè, ïîêàçàëñÿ ìíå íåáîëüøèì, íî Àëåêñàíäð Àëåêñååâè÷ îòìåòèë, ÷òî â äðóãèõ ãîðîäàõ, ãäå åìó ïðèõîäèëîñü áûâàòü, çàíÿòèÿ ïðîõîäÿò è â ïîìåùåíèÿõ, êîòîðûå ìåíüøå ýòîãî â äâà, à òî è òðè ðàçà. " ýòîì çàëå äîñòàòî÷íî ìåñòà, îí õîðîøî îáîðóäîâàí, åñòü êâàëèôèöèðîâàííûå òðåíåðû. Çäåñü ìîæíî âîñïèòûâàòü îëèìïèéñêèõ ÷åìïèîíîâ", - îòìåòèë À.Äàìáèíîâ.

Ñàíàë ÌÀÍÄÆÈÅÂ

Ôåñòèâàëü "ÊÒÊ - òàëàíòëèâûì äåòÿì", êîòîðûé åæåãîäíî ïðîâîäèò ÀÎ "Êàñïèéñêèé òðóáîïðîâîäíûé Êîíñîðöèóì-Ð", â ýòîì ãîäó ïåðåðîñ â îáùåðîññèéñêèé ôîðóì. Ñìîòð äåòñêèõ òàëàíòîâ áûë ïðîâåäåí â òðè òóðà è îõâàòèë âñå ðåãèîíû ïðèñóòñòâèÿ êîìïàíèè. Íàøè ÷èòàòåëè ïîìíÿò èòîãè âòîðîãî òóðà, êîòîðûé áûë ïðîâåäåí â Ýëèñòå.
È âîò íàñòàë çàêëþ÷èòåëüíûé ýòàï ôåñòèâàëÿ, îïðåäåëèâøèé ïîáåäèòåëåé êîíêóðñà äåòñêîãî è þíîøåñêîãî òâîð÷åñòâà. Îí ïðîøåë â ñòîëèöå íàøåé ñòðàíû, Ìîñêâå, ñ 27 ïî 29 îêòÿáðÿ 2018 ãîäà, îòêðûâ äîðîãó â ìèð èñêóññòâà íîâûì çâåçäî÷êàì.
Ðåñïóáëèêó Êàëìûêèþ ïðåäñòàâëÿëà áîëüøàÿ äåëåãàöèÿ èç 51 ÷åëîâåêà. Òâîð÷åñêèå êîëëåêòèâû, ñîëüíûå èñïîëíèòåëè â îáëàñòè âîêàëà, èíñòðóìåíòàëüíîé ìóçûêè, õîðåîãðàôèè è õóäîæåñòâåííîãî ñëîâà, ïðîøåäøèå ïðåäâàðèòåëüíûå îòáîðî÷íûå òóðû, ïðèåõàëè â Ìîñêâó çà íîâûìè ïîáåäàìè. Íàðîäíûé ñàìîäåÿòåëüíûé àíñàìáëü òàíöà "Òîðãà" èç ï. Èêè-Áóðóë, äåòñêèé õîðåîãðàôè÷åñêèé àíñàìáëü "Áàéí òåã" èç ã.Ýëèñòû, çàñëóæåííûé êîëëåêòèâ íàðîäíîãî òâîð÷åñòâà Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèè àíñàìáëü òàíöà "Öåöã" èç ï. Êîìñîìîëüñêèé ×åðíîçåìåëüñêîãî ðàéîíà âûñòóïàëè â íîìèíàöèè "õîðåîãðàôèÿ". À "Ýñòðàäíûé âîêàë", "íàðîäíûé âîêàë", "íàðîäíûå èíñòðóìåíòû" è "òåàòð. õóäîæåñòâåííîå ñëîâî" ïðåäñòàâèëè Ãåðåíçåë Îêíÿåâà, ï. Èêè-Áóðóë, Ýâåëèíà Òîð÷ååâà, ï.Ïðèìàíû÷, ßíà Àðèñòàåâà, Àíãåëèíà Áþð÷èåâà, Ãåðåëòà Èìêèíîâà, Àëèíà Íàìèíîâà, Áàèíà Áîëäûðåâà èç ã.Ýëèñòà, Èëÿíà Óñòèíîâà, ï.Èêè-Áóðóë, äóýò Ëàðè Ìó÷åðÿåâ è Óáóø Ìó÷åðÿåâ èç ï.Êîìñîìîëüñêèé, Ãåðåë Ãàðÿåâà, ã.Ýëèñòû, Àëüìèíà Ëèäæèåâà èç ï. Àäûê.
 òðåòüåì òóðå ôåñòèâàëÿ "ÊÒÊ - òàëàíòëèâûì äåòÿì, 2018" ïðèíÿëè ó÷àñòèå 250 äåòåé. Âñå îíè - ïîáåäèòåëè è ëàóðåàòû ðåãèîíàëüíûõ ýòàïîâ òâîð÷åñêîãî êîíêóðñà.  Ìîñêâå êîíêóðñíàÿ ïðîãðàììà áûëà ðàçäåëåíà íà íåñêîëüêî ÷àñòåé, ÷òîáû ïðåäñòàâèòåëè âñåõ çàÿâëåííûõ æàíðîâ ìîãëè ïðîäåìîíñòðèðîâàòü ñâîè òàëàíòû. Âûñòóïëåíèÿ ó÷àñòíèêîâ îöåíèâàëî àâòîðèòåòíîå æþðè, â ñîñòàâ êîòîðîãî âîøëè èçâåñòíûå äåÿòåëè èñêóññòâ, çàñëóæåííûå àðòèñòû Ðîññèè, ëàóðåàòû ðàçëè÷íûõ ìåæäóíàðîäíûõ êîíêóðñîâ. Ïîñëå ïðîâåäåíèÿ òàêèõ ñîñòÿçàíèé þíûå àðòèñòû è èõ ïåäàãîãè ìîãëè âìåñòå ñ èìåíèòûìè ìýòðàìè ðàçîáðàòü ñâîè âûñòóïëåíèÿ, ïîðàáîòàòü íàä òåõíèêîé, óñëûøàòü öåííûå ñîâåòû. Íóæíî îòìåòèòü, ÷òî ïåäàãîãè è ðóêîâîäèòåëè òâîð÷åñêèõ êîëëåêòèâîâ, äëÿ êîòîðûõ áûëè îðãàíèçîâàíû ìàñòåð-êëàññû, ïî äîñòîèíñòâó îöåíèëè îáðàçîâàòåëüíóþ ôóíêöèþ ôåñòèâàëÿ.
Êóëüìèíàöèåé çàêëþ÷èòåëüíîãî ýòàïà êîíêóðñà "ÊÒÊ - òàëàíòëèâûì äåòÿì, 2018" ñòàë ãðàíäèîçíûé ãàëà-êîíöåðò ñ îáúÿâëåíèåì ðåçóëüòàòîâ ñîñòÿçàíèé è öåðåìîíèåé íàãðàæäåíèÿ ïîáåäèòåëåé è ïðèçåðîâ, êîòîðûé ïðîõîäèë â òåàòðå ôîëüêëîðà "Ðóññêàÿ ïåñíÿ". Êàê ëåãêî è íåïðèíóæäåííî ÷óâñòâîâàëè ñåáÿ íà ñòîëè÷íîé ñöåíå þíûå àðòèñòû àíñàìáëÿ "Òîðãà", ñâîèì èñêðîìåòíûì òàíöåì îíè ïðèâíåñëè íåìíîãî ñîëíå÷íîãî òåïëà â ïåðâûé ñíåæíûé äåíü â Ìîñêâå. Êàê ãîðäî ñòîÿëè îíè, ðàçâåðíóâ ïåðåä ñîáîé æåëòûé ñòÿã ðåñïóáëèêè íà öåðåìîíèè íàãðàæäåíèÿ!
Âîò èìåíà þíûõ òàëàíòîâ èç íàøåé ðåñïóáëèêè, êîòîðûå ïîäòâåðäèëè, ÷òî îíè äîñòîéíû çâàíèé ëàóðåàòîâ è ïðèçåðîâ ôåñòèâàëÿ.  íîìèíàöèè "íàðîäíûé âîêàë" Àíãåëèíà Áþð÷èåâà óäîñòîèëàñü çâàíèÿ ëàóðåàòà I ñòåïåíè.  ýòîé íîìèíàöèè ßíà Àðèñòàåâà - ëàóðåàò III ñòåïåíè.  íîìèíàöèè "ýñòðàäíûé âîêàë" Ãåðåíçåë Îêíÿåâà ñòàëà ëàóðåàòîì I ñòåïåíè. Ãåðåëüòÿ Èìêèíîâà â íîìèíàöèè "àêàäåìè÷åñêèé âîêàë" - ëàóðåàòîì III ñòåïåíè.
 õîðåîãðàôèè àíñàìáëü "Öåöã" èç ×åðíîçåìåëüñêîãî ðàéîíà, àíñàìáëü "Áàéí òåã" èç ã. Ýëèñòû óäîñòîèëèñü âûñîêîãî çâàíèÿ ëàóðåàòîâ I ñòåïåíè. Èêè-Áóðóëüñêèé àíñàìáëü "Òîðãà" ñòàë ëàóðåàòîì II ñòåïåíè.  íîìèíàöèè "íàðîäíûå èíñòðóìåíòû" áëåñíóëè þíûå ìóçûêàíòû èç ×åðíîçåìåëüÿ è Ýëèñòû Àëèíà Íàìèíîâà, Ëàðè Ìó÷åðÿåâ è Óáóø Ìó÷åðÿåâ: îíè çàñëóæèëè çâàíèå ëàóðåàòîâ I ñòåïåíè. Âñå êîíêóðñàíòû ïîëó÷èëè ïàìÿòíûå äèïëîìû è êóáêè êîíêóðñà, êîòîðûå áóäóò íàïîìèíàòü èì î áëåñòÿùåì âûñòóïëåíèè íà ñòîëè÷íîé ñöåíå. Ìû âåðèì, ÷òî çâåçäû, ÷òî çàæãëèñü â Ìîñêâå, áóäóò äîñòîéíî ïðåäñòàâëÿòü ðåñïóáëèêó è Ðîññèþ â ìåæäóíàðîäíîì êóëüòóðíîì ïðîñòðàíñòâå.
Ïîåçäêà â Ìîñêâó, âûñòóïëåíèå íà ñòîëè÷íîé ñöåíå è óâëåêàòåëüíûå ìàñòåð-êëàññû, îáçîðíûå ýêñêóðñèè ïî èñòîðè÷åñêèì ìåñòàì ñòîëèöû, êîòîðóþ áîëüøèíñòâî ðåáÿò ïîñåòèëè âïåðâûå, - âñå ýòî ïîäàðèë þíûì òàëàíòàì Êàñïèéñêèé òðóáîïðîâîäíûé Êîíñîðöèóì. Òàêàÿ ïîääåðæêà ñòàíåò õîðîøèì ñòàðòîì äëÿ þíûõ òàëàíòîâ. Îá ýòîì ñ áëàãîäàðíîñòüþ ãîâîðèëè âñå ó÷àñòíèêè ýòîãî ãðàíäèîçíîãî ìåðîïðèÿòèÿ.
Êîíêóðñ "ÊÒÊ - òàëàíòëèâûì äåòÿì" çàðîäèëñÿ îêîëî 20 ëåò íàçàä è áûë ïðèçâàí ñïîñîáñòâîâàòü ñîõðàíåíèþ ñàìîáûòíîñòè íàðîäíûõ òðàäèöèé è êóëüòóðû. Òðàäèöèîííî ýòî áûë ñàìûé ïîïóëÿðíûé êîíêóðñ â Êàëìûêèè. Ïåðâûå åãî ïîáåäèòåëè äàâíî óæå ñîñòîÿëèñü â ðàçíûõ ïðîôåññèÿõ, íî óìåíèå ïðåòâîðÿòü êðàñîòó è äàðèòü åå ñ ïîìîùüþ òàíöåâ è ïåñåí îíè íåñóò ïî æèçíè. Âåäü ôåñòèâàëü ÊÒÊ ñòàë äëÿ íèõ ïåðâîé óñïåøíîé ñòóïåíüþ â èõ áóäóùåé ïðîôåññèîíàëüíîé æèçíè.
 î÷åðåäíîé ðàç ýòîò êîíêóðñ ïðîäåìîíñòðèðîâàë, íàñêîëüêî ðàçíîîáðàçíà è ñàìîáûòíà êóëüòóðà íàðîäîâ íàøåé ñòðàíû. Êàê òàëàíòëèâû íàøè äåòè - ãëàâíîå áîãàòñòâî ñòðàíû. È êàê çäîðîâî, ÷òî åñòü òàêàÿ êîìïàíèÿ, êàê ÊÒÊ-Ð, êîòîðàÿ ïîääåðæèâàåò íàøèõ äåòåé è âíîñèò âåñîìûé âêëàä â âîñïèòàíèå áóäóùåãî ïîêîëåíèÿ.
Ãàëèíà ÕÅÉ×ÈÅÂÀ

Íà ïëîùàäêå Îáùåðîññèéñêîãî íàðîäíîãî ôðîíòà â Êàëìûêèè ñîñòîÿëñÿ "êðóãëûé ñòîë" ïî âîïðîñàì áåçîïàñíîñòè äîðîã âáëèçè ó÷åáíûõ çàâåäåíèé ã. Ýëèñòû. Îá ýòîì ñîîáùàåò ïðåññ-ñëóæáà îáùåñòâåííîãî äâèæåíèÿ.  çàñåäàíèè ïðèíÿëè ó÷àñòèå ýêñïåðòû ÎÍÔ, ïðåäñòàâèòåëè ñòîëè÷íîãî ìóíèöèïàëèòåòà è ÃÈÁÄÄ. Ìåðîïðèÿòèå ñòàëî èòîãîâûì â ðàìêàõ ïðîâåäåííîé â ðåñïóáëèêå âñåðîññèéñêîé àêöèè ÎÍÔ "Äîðîãà â øêîëó".
Êàê ìû ñîîáùàëè, àêòèâèñòû ÎÍÔ ñîâìåñòíî ñ ñîòðóäíèêàìè ÃÈÁÄÄ ïðîâåðèëè ñîñòîÿíèå äîðîã, ïåøåõîäíûõ ïåðåõîäîâ, óëè÷íî-äîðîæíóþ èíôðàñòðóêòóðó ïî ïóòè ñëåäîâàíèÿ øêîëüíèêîâ âîçëå ó÷åáíûõ çàâåäåíèé, âîøåäøèõ â ôåäåðàëüíûé ðååñòð ðåéòèíãà îïàñíûõ ó÷àñòêîâ äîðîã.
Îáùåñòâåííèêè àêöåíòèðîâàëè âíèìàíèå ïðåäñòàâèòåëåé ïðîôèëüíûõ îðãàíîâ íà òîì, ÷òî â õîäå ìîíèòîðèíãà îïàñåíèå âûçâàë íåðåãóëèðóåìûé ïåøåõîäíûé ïåðåõîä âáëèçè ñðåäíåé øêîëû ¹2, à òàêæå áûëî çàìå÷åíî îòñóòñòâèå òàì æå íåîáõîäèìûõ ïåøåõîäíûõ îãðàæäåíèé è îêîëî ÑÎØ ¹4. Êðîìå òîãî, ïî ìíåíèþ ýêñïåðòîâ ÎÍÔ, îòâåòñòâåííûì ëèöàì ñòîèò îáðàòèòü âíèìàíèå è íà îðãàíèçàöèþ ïàðêîâî÷íîãî ïðîñòðàíñòâà ðÿäîì ñ îáðàçîâàòåëüíûìè ó÷ðåæäåíèÿìè.
Ïðåäñòàâèòåëè îðãàíîâ âëàñòè ðàññêàçàëè, ÷òî â íàñòîÿùåå âðåìÿ óæå ïðîâîäèòñÿ ðàçðàáîòêà êîìïëåêñíîé ñõåìû îðãàíèçàöèè äîðîæíîãî äâèæåíèÿ ã.Ýëèñòû, öåëü êîòîðîé - ðåøèòü òðàíñïîðòíûå ïðîáëåìû è ñíèçèòü àâàðèéíîñòü íà äîðîãàõ ñòîëèöû, â òîì ÷èñëå îáåñïå÷èòü áåçîïàñíîñòü äëÿ ïåøåõîäîâ âáëèçè øêîë.
Íàø êîðð.

Îäíîé èç îñíîâíûõ òðóäíîñòåé âåòåðèíàðíîãî íàäçîðà äî íåäàâíèõ ïîð áûëà óñòàðåâøàÿ ñèñòåìà îôîðìëåíèÿ âåòåðèíàðíûõ ñîïðîâîäèòåëüíûõ äîêóìåíòîâ. Ñ 1 èþëÿ 2018 ãîäà â Ðîññèè ðàáîòàåò àâòîìàòèçèðîâàííàÿ èíôîðìàöèîííàÿ ñèñòåìà "Ìåðêóðèé", ñ ïîìîùüþ êîòîðîé ãîñóäàðñòâî ïëàíèðóåò îòñëåæèâàòü âåñü ïóòü ïðîõîæäåíèÿ ñåðòèôèöèðóåìîé ïðîäóêöèè - îò ñêëàäà äî ìåñòà ðåàëèçàöèè (ñòîëîâûå, òîðãîâûå ïàâèëüîíû, ìàãàçèíû ðîçíè÷íîé ïðîäàæè è ò.ä.) ñ öåëüþ áîðüáû ñ ðåàëèçàöèåé ôàëüñèôèöèðîâàííîé ïðîäóêöèè.
 áëèæàéøóþ ïÿòíèöó, 30 íîÿáðÿ, Óïðàâëåíèåì Ðîññåëüõîçíàäçîðà ïî Ðîñòîâñêîé, Âîëãîãðàäñêîé è Àñòðàõàíñêîé îáëàñòÿì è Ðåñïóáëèêå Êàëìûêèÿ ñîâìåñòíî ñ Óïðàâëåíèåì âåòåðèíàðèè Ðåñïóáëèêè Êàëìûêèÿ áóäåò îðãàíèçîâàíî ñîâåùàíèå ïî âîïðîñàì âíåäðåíèÿ ýëåêòðîííîé âåòåðèíàðíîé ñåðòèôèêàöèè è ðàáîòå â ÀÈÑ "Ìåðêóðèé".
Ìåðîïðèÿòèå ñîñòîèòñÿ â àêòîâîì çàëå ìèíèñòåðñòâà ñåëüñêîãî õîçÿéñòâà Êàëìûêèè â 10.00. Äëÿ ïîäòâåðæäåíèÿ ó÷àñòèÿ â ñîâåùàíèè íåîáõîäèìî íàïðàâèòü èíôîðìàöèþ íà ýëåêòðîííûé àäðåñ: rshn@mail.ru.

Áààòð ÀÌÒÅÅÂ

Ñåãîäíÿ â Ìîñêâå ñîñòîèòñÿ ñúåçä Îáùåðîññèéñêîãî íàðîäíîãî ôðîíòà, â êîòîðîì ïðèìóò ó÷àñòèå áîëåå 3,5 òûñ. ÷åëîâåê. Ýòî ôåäåðàëüíûå è ðåãèîíàëüíûå ýêñïåðòû ÎÍÔ, àêòèâèñòû è "íàðîäíûå êîíòðîëåðû" èç âñåõ ðåãèîíîâ ñòðàíû, ïðåäñòàâèòåëè âîëîíòåðñêèõ è äîáðîâîëü÷åñêèõ äâèæåíèé. Òàêæå íà ôîðóì ÎÍÔ ïðèãëàøåíû ôèíàëèñòû êîíêóðñà "Ëèäåðû Ðîññèè" è äîâåðåííûå ëèöà Ïðåçèäåíòà ÐÔ Âëàäèìèðà Ïóòèíà. Îòäåëüíàÿ ïëîùàäêà áóäåò ïîñâÿùåíà àêòèâíîñòÿì ðåãèîíàëüíûõ êîìàíä "Ìîëîäåæêè ÎÍÔ".
Îáùåðîññèéñêèé íàðîäíûé ôðîíò â Êàëìûêèè íà ñúåçäå ïðåäñòàâëÿþò ðóêîâîäèòåëè è àêòèâèñòû ðåãèîíàëüíîãî îòäåëåíèÿ ýòîãî äâèæåíèÿ Âëàäèìèð Îâå÷êèí, Íàäåæäà Èëüÿíîâà, Áààòð Ìåðãóëü÷èåâ, Ñàíàë Ïîðñóíêîâ.  ñîñòàâ äåëåãàöèè òàêæå âîøëè ÷ëåíû êîìàíäû "Ìîëîäåæêà ÎÍÔ" â ÐÊ: Òèìóð Ãîðÿåâ, Äæèðãàë Áàäìàåâà è Àíäðåé Äæèìáååâ.
Îñíîâíàÿ òåìà ñúåçäà - íàðîäíûé êîíòðîëü çà èñïîëíåíèåì "ìàéñêîãî" óêàçà ãëàâû ãîñóäàðñòâà. "Ôðîíòîâèêè" áóäóò ðàáîòàòü íà 12 òåìàòè÷åñêèõ ïëîùàäêàõ, êîòîðûå ñîîòâåòñòâóþò 12 íàöïðîåêòàì ñóïåðóêàçà ëèäåðà ÎÍÔ, Ïðåçèäåíòà ñòðàíû Â.Â. Ïóòèíà. Åùå îäèí âîïðîñ ñúåçäà - ðîòàöèÿ â öåíòðàëüíîì øòàáå îáùåðîññèéñêîãî äâèæåíèÿ.

 ïåðèîä ïîäãîòîâêè êîòåëüíûõ è òåïëîâûõ ñåòåé ê îòîïèòåëüíîìó ñåçîíó ñòîëè÷íàÿ ðåñóðñîñíàáæàþùàÿ êîìïàíèÿ ÀÎ "Ýíåðãîñåðâèñ" ïðîâåëà ïëàíîâûå ìåðîïðèÿòèÿ íà ñóììó áîëåå 12-òè ìèëëèîíîâ ðóáëåé. È ñðåäñòâà áûëè ïîòðà÷åíû íå çðÿ.
Îòîïèòåëüíûé ñåçîí â ã. Ýëèñòå èäåò óæå ïîëòîðà ìåñÿöà, æèçíåííî-âàæíûé ðåñóðñ, òåïëî, â äîìà ýëèñòèíöåâ è äðóãèå îáúåêòû ïîäàåòñÿ ñòàáèëüíî. Ïåðâûå ìîðîçû ñåðåäèíû íîÿáðÿ íèêîèì îáðàçîì íå ñêàçàëèñü íà ðàáîòå òåïëîâèêîâ. À âñå äåëî â çàïàñå ïðî÷íîñòè. Òàê, íåäàâíî ìû ïîáûâàëè íà òðåòüåì ó÷àñòêå ÀÎ "Ýíåðãîñåðâèñ", åãî ðóêîâîäèòåëü Òèìóð Òåïêåíêèåâ ïðîèíôîðìèðîâàë, ÷òî çîíà èõ îòâåòñòâåííîñòè âêëþ÷àåò ïðàêòè÷åñêè âñþ ñåâåðíóþ ÷àñòü Ýëèñòû: ýòî æèëûå ìàññèâû è ñîöèàëüíûå îáúåêòû. Òåïëî è ãîðÿ÷óþ âîäó ïîòðåáèòåëÿì çäåñü ïîäàþò êîòåëüíûå "Ñåâåðíàÿ", "ÊÃÓ", "Ïåðâàÿ î÷åðåäü 4-ãî ìèêðîðàéîíà" (èçâåñòíàÿ â íàðîäå êàê "Ëóêîâè÷êà"), "10-é ìèêðîðàéîí", "ÓÈÍ". Åñòü ìîäóëüíûå êîòåëüíûå - "Ã. Ìîëîêàíîâà" è îáñëóæèâàþùàÿ äîì ¹ 2 òðåòüåãî ìèêðîðàéîíà.
Ïî ñëîâàì Òèìóðà Èâàíîâè÷à, ê íà÷àëó îòîïèòåëüíîãî ñåçîíà ó÷àñòîê ïîäîøåë ñ 100-ïðîöåíòíîé ãîòîâíîñòüþ, â ñðîê, îáåñïå÷èâ ïîäà÷ó òåïëà â Ðåñïóáëèêàíñêóþ äåòñêóþ áîëüíèöó, æèëûå äîìà 3-ãî, 4-ãî è 5-ãî ìèêðîðàéîíîâ, ó÷åáíûå êîðïóñà ÊàëìÃÓ. "Êîãäà óäàðèëè ïåðâûå ìîðîçû, ìû ðàáîòàëè ïî òåìïåðàòóðíîìó ãðàôèêó, â øòàòíîì ðåæèìå. Æàëîá îò ïîòðåáèòåëåé íå ïîñòóïàëî.  íàñòîÿùåå âðåìÿ íàøè ñîòðóäíèêè åæåäíåâíî îáõîäÿò òåïëîòðàññû, â áîëüøèõ êîòåëüíûõ êðóãëîñóòî÷íî äåæóðÿò ñëåñàðè.  êîìïàíèè åñòü Åäèíàÿ àâàðèéíàÿ áðèãàäà, âñåì íåîáõîäèìûì äëÿ îñåííå-çèìíåãî ïåðèîäà ìû îáåñïå÷åíû", - ïîä÷åðêíóë íà÷àëüíèê ó÷àñòêà.
 ýòîò îòâåòñòâåííûé ïåðèîä, êàê âñåãäà, íàäåæíî ðàáîòàþò âåòåðàíû êîìïàíèè: àâòîìàò÷èêè ÊÈÏèÀ Âàëåðèé Çàãóðîâñêèé è Âëàäèìèð Øàïîøíèêîâ, îïåðàòîðû Çèíàèäà Äîðäæèåâà è Òàòüÿíà Ñòóêàëîâà, ñëåñàðè Îëåã Ñàìòóíîâ è Íèêîëàé Êîâàëåâ.
ÀÎ "Ýíåðãîñåðâèñ" îñóùåñòâëÿåò ýêñïëóàòàöèþ 29 êîòåëüíûõ ñ íîìèíàëüíîé òåïëîïðîèçâîäèòåëüíîñòüþ 215,4 Ãêàë/÷àñ, ïîäêëþ÷åííàÿ íàãðóçêà ñîñòàâëÿåò 175,68 Ãêàë/÷. Ïðåäïðèÿòèå ÿâëÿåòñÿ êðóïíåéøåé òåïëîñíàáæàþùåé îðãàíèçàöèåé Ýëèñòû, â êîòîðîé ðàáîòàþò áîëåå 400 ñïåöèàëèñòîâ. Ïîòðåáèòåëÿìè ÿâëÿþòñÿ 366 æèëûõ äîìîâ ñ öåíòðàëèçîâàííûì îòîïëåíèåì, 460 îðãàíèçàöèé ã.Ýëèñòû, âêëþ÷àÿ 77 ñîöèàëüíî çíà÷èìûõ îáúåêòîâ. Ïðîòÿæåííîñòü ñåòåé ñîñòàâëÿåò â äâóõòðóáíîì èñ÷èñëåíèè 69,3 êì, â òîì ÷èñëå ñåòü îòîïëåíèÿ - 54,3 êì, ñåòü ãîðÿ÷åãî âîäîñíàáæåíèÿ - 15 êì.
Áààòð ÀÌÒÅÅÂ

5 äåêàáðÿ îòìå÷àåòñÿ Ìåæäóíàðîäíûé äåíü äîáðîâîëüöåâ (âîëîíòåðîâ).  ýòîò äåíü â Ýëèñòå, â ÊÖ "Ðîäèíà", â 15.00 ïîêàæóò êàðòèíó "#ßÂîëîíòåð. Èñòîðèè íåðàâíîäóøíûõ". Ïîìèìî Êàëìûêèè, ôèëüì ïîñìîòðÿò áîëåå ÷åì â 2-õ òûñÿ÷àõ êèíîòåàòðàõ ïî âñåé ñòðàíå. Íà êèíîïîêàç ïðèãëàøàþòñÿ âñå äîáðîâîëüöû (âîëîíòåðû), à òàêæå íåðàâíîäóøíûå ãðàæäàíå. Ôèëüì áóäåò äåìîíñòðèðîâàòüñÿ â îòêðûòîì äîñòóïå, áåñïëàòíî.
"#ßÂîëîíòåð. Èñòîðèè íåðàâíîäóøíûõ" - ãëàâíûé ôèëüì ãîäà î äîáðîâîëüöàõ, íàñòîÿùèõ ãåðîÿõ íàøåãî âðåìåíè, ïîäâèã êîòîðûõ îáû÷íî îñòàåòñÿ íåçàìå÷åííûì. Ýòî êàðòèíà î ëþäÿõ, êîòîðûå íàõîäÿò âðåìÿ è ñèëû íà òî, ÷òîáû áåçâîçìåçäíî èñêàòü ïðîïàâøèõ, òóøèòü ïîæàðû, âîññòàíàâëèâàòü õðàìû, ñïàñàòü æèâîòíûõ, ïîìîãàòü äåòÿì è ïîæèëûì ïî âñåé Ðîññèè è â ñàìûõ îòäàëåííûõ óãîëêàõ ïëàíåòû. Äëÿ íèõ íåò ÷óæîé áåäû. Ôèëüì "#ßÂîëîíòåð. Èñòîðèè íåðàâíîäóøíûõ" - äîêóìåíòàëüíàÿ ïîëíîìåòðàæíàÿ êàðòèíà î äîáðîâîëüöàõ, ñîçäàííàÿ â ðàìêàõ ìåäèàïðîåêòà #ßÂîëîíòåð. Íèêèòà Òèõîíîâ-Ðàó, ãåíåðàëüíûé ïðîäþñåð ïðîåêòà #ßÂîëîíòåð: "Ýòî ôèëüì, â êîòîðîì îòðàæåíû îñíîâíûå íàïðàâëåíèÿ äîáðîâîëü÷åñêîé äåÿòåëüíîñòè, ãäå æèâûì è ýìîöèîíàëüíûì ÿçûêîì ðàññêàçûâàþòñÿ èñòîðèè íåðàâíîäóøíûõ, ïîêàçàíû ïîñòóïêè òåõ, ÷üèìè ðóêàìè êàæäûé äåíü ìåíÿåòñÿ ê ëó÷øåìó æèçíü â íàøåé ñòðàíå".
Ãåðîè ôèëüìà - âîëîíòåðû èç Ôîíäîâ: "Ñî-åäèíåíèå", "Âîëîíòåðû â ïîìîùü äåòÿì ñèðîòàì", "Ñòàðîñòü â ðàäîñòü"; ñîöèàëüíîãî ïðîåêòà "Òâîð÷åñòâó â ìàëûõ ñåëàõ áûòü", Âñåðîññèéñêîãî ñòóäåí÷åñêîãî êîðïóñà ñïàñàòåëåé è ìíîãèõ äðóãèõ îðãàíèçàöèé - ïàðòíåðîâ ïðîåêòà.  çàêëþ÷èòåëüíûé ìîíòàæ, ïîìèìî îòñíÿòîãî ìàòåðèàëà, âîøëè àðõèâíûå êàäðû, ñíÿòûå ñàìèìè âîëîíòåðàìè ïî âñåé ñòðàíå îò Àðõàíãåëüñêà äî Ñàõàëèíà.
 ñîçäàíèè ôèëüìà òàêæå ïðèíÿëè ó÷àñòèå äåÿòåëè êóëüòóðû, ÷ü¸ òâîð÷åñòâî è îáùåñòâåííàÿ ïîçèöèÿ ãëóáîêî ñâÿçàíû ñ öåííîñòÿìè âîëîíòåðñòâà: Äèíà Êîðçóí, Àëåêñåé Ñåðåáðÿêîâ, Êñåíèÿ Àëôåðîâà, Àíäðåé Çâÿãèíöåâ, Âàðâàðà Øìûêîâà, ó÷àñòíèêè ìóçûêàëüíîé ãðóïïû "Ãðîò" Âèòàëèé Åâñååâ è Äìèòðèé Ãåðàùåíêî.
Ïåðåä ïîêàçîì áóäóò ïðåäñòàâëåíû ïëîùàäêè âîëîíòåðñêèõ îðãàíèçàöèé, ãäå êàæäûé æåëàþùèé ñìîæåò óçíàòü îá èõ äåÿòåëüíîñòè è ïðèîáùèòüñÿ ê âîëîíòåðñêîìó äâèæåíèþ Ðåñïóáëèêè Êàëìûêèÿ.
Îðãàíèçàòîðàìè êèíîïîêàçà âûñòóïÿò ðåãèîíàëüíîå ìèíèñòåðñòâî ñïîðòà è ìîëîäåæíîé ïîëèòèêè, àäìèíèñòðàöèÿ ãîðîäà Ýëèñòû è ðåñïóáëèêàíñêèé Öåíòð ìîëîä¸æè.
Ïðîåêò ðåàëèçóåòñÿ ïðè ïîääåðæêå Ôîíäà ïðåçèäåíòñêèõ ãðàíòîâ, ôåäåðàëüíîãî ìèíèñòåðñòâà êóëüòóðû, îðãêîìèòåòà Ãîäà äîáðîâîëüöà (âîëîíòåðà), Ôåäåðàëüíîãî àãåíòñòâà ïî äåëàì ìîëîäåæè, êîìèòåòà îáùåñòâåííûõ ñâÿçåé ã. Ìîñêâû, Àññîöèàöèè Âîëîíòåðñêèõ öåíòðîâ, Àãåíòñòâà Ñòðàòåãè÷åñêèõ èíèöèàòèâ è áîëåå 30 äðóãèõ îðãàíèçàöèé-ïàðòíåðîâ, ñðåäè êîòîðûõ - âåäóùèå ðîññèéñêèå ÍÊÎ, ñèñòåìíî ðàçâèâàþùèå âîëîíòåðñòâî.
Äàíà ÄÀÍÈËÎÂÀ

Áëèçèòñÿ êîíåö ãîäà, êàê ïðàâèëî, âðåìÿ áîëüøèõ ïîêóïîê, äàëüíèõ ïîåçäîê è ïîäâåäåíèÿ ôèíàíñîâûõ èòîãîâ. Èìåííî â ýòîò ïåðèîä ñ óâåëè÷åíèåì êîëè÷åñòâà ïëàòåæåé òðàäèöèîííî àêòèâèçèðóþòñÿ êèáåðìîøåííèêè, ïûòàþùèåñÿ, âî ÷òî áû òî íè ñòàëî çàâëàäåòü ÷óæèìè äåíüãàìè. Òàê, â ïðîøëîì ãîäó â ðåçóëüòàòå áîëåå ÷åì 300 òûñÿ÷ íåñàíêöèîíèðîâàííûõ îïåðàöèé â Ðîññèè ñî ñ÷åòîâ ãðàæäàí áûëî ïîõèùåíî îêîëî 1 ìëðä (!) ðóáëåé.
Î òîì, êàê áàíêè çàùèùàþò äåíüãè êëèåíòîâ îò ìîøåííèêîâ, êàêèå îïåðàöèè èìåþò ïðèçíàêè ïîäîçðèòåëüíûõ è êàêîâ ïîðÿäîê ðàáîòû ñ êëèåíòàìè â ñëó÷àå ïðèîñòàíîâêè òðàíçàêöèè, íàì ðàññêàçàë çàìåñòèòåëü óïðàâëÿþùåãî Îòäåëåíèåì - Íàöèîíàëüíûé Áàíê Ðåñïóáëèêà Êàëìûêèÿ Âàëåðèé ÏÅÒÐÎÂ.
- Âàëåðèé Áîðèñîâè÷, íå òàê äàâíî âñòóïèë â äåéñòâèå çàêîí, îáÿçûâàþùèé áàíêè çàùèùàòü äåíüãè êëèåíòîâ îò êèáåðìîøåííèêîâ. Ðàññêàæèòå, â ÷åì åãî ñóòü? Ìîæíî óæå ïîäâåñòè êàêèå-òî èòîãè?
- Îñíîâíîé ìîìåíò çàêëþ÷àåòñÿ â òîì, ÷òî äî ïðèíÿòèÿ çàêîíà áàíêè ðàáîòàëè ïî àíòèôðîäó (îò àíãë. "anti-fraud" - "áîðüáà ñ ìîøåííè÷åñòâîì") äîáðîâîëüíî, òåïåðü æå ýòî ÿâëÿåòñÿ èõ îáÿçàííîñòüþ. Êðîìå òîãî, áàíêè äîëæíû íàïðàâëÿòü èíôîðìàöèþ î ïîäîçðèòåëüíûõ îïåðàöèÿõ è êèáåðàòàêàõ â Áàíê Ðîññèè.
Òàêæå çàêîí îïðåäåëÿåò âíåñóäåáíûé ïîðÿäîê âîçâðàòà ïîõèùåííûõ äåíåã äëÿ þðèäè÷åñêèõ ëèö, â òîì ÷èñëå äëÿ ìàëîãî è ñðåäíåãî áèçíåñà. Ðàíüøå, ÷òîáû âåðíóòü ñðåäñòâà, ïðåäïðèíèìàòåëÿì íóæíî áûëî ïðèâëåêàòü ïðàâîîõðàíèòåëåé è ñóäåé, ÷òî çàíèìàëî ìåñÿöû èëè äàæå ãîäû. Äóìàþ, ÷òî èòîãè ðàáîòû çàêîíà ïîäâîäèòü åùå ðàíî, íî ìû íàäååìñÿ, ÷òî ýôôåêò áóäåò ïîëîæèòåëüíûì, è ñêîðî áàíêè è èõ êëèåíòû ñìîãóò åãî îöåíèòü.
- Ïî êàêèì êðèòåðèÿì áàíêè îïðåäåëÿþò, ÷òî îïåðàöèÿ âûçûâàåò ñîìíåíèÿ?
- Áàíêîì Ðîññèè ðàçðàáîòàí ïåðå÷åíü êðèòåðèåâ ïîäîçðèòåëüíûõ îïåðàöèé, íî îí áóäåò äîïîëíÿòüñÿ êàæäûì ôèíàíñîâûì ó÷ðåæäåíèåì ñ ó÷åòîì ïëàòåæíîãî ïîâåäåíèÿ êëèåíòîâ è ïîëèòèêè ðèñê-ìåíåäæìåíòà. Îïåðàöèÿ ìîæåò áûòü ïðèîñòàíîâëåíà, åñëè èíôîðìàöèÿ î ïîëó÷àòåëå ïåðåâîäà óæå ñîäåðæèòñÿ â áàçå äàííûõ î ñëó÷àÿõ è ïîïûòêàõ õèùåíèé, êîòîðóþ ôîðìèðóåò ìåãàðåãóëÿòîð. Èëè æå èíôîðìàöèÿ î ïàðàìåòðàõ óñòðîéñòâ, êîòîðûå èñïîëüçóþòñÿ äëÿ ñîâåðøåíèÿ òðàíçàêöèè, ñîâïàäàåò ñ ïåðå÷íåì ìîøåííè÷åñêèõ.
Ïðèçíàêîì ïîäîçðèòåëüíîé òðàíçàêöèè, íàïðèìåð, ìîæåò ÿâëÿòüñÿ ñëó÷àé, êîãäà ïî îäíîé è òîé æå êàðòå ðàñïëà÷èâàþòñÿ â ã.Ýëèñòå, à ÷åðåç íåñêîëüêî ìèíóò, äîïóñòèì, â ã.Ñòàìáóëå. Ýòî ìîæåò ñëóæèòü ïðèçíàêîì òîãî, ÷òî çëîóìûøëåííèê ïûòàåòñÿ îáíàëè÷èòü äåíüãè. Äðóãèì êðèòåðèåì, íàïðèìåð, ìîæåò áûòü íåòèïè÷íûé îáú¸ì òðàíçàêöèè: êëèåíò îáû÷íî ðàñïëà÷èâàëñÿ íà íåáîëüøèå ñóììû, à òóò âäðóã ñîâåðøèë îäíó èëè íåñêîëüêî ïîêóïîê íà î÷åíü êðóïíûå ñóììû. Åùå îäíèì ïðèçíàêîì ìîæåò áûòü ìíîæåñòâî ïåðåâîäîâ ñ îäíîé êàðòû íà ìíîæåñòâî äðóãèõ, ïðè÷åì îäíîâðåìåííî è íà áîëüøèå ñóììû. Èëè, íàïðèìåð, êîãäà ñî ñ÷åòà þðèäè÷åñêîãî ëèöà èäóò îäíîâðåìåííûå ïåðåâîäû äåíåã íà ñ÷åòà ôèçëèö â ðàçíûå ðåãèîíû ñ íåâíÿòíûì èëè ïîäîçðèòåëüíûì îáîñíîâàíèåì ïëàòåæà.
- À åñëè êëèåíò, äåéñòâèòåëüíî, õî÷åò êóïèòü ÷òî-òî íà êðóïíûå ñóììû èëè óåçæàåò çà ãðàíèöó?
- ×òîáû óìåíüøèòü ðèñê ïðèîñòàíîâêè òðàíçàêöèè ïåðåä âûåçäîì çà ãðàíèöó, ñòîèò ïðåäóïðåäèòü ñâîé áàíê î òîì, ÷òî â áëèæàéøèå äíè âû áóäåòå ñîâåðøàòü ïîêóïêè çà ãðàíèöåé. Ïðåäóïðåäèòü áàíê èìååò ñìûñë è ïåðåä òåì, êàê âû ñîáèðàåòåñü îïëà÷èâàòü ïî êàðòå êðóïíóþ, èìåííî äëÿ âàñ ïîêóïêó. Åñëè ó áàíêà âîçíèêëè ïîäîçðåíèÿ, îí èìååò ïðàâî ïðèîñòàíîâèòü òðàíçàêöèþ íà ñðîê íå áîëåå 2-õ ðàáî÷èõ äíåé. Åñëè çà ýòî âðåìÿ åìó íå óäàåòñÿ ñâÿçàòüñÿ ñ êëèåíòîì äëÿ ïîäòâåðæäåíèÿ òðàíçàêöèè, òî ÷åðåç 2 äíÿ áàíê åå îáÿçàí ðàçáëîêèðîâàòü. Ïîíÿòíî, ÷òî ïðèîñòàíîâêà îïåðàöèè, ïðîöåäóðà âûÿñíåíèÿ ìîãóò äîñòàâèòü íåóäîáñòâî. Íî âñå-òàêè äàâàéòå ñðàâíèì, ÷òî íåïðèÿòíåå: ëèøíåå áåñïîêîéñòâî èëè ðèñê ïîòåðè ñðåäñòâ.
- Êàê áàíê áóäåò ïûòàòüñÿ ñâÿçàòüñÿ ñ êëèåíòîì, ÷òîáû âûÿñíèòü ëåãèòèìíîñòü îïåðàöèè?
- Ýòî ìîæåò áûòü ëþáîé ñïîñîá ñâÿçè: ÑÌÑ, ïî÷òà, òåëåôîí - îí îïðåäåëÿåòñÿ â äîãîâîðå. Íî, åñëè âàì çâîíÿò èëè ïðèñûëàþò ÑÌÑ î òîì, ÷òî âàøà êàðòà ÿêîáû çàáëîêèðîâàíà, à ïîòîì ëþáîé öåíîé ïûòàþòñÿ ïîëó÷èòü äîñòóï ê ïåðñîíàëüíîé èíôîðìàöèè: ïèí-êîäó êàðòû, ïàðîëþ èç ÑÌÑ-ïîäòâåðæäåíèÿ, CVV-êîäó, ðàñïîëîæåííîìó íà îáðàòíîé ñòîðîíå êàðòû, èëè æå îòïðàâëÿþò ñîîáùåíèå ñ íîìåðîì, ïî êîòîðîìó íóæíî ïîçâîíèòü, ÷òîáû ïîëó÷èòü áîëåå ïîäðîáíóþ èíôîðìàöèþ, íå ðåàãèðóéòå - òàê ïîñòóïàþò òîëüêî ìîøåííèêè. ×òîáû çàùèòèòü ñâîè ôèíàíñû, íå ñòîèò çàáûâàòü î ñîáñòâåííîé êèáåðãèãèåíå.
- Ñïàñèáî âàì çà èíòåðåñíóþ áåñåäó è ïîäðîáíûå ðàçúÿñíåíèÿ.

Áàòà ÁÎÂÀÅÂ

¥öêëä¢ð, íîÿáðèí 27-ä, Ýëñòä "Êàëìûêèÿ" ÐÈÀ-í æóðíàëèñòíðò Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ìèí àäìèíèñòðàòîð, ãåëœ Éîíòåí áðèôèíã ´ã³ä, Çóëûí èê áàéðèí ó÷ð-óòõèí òóñêàð êåë³ä, ýäí³ ñóðâðò õ³ð¢ ´ãâ.
- Çóëûí àºó èê áàéðèã áèäí ýí šèë äåêàáðèí 2-ëà òåìäãëš³í³âèäí. Ýí ´äð øèí šèë èðí³ ãèš ç³ðìñíü òîîëíà, áîëâ éîñíäàí áîëõëà, Çóëûí õ´´í 5 ´äð äàâõëà, Šèëèí ýçí ñîëüãäš øèí šèë èðí³. Çóë ´äðë³, ¢êð ñàðèí 25-ä, ìàíà àëäð áóðõí Çóœêâà ãåã³í ñ³³º³í õ³³š Áóðõí áîëñìí. Òèèã÷ê³ä ýí ´äð íàñ óòäóëíàâèäí, ýí êåðã-¢¢ëäâðò íåð³äñí 6 ì´ðã¢ë Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ìä áîëñìí,- ãèš ê¢¢íäâð³í ê¢íäò³ Éîíòåí ãåëœ ýêëâ.
Òåð òîîä Öàºàí ä³ðêèí, Óøíèâèäæàÿ, Àìèòàþñ áóðõäûí ì´ðã¢ë áîëâ, ³ìòí îëàð òåð ì´ðã¢ëì¢äò èðöõ³â, òåã³ä àøòíü ìàíà òàœº÷ä Áóðõí Áàãøèí ñóðºàëü øèí³ñ äåëãðëò àâ÷ îëí ³ìòíä ò¢øã áîëšàíà, òåðíü ñ³í òåìäã ãèš Éîíòåí ãåëœ îíö òåìäãëâ. Òåã³ä òåð ì´ðã¢ëèí òîîã áèäí èêä¢ëš ÷èãí ÷àäšàíàâèäí. Òåð ì´ðã¢ëä íàñí óòäóëãäñí äååð³í, ìàíà šèðºëä ó÷ðäã îëí áîîìòã-ñààëòã óãà êåãäí³.
ªàõà áîëí Ìîºà šèëò³ óëñò ýí ì´ðã¢ë òóñòà áîëõíü ëàâòà. Éèðèí öóã óëñò èðõ šèë õ´â-êèøã, áàò ýð¢ë-ìåíä àâ÷ èðòõ³, ýäí ê´äëìø³í óëì ñ³í àøòàºàð ê¢ö³òõ³, ´ðê-á¢ëä³í áàò ò¢øã áîëòõà ã躳ä òèèì êåðã-¢¢ëäâð ê¢ö³ãäí³ ãèš Éîíòåí ãåëœ ö³³ëºâ. Öóã óëñèí ò´ë³ ñ³í ñåêäëò³ òóñòà êåðã³í ê¢ö³º³ä, ò¢ð¢-ç¢ä¢ë³ õàðºñí óëñò ä´œ áîëàä, à÷-òóñàí èêä¢ëõèí ò´ë³ áèäí íàñàí óòäóëšàíàâèäí ãèš ñàíõ êåðãò³.
Áàñ ýí ´äð ñ³³º³í õ³³ñí ýëãí-ñàäíà ò´ë³ é´ð³ë àâíà, íîÿáðèí 30-ä òèèì ì´ðã¢ëä îðëöš áîëšàíà. Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ìä äåêàáðèí 2-ò 9 ÷àñëà Çóëûí èê áàéðò íåð³äñí ì´ðã¢ë áîëõìí, Çóœêâà ãåã³íä á³ðö á³ð¢ëãäõ, ä³ê³ä ¢äèí õ´´í 14 ÷àñàñ àâí áàñ îëí ç¢ñí ÷èíðò³ ì´ðã¢ë ê¢ö³ãäõ, íîì óìøãäõ, ò¢¢í³ õ´´í ´ðãñí çóëàí ºàçà ºàðºàä ³ìòí õóðëûí á³³øœãèã ýðãš éîâõ.
Îäà ñåë³äèí, ðàéîäûí ³ìòí ìàíà òàë èðš íîì óìøòí ãèš ñóðíà, áèäí ýðê áèø òåäí òàë ºàð÷ éîâíàâèäí, òåã³ä öóã ðàéîä ãèëò³ ýðãí³âèäí ãèš Éîíòåí ãåëœ êåëâ. ²³äðõíä ÷èãí äåêàáðèí íåã øèíä Ñåâåðíàÿ óóëüíö, 12, õàéãàð á³³õ "Þëèÿ" êàôåä áàñ Çóëûí ´äðò íåð³äñí ì´ðã¢ë áîëõìí. Òåð¢í³ õ´´í õàëüìã óëñèí õàìãèí õóó÷í Õîøóäà õóðëä Çóœêâà ãåã³íä íåð³äñí íîì óìøëºí áîëõìí, ä³ê³ä ³ìòí õóðëûí ãåð ýðã³ä éîâõìí.
ijê³ä íàñ òîîëëºíà òóñêàð êåëõ³ð ñåäë³â ãèš Éîíòåí ãåëœ îíö òåìäãëâ. Îäà ê¢í 20 íàñ 碢õë³, Çóëûí ´äðë³ 21 íàñòà áîëíà ãèš êåëí³, áîëâ òåðòí íåâ÷ê áóðó òîîëâð. Áîëâ õàëüìã óëñ Šèëèí ýçí³ òîîºàð íàñèíü òîîëíà. ¡ëã¢ðíü, ¢êð ñàðä Íîõà šèë á³³ñí áîëõëà, Çóëûí õ´´í òàâí ´äð äàâõëà Šèëèí ýçí ÷èãí ñîëüãäíà, ªàõà šèë èðí³, òåã³ä çóëûí êåìë³ ê¢í õàëüìãàºàð 21 íàñòà á³³ñí áîëõëà, çóëûí õ´´í áàñ šèë íåìí³, ìàíà ¢ëã¢ðò òåð õ´ðò³ çàëó 21 íàñíäàí ä³ê³ä íåã šèë íåì³ä, 22-òà áîëõ ç´âò³. Òåã³ä òåð Çóëûí öä ´âñí³ 22 éîçóðèã ò³âõìí áîëšàíà.
Òèèì àâúÿñèã áàº÷óä ìåäõ ç´âò³. Áîëâ ýí ñ³í ´äðë³ ³ðê-÷àºð óóäìí áèø, íîì óìøàä, é´ð³ë êåë³ä, õîò-õîîëàí ýäë³ä á³³õìí. Ê¢í ñ³í ñåäêë³ñí êåëñí é´ð³ë èê ê¢÷ò³ áîëíà, òåã³ä ýí ´äð íåã-íåãíä³í áàò ýð¢ë-ìåíä, õ´â-êèøã, óò íàñ äóðäõìí. Ýí ´äð òàíà êåñí ñ³í êåðãèí òóñíü ì蜺í õîëâàíä èêäí³, ìó þì êåõìí áèø.
ijê³ä Éîíòåí ãåëœ æóðíàëèñòíðèí ñóðâðìóäò õ³ð¢ ´ãâ. ¡ëã¢ðíü, îäà Õîøóäà õóðëä ëàì óãà, áîëâ Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ìèí ëàìíð òåíä íîì óìøíà. Òèèãš öàã èðâ³ñ ýí îíö ÷èíðò³ õóðëûí ¢¢ëäâð ´ñ³ä-´ðãš³ä á³³õíü ëàâòà.
Õóðëä þ àâ÷ èðš áîëõ ãèñí ñóðâðò Éîíòåí ãåëœ èèì õ³ð¢ ´ãâ. ²ðê àâ÷ èð³ä êåðã óãà, øèêð-áàëòà, öàºàí è䳺³ð á³ðö á³ðòí, òåð òîîòûã õóðëûí ëàìíð Çóëûí õ´´í ìåä³ò³, ãåìò³-øàëòãòà óëñèí èíòåðíàòä, èíâàëèäì¢äò ´ãí³.
Äàðóê ªàõà šèë òîãòóðòà, ñ³í šèë áîëõìí. Òåð òîîä ñåë³í³ ýäë-àõóä èê òóñàí ê¢ðãõìí. Ýâð³ øèí êåðã³í ýêëõèí, èê òóñòà þì ê¢ö³õèí ò´ë³ ýí šèëèã îëçëõ êåðãò³, ýí šèë àâñí óðìä öààðàíäíü ÷èãí îëçòà-òóñòà áîëàä á³³õìí. Šèëèí ýçí ñîëüãäñíà õ´´í øèí šèë èðí³ ãèš ìàíà ´âêíð ìåë ÷èê³ð øèèäñìí. Áîëâ òàëäàí ºàçðìóäò Öàºàí ñàðëà øèí šèë³í òåìäãëí³, éèðä³í òåð áàéðèã òåìäãëäã 10 áîëçã á³³í³, îëí ç¢ñí íîìàð øèí šèë ýâð³ êåâ³ð éèëºãäí³.
Òåð ìåò äåêàáðèí 19-ä Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ìä øàší ëàìä íåð³ä³ä íàñ óòäóëëºíà ïóäæàí êåðã-¢¢ëäâð êåí³, òåð¢íä öóã óëñ îðëöš ÷àäšàíà. Ýäí òåð ´äð ê¢ðòë íåã ñàðèí ýðãöä ñ³í ñåäêëò³ êåðã ê¢ö³š, ãåðò³í çóëàí ´ðãš á³³õ ç´âò³, òèèãõë³ ê¢í áîëºíà áîëí á¢êëä³í öóã õàëüìã óëñèí çàÿñí çàÿíü ÷èêðš á³³äë-šèðºë ÿñðõìí áîëšàíà ãèš Éîíòåí ëàì ö³³ëºâ.
Ê¢í áîëºí áèéä³í Öàºàí ijðêèí áîëí íàñ óòäóëäã íàíü ÷èãí áóðõíà íîì óìøš, íàñàí óòäóëš ÷àäšàíà, òåðíü óëì òóñòà áîëõìí. Òåã³ä ê¢í áîëºíèã óò íàñòà, áàò êèøãò³ áîëš á³³òí ãèš é´ð³š³í³âèäí.

Ò¡ÐÂ²Í ªóíà