Êàëìûöêèé ãîñóäàðñòâåííûé óíèâåðñèòåò èì. Á.Á. Ãîðîäîâèêîâà, êàê îïîðíûé ðåãèîíàëüíûé âóç, ïðîäîëæàåò ïëàíîìåðíóþ ðàáîòó ïî óêðåïëåíèþ ñâÿçåé ñ àêàäåìè÷åñêèìè èíñòèòóòàìè ÐÀÍ. Çäåñü áûëè ãîñòÿìè ó÷åíûå êðóïíåéøèõ íàó÷íûõ öåíòðîâ ñòðàíû: Èíñòèòóòà âîñòîêîâåäåíèÿ, Èíñòèòóòîâ ÿçûêîçíàíèÿ, ìèðîâîé ëèòåðàòóðû èì. À.Ì.Ãîðüêîãî, ëèíãâèñòè÷åñêèõ èññëåäîâàíèé, âîñòî÷íûõ ðóêîïèñåé. Îíè äàëè ìàñòåð-êëàññû, ïðî÷èòàëè ëåêöèè, ðàññêàçàëè ñòóäåíòàì è ïðåïîäàâàòåëÿì ÊàëìÃÓ î òîì, êàê ìîæíî ñòàòü àñïèðàíòàìè èõ èíñòèòóòîâ, çàùèòèòü êàíäèäàòñêèå è äîêòîðñêèå äèññåðòàöèè ïî ñàìûì ðàçíûì òåìàì ñîâðåìåííîãî ãóìàíèòàðíîãî çíàíèÿ. Ñîòðóäíè÷åñòâî ñ îáùåïðèçíàííûìè ìèðîâûìè íàó÷íûìè Öåíòðàìè äàåò âîçìîæíîñòü ãîòîâèòü äëÿ óíèâåðñèòåòà ñïåöèàëèñòîâ âûñîêîé êâàëèôèêàöèè.
Íåäàâíî ýòè ñâÿçè áûëè ïðîäîëæåíû.  êîíöå ñåíòÿáðÿ â ÊàëìÃÓ ïðîøëè Äíè Èíñòèòóòà ðóññêîãî ÿçûêà èì. àêàä. Â.Â. Âèíîãðàäîâà ÐÀÍ, äîãîâîð î ñîòðóäíè÷åñòâå ñ êîòîðûì áûë çàêëþ÷åí â 2017 ãîäó ðåêòîðîì Êàëìûöêîãî ãîñóäàðñòâåííîãî óíèâåðñèòåòà Á.Ê. Ñàëàåâûì è äèðåêòîðîì Èíñòèòóòà ðóññêîãî ÿçûêà èìåíè àêàäåìèêà Â.Â. Âèíîãðàäîâà Ì.Ë. Êàëåí÷óê.
 Íàó÷íîé áèáëèîòåêå Êàëìûöêîãî ãîñóäàðñòâåííîãî óíèâåðñèòåòà èì. Á.Á. Ãîðîäîâèêîâà ñîñòîÿëîñü îòêðûòèå Äíåé Èíñòèòóòà ðóññêîãî ÿçûêà èì. Â.Â. Âèíîãðàäîâà ÐÀÍ.  òîðæåñòâåííîì ìåðîïðèÿòèè ïðèíÿëè ó÷àñòèå Åëåíà ßêîâëåâíà Øìåëåâà, çàìåñòèòåëü äèðåêòîðà ÈÐß èì. Â.Â. Âèíîãðàäîâà, âåäóùèé ñïåöèàëèñò ïî êóëüòóðå ðóññêîé ðå÷è, ïðîôåññîð Àëåêñåé Äìèòðèåâè÷ Øìåëåâ, îòâåòñòâåííûé ðåäàêòîð ó÷åáíèêîâ ðóññêîãî ÿçûêà äëÿ øêîë ÐÔ, ïðåäñåäàòåëü Îðôîãðàôè÷åñêîé êîìèññèè ïî ðóññêîìó ÿçûêó, àâòîð áîëåå 400 ïóáëèêàöèé ïî ðóñèñòèêå, âåäóùèé íàó÷íûé ñîòðóäíèê Èðèíà Áîðèñîâíà Ëåâîíòèíà, ñïåöèàëèñò ïî òåîðåòè÷åñêîé ñåìàíòèêå, ñîàâòîð íîâîãî îáúÿñíèòåëüíîãî ñëîâàðÿ, 2-õ ìîíîãðàôèé î ðóññêîé ÿçûêîâîé êàðòèíå ìèðà, ñïåöèàëèñò ïî ñóäåáíî-ëèíãâèñòè÷åñêîé ýêñïåðòèçå, ñòàðøèé íàó÷íûé ñîòðóäíèê Íàòàëèÿ Ìàðêîâíà Ñòîéíîâà, ðóêîâîäèòåëü ïðîåêòà ïî êîíòàêòíîìó âçàèìîäåéñòâèþ ðóññêîãî ÿçûêà è ÿçûêà êîðåííûõ íàðîäîâ, ïðåïîäàâàòåëè, àñïèðàíòû, ìàãèñòðàíòû, ñòóäåíòû, ñîòðóäíèêè ÊàëìÃÓ, à òàêæå ó÷èòåëÿ øêîë Ðåñïóáëèêè Êàëìûêèÿ, ñîòðóäíèêè ÐÈÏÊÐÎ, Ýëèñòèíñêîãî ïåäàãîãè÷åñêîãî êîëëåäæà èì. Õ.Á. Êàíóêîâà.
Íà ïëåíàðíîì çàñåäàíèè ïðîçâó÷àëè äîêëàäû Êåðìåí Åâãåíüåâíû Áàäìàåâîé, ïðîðåêòîðà ïî íàóêå è ñòðàòåãè÷åñêîìó ðàçâèòèþ "Äíè àêàäåìè÷åñêèõ èíñòèòóòîâ â Êàëìûöêîì ãîñóäàðñòâåííîì óíèâåðñèòåòå", çàâåäóþùåé êàôåäðîé ðóññêîãî ÿçûêà è îáùåãî ÿçûêîçíàíèÿ, ðóññêîé è çàðóáåæíîé ëèòåðàòóðû Òàìàðû Ñàðàíãîâíû Åñåíîâîé "Ðóññêàÿ ðàçãîâîðíàÿ ðå÷ü â Êàëìûêèè: èñòîðèÿ èçó÷åíèÿ è îñíîâíûå îñîáåííîñòè", äåêàíà ôàêóëüòåòà äîâóçîâñêîé ïîäãîòîâêè è îáó÷åíèÿ èíîñòðàííûõ ãðàæäàí Ëþáîâè Àëåêñååâíû Ñòàðîâåðêèíîé "Îáó÷åíèå èíîñòðàííûõ ãðàæäàí íà äîâóçîâñêîì ýòàïå".
Ãîñòè ðàññêàçàëè î äåÿòåëüíîñòè Èíñòèòóòà ðóññêîãî ÿçûêà èì. Â.Â. Âèíîãðàäîâà. Áóäó÷è ìèðîâûì ãîëîâíûì íàó÷íûì ó÷ðåæäåíèåì ïî èçó÷åíèþ ðóññêîãî ÿçûêà, åãî èñòîðèè, ñîâðåìåííîãî ñîñòîÿíèÿ, äèàëåêòíîãî ðàçíîîáðàçèÿ, ïî èññëåäîâàíèþ è èçäàíèþ ïàìÿòíèêîâ ðóññêîé ïèñüìåííîñòè, ñîñòàâëåíèþ àêàäåìè÷åñêîé ãðàììàòèêè, àñïåêòíûõ ñëîâàðåé ðóññêîãî ÿçûêà, íàöèîíàëüíîãî êîðïóñà ðóññêîãî ÿçûêà, Èíñòèòóò îáåñïå÷èâàåò íàó÷íîå îñâåùåíèå ðóññêîãî ÿçûêà, ñïîñîáñòâóåò ðàçâèòèþ ÿçûêîâûõ ñïîñîáíîñòåé ãðàæäàí.
Íàñûùåííîé áûëà íàó÷íàÿ ïðîãðàììà Äíåé: ïðîçâó÷àëè äîêëàäû ïðîôåññîðà À.Ä. Øìåëåâà ïî ðóññêîé àñïåêòîëîãèè, Å.ß. Øìåëåâîé - ïî íîðìàì ðóññêîãî ÿçûêà, È.Á. Ëåâîíòèíîé - î íàó÷íûõ è íàó÷íî-ïîïóëÿðíûõ èçäàíèÿõ ÈÐß. Àñïèðàíòû, ìàãèñòðàíòû, ïðåïîäàâàòåëè, ñòóäåíòû, ó÷èòåëÿ øêîë ðåñïóáëèêè ñ áîëüøèì èíòåðåñîì âûñëóøàëè äîêëàäû âåäóùèõ ëèíãâèñòîâ, àêòèâíî ó÷àñòâîâàëè â îáñóæäåíèè.
Âî âòîðîé ïîëîâèíå äíÿ ñîñòîÿëîñü îáñóæäåíèå ñîâìåñòíîé íàó÷íîé äåÿòåëüíîñòè äâóõ ó÷ðåæäåíèé, íàïðàâëåííîé íà ñîçäàíèå òâîð÷åñêèõ êîëëåêòèâîâ äëÿ èññëåäîâàíèÿ àêòóàëüíûõ äëÿ ðåãèîíà íàó÷íûõ ïðîáëåì, ó÷àñòèå â ãðàíòàõ ÐÍÔ è ÐÔÔÈ, ïîäãîòîâêó ñòàòåé äëÿ ïóáëèêàöèè â èçäàíèÿõ ìèðîâîãî óðîâíÿ (Ñêîïóñ, Web of Science), à òàêæå íà ïîäãîòîâêó êàäðîâ âûñøåé êâàëèôèêàöèè äëÿ Ðåñïóáëèêè Êàëìûêèÿ (ïðîõîæäåíèå ñòàæèðîâîê ìàãèñòðàíòîâ, àñïèðàíòîâ, ïðåïîäàâàòåëåé â Èíñòèòóòå ðóññêîãî ÿçûêà èì. Â.Â. Âèíîãðàäîâà, çàùèòó äèññåðòàöèé è ò.ä.).
Ñ èíòåðåñîì ñòóäåíòû è ïðåïîäàâàòåëè ñëóøàëè ëåêöèè ïî ëåêñè÷åñêîé ñåìàíòèêå È.Á. Ëåâîíòèíîé, ðóññêîé ÿçûêîâîé êàðòèíå ìèðà ïðîôåññîðà À.Ä. Øìåëåâà. Ìíîãî âîïðîñîâ áûëî çàäàíî ó÷åíûì âî âðåìÿ “êðóãëîãî ñòîëà” ñ ó÷àñòèåì ó÷èòåëåé ðóññêîãî ÿçûêà ã. Ýëèñòû, æóðíàëèñòîâ. Ðàçãîâîð øåë î êóëüòóðå ðå÷è, ÿçûêîâûõ íîðìàõ, îá îøèáêàõ â íàøåé ðå÷è è äðóãèõ ïðîáëåìàõ. Ãîñòè, â ÷àñòíîñòè, îòìåòèëè, ÷òî ÿçûê - ýòî æèâîé îðãàíèçì, êîòîðûé íåïðåðûâíî ðàçâèâàåòñÿ, âìåñòå ñ íèì ñòèõèéíî ñêëàäûâàþòñÿ è íîðìû ÿçûêà, íî îíè òîæå ìåíÿþòñÿ è óñòàðåâàþò.
Íàïðèìåð, íîðìà óäàðåíèÿ "äàðèøü", "âàðèøü" óñòàðåëà, à â íà÷àëå ÕÕ âåêà áûëà îáùåóïîòðåáèòåëüíîé îäíà ("ðóáëåì ïîäàðèò") .  êîíå÷íîì ñ÷åòå âûõîäèò, ÷òî íîðìà - ýòî ìíåíèå ýêñïåðòíîãî ñîîáùåñòâà.
Òåïåðü, äîïóñòèì, ìíîãèå ãîâîðÿò "âêëþ÷èò", à íàäî ãîâîðèòü "âêëþ÷èò". Òàêæå óñòàðåëî óäàðåíèå â ñëîâå "éîãóðò".
Òåïåðü î òîì, êàêîãî ðîäà ñëîâî "êîôå".  ñëîâàðå Óøàêîâà (1940 ãîä) îíî ñðåäíåãî è ìóæñêîãî ðîäà. Òàêóþ æå íîðìó äàåò ñîâðåìåííûé ÷åòûð¸õ - òîìíûé ìàëûé àêàäåìè÷åñêèé ñëîâàðü ðóññêîãî ÿçûêà. Êñòàòè, çàøåë ðàçãîâîð è î ñëîâàðÿõ: íóæíî ëè èõ ïåðåèçäàâàòü. Äà, íóæíî, ïîòîìó ÷òî â íèõ ìíîãî íåèçâåñòíûõ, íåïðîïèñàííûõ ìåñò, ïîýòîìó ïîÿâëÿþòñÿ íîâûå ñëîâàðè. Ñëîâà ñî âðåìåíåì ìåíÿþòñÿ, êàê è èõ çíà÷åíèÿ. À ñëîâàðü äîëæåí ñîîòâåòñòâîâàòü æèâîìó ÿçûêó.
Èçäàí èíñòèòóòîì "Àêòèâíûé ñëîâàðü ðóññêîãî ÿçûêà", 1-é òîì, ñëîâà íà áóêâû À - Á. Â íåì ðàñïèñàíû ñèíîíèìû è àíòîíèìû, ôðàçåîëîãèçìû, ãðàììàòèêà êàæäîãî ñëîâà. Èçäàí è åäèíñòâåííûé â ìèðå "Íîâûé îáúÿñíèòåëüíûé ñëîâàðü ñèíîíèìîâ ðóññêîãî ÿçûêà".
Ïîñëå çàñåäàíèÿ ãîñòè ïîáûâàëè â äåòñêîì óíèâåðñèòåòå, âñòðåòèëèñü ñ èíîñòðàííûìè ñòóäåíòàìè ÊàëìÃÓ , äàëè ìàñòåð- êëàññû. Òàêîé íàñûùåííîé áûëà ïðîãðàììà ïðåáûâàíèÿ â Êàëìûêèè ó÷åíûõ èíñòèòóòà, à íîâûå ñâÿçè ñî ñòóäåíòàìè è ïðåïîäàâàòåëÿìè Êàëìûöêîãî óíèâåðñèòåòà ñòàíóò, ìû óâåðåíû, íàäåæíûì ôóíäàìåíòîì äëÿ øèðîêîãî ñîòðóäíè÷åñòâà.

Ãóíà ÒÞÐÁÅÅÂ

 äîìàõ ¹ 4,5,6 â 8 ìèêðîðàéîíå, à òàêæå â äîìå ¹ 1"À" â 1 ìèêðîðàéîíå Ýëèñòû íà÷àëèñü ðàáîòû ïî çàìåíå ëèôòîâ. Ïîäðÿä÷èê ÎÎÎ "Ìîñðåãèîíëèôò" ïðèñòóïèë ê ïîäãîòîâèòåëüíîìó ýòàïó - äåìîíòàæó ñòàðîãî, îòðàáîòàâøåãî ñðîê îáîðóäîâàíèÿ.
Íîâûå ëèôòû ñîîòâåòñòâóþò ñòàíäàðòàì áåçîïàñíîñòè è êîìôîðòà. Îíè ýíåðãîýôôåêòèâíûå è áîëåå áåñøóìíûå. Ñëåäóåò ïîíèìàòü, ÷òî çàìåíà èëè ðåìîíò ëèôòîâîãî îáîðóäîâàíèÿ ÿâëÿåòñÿ äîðîãîñòîÿùèì ìåðîïðèÿòèåì. Òåì íå ìåíåå, ïî ïîðó÷åíèþ Ãëàâû ÐÊ, ó÷èòûâàÿ ìíîãî÷èñëåííûå îáðàùåíèÿ æèòåëåé, íåñìîòðÿ íà îòñóòñòâèå ñðåäñòâ, ìèíèñòåðñòâîì ÆÊÕ áûë ðàçðàáîòàí ìåõàíèçì óñêîðåííîé çàìåíû îòðàáîòàâøåãî íîðìàòèâíûé ñðîê ñëóæáû ëèôòîâîãî îáîðóäîâàíèÿ ñ òðåõãîäè÷íîé ðàññðî÷êîé ïëàòåæåé çà âûïîëíåííûå ðàáîòû.
Òàê, â òåêóùåì ãîäó â ðàìêàõ ðåãèîíàëüíîé ïðîãðàììû ïî êàïèòàëüíîìó ðåìîíòó îáùåãî èìóùåñòâà â ÌÊÄ áóäåò çàìåíåíî 23 ëèôòà â 11 ìíîãîêâàðòèðíûõ äîìàõ.
Íàø êîðð

 ðåãèîíå ñòàðòîâàëà îáðàçîâàòåëüíàÿ ïðîãðàììà äëÿ ó÷àùåéñÿ ìîëîä¸æè.  ðàìêàõ ðåàëèçàöèè äàííîãî ïðîåêòà ñïåöèàëèñòàìè ÓÏÔÐ ïðîâîäÿòñÿ îòêðûòûå óðîêè, ëåêöèè, à òàêæå "Äíè îòêðûòûõ äâåðåé". Òàê, â ãîðîäñêîì ïåíñèîííîì âåäîìñòâå ïðîøëà ýêñêóðñèÿ äëÿ ñòóäåíòîâ 2-ãî êóðñà Êàëìûöêîãî ìåäèöèíñêîãî êîëëåäæà èì.Ò.Õàõëûíîâîé.
Î Ïåíñèîííîì ôîíäå ÐÔ, ôîðìèðîâàíèè ïåíñèè è ñïîñîáàõ å¸ óâåëè÷åíèÿ ìîëîäûì ëþäÿì ðàññêàçàëè çàìåñòèòåëü íà÷àëüíèêà Óïðàâëåíèÿ ÏÔÐ â ã.Ýëèñòå Ëþäìèëà Ñàðèåâà è ðóêîâîäèòåëü êëèåíòñêîé ñëóæáû Æàííà Ìàãíàåâà. Ãîñòÿì áûëè äàíû ñîâåòû î òîì, êàê çàáîòèòüñÿ î ñâîåé áóäóùåé ïåíñèè, à èìåííî, êàê âûáèðàòü ðàáîòó òîëüêî ñ áåëîé çàðàáîòíîé ïëàòîé, ïðîâåðÿòü ñâîé èíäèâèäóàëüíûé ëèöåâîé ñ÷åò, ó÷àñòâîâàòü â ïðîãðàììàõ äîáðîâîëüíîãî ïåíñèîííîãî ñòðàõîâàíèÿ.
Òàêæå ñòóäåíòàì ïîêàçàëè ðàáîòó êëèåíòñêîé ñëóæáû ÓÏÔÐ èçíóòðè: ãäå è êàê âåäåòñÿ ïðèåì ýëèñòèíöåâ, ñ êàêèìè âîïðîñàìè ñþäà ìîæíî ïðèéòè, êàê ðàáîòàþò ýëåêòðîííàÿ î÷åðåäü, àðõèâ ïåíñèîííûõ äåë.
"Îäíà èç ñåãîäíÿøíèõ çàäà÷ ÏÔÐ çàêëþ÷àåòñÿ êàê ðàç â ïðîñâåùåíèè ìîëîäîãî ïîêîëåíèÿ äëÿ òîãî, ÷òîáû îíè ïîíèìàëè, êàê ìîãóò âëèÿòü íà ñâî¸ ïåíñèîííîå áóäóùåå. À çíàíèÿ, ïîëó÷åííûå èìè âî âðåìÿ òàêîé îáðàçîâàòåëüíîé êàìïàíèè, äîëæíû ïîìî÷ü èì ïðàâèëüíî ñîðèåíòèðîâàòüñÿ â íà÷àëå ñâîåé òðóäîâîé äåÿòåëüíîñòè", - îòìå÷àåò Ë.Ñàðèåâà.
Ïîìèìî ïîëó÷åííûõ çíàíèé, ìîëîäûå ëþäè ñìîãëè ïîëó÷èòü è ó÷åáíèê "Âñ¸ î áóäóùåé ïåíñèè". Ïîñîáèå èçäàíî Ïåíñèîííûì ôîíäîì ÐÔ ñïåöèàëüíî äëÿ îáðàçîâàòåëüíîé ïðîãðàììû, íàïðàâëåííîé íà ïîâûøåíèå ïåíñèîííîé è ñîöèàëüíîé ãðàìîòíîñòè ìîëîä¸æè.
Íàø êîðð

²ð³ñ³í íîìèí àêàäåìèí Õàëüìã íîìèí Öóòõëœä Õàëüìãèí áàðèí ºàðöñèí ýëåêòðîíí àðõèâ (ïîëíîòåêñòîâàÿ áàçà äàííûõ ãàçåòíîãî êîðïóñà Êàëìûêèè) á¢ðä³ëºí³ ê´äëìø ýêëš³í³. Õîéð øàõó ñàðèí ýðãöä õîéð ì蜺í ñòàòüÿã ýëåêòðîíí êåâä îðóëñìí. Ýí¢íä "Õàëüìã ¢íí" ãàçåòèí 1957 šèëä áàðëãäñí òîéãóäàñ àâãäñí ìàòåðèàëìóä áàñ îðâ.
Õàëüìã íîìèí Öóòõëœãèí äåãòðèí ñàœãèí áîëí àðõèâèí ºàðäà÷ Àëåêñàíäðà Áàÿíîâàí êåëñ³ð, ýëåêòðîíí àðõèâ ìàíà îëíà ýêîíîìè÷åñê, ïîëèòè÷åñê, ñîéëûí áîëí ýðäì-ñóðºóëèí á³³äë-šèðºë øèíšëëºíä òóñòà áîëõìí. ߺàä ãèõë³ ñîöèîëîãóä, ýòíîãðàôìóä áîëí ôîëüêëîðèñòíð ýí¢ã îëçëàä ýâð³ øèíšëëºí³ ê´äëìø³í êåš ÷àäõìí.
"Ãàçåòí ðåïîðòàæ áîëºí ýëåêòðîíí àðõèâä ñàëó îðóëãäíà. Ýí ìàòåðèàë ÿìð òîéãò, ÿìð õàëõäíü îðäãíü, íåðíü ÿìàðàí áîëäãíü, êåí ò¢¢ðâ³÷íü áîëí íàíü ÷èãí òîîòñ çààãäíà. Ýí àðõèâ çóã íîìòíðò áèø, ìàíà óëñèí ñîéë, òóóš, àâúÿñ-çàœøàëàð ñîíüìñ÷àõ öóã óëñò ñîíüí áîëõìí", - ãèš Àëåêñàíäðà Áàÿíîâà êåëí³.
¥äã³ öàãèí øèí ýâ-àðºñ îëçëš ãàçåòì¢äèí ñòàòüÿñèã ýëåêòðîíí êåâ-ÿíçä îðóëëºíà ê´äëìøèã àìðàð áîëí øóëóºàð êåõä òóñëíà. Óðäíü îðãòåõíèê îëçëõ êåðãò³ á³³ñìí, òåã³ä èèì ê´äëìø äàøêàòà áîëäã áèë³. Îäà áîëõëà ñìàðòôîíàñ íàíü þìí êåðã óãà. Îäà äååð³í 1957 šèëä ºàðñí "Õàëüìã ¢íí³" öóã òîéãóä íîìèí Öóòõëœãèí ñåðâåðò îðóëãäñìí. Äàðóíü ýëåêòðîíí àðõèâèí öóã ìàòåðèàëìóä èíòåðíåòä îðóëãäõ.
"Õóó÷í ãàçåòì¢äèí òîéãóäûã ýëåêòðîíí àðõèâä áàðëš îëíà îíüãò òóñõàëºí ýðêí ÷èíðò³ ê´äëìø áîëšàíà. Çóã ò¢ð¢í áîëš òóóšàð áîëí æóðíàëèñòèê³ð ñîíüìñäã óëñò êåðãò³. Õàëüìãóä Ñèâð³ñ èð³ä, ýâð³ òàœº÷àí ÿºš áîñõñíü, ñåë³í³ ýäë-àõó, ïðîìûøëåííîñòü áîëí íàíü ÷èãí õàëõ ÿºš äåëãðš³ñíü, ýí öóã òîîòûã "Õàëüìã ¢íí³" õàëõñò îëš áîëíà", - ãèš ²ð³ñ³í íîìèí àêàäåìèí Õàëüìã íîìèí öóòõëœãèí í¢¢ðëã÷ íîìèí ê´äë³÷ Äàðèíà Ãåäååâà êåëí³.
ÀËÅÊÑ²Í Ñàíš

Îäàõí Ýëñòä íàðò-äåëê³í æóðíàëèñòíðèí ôîðóì õîéðäàä äàâóëãäâ. Òåð¢íä êåëí-óëñèí áàðèí ºàðöñèã ¢¢ì¢ëš³õ ÷èíðò³ ò´ðì¢ä³ð ´ðãí ꢢíäâð áîëâ. Ôîðóìèí éîâóäò áîëñí ñåêöñèí ê´äëìøò êåñã ðåãèîíàñ èðñí æóðíàëèñòíð êåëí-óëñèí áàðèí ºàðöñ ýíäðê öàãèí íåêâðë³ èðëöš ÿìð êåâ³ð ¢¢ëäõèí, ò´ðñêí êåë³ð áè÷äã óëñ óãà áîëšàõèí òóñêàð óõàí-òîîëâðàðí õóâàëöñí áèë³.
Ýíäð áàðèí ºàðöñò éèð ê¢íä áîëšàíà. Ïîøòûí òóñëìšèí ¢í šèë èðâ³ñ ´´äë³ä éîâíà, öààñí áàñ ¢íò³ðâ, êåñãíü òèïîãðàôüä äàëà 촜㠴ðò³ á³³í³ ãèš ôîðóìä îðëöà÷íð òåìäãëâ. ¥äã³ öàãèí íåêâðë³ èðëöš ¢¢ëäõèí ò´ë³ êåñãíü èíòåðíåòä ãàçåòèí ñàéò äåëãð¢ëëºíä èê îíüã ´ãäã áîëâ.
"Èíãóøåòèÿ" ãèäã èíòåðíåò-ãàçåòèí øåô-ðåäàêòîð Ïàâåë Öîðîåâèí êåëñ³ð, ðåäàêöèí êîëëåêòèâèí øèèäâð³ð ä´ðâí šèë õîîðàí ýäí èíòåðíåò-ºàðöèí á¢ð䳺³÷íð áîëâ. Ýí ºàðöä îëí ç¢ñí 糜ã áàðëíà, âèäåî áîëí çóðãóäûí ðåïîðòàæìóä îëíà îíüãò òóñõàíà. "ßìð íåã êåðã-¢¢ëäâð ýñ ãèš éîâäë ó÷ðõëà, áèäí òåð äàðóíü 糜ãèã èíòåðíåò-ãàçåòä áàðëíàâèäí. Ìàíà ñàéòä ´äðèí äóóñí çîãñë óãàºàð øèí 糜ã áàðëãäíà. ßìð íåã éîâäëûí òóñêàð ³ìòí³ òîîëâðèã áèäí áàñ äàðóíü ´ãí³âèäí. Îäàõí Èíãóøåòèí òîëºà÷èí ñóœºâð áîëâ, òåã³ä áèäí ´äðèí ýðãöä ñóœºâðèí éîâóäûí òóñêàð îëíä ìåä¢ëš øèí 糜ãñ áàðëñí áèë³âèäí. Îäà ³ìòí èíòåðíåòä øèí 糜ã îëš àâíà, íåã ¢ë¢ áàº÷óä ãàçåò óìøõäàí äóðãî áîëíà, ýäí êåðãò³ 糜ãèã èíòåðíåòä õ³³í³. Òåìäãëõ³ñ, îäà ìàíà èíòåðíåò-ãàçåòèí óìøà÷íðèí òîíü Èíãóøåòèí òîëºà÷èí ñàéòûí óìøà÷íðèí òîîºàñ èê áîëâ",- ãèš ãèè÷ äàìøëòàðí õóâàëöâ.
Èíòåðíåò-ºàðöä àõð öàãèí áîëçãò 糜ã áàðëš áîëõìí ãèš Ïàâåë Öîðîåâ òåìäãëâ. Ýäí³ ºàðöä ýêîíîìèêèí, ñîéëûí, ïîëèòèêèí, ñïîðòûí òóñê 糜ãñ áàðëãäíà. Õàðì ò´ðõä, ýäí ò´ðñêí êåë³ðí 糜ãñ áàðëõø, çóã îðñàºàð. Èíãóøåòüä ò´ðñêí êåë³ð öóºàð ꢢíääã áîëâ ÷èãí òåð¢ã³ð áàºàð óìøíà, áè÷í³. ²ìòí ò´ðñêí ºàçðòàí ýœêð, õàëó÷ ñåäêëò³. Òàœº÷èí ñóðºóëü-ýðäìèí ìèíèñòåðñòâèí ñàéòä íåã ê´äë³÷ ç³ðì 糜ãèã ò´ðñêí êåëíä îð÷óëš áàðëíà. Òåã³ä íåã ä³êš ýí ãåìí³ä öàã çóóð ýñ ê´äëõë³, ýí¢í³ îðìä 糜ã îð÷óëäã ê¢í ýñ îëäñíà òóñêàð Ï.Öîðîåâ êåëâ.
- Áîëâ òåð áèéíü ãàçåò áàðëãäõ ç´âò³. Öààñíä áàðëãäñí ãàçåò - ýíòí òóóšëã÷ ÷èíðò³ äîêóìåíò áîëšàíà. Ãàçåòä ýíä¢ ºàðõ ç´â óãà, öààñíä áàðëãäñí ñòàòüÿ îëí šèëä³í õàäºëãäíà. Èíòåðíåòä áàðëãäñí 糜ãèã õ´´ííü ÷èêë³ä, ñîëüâð îðóëš áîëšàíà. Áàðëãäñí ãàçåòä òèèãš áîëøãî. Ìàíà ãàçåòèí òîéã áîëºíà õîøàºàä ýêçåìïëÿð Ìîñêâàºóð éîâóëãäíà, òåíä Ëåíèí³ íåðò³ áèáëèîòåêä õàäºëãäíà. Êåä¢ ê¢íä öàã áîëâ ÷èãí êåëí-óëñèí ãàçåòèã õààš áîëøãî,- ãèš Ïàâåë Öîðîåâ êåëâ.
"Óäìóðòèÿ" 糜ãëëºí³ àãåíòñòâèí ðåäàêòîð Ìàéÿ Áûâàëüöåâà ꢢíäâðò îðëöš, ýäí³ ðåñïóáëèêä ò´ðñêí êåë³í ìåääã óëñèí òî áàºðšàõàð ºóíäðõâ. ¥äðò ýäí õ´ð øàõó 糜ã áàðëíà, ñàðèí ýðãöä 5 ì蜺í ê¢í òåð¢ã óìøíà. Šèë õîîðàí àãåíòñòâä ò´ðñêí êåë³ð 糜ã áàðëäã ðåäàêö ¢¢ëääã áîëâ. Õàðì ò´ðõä, ò´ðñêí êåë³ð ºàðñí 糜ãèã á³³ðí óëñ òààñš óìøõø. Áàº÷óä ò´ðñêí êåë³í ñ³³í³ð ìåäõø. Æóðíàëèñòèí ýðäì ø¢¢š àâñí áàº÷óä îðñ êåë³ð áè÷í³, ò´ðñêí êåë³ð áè÷äãíü éèð õîâð.
Êåëí-óëñèí áàðèí ºàðöñèí ò´ë³ áຠíàñòà ñåëã³ áåëäëºí³, ò´ðñêí êåë³ð áè÷äã æóðíàëèñòíðèí šàëâ ´´äë¢ëëºí³ ò´ð áàñ ôîðóìä áîñõãäâ. Äîðàñ ´ñ÷ éîâõ áàº÷óä ò´ðñêí êåë³í ýñ ìåääã ó÷ðàð áàðèí ºàðöñò ñåëã³ áåëäëºí³ ò´ð í³ðí áîëšàíà. Îäà êåëí-óëñèí ºàðöñò ê´äëš³õ óëñ ê´äëìø³ñí ºàðõëà öààðàíäíü êåí ò´ðñêí êåë³ð áè÷õíü ìåäãäš³õø. ²ð³ñ³í Ïðåçèäåíòèí ìåäëä êåëí-óëñèí õîîðíäê õ³ðëö³í³ ñîâåòèí ãåø¢í, ìåæýòíè÷åñê æóðíàëèñòèêèí Ãèëüäèéèí àõëà÷ Ìàðãàðèòà Ëÿíãåí êåëñ³ð, ç³ðì ðåãèîíìóä áààõí ñïåöèàëèñòíðèã áåëäõ³ð ì´œã éè뺚 ´ãí³, áîëâ òåäí ñóðºóëÿí ò´ãñ³ñí³ õ´´í èê áàëºñäò ¢ëäí³, ò´ðñêí ºàçðóðí õ³ðš èðõø. Ýííü ó÷ðòà, áàº÷óä èê šàëâòà ñ³í ê´äëìø îëš àâõàð øóííà. Òåã³ä ò´ðñêí êåë³ð áè÷äã æóðíàëèñòíðèã óðìäóëõèí ò´ë³, áàº÷óä êåëí-óëñèí ºàðöñò èðš ê´äëõèí ò´ë³ õàìãèí ò¢ð¢íä šàëâ ´´äë¢ëõ êåðãò³ ãèš Ì.Ëÿíãå òåìäãëâ.
Ìàíà ãàçåò íèäí 100 šèëèí ´´í³í òåìäãëâ. Ìàíà ðåäàêöä áຠíàñòà êàäðìóä áåëäëºí³ ò´ð áàñ ýðêí ÷èíðò³ áîëšàíà. Óðäíü ðåäàêöä áàº÷óä îëí á³³äã áèë³, öóºàð õàëüìã êåë³ð áè÷äã á³³ñìí. Îäà áîëõëà áàº÷óä ê´äëõ³ð èðâ ÷èãí ò´ðñêí êåë³ðí áè÷š ÷àäõø. Õàðì ò´ðõä, ýí ò´ð öóã êåëí-óëñèí áàðèí ºàðöñèã ¢¢ì¢ëš³õíü ôîðóìä áîëñí ꢢíäâðèí éîâóäò ìåäãäâ.

Íàòàëüÿ ÄÀÂÀÅÂÀ

Ãåð-ᢢðèí áîëí êîììóíàëüí ýäë-àõóí öóã îáúåêòñ 2018-2019 šèëèí íàìðèí-¢âëèí êåìä ýâäðëò óãàºàð ê´äëõèí ò´ë³ áåëäâðèí ê´äëìø êåš ò´ãñ³š³í³. Óäë óãà äóëàëëºíà êåì ýêëõ, òåã³ä õóðòà-÷èèãò³, ÷àœºàð ¢ë³äã ñàëüêòà íàìðàð, øóóðºòà-áîðàòà êèèòí ¢âë³ð ÷èãí ³ìòèã òàñðõàí óãàºàð êîììóíàëüí òóñëìš ê¢ðãõìí. ²ìòèã óñàð, øàìàð, ãàçàð òåòêš, ãåðì¢äíü äóëàòõš, á³³öèí ñ³í òààë òîãòàãäõ ç´âò³.
Íàìðèí-¢âëèí êåìä Ýëñò áàëºñíà óñàð òåòêëºí³ îáúåêòñèã òåìäãëñí çóðàºàð áåëäâðèí ê´äëìø êåëºí³ éîâóäò Áàÿðòèíñê áîëí Äååä ßøêóëèí óñíà òîãòàëàñ óñ àâäãèã óóðóëõìí. Òåã³ä Ýëñòèí àäìèíèñòðàöèí áàðèí öåðãëëòèí 糜ãëñ³ð, áàëºñíà ãåðì¢ä õîéð õîíãò óñàð òåòêãäøãî. Îêòÿáðèí 3-ä ´ð¢í 4 ÷àñàñ àâí îêòÿáðü ñàðèí 4-ä 20 ÷àñ ê¢ðòë óñí óãà áîëõ.
Ìàðãàðèòà ÀÐÇÀÅÂÀ

2019 šèëä òàœº÷ä ò¢ð¢í áîëš íàðíà ê¢÷³ð ê´äëš, ýëåêòðîê¢÷ ºàðºäã ñòàíö òîñõš, ýäëâðò îðóëãäõìí. Ýí šèëèí ìàé ñàðä Õàëüìãèí ïðàâèòåëüñòâ áîëí "Õåâåë êîìïàíü” íàðíà ê¢÷³ð ê´äëäã ýëåêòðîñòàíö òîñõëºíà èíâåñòèöèîíí ò´ñâñ ê¢ö³ëºí³ òóñò áîîöà áàòëñí áîëäã. Ýí áîîöàíàñ èøò³ íàðíà ê¢÷í³ ýëåêòðîñòàíöñèí ñåòü òîñõãäõ. Ýí¢í³ñ íàíü íåãäñí ýíåðãîñåòÿñ îíö á³³õ ºàçðò àâòîíîìí ýíåðãîóñòàíîâêñ òîñõãäõìí. Ê¢÷íü 60 ÌÂò áîëšàõ ãåíåðàöèí îáúåêò ÁຠĴðâä³ ðàéîíä òîñõõàð çóðàëšàíà. Òàœº÷ä íàðíà ê¢÷³ð ê´äëäã ýëåêòðîñòàíöñ ê´äëõë³, øàìàð òåòêëºí³ òóñò á³³äë ÿñðõíü ëàâòà.

Îá ýòîì â õîäå ïðåññ-êîíôåðåíöèè ñîîáùèë çàìåñòèòåëü ãåíäèðåêòîðà, äèðåêòîð ôèëèàëà ÏÀÎ "ÌÐÑÊ Þãà Êàëìýíåðãî" Òèìóð Àëàåâ. Ñ 1 îêòÿáðÿ â Ýëèñòå íà÷íåòñÿ ïîêâàðòèðíîå îòêëþ÷åíèå ýëåêòðîýíåðãèè ïî âñåì êàòåãîðèÿì ïîòðåáèòåëåé, êîòîðûå èìåþò äîëãè ïî îïëàòå çà ýëåêòðè÷åñòâî.
Êàê îòìåòèë Òèìóð Àëàåâ, æèòåëè Ýëèñòû çàäîëæàëè ïðåäïðèÿòèþ 20,6 ìèëëèîíà ðóáëåé. Îí ïîä÷åðêíóë, ÷òî íà ïåðâîì ýòàïå îòêëþ÷åíèå ýëåêòðîýíåðãèè æäåò 1200 àáîíåíòîâ. Ïîñìîòðåòü ñïèñîê äîëæíèêîâ, êîòîðûì ñ 1-ãî îêòÿáðÿ ïëàíèðóåòñÿ îòêëþ÷åíèå ýëåêòðè÷åñòâà, ìîæíî íà ñàéòå ÏÀÎ "ÌÐÑÊ Þãà Êàëìýíåðãî".
 îôèöèàëüíîì ïðåññ-ðåëèçå âåäîìñòâà òàêæå ãîâîðèòñÿ, ÷òî, ïî ñîñòîÿíèþ íà 25 ñåíòÿáðÿ 2018 ãîäà, ðàçìåð çàäîëæåííîñòè ïîòðåáèòåëåé Êàëìûêèè ïåðåä ñåòåâîé îðãàíèçàöèåé çà óñëóãè ïî ïåðåäà÷å ýëåêòðîýíåðãèè ïðåâûñèë îäèí ìèëëèàðä ðóáëåé. Îò ïðîäàæè ýëåêòðîýíåðãèè â ðîçíèöó ïðîñðî÷åííàÿ çàäîëæåííîñòü çà 2017-2018 ãîäû ñîñòàâëÿåò áîëåå 432-õ ìèëëèîíîâ ðóáëåé, â òîì ÷èñëå þðèäè÷åñêèõ ëèö è èíäèâèäóàëüíûõ ïðåäïðèíèìàòåëåé - áîëåå 411 ìèëëèîíîâ ðóáëåé, íàñåëåíèÿ - áîëåå 20 ìèëëèîíîâ ðóáëåé.
Êàê îòìåòèë Ò.Àëàåâ, ïðîáëåìû ñ çàäîëæåííîñòÿìè èìåþòñÿ è ó îáðàçîâàòåëüíûõ ó÷ðåæäåíèé ãîðîäà: øêîë è äåòñêèõ ñàäîâ. "Ó÷ðåæäåíèÿ è àäìèíèñòðàöèÿ ãîðîäà íå îïëà÷èâàþò óñëóãè çà ïîòðåáëåíèå ýëåêòðîýíåðãèè ñ 2017 ãîäà. Ìû èìååì ïðàâî îòêëþ÷èòü ýëåêòðè÷åñòâî áåç ïðåäóïðåæäåíèÿ, íî áûëî ðåøåíî ðàçîñëàòü óâåäîìèòåëüíûå ïèñüìà", - ãîâîðèò Òèìóð Àëàåâ.
Íàïîìíèì, ñ 24 ñåíòÿáðÿ â 17-òè øêîëàõ Ýëèñòû áûëà îãðàíè÷åíà ïîäà÷à ýëåêòðîýíåðãèè. Íî óæå ñåé÷àñ ãàðàíòèðóþùèé ïîñòàâùèê ñòîëèöû, Êàëìûöêèé ôèëèàë ÏÀÎ "ÌÐÑÊ Þãà", íà÷àë ðàáîòó ïî ïîäêëþ÷åíèþ ãîðîäñêèõ îáùåîáðàçîâàòåëüíûõ ó÷ðåæäåíèé ê ýëåêòðîýíåðãèè. Ãîðîäñêîé áþäæåò ãàðàíòèðóþùåìó ïîñòàâùèêó çà ïîòðåáëåííóþ ýëåêòðîýíåðãèþ äîëæåí 46 ìèëëèîíîâ ðóáëåé, â òîì ÷èñëå â ñôåðå îáðàçîâàíèÿ - 13,5 ìèëëèîíà ðóáëåé.
Ìåæäó ïðàâèòåëüñòâîì ðåñïóáëèêè è ÏÀÎ "ÌÐÑÊ Þãà Êàëìýíåðãî" âåäóòñÿ ïåðåãîâîðû. ×àñòü çàòðàò íà ïîãàøåíèå äîëãîâ ðåñïóáëèêàíñêèé áþäæåò âîçüì¸ò íà ñåáÿ. Ñ ãîðîäñêîé àäìèíèñòðàöèåé îáñóæäàþòñÿ óñëîâèÿ ðåñòðóêòóðèçàöèè äîëãà.
Ñàíäæè ÀËÅÊÑÅÅÂ

Â÷åðà äåïóòàò Ãîñäóìû ÐÔ Áàòîð Àäó÷èåâ â ðåãèîíàëüíîé Îáùåñòâåííîé ïðèåìíîé ïðåäñåäàòåëÿ ïàðòèè "Åäèíàÿ Ðîññèÿ" Äìèòðèÿ Ìåäâåäåâà ïðîâåë ïðèåì ãðàæäàí ïî ëè÷íûì âîïðîñàì. Ïðåæäå ÷åì ïðèñòóïèòü ê ðàáîòå, äåïóòàò îáðàòèëñÿ ê ïðåäñòàâèòåëÿì ÑÌÈ ðåñïóáëèêè, ÷òîáû ïåðåäàòü ëþäÿì ñòàðøåãî âîçðàñòà ñâîè ïîçäðàâëåíèÿ êî Äíþ ïîæèëûõ ëþäåé. "Ìû õîðîøî çíàåì, ÷òî ëþäè ñòàðøåãî ïîêîëåíèÿ âíåñëè áîëüøîé âêëàä â ñîöèàëüíî-ýêîíîìè÷åñêîå ðàçâèòèå ðåñïóáëèêè è ñòðàíû â öåëîì. Ìû âèäèì, êàêîé íåîöåíèìûé âêëàä âû âíîñèòå â äåëî âîåííî-ïàòðèîòè÷åñêîãî âîñïèòàíèÿ ïîäðàñòàþùåãî ïîêîëåíèÿ. Íèçêèé ïîêëîí âàì çà ýòî! Áóäüòå âñåãäà çäîðîâû è ñ÷àñòëèâû! Æèâèòå äîëãî íà ðàäîñòü âñåì íàì, äîðîãèå âåòåðàíû!" - ñêàçàë Áàòîð Àäó÷èåâ.
À íà ïðèåì ïðèøëè ëþäè ïî ðàçíûì âîïðîñàì. Òàê, æèòåëüíèöà ñ. Òðîèöêîå îáðàòèëàñü ñ ïðîñüáîé îêàçàòü ñîäåéñòâèå â ïîëó÷åíèè êâîòû íà îïåðàöèþ â ÎÎÎ "Ðåñïóáëèêàíñêèé öåíòð ôëåáîëîãèè è ïðîêòîëîãèè ïðîôåññîðà Ñ. Ëàðèíà". Âåòåðàí è èíâàëèä òðóäà ýëèñòèíêà Â. Á. ïîæàëîâàëàñü íà òî, ÷òî ñòîèò â ãîðîäñêîé î÷åðåäè íà ïîëó÷åíèå æèëüÿ åùå ñ 1984 ãîäà, íî, ïî ñëîâàì ïîæèëîé æåíùèíû, î÷åðåäü ïðàêòè÷åñêè íå ïðîäâèãàåòñÿ. Åùå îäíà ýëèñòèíêà îáðàòèëàñü ñ ïðîñüáîé ê Á. Àäó÷èåâó ñîäåéñòâîâàòü â ïîëó÷åíèè çåìåëüíîãî ó÷àñòêà íà òåððèòîðèè ãîðîäà äëÿ ïîñòðîéêè àòåëüå. "ß øüþ è õî÷ó ñâîè óìåíèÿ èñïîëüçîâàòü â ïðåäïðèíèìàòåëüñêîé äåÿòåëüíîñòè", - çàÿâèëà îíà.
Áàòîð Àäó÷èåâ âíèìàòåëüíî âûñëóøàë ïðîñüáû âñåõ ïîñåòèòåëåé è êàæäîìó ïîðåêîìåíäîâàë, êàê èì äåéñòâîâàòü â èõ ñèòóàöèè. Ñî ñâîåé ñòîðîíû äåïóòàò çàâåðèë ãðàæäàí, ÷òî ïðèìåò ó÷àñòèå â ïîëîæèòåëüíîì ðàçðåøåíèè ïðîáëåì.
Òàì æå Áàòîð Àäó÷èåâ âðó÷èë ðåêòîðó ÊàëìÃÓ èì. Á. Á. Ãîðîäîâèêîâà Áàäìå Ñàëàåâó Ïî÷åòíóþ ãðàìîòó Êîìèòåòà Ãîñóäàðñòâåííîé Äóìû ïî àãðàðíûì âîïðîñàì, ïîäïèñàííóþ åãî ïðåäñåäàòåëåì Âëàäèìèðîì Êàøèíûì. Âðó÷àÿ íàãðàäó, Áàòîð Àäó÷èåâ ñêàçàë, ÷òî ðåêòîðàò ÊàëìÃÓ óäîñòîèëñÿ íàãðàäû "çà ìíîãîëåòíèé òðóä, âûñîêèé ïðîôåññèîíàëèçì è çíà÷èòåëüíûé âêëàä â ðàçâèòèå ìÿñíîãî ñêîòîâîäñòâà â Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèè".
 îòâåòíîì ñëîâå Áàäìà Ñàëàåâ èñêðåííå ïîáëàãîäàðèë Êîìèòåò Ãîñóäàðñòâåííîé Äóìû çà âûñîêóþ îöåíêó òðóäà ðåêòîðàòà ÊàëìÃÓ. Îí ïîä÷åðêíóë, ÷òî óñïåõè ó÷åíûõ óíèâåðñèòåòà â ðàçëè÷íûõ ñôåðàõ, â òîì ÷èñëå è â ðàçâèòèè ìÿñíîãî ñêîòîâîäñòâà, îñíîâûâàþòñÿ íà òðåõ êèòàõ: ñòðîãîì íàó÷íîì ñîïðîâîæäåíèè ïðîåêòîâ, êâàëèôèöèðîâàííûõ êàäðàõ è ïåðåäîâîé ëàáîðàòîðíîé áàçå âóçà.
Âî âòîðîé ïîëîâèíå äíÿ Áàòîð Àäó÷èåâ ïîáûâàë â ðîäíîì ïîñåëêå Àðøàí-Áóëã Öåëèííîãî ðàéîíà. Òàì ïóòåì ñêðåùèâàíèÿ êàëìûöêîé êóðäþ÷íîé îâöû ñ îâöîé ïîðîäû äîðïåð èç ÞÀÐ ïðîâîäèòñÿ ýêîíîìè÷åñêèé ýêñïåðèìåíò ïî âûâåäåíèþ íîâîé ïîðîäû êàëìûöêîé îâöû ìÿñíîãî íàïðàâëåíèÿ. Â÷åðà â ï. Àðøàí-Áóëã áûë ïðîâåäåí êîíòðîëüíûé çàáîé îâåö. Åãî ðåçóëüòàòû ïîêàæóò, áóäåò ëè ó íàñ âûâåäåíà íîâàÿ ïîðîäà îâåö ìÿñíîãî íàïðàâëåíèÿ. Ó÷åíûå-ýêñïåðèìåíòàòîðû íàñòðîåíû îïòèìèñòè÷íî.
Âàñèëèé ØÀÊÓÅÂ
Ôîòî àâòîðà

 ðàìêàõ ôåäåðàëüíîé ïðîãðàììû "Áîëüøèå ãàñòðîëè" Êàëìûêèÿ ïðîäîëæàåò âñòðå÷àòü ãîñòåé. Òàê, 3 îêòÿáðÿ 2018 ãîäà â íàøåé ðåñïóáëèêå íà÷èíàþòñÿ ãàñòðîëè Íàöèîíàëüíîãî äðàìàòè÷åñêîãî òåàòðà èìåíè Ï.Â.Êó÷èÿêà (Ðåñïóáëèêà Àëòàé).
Âíèìàíèþ íàøèõ ÷èòàòåëåé ïðåäñòàâëÿåì òåàòð èç áðàòñêîé ðåñïóáëèêè. Êàê è âñå íàöèîíàëüíûå òåàòðû ñòðàíû, äðàìàòè÷åñêèé òåàòð íà÷èíàë ñâîþ èñòîðèþ ñ 1936 ãîäà, ñ ïîäïèñàíèÿ Ïîñòàíîâëåíèÿ Îéðîòñêîãî îáëèñïîëêîìà ïî îðãàíèçàöèè íàöèîíàëüíî-òåàòðàëüíîé ñòóäèè. Ïîñëå íåîäíîêðàòíûõ ðåîðãàíèçàöèé íà îñíîâàíèè ïîñòàíîâëåíèÿ áþðî Àëòàéñêîãî êðàéêîìà ÊÏÑÑ è êðàéèñïîëêîìà îò 17 àâãóñòà 1971 ãîäà íàêîíåö-òî áûë îòêðûò Ãîðíî-Àëòàéñêèé îáëàñòíîé Íàöèîíàëüíûé äðàìàòè÷åñêèé òåàòð.  1977 ãîäó áûëî ïîñòðîåíî çäàíèå òåàòðà.
 2002 ãîäó òåàòð ïåðåèìåíîâàí â Ãîñóäàðñòâåííîå ó÷ðåæäåíèå êóëüòóðû Ðåñïóáëèêè Àëòàé "Íàöèîíàëüíûé äðàìàòè÷åñêèé òåàòð".  2008 ãîäó åìó áûëî ïðèñâîåíî èìÿ Ï.Â. Êó÷èÿêà - ïåðâîãî àëòàéñêîãî äðàìàòóðãà.
24 ìàðòà 1978 ãîäà Íàöèîíàëüíûé äðàìàòè÷åñêèé òåàòð îòêðûë ñâîé ïåðâûé òåàòðàëüíûé ñåçîí ñïåêòàêëåì "Çîëîòàÿ çàðÿ", ïîñòàâëåííûì ãëàâíûì ðåæèññåðîì Ì.Ã.Íàçàðîâîé, êîòîðûé ñòàë ïðîãðàììíûì è îïðåäåëèë äàëüíåéøåå íàïðàâëåíèå òåàòðà. Çà âðåìÿ ñóùåñòâîâàíèÿ òâîð÷åñêèé êîëëåêòèâ Íàöèîíàëüíîãî äðàìàòè÷åñêîãî òåàòðà îñóùåñòâèë áîëåå 180 ïîñòàíîâîê ïî ïüåñàì ðóññêîé è çàðóáåæíîé êëàññèêè, ñîâðåìåííîé ðóññêîé è íàöèîíàëüíîé äðàìàòóðãèè.
Ñëàâó è ãîðäîñòü òåàòðà ñîñòàâëÿþò àêòåðû, âûïóñêíèêè âûñøèõ òåàòðàëüíûõ ó÷åáíûõ çàâåäåíèé Ðîññèè: ÃÈÒÈÑà, ÂÒÓ èìåíè Ùåïêèíà, ÂÒÓ èìåíè Ùóêèíà ã. Ìîñêâû, èíñòèòóòà êóëüòóðû ã.ã. Óëàí-Óäý, Êðàñíîÿðñêà, Íîâîñèáèðñêà, Óôû, Áàðíàóëà, ÀÃÈÊÈ ã. ßêóòñêà.
Ñåãîäíÿ íà ñöåíå òåàòðà èãðàþò ïðåäñòàâèòåëè ÷åòûðåõ ïîêîëåíèé àðòèñòîâ. Ïðèçíàíèåì õóäîæåñòâåííîé çíà÷èìîñòè ñïåêòàêëåé Íàöèîíàëüíîãî äðàìàòè÷åñêîãî òåàòðà ÿâëÿåòñÿ ó÷àñòèå â ôåñòèâàëÿõ. Íà÷èíàÿ ñ 1989 ãîäà, òåàòð âûåçæàåò íà âñå òåàòðàëüíûå ôåñòèâàëè, êîòîðûå ïðîâîäÿòñÿ íà òåððèòîðèè Ñèáèðè.
 2004 ãîäó íà Ìåæäóíàðîäíîì òåàòðàëüíîì ôåñòèâàëå "Èñòàíáóë-Ïðîñòîð-Òåàòð" â ã. Ñòàìáóëå Àëòàéñêèé òåàòð ïîêàçàë ñïåêòàêëü "Áàéëûãûì" À. Áàëèíîé.
Íàäî íàïîìíèòü íàøèì çðèòåëÿì, ÷òî àëòàéñêèå àðòèñòû â îêòÿáðå 2009 ãîäà ïðèíèìàëè ó÷àñòèå â Ìåæäóíàðîäíîì ôåñòèâàëå ìîíãîëîÿçû÷íûõ íàðîäîâ. Òåàòð èç Ãîðíîãî Àëòàÿ ïðèâîçèë òîãäà ñïåêòàêëü "Âèøíåâûé ñàä" À. ×åõîâà.
2018 ãîä îçíàìåíîâàí ó÷àñòèåì Íàöèîíàëüíîãî òåàòðà èì. Ï.Â.Êó÷èÿêà â ïðîãðàììå Ìèíêóëüòóðû Ðîññèè "Áîëüøèå ãàñòðîëè". È â íà÷àëå îêòÿáðÿ íàøè ãîñòè, àðòèñòû Íàöèîíàëüíîãî òåàòðà Ðåñïóáëèêè Àëòàé, áóäóò ïðåäñòàâëÿòü ñâîè ðàáîòû êàëìûöêîìó çðèòåëþ. Ó íàñ åñòü âîçìîæíîñòü ïîñìîòðåòü äâà ñïåêòàêëÿ è êîíöåðòíóþ ïðîãðàììó.
Ýòî ñïåêòàêëü "Âîñõîæäåíèå íà Õàí-Àëòàé" À.Áîðèñîâà, Ä.Áåëåêîâà. Îòìåòèì, ÷òî À. Áîðèñîâ - èçâåñòíûé ðåæèññåð èç ßêóòèè. Êðîìå òîãî, ìû óâèäèì ñïåêòàêëü "Òóáà" Ë. Êîêûøåâà. Ýòà ïîñòàíîâêà â 1990 ãîäó áûëà ïîêàçàíà â Òûâå íà Ñèáèðñêîì ôåñòèâàëå íàöèîíàëüíûõ òåàòðîâ. Òàì äèïëîì ëàóðåàòà çà ðîëü Òóáû ïîëó÷èë àêòåð Â. Êèíäèêîâ. È íàïîñëåäîê àðòèñòû èç áðàòñêîé ðåñïóáëèêè ïîðàäóþò íàñ êîíöåðòíîé ïðîãðàììîé "Ìèôû è ëåãåíäû Ãîðíîãî Àëòàÿ".
Ãàëèíà ÕÅÉ×ÈÅÂÀ