Ірісін шар шаљна сўзгтнр чидлін хамцулљана

11-09-2020, 13:21 | Таңһчин зәңгс » Бурхн-шаҗна төрәр

Одахн Ірісін шар шаљна сўзгтнр тўрўн болљ негдід, онлайн хург бўрдів. Чинрті хойр тґрір шар шаљна бўрдіцсин элчнр кўўндвр кев. Хамгин єол тґр – шар шаљна Оюни Кґтлврч Дала ламин гегінд Ірісін єазрт ирљ, олн шевнртієін харєх, ном хіірлх зґвшіл кўцх тґр болв. «О свободе совести и религиозных организациях» гидг федеральн заканд чиклвр оруллєна туск тґр бас эн хург деер хілігдв.
Тґвдин бурхн-шаљна дґрвн халхин – Сакья, Ньингма, Карма Кагью болн Гелуг халхиг бірљіх 28 шаљна бўрдіцсин элчнр хургин кґдлмшт орлцв. Кезіні цагас авн бурхн-шаљна номд шўтдг Ірісін єурвн нутгин – Хальмгин, Бурятин болн Тыва Республикин шаљна бўрдіцсіс нань Москвад, Санкт-Петербургд, Сиврт болн Хол Дорд ўзгт ўўлдљіх шаљна бўрдіцсин элчнр чигн хургт орлцљ, эврі тоолвран медўлв.
Иим хургт бўрдіх седвіриг Хальмгин шар шаљна негдлт єарєсмн. Энўні ґмн эдн эврі хург кеєід, хілігдљіх єол тґрмўдір тохнята кўўндвр кеєід, Ірісід бііх цуг сўзгтнр ниицўлљ, ўўлдврін нег кўслтієір кељіхір шиидсмн.
Хургт нўр ўг келљ, Бурхн Багшин Алтн сўмин демч лам, Ірісін Олна палатын гешўн Йонтен гелњ секв. XIV Дала ламин гегіг Ірісід ирўллєні тґриг Олна палатын комиссин сўўрт Йонтен гелњ тівсн билі. Келн-улс, олн-зўсн шаљн хоорндк хірлціг хамцулљ, ниицўллєні тґрір ўўлддг эн комиссьд Мана Оюни Кґтлврчиг Ірісід ирўлљ, бурхн-шаљнд шўтдг улсла терўні харєлт бўрдіхин тускар Йонтен гелњ келсн болдг.
Дала ламин гегін Ірісід сўл ирсн цагас авн 16 љил давв. Тиигхд Оюни Багш Хальмгт ирсн біісмн. Бурхн-шаљнд шўтдг талдан хойр республикд Бурятьд болн Тывад Дала ламин гегін ирсн цагас авн 28 љил болљана. Иим олн љилин туршарт бурхн-шаљнд шўтдг улс эвріннь Ик Багшан ўзљ, соњсљ, ідс авч чадљахш. Иим удан цагин туршарт кесгнь нам итклін геељіні. Эн насндан Дала ламин гегіг ўзшго кевтівидн гиљ тоолљана.
«Болв тернь хаљєр тоолвр, – гиљ Йонтен гелњ тоолљана. – Чидлін болн кўчллтін хамцулад, бат болн чик бірмтгтієір тґрін ціілєљ бичід, Дала ламин гегіні Ірісід ирлєиг кўцљ чадхвидн. Оюни, шаљна халхар Мана Ик Багш Ірісід ирх зґвтієинь дікн ціілєљ бичід, Ірісін Федерацин єардвр, президентин, єазадын кергўдин министерствин ґмн дікніс эн тґриг тівљ болхмн. Ірісід ирхднь зґвшіл эс ґгчіхін МИД-т Китд болн Ірісін хоорндк иньгллтин болн нґкцлтин туск бооцанла тернь ирлцљіхш гиљ заана. Болв тернь кўцц чик ціілєвр биш. Иньгллтин туск тер бооцан 2001-ч љилд батлгдсмн. Дала-ламин гегін болхла Хальмгт 2004-ч љилин ўкр-бар сард ирсн билі. Тер бооцан батлгдсна хґґн Мана Ик Багш Ірісід ирсн болљана. Дала ламин тер ирлєн хойр орн-нутгин иньгллтин болн нґкцлтин бооцанд ямаран чигн харшлтан кўргсн уга. Тегід ніілх бірмт маднд бііні».
Бурятин болн Тыван шар шаљна ниицісин нерн дееріс хургт орлцљах элчнр эн тоолвриг бас дґњнв. Бурятин шар шаљна негдлтин єардач Чой Дорджи Будаев келсір, Дала ламин гегін Ірісід баралхљ ирхднь белн бііх кергті. Цуг тоотыг белдлєнд Бурятин сўзгтнр шунљ орлцхин тускар Будаев иткўлв.
Тывад Камбы ламин заллтын элч Аян ламин иткўлврір, туван сўзгтнр Оюни Єардачан тосч авхин тґлі кўчн-чидлін ірвлшго.
Москва балєснас «Ганден Тендар линг» шар шаљна тґвин єардач Андрей Ломоносов эн кўўндврт орлцад, 2019-ч љилин хґн сард ОНФ-н медиафорумд орлцсн Ірісін Президент Владимир Путин Дала-ламин гегін мана орн-нутгт ирлєнд харшлдг юмн уга гиљ келсинь тодлулв.
Онлайн хургт номтнр чигн орлцв. Иигід нерті буддолог Андрей Терентьев Дала ламин гегіні ирлєиг теткх бўрдімљин комитет бўрдіх кергті гиљ селвг орулв. Орн-нутгин цуг сўзгтнр хамцулсн деерін МИД-ла, йосна нань чигн органмудла харєљ, эн кергиг хаєлх элчнр кергті болљана. Дорд ўзгин тууљ шинљліч, нерті номт, тууљин номин доктор Сергей Кузьмин тер тоолвринь дґњнід, Дала ламин гегіг Ірісід ирўллєні тґриг олн халхар хаєлљ ўзх кергті гиљ немв.
Онлайн хургин йовудт хілігдсн тґрмўдір келгдсн тоотыг ашлсн, сўзгтнр хамцу шиидвриг медўлљіх бичг Орн-Нутгин Хўўвин хайгар бичх шиидвр батлљ авгдв. Оюни Багш Дала ламин гегіг Ірісід ирўллєні тґриг эрк биш хаєлх иткмљ імтнд бііні.

УШКАНА Сувсн

Видео