Сойлын көдләчнрт – оньган болн килмҗән

01-04-2021, 17:52 | Таңһчин зәңгс » Сойл

Моһа сарин 25-д таңһчин сойлын көдләчнр байрин өдрән темдглв. Эн җил байрнь йиртмҗин му биш таалд давв. Хаврин түрүн сарин өдрмүд йирин әдл болхш.

Сойлын көдләчин өдрт болхла, теңгрин бәәдл муурдг йовдл сүл цагт учрҗасмн. Тиигәд райодас Элстүр ирхд зөвәр күнд болҗала. Үүрмүдләрн хотл балһснд харһҗ, зәңгсәрн хувалцҗ, шин юн бәәхинь медҗ авхар эн өдриг күләсн әмтнд тернь һундх йовдл учрадг билә. «Сойлын көдләчнрт килмҗ баһар өггднә. Тегәд йиртмҗ чигн маднд заңган үзүлнә», – гиҗ юн учрв чигн уруддго, көдлмшән ямаран чигн бәәдлд күцәдг сойлын көдләчнр хоорндан шоглдг билә. Эн җил болхла теңгрин бәәдл му биш болв.
Район болһнас ирсн сойлын көдләчнр, хотл балһснд көдлдг бәәһүлһсин көдләчнр Басңга Баатрин нертә театрт цуглрҗ ирв. Таңһчин сойлын болн туризмин министерствин байрин ик сүүрт министр Саглр Тюрбеева илдкл кев. Пандемийин амр биш бәәдлд көдлсн сойлын көдләчнрин җилин туршарт күцәсн тоотла, шин ямаран төсвс күцәхәр бәәхин тускар тодрхаһар келгдв. Үүлдвриг шинрүллһнә төрт, «Сойл» гидг федеральн көтлвриг олзлҗ, сойлын материальн-техническ көрңгинь батлҗ авх төрт министр оньган тусхав. Эн җил Бамб цецгин фестиваль эрк биш кегдх, гиҗ министр соңсхв.
Моһа сарин 25-д Н. Пальмовин нертә Келн-улсин музейд ончта өдр болҗана. Эн җил музей 100 җилин өөнән темдглҗәнә. Тууҗин, сойлын байн зөөр хадһлҗах таңһчин музейин үүлдврин тускар музейин директор Ирина Мучаева соңсхвр кев. Өөнин җилд музей күцәх шин төсвсин тускар келәд, музейин нарт-делкән Өдрлә, хөн сарин 18-д, өөнин байрт ирҗ орлцтн, гиҗ Ирина Ивановна үрвр кев.
Эн кемд музейин хайгар Әрәсән Президент Путинә нерн деерәс ирсн йөрәлин бичг умшгдв. Сойлын, тер дотр музейин көдләчнрин үүлдвриг өөдәнәр үнлҗәхиг эн байрта йовдл ил медүлв.
Сойлын халхар кадрмуд белдлһнә төриг, бичкдүдин билг-эрдмин, көгҗмин сурһульмудын тускар, теднә үүлдврт учрҗах шинрлтсин тускар эврәннь үгдән министрин дарук Лариса Летуева тодрхарулҗ келв.
Цаг уралан йовад, шин тоот җирһлд учрад бәәнә. Болв сойлын көдләчнрин җирһлд шин тоотыг оруллһнд, эднә үүлдврт зөвтә килмҗ һарһлһнд урдк кевәрн дуту-дунд дала. Хальмгин сойлын ачта көдләч Иван Басангов сойлын көдләчнриг йөрәһәд, йосна федеральн органмудт таңһчин сойлын көдләчнрин нерн деерәс ил бичг бичәд, «Земский доктор», «Земский учитель» гидг федеральн көтлврмүдлә әдл сойлын көдләчин туск көтлвр федеральн кемҗәнд батлҗ авхин туск төр тәвх кергтә, гиҗ сойлын ветеран болн олна үүлдәч келв. Хургт орлцачнр энүнә келсиг цугтан дөңнв.
Тогтсн сән авъясар сойлын сән гисн бәәһүлһс мөңгнә мөрәһәр ачлгдв. Артистнр, дегтрин саңгудын, музейин көдләчнр эн өдр ачта нер зүүҗ, таңһчин Толһачин, правительствин, сойлын министерствин Күндллһнә һашгудар ачлгдв. Кесг нүүрләчнрт Таңһчин Толһачин Ханлтын һашгуд бәрүлҗ өггдв.
Дарунь байрин концерт болв. «Өөрднр» бииһин театр шин би белдсән эднд үзүлв. «Теегәр хальмгуд дунд тууль-түүкс келгднә …» гиҗ нег шүлгт келгднә. Улсин нег түүк тиигәд бииһин театрин артистнрин дөңгәр «әмдрсн» болҗ, ке-сәәхн биид хүврҗ, әмтнә оньгиг авлв. Ямаран чигн амр биш бәәдлд хальмгуд иигәд, билг-эрдмәрн түшг кеһәд, зөргтә үрдин үүлдврәр дөң авад, уралан зүткдгинь Владимир Надбитов тәвсн би медүлҗәнә.
Хальмгин нертә дуучнр Лиҗ Гаряев, Татьяна Чиктеева, Диана Босхомджиева, Ангелина Серова, Татьяна Бузылева эдн еңсг сәәхн дууһарн цуглрсн улст сергмҗ үүдәв. «Тюльпанчик» бичкдүдин бииһин государственн ансамбль, «Бамб цецг» академическ ансамбль бииһин эрдмәрн байр белглв.
Сойлын көдләчин Өдрт нерәдсн дәкн нег шин бииһин тускар келҗ үгән ашлхар бәәнәв. Тернь Владимир Надбитов белдҗ тәвсн Савр Катаевин көгҗмд орулсн «Шог би» залд суусн улс дунд ик сергмҗ үүдәв. Шогта ямр нег йовдл әмтнд муурсинь мартулҗ, маңһдурк өдрән иткмҗтәһәр тосхд урмд өгдгинь «Өөрднр» бииһин театрин артистнр билгтә кевәр үзүлв.
Байрин өдрмүдлә күцсн сән тоот ашлгдсн деерән уралан йовхд харш болдг тоот чигн сергәҗ келгднә. Сойлын көдләчнрин күч-көлсиг үнллһнә халхар дуту дала бәәнә. Федеральн көтлврт орҗ, керг-төрән хаһлхд эврә халхасн орулх дем мөңгн уга болдгнь, шаңга-онц нөкцлт делгрүллһнд чигн хаһлгдад уга кесг төр бәәнә. Кадрмуд белдҗ, көдлмшт шинрлтс оруллһнд материальн-техническ көрңгин бәәдл дала сән биш болад боомтг учрана. Альк нег халхнь авад хәләв чигн мөңгнә тетквр тату болҗана. Сойлын халх хамгин сүүлднь мөңгәр теткгднә гисн тоолвр үнндән батрсн бәәдлтә. Медрлтә, баһ наста мергҗлтнриг көдлмшт батлхин төлә гер-бүүрәр, мөңгнә шаңнлһар теткх кергтә. Цуг эн дуту-дундс селән һазрт нег үлү иләр үзгднә. Улсин эдл-ахун олн-зүсн халхд көдлҗәх әмтн сәәнәр көдләд, сәәнәр амрхар седнә. Тегәд тер сән амрлһиг теткдг олн көдләчнрин туст йоста килмҗ һарһх кергтә болҗана.
Галина ХЕЙЧИЕВА

Видео