Çåð-çåìø, òåìñí äåãä ¢íò³

12-09-2017, 16:31 | Таңһчин зәңгс » Эндрк ґдрин тґрір

Íàðòà, õàëóí çóí ìåäìš³í óãàºàð ò´ãñâ. Íàìð ýêëñí á³³í³. Çåð-çåìø, ò³ð³-òåìñí áîëâñðàä ýëâã áîëíà. Éèðèíä³í çóíè ÷èëã÷³ð - íàìðèí ýêëö³ð òåìñí äàëà áîëñí ó÷ðàð êèìä³ð õóëäãääã áèë³. Áîëâ ´äã³ öàãò áàçðèí ¢íèã øèíšëõë³, òèèãš êåëš áîëøãî.
²ìòí íóðºëšäàí õàëóí áàºðàä, íåâ÷êí ñåð¢í òàòñí êåìä, çóíè ÷èëã÷³ð áîëí íàìðàð, çåð-çåìø, òåìñ õóëäš àâàä, ¢âëä³í èäõ õîò áåëäí³. Êîìïîò, âàðåíü, àäæèê, îëí ç¢ñí ñàëàòìóä áàíêñò õààºàä àâíà. Áîëâ êèðöõíü, õàÿðèã çóíè äóíäóðàð êèìä³ð õóëäšàñìí. Çóíè ÷èëã÷³ð, íàìðàð ýí¢í³ ¢ííü ä³êí³ñ ´´äëí³. Òåã³ä çóíè êåìä, ºàœ èê õàëóíä ¢âëèí õîòàí áåëäš àâñí ³ìòíä ýííü îëçòà áîëâ. Þœãàä ãèõë³ äàðóºàñ ç³ðì òåìñí ¢íò³ð³ä îäíà. Êåëõä, îäà õàÿðèí íåã êèèëíü
40-45 àðñëœ ê¢ð÷³í³.
Çóíàð áîëâñðäã ³ìò³õí òàðâñò ³ìòí éèð äóðòà. Ýêí àâãòàí ýí¢ã äóíäëàä 18 àðñëœãàð õóëäšàñìí. Àâãóñò ñàðèí äóíäóðàð òàðâñ êèìäð³ä, íåã êèëîãðàììíü 13 àðñëœ ê¢ðâ. Îäà áîëõëà ýí ³ìò³õí á´´ëšðºí õóëäãäàä ö´´êð³ä èðñí ó÷ðàð ýí¢í³ ¢ííü ´´äë³ä, Ýëñò áàëºñíà 1-÷ ìèêðîðàéîíä, ã¢ðòì õóëääã áàçðò êèèëíü 17 àðñëœãàð, áàëºñíà öóòõëœä 20 àðñëœãàð õóëäšàíà.
Çåð-çåìø áîëí òåìñí áàñ éèð ¢íò³ áîëšàíà. Êåëõä áîäíöã, 쳜ãðñí, õàâñòí: íåã êèèëíü
25 àðñëœ ê¢ðí³. Øàð ëóó✠- 30 àðñëœ, ³ìò³õí áóðø - 45 àðñëœ, áàêëàæàí - 35-40 àðñëœ, êàáà÷êè - 40 àðñëœ, àäàì÷ - 30-40 àðñëœ, õàÿð - 40-50 àðñëœ, ºó - 40 àðñëœ, àëüìí - 60-75 àðñëœ, õàð ´ðã - 60 àðñëœ ê¢ðí³. Øèíšëõë³, áàëºñíà öóòõëœãàñ äîðõíü íàì ìèêðîðàéîäò òåìñèã ³ðâšãî êèëâð³ð õóëäíà. Íàìðèí ýêëö³ð àëüìí òèèì ¢íò³ áîëšàõëà, ¢âëäíü êå䢺³ð õóëäõ ãèš ñàíóâ. Áຠòåòêâðò³ ³ìòí ꢢêäò³í çåð-çåìø àâõä ê¢÷ð áîëõ. Òèèã³ä á³³õíü áè÷êä¢ä àëüì àìñš ÷àäøãî, àëüìíà àìòûíü ìàðòõ á³³äëò³.
Éèðèíä³í Ýëñòèí 1-÷ ìèêðîðàéîíä ã¢ðòì³ð õóëääã áàçðò òåìñí êèìä³ð õóëäãäíà. Òèèã³ä óõàëšàñí áè ýíä¢ðš³ñí á³³šâ. ¥öêëä¢ð áèäí òèèã³ð³í îäëàâèäí, òåìñí³ ´´ä³í ¢íèíü ìåäš àâõëàðí, èê ãèäã³ð àëœ áîëóâ. Ýíä áîäíöã - êèèëíü 20 àðñëœ ê¢ðí³, áîëâ èê³ð àâõëà,
16 àðñëœãàð àâ÷ áîëõìí. ̳œãðñí (1 êèèëíü) 20 àðñëœãàð, àäàì÷ - 25 àðñëœãàð, áàêëàæàí
25 àðñëœãàð, êàáà÷êè - 35 àðñëœãàð, ³ìò³õí áóðø 40 àðñëœãàð, àëüìí - 55 àðñëœãàð õóëäãäšàíà. Áîëâ ã¢ðòì³ð òåìñ õóëäš àâõëà, õóëäà÷íð ¢íèíü 5-10 àðñëœä áàºðóëíà. dzðìä³í àðöëäàä, õóëäà÷ëà ñ³³í³ð ¢ãö³ä èðõë³, ¢íèíü ä³ê³ä ÷èãí äîð óíºàš áîëõìí.
Áàçðò òåìñ õóëäšàñí Âàëåíòèíà ꢢêä ꢢíë³ ê¢¢íäâèäí. Ýí¢í³ êåëñ³ð, ýí šèë óðºà ìîää öåöã³ëš³ñí êåìä õóð èê³ð îðàä, ñàëüêí èê³ð ê´äë³ä á³³ñí ó÷ðàð óðºö ìóóºàð ºàð÷. ijê³ä áîëõëà òàœº÷ä öàðöàõà èê³ð ò¢ã³ä, ò³ð³-òåìñíä õàðøëš. Òåã³ä ýí šèë áàéí óðºö ýñ õóðàš ÷àäñí ó÷ðàð çåð-çåìø, òåìñí ¢íò³ áîëšàõíü òåð. Òèèãñí áèéíü ³ìòí òåìñèã áàº-ñàºàð àâàä, ¢âëèí õîòàí áåëäš³í³.

Ìàðãàðèòà ÀÐÇÀÅÂÀ

Видео