СОНЬН ЦАГ БИЛІ

17-07-2020, 17:30 | Таңһчин зәңгс » Сурєуль-эрдм

1981-ч љилд би Уралын ик сурєулин седкўлчин факультет тґгсієід, Элст балєсур ирід, орс келір єардг «Советская Калмыкия» гидг тањєчин чинрті газетд зіњгчір кґдлдг болув. Газетин ах редакторар Станислав Роцинский кґдлдг билі. Хамгин тўрўнд газетин агитацин болн пропагандын іњгд тусув. Терўг хальмг улсин шўлгч Инљин Лиљин аваль Нина Ипполитова єардљала. Бає наста кґдліч болад би дару-дарунь кґдлмшин халхар тањєчин райод эргід, зурцсин тґлі то-диг цуглулад, теднін барлад біілів. Ўніртнь келхд, кґдлмштін дурта билів.
Љилин туршт кґдлсні хґґн намаг генткн партин обкомин агитацин болн пропагандын іњгин єардач Болеслав Пинчук гидг кўн дуудљана. Ирід орхла, тенд Болеслав Пинчук болн Хальмг ик сурєулин парткомин сеглітр Васькан Пантелей біісмн. Урднь би тедні тускар соњслав, болв иигід шуд харєад уга билів.
Кабинетин эзн холас эклв. Тўрўлід мини намтрин, ґрк-бўлин, сурєулин, кґдлмшин тускар сурв. Сурвр болєнд би тодрха хірў ґгв. Тиигід ма хойр нег 15-20 минутын туршт кўўндвидн. Васькан Пантелей болхла кўўндврт орллго тагчг суула.
Генткн Пинчук: «Василий, чамла ода Пантелей Иванович кўўндхір бііні», – гиєід Васькан Пантелейд ўг ґгв.
КГУ-н парткомин сеглітр болсн тана кўўндвриг би оньган ґгід соњсув, чини тґрмўдин тускар медўв, тегід олн тиражта «Хальмг университет» газетд редакторар кґдлх ўрвр кељінів, гиљ ўгін эклв. Кемр чи мадн тал ирід кґдлхлі, бидн чини бііцин тґриг хаєлад, ик сурєулин ниит біір ґрі йилєљ ґгхвидн гив. Келхд, би тиигхд авальтаєан болн нилх кґвўтієін эзні герин ґрі ніімідлљілів. Сар болєн энўні тґлі 40 арслњ ґгдг билів. Тер цагар бає биш мґњгн мґн. Мини сарин љалв болхла 130 арслњ тогтала. Авальм кґвўтієін гертін суудг. Ик сурєулин газетин редакторин сарин љалв болхла 150 арслњ біісмн. Тегід би ик сурєулин газетд кґдлдг болув.
КГУ-н хойр халхта газет долан хонгт нег дікљ барлгдла. Нанла хамдан барлачар Первін Галина гидг бер кґдлдг біісмн. Газет хойр халхта болвчн терўг барлхд зґвір кўнд юмн билі. Яєад гихлі газет ґріл љилин туршт єардго біісмн. Нанд болхла урднь газетлі нґкцлтдг улсла шиніс залєлда бўрдіх кергті болв. Эн туст нанд ик дґњгін парткомин сеглітр Васькан Пантелей кўргсмн. Пантелей Иванович урднь газетлі нґкцлтдг кґдлічнрлі хург кеєід, тедниг нанла таньлдулад, газетд статьяс шунмєаєар бичхнь некв. Келхд, хургт орлцачнр, мини хґвд, нурєлљдан партин гешўд билі, тегід чигн тедні тґлі парткомин сеглітр келсн ўг закан мет біісмн. Мањєдурк ґдріс гилті тедн бичсн зурцан редакцд авад ирід біів.
Болв ик сурєулин газет нурєлљдан оютнрт нерідљіснь би бас мартчасн угав. Эн учрар би ФОП-д «Журналистика» гидг іњг давулдг болув. Лекцст, дамшлтын кичілд дундлад 30-40 оютн орлцдмн. Филологин, эсвин, физикин, биологин, селіні эдл-ахуна болн нань факультетіс эн іњгд кўўкд болн кґвўд сурдмн. Љилин туршт кўцц курс тґгсісн оютнрт байрин біідлд хату єадрта цаас бірўлљ ґгдг билі. Эн баєчуд газет барлєнд ик гидг дґњгін нанд кўргснь онц темдглхір біінів. Тедн кен гихлі, Уснцна Гилін, Миклін Александр, Юлия Кадырова, Манљихні Нўўдлі, Али Валиев, Намруєа Людмила, Елена Свербиева, Наталья Артюх, Єірін Григорий, Марина Янова болн нань чигн мини ицгті нґкднр. Келхд, тедніс зірмнь КГУ-д єурвдгч курсан тґгсієід орн-нутгин олн зўсн ик сурєулин журналистикин факультет чилієід, олнд зіњгллєні эв-арєин темдгті кґдлічнр болв. Энтн кен гихлі, Шовуна Байрта (ода Шамакан Б.) болн Увшин Зоя мґн. Тиигхд мана газетд ик сурєулин оютнр Эльдші Эрднь болн Санљин Николай бичічнрин тўрўн ишкдлін кеєід, «Первоцвет» гидг іњгд шўлгўдін болн келврмўдін дару дарунь барлгдг билі. Келхд, тиигхд баєчуд йир шунмєаєар ўўдіврмўдін олн тиражта газетд бичдг біісмн. Орс келні болн утх зокъялын бає наста багш Манљин Николай єарсн шўлгўдиг болн келврмўдиг шинљлдмн.
Бає мини наста нґкднр ик сурєулин олн зўсн тґрір бичдг билі, нурєлљдан оютнриг ўўмўлљіх тґрір. Ўлгўрнь, тиигхд газетд иим іњгс біісмн: «Сурєуль – мана єол керг», «Йилєін сін оютнр – мана бахмљ», «Сурєулин нўўрлгч дамшлт», «Кен сурєульдан ирхш?», «Оютн, яєљ хотан эдлвч?», «Общежить – мана гер», «Сакманас илгісн зурцс», «Мини багшрин дамшлт» болн нань чигн. Зірмдін нам газетин бўкл тойг оютнрин материалмудас тогтдмн. Миниєір болхла, баєчуд йир соньн тойгуд барлдг билі.
Удлго мана Хальмг ик сурєуль 50-ч љилин ґґнін темдглхмн. Терўні ханьд 41 љилин туршт олн тиражта «Хальмг университет» ўўлдљіні. Би тенд зурєан љилин туршт кґдлсндін бахмљ кељінів.

ШААКУН Василий

Видео