Моњєл улсин авъясмудас

21-07-2020, 17:18 | Таңһчин зәңгс » Сойл

Моњєл келтнрин авъясмуд ик зуудан ідл болна. Кезіні цагт ґвкнр цецн ухаєарн љирєлин зокалд хўврісн зірм авъясмудын тускар бичхмн. Моњєлмудла залєлда бірдг, теднлі хірлцдг імтн, тер дотр номтнр цуг терўгинь сін медні. Болв чигн зірм тоотыг сергіснь сін болх.
Ґдгі цагт чигн моњєлмуд ишкі гертін бііхдін дурта. Кезіні цагас авн «гэр» гиљ неріддг ишкі гермўдін эдн райодт, селідт, нўўдл біірндін бірљ біісн деерін балєсдт, тер дотр Улан-Баатрт олн давхр гермўдин ґґр ишкі гермўдін бірні. Ўўд, уньн, ишкі болн кергті нань чигн тоотыг хулдљ авчкад, герін босхдг йовдл йирин юмн. Бає бичкн гер бірлєнд нег сайас ўлў, кўсдундур сай тґгрг керглгдні. Арслњгд хўврўлхлі, тернь хґрн тавн-єучн тавн мињєн арслњ болљана. Ик зуудан моњєлмуд зурєан эрсті гер тівні, тернь єурвн сай тґгрг болна.
Ўсні деерк ґрмір хот кені. Терўнд невчкн єуйр немід кесн хотнь йир амтта болна. Ціід бґґргиг тівљ буслєад, уудгнь соньн. Ўслід, давслад чансн ціідін хорє тівљ амтлдгнь шиминь икдўлні. Хуурсн ці бас ууна. Хґґні ясна чимг тівљ амтлсн ці йир імтіхн болн шимті.
Моњєлд шаальг мґњгн олзлгдхш, цаасн мґњгір эдн хулд кені. Тер мґњгін ґгхлірн Чингс хан зургдсн халхинь деернь ўзгддгір бірўлљ ґгні. Тиигчкід, кўндллєін медўлхлірн цаасн мґњгін хойр єарарн бірўлљ ґгдг йоста юмн.
Дґрвн нўдті болн хойр цогцта кўўні хаалєиг керчљ єардмн биш. Юнгад гихлі, саата кўўкд кўўні хаалєиг керчід єархла, тґрід уга нилхин хґв-кишгтнь харш учрхмн болљана.
Ханцан шамлсн улс кўўні герт орх зґв уга. Зуг ґњгрсн кўўг сўл хаалєднь йовулхла, ханцан эвкдг біісмн.
Зулыг, шачах єалыг ўліљ унтрах зґв уга біісмн. Тґрсн ґдрін темдглід, імтіхн тортд бичкн єолмуд шатаєад, терўг ўліљ унтрадг европейск авъяс ода альд болвчн батрљ йовна. Моњєлмуд терўгинь сін йорта биш гиљ тоолна.
Хірљ єарчах кўўні ардас єаран дайлдг авъяс чигн эднд бурушагдна. Учрнь юундв гихлі, «дікљ бичі ир» гисн йорта юмн.
Моњєлмудын љирєлд батрсн олн нань чигн авъясмудын тускар «Вокруг света» гидг журналын эн љилі 6-ч тойгт умшљ болхмн.

ЉИРЄЛИН Кермн