ЗҮРКН ИТКХӘР СЕДХШ…

11-08-2020, 15:22 | Таңһчин зәңгс » Сойл

Дүүвр наста, дүмбр сәәхн күн сәәһән хәәҗ одхла, ухан зѳвшәрдг болвчн, седкл, зүркн, тачал төрүц иткхәр седхш.
Юӊгад гихлә, Дурнь, келсн үгнь, седкл-ухань, дунь, билгнь терүнлә хамдан холдхш, билрхш. Нүднд, чикнд, зүркнд әмд кевәрн үлдәд, дәкнәс доӊһдад, үзгдәд, ѳмнәс кевәрн орҗ ирн гисн болна. Тодлнач, күләнәч, меӊснәч…
Би Санҗин Николайиг дѳчн җилин туршар медҗ, үүрлҗ, үүдәврин хаалһар хамдан йовҗ, байран, зовлӊ-түрүһән хуваҗ, ундан чигн ууҗ, учран келҗ йовлавидн.
1981 җил, «Теегин герл» седкүлин ах редактор болҗ кѳдлҗәхдм, мана хальмг олн улсин ууһн болн ачур бичәч Калян Санҗ Николайиг седкүлүр кѳтлҗ ирәд, таньлдулад, баһ наста шүлгчиг бүлән үгәрн магтҗ, үүдәврин хаалһд орулснь болдг.
Тиигхд билгтә шүлгчин үүдәврмүдинь седкүлдән барлҗ, һаринь һанзһд, көлинь дөрәд күргҗ, үүдәврин хаалһд орхднь дөӊгән күргләвидн.
Хальмг ик сурһулин оютн болад, Ик сурһульд орҗасн цагтан, Санҗин Николай хальмг оютнрин тосхачнрин отряд толһалҗ, эврә седвәрәрн болн ударн күч-кѳлсәрн үлгүр, үзмҗ болҗ, СССР-н правительствин медаляр ачлгдҗ, ончрсн болдг.
Ямаран чигн кергт Николай уралһ кевәр орлцҗ, әрүн седклән, билгән тәвҗ орлцад, диилвр бәрдг бәәсм.
Николай келнә ямаран билгтә бәәсинь барин халхар хамдан кѳдлҗ йовсн седкүлчнр болн бичәчнр сәәнәр меднә.
Хальмг таӊһчин бичкдүдин урн угин «Байр» седкүл һардҗасн цагтнь, шүлгч Санҗин Николайин билгнь төлҗҗ, олн умшачнрин оньг авлҗ, нернь туурсн болдг.
Тиигхд «Байр» седкүлд Санҗин Николайла хамдан көдлҗәсн олн-улсин бичәч Җимбин Андрейин, зурач Бадендан Сергейин болн седкүлчнрин нилчәр «Байр» седкүлин тиражнь арвн миӊһн һар экземпляр күрсмн.
Санҗин Николай йоста залучрхг заӊта болсн деерән билгтә шүлгч, төрскнч седклтә, итклтә үр-иньг бәәсмн.
Хальмг Таӊһчин Сойлын министр болҗ көдлҗәхдән Санҗин Николай Көглтин Даван үүдәвртд нерәдгдсн олн орн-нутгуд хоорндк скульптурмудин Һәәхүл Элст балһснд бүрдәсмн.
Кесг орн-нутгудин билгтә гисн үүлдәчнр орлцҗ, сара хонгин туршар өврмҗтә сәәхн үүдәврмүд үүдәһәд, Хальмг Таӊһчд белгллә. Тиигхд үүдәсн скульптурн үүдәврмүд ода күртл Элст балһсна уульнцсин кеермҗ болҗ, әмтнә оньг, седкл авлна.
Санджиев Николай Джамбуловичин үлдәсн билгтә дегтрмүднь болн керг-үүлдврнь, әрүн седклнь үр-иньгүдиннь, ахнр-дүүнриннь, үрдиннь омг-сүр болҗ үлдхнь лавта.
Николай Джамбуловичд нерәдсн шүлгән умшачнрин оньгт тусхаҗанав. Николайин әрүн нернь Аршан-Зельмнь хотна болн Элста балһсна уульнцд, үр-иньгүдинь, умшачнриннь седклд мөӊкрҗ үлдхинь дурдҗанав.

НУУРА Владимир

НУУРА Владимир
Николаю Джамбуловичу САНДЖИЕВУ


ЯМР СӘӘХН ИНЬГ БӘӘСМ


Танһч ямр үрән геесинь,
Танд хальмг болһн келх.
Иньгин Седкл иткл уга
Ирхинь гериннь ѳѳр күләнә.

Өрүн болһн экнь кѳвүндән
Өрүнә цәәһин дееҗинь ѳргнә.
Ахан күләсн дү күүкнь –
Алтн сѳңгинь дүүргәд бәрнә…

Чини Цаһан седкл нанд
Чилгр ѳдрлә шүтән болна.
Хар келн харш болхла,
Хар ѳдрә аршан болна.

Өнчн кѳвүнь эцкән санад,
Өдр болһн ирхинь күләнә.
Энкр Экинь үзх болһн,
Элкн эврән урсад одна…

30.06.2020 җ.

КАКИМ ЖЕ СВЕТЛЫМ ДРУГОМ БЫЛ

Об этой неожиданной потере
Вам с горечью поведает любой.
Любимая, в трагедию не веря,
С надеждой ждёт, что он придёт домой.

Мать с пиалою утреннего чая
Спешит алтарь семейный освежить.
Сестрёнка, брата радостно встречая,
Готова рюмку гостю предложить.

Дела твои безгрешные и мысли,
Светились, как икона, в ясный день.
Могли от зла и зависти очистить,
Как амулет, развеяв бедствий тень.

Потери горькой чувство гложет сына,
Ему, собравшись, надо дальше жить.
Суровей стали матери седины –
Ничем утраты ей не заглушить…

(Перевод с калмыцкого языка Василия Чонгонова)


* * *
Николай САНДЖИЕВ

Аршань-Зельмень

Аршань-Зельмень – звучнее нету слов
Там вырос я под пересвист ветров,
Где утро, розовея на холмах,
Разносит запах полынка в дома.

И души его жителей ясны,
Открыты, как открыта степь ветрам весны.
…Когда в селе отцовском Шебенеры
Вода вдруг стала горькою без меры,

Родители приехали сюда,
Где плавною волной бугров гряда.
И кланяюсь я матери с отцом
За то, что здесь поставили наш дом.

Как звук домбры звенит:
Аршань-Зельмень…
И этот звук всегда живет во мне!
Здесь пил я, словно чистую росу
Калмыцкой древней, мудрой речи суть…

Травинок шепот…Храмы облаков…
Рожденье в сердце первенцев-стихов
О той земле, которая во мне.
И краше нет тебя, Аршань-Зельмень!
К тебе я возвращаюсь вновь и вновь,
Моя Надежда, Вера и Любовь!

(Перевод с калмыцкого языка Григория Кукареки)

Видео