Стокгольмд кўрсн Ґґрдин бўшмўд

10-11-2020, 14:54 | Таңһчин зәңгс » Сойл

Ірісін телеўзлір «Тобол» фильм ўзўлгдв. Терўнд швед келн кўўкд кўўні соньн тууљ орсн бііні. Бірінд тусад, Зўн єара хаана алвтд біісн Бригитта нерті кўўкд кўўні дўриг фильмд Агата Муцениеце бўрдіљіні.
Бригитта-Кристина Шерзенфельд (1684 - 1736) Сконе гидг єазрин Беккаскуг гидг біірнд тґрсмн. Лейтенант Курт Шерзенфельд болн Бригитта Транандер хойрин бўлд тґрсн кўўкні љирєлд соньн йовдлмуд учрхинь тиигхд кўн медљісн уга. 1699 љилд Бригитта Матс Бернова гидг цергі кўўнлі љирєлін залєв. Терўгін дахад, 1700 љилд діінд єарч йовв. Тиигхд эдн Рига балєснд ик зуудан біісмн. 1703 љилд Торуньо гидг біірні ґґр болсн дііллдінд залунь імнісн хаєцв. Бригитта хойрдад хірд єарв. Офицер Юхан Линдстрем энўні залу болв. Љил давад, Нарван ґґр орс цергин діврлтлі болсн дііллдінд эдн залутаєан хоюрн бірінд авгдв.
1711 љилд Бригитта саак єанцарн ўлдв. Болв љил болад, шведск іірмин лейтенант Михаэль Цимсла эдн ханьцв. Немш тохмта залутаєан Бригитта Тобольскур йовулгдсмн.
1715 љилд Цимс орс цергт церглхір шиидв. Сиврт губернатор біісн М.П. Гагарин терўг экспедицин ханьд Ямышевск шивіг харстха гиљ йовулв. Экспедицд долан зун кўн цергчнр, бірінд бііх шведмўд, кувцнр болн промышленникўд орсмн.
Тер кемлі Зўн Єарин хун тііљ Цэван-Рабдан орсмуд тииглін ирљіхднь дур уга болв. Эс тассн седклін медўлљ, шивін єардач И. Д. Бухольцд бичсмн. Тер тоолврлань эс зґвшірсн хірў авад, Цэван-Рабдан 1716 љилин февралин 10-д шиві тал діврід, Ямышев нуурас 52 дуунад бііх Коряков Яр гидг біірні ґґр ирљ йовсн орс цергі конвойиг бўслврт авад, хамх цоксмн. Бригитта-Кристинан залу тер дііллдінд імнісн хаєцв. Тиигід Бригитта Зўн єара діічнрин бірінд авгдв.
Бригиттаг єаринь бооєад, кґлднь тґмр чґдр зўўлєід, чирљ авад, кўч ўзўлхір седсмн. Болв Бригитта біісн чидлін аксад, терўг даљрхар біісн цергчнрлі ноолдв. Тедў дўњгі шўрўтієір бийін харсад, швед кўўкд кўн ґґрд цергчин кґлинь хамхлн алдад, кўч ўзўллєнісн алдрсмн. Терўгинь ўзсн талдан цергчнр терўг талдан імтнлі хамднь Или єолын тиньгр єазрур авч ирв. Кульджа гиљ нерідгддг хаана ґргі біісн єазрт авч ирід, Цэван-Рабданд келљ ўзўлв. Яєад тиигтлін бийін харсснь хун тііљд соньн болв. Кўўндід бііљ медљ авв. «Дікљ энўг бичі кґндітн» – гиљ Цэван-Рабдан закад, цаєан ўсті, ґндр нурєта эн кўўкд кўўг эвріннь гергндін ялч болтха гиљ ґгв. Сэтэржав гергнь Аюка хаана кўўкн біісмн. Дарунь Бригиттад эд неклєиг болн хувц уйлєиг дасхтха гиљ, багшар тівв. Тиигід эн кергірн Цэван-Рабдана Цэцэн кўўкні єарвдврт Бригитта кґдлдг болв. Тиигід хойр љилдін Цэцэн кўўкні заавриг кўцієід, кергті тоотынь хулдљ авад кґдлв. Зўн єарин бірінд бііх імтнд бає-бичкнір дґњ болљ, біідлинь ясрулхар арєинь хіідмн.
Цэван-Рабдан 1723 љилд кўўкін Аюка хаана кґвўнд ґгх седклін медўлхір Иљлин кґвієўр элчиг йовулсмн. Эн тґрір цааранднь кўўндвр кехір Иљліс зіісњ Ехе Абугай 1724 љилд ирсмн. Цэван-Рабдана кўўкдиг Аюка хаана кґвўдт авч ґгх зіњгтієір ирсн зіісњгиг Зўн Єарт йир сіінір тоссмн. Хальмг хаана алвтур мордхар белдљісн Цэцэн Бригитта-Кристинаг бийлієін авч йовхар седв. Тер єазрур дахљ йовлєн герўрн єархд улм ик саалтг ўўдіх гиєід, іієід, Бригитта шведск сержант Ю.-Г. Ренатла ўгцід, худлар мордсн болад терўнўр єарч чадв. Шведск серљант Зўн Єарин цергин тґлі тґмр зер-зев кедгиг болн дегтр барллєна кергиг єардљ кґдлљісмн. Энўні мастерскойин тґлі Ренат эд некдг станок кехд эдн таньлдсн бііљ. Хґґннь дарани нег элчнр Иљліс Зўн Єарт ирхлі, біідл оњгдарв. Тернь 1727 љил билі, Цэван-Рабдан ґњгрв. Терўні ууєн кґвўн Галдан Цэрэн эвріннь хґґт экін гемшієід, бийиннь кґвўєін Зўн Єарин хаана ширід суулєхар бііні гиєід Сэтэржавиг кўўкдтієинь мґшклєнлі харєулад, алв. Бригитта-Кристина тер худл гемшілєніс бийін цеврдўлљ чадв. Терўні хґґн Бригитта эвір кўўндід бііљ, 134 орсиг болн 19 шведыг бірініс сулдхх зґвшіл Галдан Цэрэнас авч чадв. Хойрдгч зўн єара - маньчжур дііні тґлі артиллерийск зер-зев белдљ ґгсинь тоод авад, Ренатыг гергтієинь Бригитта-Кристината сулдљ єарх зґв ґгсмн. Орс элчин дахулврт эдн Зўн Єарас єарч йовв. Эднд белглсн хґрн ялч хальмг чигн тедниг дахљ йовла. Тедніс зурєаєинь орсин элчллтд ўлдів. Кесгнь Москвад кўртл хаалєдан хорв.
Москвад ирхлірн Бригитта тенд біісн англь кўўкд кўн Вигорт ўзсн зовлњ-зґвўрин тускар келљ ґглі. Ірісін туск дегтртін Вигор тер тодлвринь орулсн бііљ.
Москвад ирчкід Бригитта болн Ренат хойр йосндан ґрк-бўл болв, чонљд ном умшулад, залєлдаєан батлв. Швецдан зоолєад иртхі гиєід, Ірісін йосна халх залу-гергн хойрт зґвшіл ґгсмн. Тиигід 1734 љилд Стокгольмд ирчкід, эдн Ірісієўр хірў йовсн уга. Эдниг дахљ ирсн єурвн хальмг кўўкн – Алтан, Ламакис болн Зара, кирс зўўєід, Анна-Катарина, Мария-Стина болн Сара-Грета гидг нер зўўсмн. Эдн тиигід Бригиттан бўлд біісмн. 1736 љилин апрель сарин 4-д Бригитта-Кристина сіієін хіів.
Улан торєн эдіс уйгдсн энўні зўн єара бўшмўд Ливрусткаммарен гидг Стокгольмин музейд ода кўртл ўзўлглдљ бііні.

ЉИРЄЛИН Кермн
Зургт: Бригитта-Кристина Шерзенфельдин Зўн єара бўшмўд. Терўг 1734 љилд Швецур Бригитта авч ирсн хальмг хувцн олна оньгт ўзўлгдљіні

Видео