Эн герт амр-таварн бәәнә

16-12-2020, 17:32 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Баһ Дөрвд селәнд хөрн тавн җил хооран көгшдин болн гемтәшалтгта улсин гер-интернат секгдсмн. Түрүләд энд зуг зурһан күн билә, эндр болхла эн социальн бүрдәц 53 көгшдин төлә йоста эврә гернь болв. Социальн көдләчнр күн болһнд килмҗән тусхаҗ, эдниг арднь орҗ сәәнәр хәләҗ сүл өдр күртлнь өөрнь бәәнә. Энд бәәдг медәтнр гертән бәәснлә әдл бәәҗ, эднә төлә сән таал тогтаснд, эднә җирһлд байр-бахмҗ үүдәхин төлә соньн керг-үүлдврмүд бүрдәснд ханна. Шидр бидн эн социальн бүрдәцин һардач Манҗин Людмилад җиңнүләд, гер-интернатын өдр-бүрин тускар келҗ өгхиг сурвидн.

Түрүн медәтнр
Людмила Александровна эн гер-интернат секгдсн цагт фельдшерар экләд көдлсмн. Михаил Мутулович Манджиев эн гер-интернатын түрүн һардачнь бәәсмн. Социальн көдләчнр тер цагт района селәдәр йовҗ, һанцарн бәәдг медәтнрт эн интернатд ирҗ бәәх үрвр кесмн. Шинкән секгдсн бүрдәцд түрүн авгтан зурһан медәт билә. Тедн дунд Надвидова Ольга Дорджиевна билә, эн энд арвн нәәмн җилдән бәәв. Дәәнд орлцачин белвсн бер һанцарн үлдсмн, тегәд эн гер-интернатд социальн көдләчнрин хәләврт 93 нас күртлән билә гиҗ Людмила Александровна ээҗиг бүләнәр тодлна.
Түрүн медәтнр дунд Булһн Шургановна Манджиева, Юрий Сергеевич Груцев болн талдан улс билә. Пинта Лиджиевна Бембеева энд хөрн һурвн җилдән бәәв, эн бичкнәсн авн гемтә-шалтгта бәәсмн, тегәд энүнд хәләвр керглгдсмн. Нег җил давад, энд медәтнрин то 16-д күрв. Георгий Бадмаевич Басангов эн гер-интернатын материальн-техническ ул батруллһнд ик тәвцән орулсмн, эн арв һар җилдән эн бүрдәциг һардсмн. Шурганов Баатр Борисович болн Валерий Юрьевич Емельянов энд бас һардачнрар үүлдҗ йовсмн. Манҗин Людмила 2010-ч җиләс авн энд һардач болҗ үүлдҗәнә. Цуһар эдн эн гер-интернатын делгрлтд, энд бәәдг улсин төлә сән таал тогталһнд ач-тусан күргсмн.
Эднә дамшлт өөдәнәр үнлгдв
Эндр эн гер-интернатд бәәдг тәв һар күүнәс 39-нь гемтә-шалтгта улс болна, 8 күн тергәр йовна, 15 күн гемин уршгар йовҗ чадхш, эдн орнасн босхш. Тегәд иим улст хойр дам хәләвр кергтә болна.
«Демографь» гидг келн-улсин төсвин «Ах үй» гидг региональн көтлврәр медәтнрин болн гемтә-шалтгта улсин удан хәләврин систем делгрүллһнә керг-үүлдврмүд мана таңһчд күцәгдҗәнә. Баһ Дөрвдә гер-интернат терүнд орлцҗ, му биш дамшлт хоршасн бәәнә.
- Бидн эн келн-улсин төсвд эн җил орлцдг болвидн. Маднд немр 4 көдләчин орм йилһгдв, мана социальн көдләчнр эн халхар мергҗлтән өөдлүлв, реабилитацин техническ эв-арһс маднд йилһгдв. Нидн би Кемерово балһснд удан хәләврин системин төрәр болсн селвлцәнд орлцсн биләв. Хөөннь бар сард Волгоградск мүжин Светлый Яр балһснд бәәдг социальн теткврин комплексн төвд одад, теднә дамшлтла таньлдсн биләв. Эн җил Абганеровск гер-интернатд одх биләв, зуг пандемий учрад терүгән күцәҗ чадсн угав. Эн көтлврәр мана интернатд баг-багар болн онц занятьс давуллһна көдлмш бүрдәгдв. Тиигәд цусна дарлтнь өөдләд шалтгта болсн медәтнрлә бидн һарин эрдмин занятьс давулнавидн. Эдн олн зүсн кегдлмүд кеҗ, хатхмр хатхҗ, зургуд зурҗ шинәс һарарн үүл бәрдгиг дасна. Дәкәд бидн «бизиборд» эднә төлә кеҗ, эднә эрүл-менд батруллһна халхар ик күцәмҗ бәрҗ үүлдҗәнәвидн. Кесгнь гемиг дарунь диилҗ чаңһрна. Эннь маднд ик байр-бахмҗ үүдәнә, - гиҗ Людмила Александровна келнә.
Иигәд эн гер-интернатын көдләчнр медәт болһнд онц оньг тусхаҗ, күн болһнд дөң-тусан күргҗ, арднь орҗ сәәнәр хәләнә. Цуһар эдн нег өрк-бүл кевтә бәәнә, күн болһн эврә заңта, авг-бәрцтә, болв тер бийнь социальн көдләчнр эднә нәәһинь олҗ, эднә җирһлин таалыг ясрулхар зүткнә.
Әрүн сана күцәдг яршг
Эн гер-интернатд бәәдг медәтнр ямр нег сана зүүсн цагтан терүг цааснд бичәд, шишлң яршгт үлдәҗ чадна. Тиигәд нег дәкҗ эдн һаза сег тәвхиг сурв. Тер санань дарунь күцәгдв. Һартан өөтә
һаңнач Аникановин Василий дарунь эднд ке-сәәхн сег кеҗ өгв. Шин сег дор ширә углҗ тәвв, тегәд ода медәтнр халун өдрмүд болхла терүнд суухдан дурта.
Нег дәкҗ эдн ямр нег шову асрхла сән болхмн билә гиҗ бичв. Тиигәд эдн өвәрц эр такас асрдг болв. Хөөннь Садовое селәнд бәәдг нег таньл күн 12 көглҗрһ белглв. Эн җил эдн түрүн болҗ өндглв, тегәд эднд һууҗмул һарх чигн.
Дәкәд энд эврә бань бәәнә, медәтнр долан хонгт хойр дәкҗ бийән уһаҗ цогц-махмудан батрулна. Интернатын һаза олн зүсн зер-земшин модд урһна. Медәтнр садт амрч цевр аһар киилсн деерән тааста керг биидән олҗ олн зүсн кегдлмүд кеҗ тенд углҗ тәвв. Эдн туульсин дүрмүд кеҗ интернатын эргндк һазриг кеерүлв.
Буйнч седклтә улс дөң болна
Гер-интернатд бурһугдсн эврә усн бәәнә. Дәкәд энд эврә генератор бәәнә, тернь котельниг болн интернатын бәәриг электрокүчәр теткнә. Тегәд кемр шам унтрхла, эдн дулан уга үлдшго. Пандемий эклснәс авн социальн көдләчнр селгәһәр хойр долан хонгтан нег-негән сольҗ көдлнә. Цаган тустаһар давулхин төлә эдн бийснь эврә арһ-чидләрн ясврин көдлмш кев. Ода интернатын подвалд сән таал тогтагдв, тенд олн зүсн керг-үүлдвр чигн давулҗ болхмн.
Дәкәд эдн эврә мал асрҗ така, һаха, яма асрна, тегәд эдн эврә үстә, өндгтә, махта бәәнә. Людмила Александровнан келсәр, зәрм медәтнриг аллергий зована, кинь давхцдг гемтә болна, тегәд эдн ямана үс ууҗ эрүл-мендән батрулна. Тиигәд эдн эврә арһ-чидләрн бийән дааһад, медәтнрин хот ясхин төлә, эдниг шимтә болн сенр хот-хоолар теткнә.
Болв эндрк күнд цагла өр-өвч седклтә улсин дөң угаһар бәәҗ болхш. Района арһлачнр, малчнр болн цаһан седклтә йирин улс медәтнрт демән күргҗ, буйнч керг бүтәнә.
- Санҗин Андрей Аршан Зелмнәс маднд дөң болна. Пандемий эклсн цагас авн эн мана бәәдл-җирһләр соньмсҗ, хот-хоолар теткнә. Мана интернат 25 җилин өөнән темдглҗәхиг медәд, хө авч ирв, тегәд бидн цуста дотр кеһәд, толһаһинь хуухлад, мах чанад аав-ээҗнрән тооввидн. Баһ Дөрвдә района муниципальн бүрдәцин толһач Лиҗин Сарң болн малч Бадмин Михаил Зулын байрт нерәдәд хойр хөөнә мах авч ирв. Терүгәрн махта шөл чанад, хуурсн мах кеһәд, медәтнрән байрин өдрлә йөрәввидн. Мана көгшдин җирһлиг сәәхрүлхәр дөң-тусан күргдг улсин седклд бидн байрлнавидн, – гиҗ интернатын һардач келв.
Эндр эн бүрдәцд 42 күн көдлнә, цуһар эдн көдлмштән дурта, дааврта улс болна. Нааран ирсн улс эн көдлмш седклднь туссн болхла удан цагтан энд үнн-чик кевәр көдлнә.

ДАВАН Наталья

Видео