Мини хәәртә үүрмүд

06-02-2021, 13:52 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Күн болһн бәәҗ-бәәҗәһәд иньгллтин тускар ухалдгнь маһд уга. Би бас хая-хая бийәсн сурнав: «Иньгллт гисн юн үг?», «Ямаран үүрллһиг лавта иньгллт гиҗ нерәдҗ болхмн?», «Йоста нәәҗ ямаран болх зөвтә?», «Бәәдл-җирһлин ямаран девсңд иньгллт нег үлү бат болдмн?» болн нань чигн тоот намаг соньмсулна.

Күн болһн наснаннь туршт үүрмүдтә болдмн. Эврәннь тускар келхлә, мини бичкндк цагм Приютна района Ленинә нертә 1-ч тойгта бригадт (ода Володарск селән) давла. Тиигхд би школын өмн болн эклц сурһульд сурчахдан нанла насарн цацу бичкдүд Һәрән Вова, Савлдна Витя, Окна Вася, Онкра Максим, Зурмхна Сергә, Муутян Витя, Мацка Толя болн нань чигн көвүдлә үүрлҗ йовлав.
4-ч класс төгсәснә хөөн мана өрк-бүл мини эцк Шаакун Бембин төрскн һазрур нүүсмн, тегәд би 5-ч классан Целинн района «Западный» совхозин (ода Аршан Булг селән) Целинн дундын сурһульд эклләв. Келхд, би тенд 10 классан төгсәләв. Тер җилмүдт би Бүүрчән Вовала, Цевгә Сашала, Боган Володяла, Ләрин Митяла, Нимгрә Генала, Тахтна Витяла, Намса Сашала, Мачан Толяла, Шокан Васяла, Абушан Витяла ахта үүрлдг биләв.
1973-ч җилин хөн сарас авн 1975-ч җилин хөн сар күртл ЧССР-т церглләв. Тенд бас дала үүрмүдтә боллав. Тедн кен гихлә – Василий Галенко, Тагир Баширов, Владимир Чекарев, Юсуп Маршанкулов, Бейсбек Конусбаев, Умар Муталиев болн нань чигн көвүд мөн.
Цергәсн бууҗ ирәд, Хальмг ик сурһулин хальмг әңгин оютн болад, йир ни-негн багд сурлав. Көвүдәс нанла Антона Павел, Цернә Владимир, Бадмин Савр, Буурла Игорь, күүкдәс болхла Санҗин Любовь, Санҗин Бальҗа, Саңһҗин Анна, Саңһҗин Алевтина, Эрдни-Һәрән Анна, Бадмин Александра, Лаган Лидия, Нохан Екатерина, Бочан Таисия болн нань чигн оютнр сурчала. Маднла эс сурч йовсн чигн көвүд Һәрән Саша, Тепкин Төмр, Дакин Вася, оңдан курсин чигн оютнр Бадмин Саша, Саңһҗ-Һәрән Иван, Боован Эрднь, Шошан Ваня, Хаҗин Костя, Ашна Сергә бас мана үүрмүд бәәсмн.
Хальмг ик сурһульд 3-ч курсан йилһән сән темдгәр төгсәснә учрар 1978-ч җилд Уралын ик сурһулин зәңгчин факультетд намаг йовулсмн. Свердловскд мини нәәҗнр кен билә гиҗ сурхла, Радик Салаватов, Валерий Кагарманов, Александр Классен, Сергей Авдеев, Мамед Мятиев, Роман Нам, Джума Атаев, Александр Шукшин, Василий Русяйкин ахта нанла сурчала. Келхд, тенд нег цөөкн хальмгуд бас бәәсмн. Деер заасн Саңһҗ-Һәрән Иван КГУ-н 3-ч курс төгсәһәд зәңгчин факультетд сурхар мини хөөн ирлә. Мини өмн болхла тенд Җавин Анатолий сурчала. Дәкәд минь одахн сәәһән хәәсн Бардша Георгий Свердловск балһсна заводт көдлҗәлә. Мана Большакова нертә уульнцас зөвәр ууҗмд, Космонавтнрин проспектд, 4-5 хальмг күүкн билә. Тедн уячнрин эрдм дасчала. Тегәд бидн, хальмг көвүд, хая-хая тедн тал золһҗ одад, хальмг хот-хол кеһәд нәәрлдг биләвидн.
1981-ч җилд ик сурһулян төгсәһәд, төрскнүрн ирәд, ода күртл журналистикин халхар көдлҗ йовнав. Кирцхд 40 җилин туршт таңһчин газетмүдт көдләд, ухата, мергҗлттә, дааврта кедү улсла көдлсн болхв! Ода зуг теднә нердиг заахла, бүкл цаасна халх эзлхнь маһд уга.
Үүрллһн күн болһна бәәдл-җирһлиг сәәхрүлнә, байҗулна, уудьвриг уга кенә. Сән гисн үүрмүд кен гихлә, чини һашута болн хөвтә цагт чини өөр бәәсн, чамла цуг му-сәәһинь хувалцсн улс лавта нәәҗнрт тоолгддмн. Келхд, баһ цагтан бөдүн улсин бәәдл-җирһлд күрхлә, улм дала үүрмүдтә болхв гиҗ санҗалав. Зуг би эндүрсн бәәҗв. Яһад гихлә баһ цага мини үүрмүд ода күртл мини төлә хамгин дурта болн ицгтә нәәҗнр болҗана.
ШААКУН Василий
(Өрк-бүлин альбомас авсн зург)

Видео