Төрскн Элстән кеерүлв

18-02-2021, 14:44 | Таңһчин зәңгс » Сойл

Әрәсән ачта зурач Владимир Васькина үүдәврмүд Элст балһсна һол кеермҗнь болсиг цугтан меднә.
Хальмгин һазрар соньмсдг, нааран Элстүр ирдг әмтнә то тасрхш. Европд бәәх хамгин ик болн сәәхн хурлд ирхәр әмтн күсл кенә. Ик зунь тер күслән күцәһәд, Бурхн Багшин Алтн сүмд ирәд шаҗна цуг зокалар кегдсн сәәхн хурлла, терүнә эргндк соньн болн гүн чинртә олн скульптурн үүдәврмүдлә таньлдна. Хальмгин Төв хурлд орҗ ирхлә, хамгин түрүнд әмтиг Бурхн Багшин ик көшә оньгиг авлна. Өндртән йисн метр күрдг сүркә көшә бурхн-шаҗна һол номиг үүдәсн, күмн әмтнд заясн Бурхн Багшин дүр тосна. Шаҗнд шүтдг, тер дотр хальмг улстан хәәртә эн дүриг цутхсн күн – скульптор, Әрәсән ачта зурач, Хальмгин искусствин ачта үүлдәч, Хальмг Таңһчин күндтә иргн Владимир Васькин.

Хальмин нертә скульптор, орн-нутгт өргн темдгтә, скульптормуд дунд ик тоомср эзлсн Владимир Савельевич Васькин лу сарин 12-т 80 җилә өөнән темдглв. Дән эклх җил 1941 җилд Элст балһснд Владимир көвүн төрсмн. Бичкндк болн баһ цагнь Сиврин тууврт өрк-бүлтәһән давсмн. Келхәс, һартан урн улсин бүлд эн төрсн болдг. Аавнь, эцкнь һартан өөтә, ю болвчн кеҗ чаддг, ясҗ чаддг арһта улс бәәсмн. Экиннь халхас авад хәләхлә, наһцхнь бурхна дүрмүд зурдг эрдмтә болсн деерән, алтыг кевлҗ, олн-зүсн кегдл кедг билгтә бәәсмн. Тегәд цагнь ирәд, эрдм шүүҗ авх кем ирхлә, Владимир төрүц алмацсн уга. Арвн класс төгсәснә дару Ростовин художествин училищд сурад төгсәв. Шүүҗ авсн эрдмдән улм төлҗәд, Ленинградт царанднь сурһуль сурв. В. Мухинан нертә Ах художествин-промышленн училищд мергҗлттә болн нертә багшнрин һарт Владимир йир сән медрл болн дамшлт авв.
Элстдән ирәд, олна ик гермүдин нүр эрсинь кеерүллһнә көдлмшт баһ наста скульптор шунҗ орлцв. «Теегин герл» гидг дегтрин магазина кеерүл кеснь йилһән сән болн оньг авлгч өвәрц болсинь үүрмүд зурачнр, олн улс тоолв. Тер цагас авн скульпторин үүдәврмүдиг әмтн олн-зүсн һәәхүлмүдт үздг болв, неринь сәәнәр медҗ авв. Цуг халхар Хальмгт җирһл ик делгрлт авчасн цагин бәәдлд баһ наста скульптор ик гүҗрмгәр көдлв. «Зая Пандита», «Девушка», «Купальшица», «Сельская артистка», «Данте», «Легенды южного моря», «Чингисхан» болн нань чигн скульптурн композицс тер җилмүдт төрсмн. Медрлинь, чадмгинь, цагинь нексн тер үүдәврмүдин ик зунь кесг һәәхүлмүдин хөөн Әрәсән, Моңһлын, Словакин, США-н зургудын галереймүдт орман олсмн. Мод сииләд, төмр болн чолу кевләд кесн олн үүдәврмүднь онц улсин хураңһуд бәәнә. Тиигәд хальмг эрдмчин ухани күцлиг болн һарин урн чадмгин шиңгәсн үүдәврмүд цуг делкәһәр тарад, хальмг эрдм-билг ямаран болҗахинь олнд медүлв.
Әмтнә оньг авлҗ, сойлын зөөр болсн үүдәврмүд түрүләд зурачин толһад төрнә. Дарунь мастерскойд олн-зүсн кегдлмүдт, әмтнә дүрмүдт хүврәд, моднд, төмрт, эс гиҗ чолунд тернь кегдхнь йилһгдҗ, амр бишәр күцәгднә. Хальмг улсин баатрлг дуулвр «Җаңһрин» болн шар шаҗна номин болн эрдм-билгин нилчәр төрсн үүдәврмүд, улсин кезәнк ухани гүн зөөриг бийдән шиңгәсн үүдәврмүд Владимир Васькина ухани болн урн һарин күчәр үүдҗ, цуг мадна оньгиг эзлнә.
Әрәсән нертә зурачнрин зергләнд орад, Владимир Васькин нарт-делкән кесг биенналед орлцҗ, билгән үзүлҗ йовсмн. Таңһчин, регионмуд хоорндк, Цугәрәсән болн нарт-делкән кесг һәәхүлмүдт Хальмгин нертә зурач үүдәврмүдән үзүлҗ йовсмн. Әрәсән искусствин академин Цаһан мөңгн медаляр зурачин үүдәлт бас темдглгдсн билә.
Хотл балһсна һол аллейд мадниг жаңһрч Ээлән Овла тосна. Дөрвдгч микрорайонур темцәд, Эрдм-билгин училищин оютнриг дахҗ йовхла, Хальмгин түрүн профессиональн композитор Петр Чонкушовин соньн бумб тосч, эрдм-билгин делкәд орулсн болна. Хальмгт ирсн гиичнр Сити Чесс хәләхәр зүткнә. Тенд чигн Владимир Васькина скульптурн кесг композиц бәәнә. Тиигәд эн билгтә күүнә үүдәврмүд мана җирһлд зөвтә орман олҗ, маднла хамдан җирһлин байр-зовлңгиг дааҗ, урмд өгч бәәнә.
Цуг мадна җирһлиг үүдәврмүдәрн кеерүлҗ, байр белглсн зурач болн билгт Владимир Васькиниг ончта өөнләнь йөрәҗ, цааранднь чигн соньн үүдәврмүд кеҗ цуг маднд, эрдм-билглә харһдг байр белглдҗ йовтха, гиҗ дурдҗанавидн.
Хөөчин Галина

Видео