Генткн нег-негән үзхлә

18-02-2021, 14:48 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Күн болһнла эс күләсн харһлтс болна. Нанла бас хая-хая тиим харһлтс учрла. Үлгүрнь, 2010-ч җилин зунар би «Хальмг үнн» газетин даалһврар Москва балһснд биләв. Кергтә керг-үүлдврт орлцчкад, би метроһар гиичлүрн хәрҗ йовлав. «Маяковская» станцд бууһад, оңдан поездт сууҗ герүрн йовҗ йовх кергтә бәәсмн.

Тегәд миңһәд әмтн дунд шулун болдгар йовад йовнав. Генткн намаг нег күн нерәрм дуудв. Кемр «Василий» гисн нерәр дуудсн болхла би оньган өгшго биләв, яһад гихлә тиигхд мини нертә дала улс метрод бәәснь маһд уга. Болв намаг нег күн: «Василий Бембеевич» гиһәд дуудсмн. Эргәд хәләхләнь – марзаһад инәмсклҗәсн Валерий Эрдниевич Боваев бәәҗ! Акад юмн. Баһ тоота Элстд кесг сармудын туршт нег негән эс үзсн бидн 12 сайта Москвад харһвидн. Хооран һарад мендлдәд, шин зәңгсәрн хувалцвидн. Валерий Эрдниевич тиигхд шатрин халхар өөдән үүл дааҗасмн. Эн Әрәсән шатрин Федерацин Ахлачин дарук, Әрәсән шатрин федерацин президиумин гешүн бәәсмн. РШФ-н сүүрән давулчкад, бас хәрҗ йовсн бәәҗ. Валерий Эрдниевичин келсәр, болсн сүүрнь нәрн болн шуугата болсмн. Ода тиигхд болсн күүндврин тодрха тоотсиг мартчкв. Дарунь нег 3-4 сар болчкад, мана хотл балһснд харһад «Элстд хая-хая харһнавидн, Москвад болхла шуд тер дарунь нег-негән үзвидн», – гиҗ шог кеввидн.
2015-ч җилд би өрк-бүлтәһән Түргин Кемер балһснд амрчалав. Мана отелин алднд хот-хоолын лавк билә. Тиигәрән бидн дару-дарунь юм хулдҗ авхар йовдг биләвидн. Түрг келн уга маднд хулдачнрта күүндхд амр биш бәәсмн. Һарарн, хурһарн, докъяһарн, нүдәрн чигн медүләд, кергтә тоотан хулдҗ авад йовҗ оддг биләвидн. Нег дәкҗ бидн саак «махмудын кел» олзлад, хулдачла күүндҗәнәвидн. Келхд, лавкд бидн гергтәһән хоорндан хальмгар күүндәд, селвлцәд, кергтә хот-хоолан хулдҗ авлавидн. Тер өдр лавкд күн уга бәәҗ. Бидн хоорндан хальмгар күүндҗәхлә, хулдач генткн цевр орс келәр: «А вы, случайно, не из Калмыкии приехали?», – гиҗ сурв.
Ээҗ-аав! Бидн эврәннь чикндән ицлго дор ормдан зогсвидн. Орс келәр сурсн түрг күн мадн альдас ирснь меднә гиҗ ик гидгәр алң болвидн. Нег ачмин зуур лавкд ә-чимән уга бәәдл тогтв.
Тиигхлә хулдач: «Та бичә алң болад бәәтн. Та хоорндан хальмгар күүндәд бәәхлә, тана келн нанд медгдсн болв. Яһад гихлә давсн зун җилин 80-90-ч җилмүдт би тана таңһчин Ик Буурла районд малын болн хөөнә арс белдлһәр көдлҗәләв. Тегәд чигн даңгин хальмг кел соңслав, зуг хальмгар келҗ чаддг угав. Эн учрар хальмгуд болвза гиҗ дотран санҗалав. Мел чик болв», –гиҗ мана шин таньл келсмн.
Күүндврин йовудт Шамиль (хулдачин нерн) бийиннь тускар келв. Эн Дагестанд һарла. Махачкала балһснд техникум чиләһәд, малын болн хөөнә арс белдлһәр эрдмд дасад, мана таңһчур ирснь тер бәәсмн. Ик Буурл поселкд бәәдг мини таньлмудыг меддг бәәҗ. 90-ч җилмүдт мана орн-нутгур күнд цаг ирхд Шамиль гер-бүлтәһән Түргүр нүүсмн. Тенд Кемер балһснд өрк-бүлтәһән эврә лавк секәд сәәнәр бәәдг болв.
Келхд, лавкнь һаза сууһад амрдг бәәртә бәәсмн. Лавкин эзн маднд тиигәрән үрвр кеһәд, хот-хоолар тооһад, мадниг күүкдтәһән болн авальтаһан тальлдулад: «Оданас авн эн улс лавкд ирхлә, чеерүд угаһар эдниг тетктн», – гиҗ тедндән заксмн.
Дәкәд нег соньн харһлт 2019-ч җилд Тбилиси балһснд учрсмн. Тенд би өрк-бүлтәһән моһа сарин байрин өдрмүдт биләв. Грузиян хотл балһсна супермаркетд Свердловск балһснд Уралын ик сурһулин журналистикин факультетд нанла сурсн Александр Чедия гидг күүнлә харһлав. Бас терүнлә давсн җилмүдән бүләнәр тодллавидн. Эн мана факультетин хамгин сән гисн футболист бәәсмн. Мел меечкан авад, общежитин өрәс эргәд, футбол одад наадый гиһәд мадниг дуудмн. Ода Александр тавн үртә, 12 зе-җичтә өвгн мөн. Одад манад суухмн болвза гиһәд намаг дуудла. Зуг харм төрхд, тиим цаг нанд олдсн уга.
Кесгәс нааран үзгдәд уга аль таньдго, болв хамдан нег таңһчдан бәәсн әмтнлә харһхд соньн. Харһлтын йовудт тер дарунь гилтә күүнә баһ цаг тодлгдна, тиигхд юуһар соньсмдг бәәснь, ямаран ду дуулснь, юуна тускар ухалснь бүләнәр сангдна. Юңгад гихлә, баһ цаг күн болһна төлә хамгин сән цагт тоолгдна.

ШААКУН Василий

Видео