Хамгин түрүнд көдлмш кергтә

18-03-2021, 17:22 | Таңһчин зәңгс » Эндрк ґдрин тґрір

Ода мана таңһчд хамгин ик төр ямаран гихлә, хамгин түрүнд олн-әмтнә төлә көдлмшч ормс бүрдәх кергтә гиҗ санҗанав. Эн туст ода тогтсн бәәдлиг урдк җилмүдин бәәдллә әдлцүлҗ болшго. Мини бичкндк болн баһ цаг 70-80-ч җилмүдт давла. Тиигхд мана «Западный» совхозин Целинн дунд сурһульд дундлад 500-550 күүкн-көвүн сурдг бәәсмн. Мана селәнд хара бәәдг күн уга билә. Тиигхд совхозд гараж, селәнә эдл-ахун техникиг ясдг мастерскоймуд, хөд кирһдг бәәрн, тосхлһна әңг, мал бордлһна комплекс, өдмг болһдг гер, промышленн эд-таврин, эдл-ахун чигн лавкс, бәәрн эмнлһн, пошт, дегтрин саң, селәнә сойлын Гер, зуни кинотеатр болн нань чигн күч-көлсч, сойлын болн социальн бүрдәцс үүлдҗәлә. Тер цагт совхозд 40 миңһн һар хөн, 7 миңһн шаху толһа бод мал билә. Келхд, тиигхд таңһчин эдл-аху болһн мана селәнлә әдл сәәнәр бәәсн болдг.
Одахн би дәкнәс төрскн селәнүр эгчдән золһхар одад ирләв. Түрүн хәләцд аршанбулгихн му бишәр бәәнә. Советин цагла Элст-Аһш һол хаалһас селән тал татсн хату девскртә 16 дууна хаалһин чинрнь ода бийнь му биш. Келхд, хату девскртә хаалһ уга бәәсн цагла бәәрн әмтн яһҗ муулян эдлсн болх гиһит. Хур-чиг орсн кемд Элст аль района төв күртл күрдг арһ тасрдг бәәсмн. Өвдгцә гишң бальчгт булхад, машид дор ормдан кесгтән зогсдмн. Ода баһчуд тер цага мана зовлңгиг медхш. Советин цагла тосхсн хаалһар эврә машиһәрн нааран-цааран хурдлад бәәнә.
Цааранднь урдк җилмүдән санхла, намаг дунд сурһульд сурчахд газ гидг юмна тускар меддго биләвидн. Бешән модар болн хар нүүрсәр түләд хот кедг цаг бәәсмн. Зуни кемд болхла керогаз деер хотан кедмн. Мадниг, бичкдүдиг, кероси авхулхар эк-эцкнр долан хонгт нег дәкҗ түләнә станц тал илгәдмн.
Усна тускар келхлә, мана селәндә худгудт усн әмтәхн билә. Тегәд хаалһин, газин болн усна туст ө-һундл учрхш, зуг харм төрхд, оңдан халхар төр дала.
Ода поселкд бәәдг әмтнә ик зунь көдлмш уга, тегәд өрк-бүлмүдән асрхар Элстүр, таңһчин һатц чигн бәәдг балһсд орад тенд көдлҗәнә. Аршан Булгт болхла көдлҗәсн бүрдәцсәс зуг дунд сурһуль, бичкдүдин сад, дегтрин саң көдлҗәнә. Эмнлһн хаалһата. Долан хонгт нег дәкҗ района төвәс эмч ирәд кү хәләнә. Бас долан хонгт нег дәкҗ пошт көдлнә.
Селәнә әмтн давсн җилин така сарас авн эврә малан үвлд белдсн хотар асрҗана. Яһад гихлә 2020-ч җилд һаң халунас көлтә теегин өвсн нарнд шатад, малыг кеер хәрүлдг арһ тасрв. Эн төр эгчим бас икәр үүмүлҗәнә. «Ода дулан күртл яһҗ бәәхв? Хавр ирхлә, теегт өвсн һархий?», – гиҗ Галя эгчм икәр зовад бәәнә.
Урднь ниргәд шуугад бәәдг хойр давхр ДК-д ода ә-чимән уга, тагчг. Кесг җил хооран сойлын Герт түүмр болад, түүнәс нааран эн көдлдгән уурв. Келхд, 2018-ч җилин зунар Хальмг Таңһчин правительствин сүүрт РФ-н Президентин сойлын туск Зәрлгин туст күүндвр һарсмн, 2019-ч җилд Хальмг Таңһчин зуульчллһна болн сойлын министерствин эрлһнәс иштә таңһчин зәрм селәдт, тер тоод Аршан Булг поселкд, сойлын Гер тосхгдхмн гисн шиидвр батлҗ авгдла. Зуг, харм төрхд, селәнә әмтнә төлә ик чинр зүүҗәдг тер правительствин тогтавр урдк кевәрн цааснд үлдв яһв?..
Одахн Аршан Булгт шин ФАП тосхгдв. Терүнә төлә цуг өлг-эд хулдҗ авад бел кечксн бәәнә. Удл уга бидн эврә ФАП-та болхвидн гиһәд эгчм байрта зәңгәрн нанла хувалцв.
Дәкәд нег төрнь: Элстүр аль района төв күртл әмтиг зөөдг автобус поселкд уга. Урднь бәәрн күн эврә ГАЗеләр аршанбулгихнә улсиг зөөдг билә, зуг көлгнь эвдрснәс авн селәнә әмтн эн төрән яһҗ хаһлхан медҗәхш.
Тегәд ода таңһчин селәдиг яһҗ босххмн? Мана газетин умшачнр, нег үлү селәдт бәәдг әмтн, эн туст ямр тоолврта бәәхинь медхд соньн болхмн билә.
ШААКУН Василий