Хɵвтǝ җирhлин хаалhар

13-04-2021, 16:42 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Əрәсән ачта багш Екатерина Абаевна Джинцанован 70 җилин ѳѳнд
Мини җирһлин хаалһд ик дамшлтта, тоомсрта хальмг келнә багш Екатерина Абаевна Джинцанова харһснд даӊгин хѳвдән ханнав. Мана хамгин түрүн харһлт 1995-ч җилд учрв. Тер цагт багшнрла дамшлтарн хувалцхар болн мадн дунд аттестац давулхин тѳлә селәнә дунд сурһульд ирсн билә. Күндтә багшиг үзәд, оньган ѳгч соӊсад, эврәннь кѳдлмштән дәкәд олн эв-арһ медҗ авх зѳвтәв гиҗ дотран санув. Екатерина Джинцанован багшин эрдм нанд эндр ѳдр күртл ѳврмҗ болн үлгүр болад бәәнә. Күн болһна җирһлд тиим цецн, ухата, ик медрлтә әмтн харһхла, эрк биш олнд туста болхнь медгднә.


Екатерина Алтайск крайд туугдсн хальмгин ѳрк-бүлд тѳрсмн. 1957-ч җилд ѳрк-бүлтәhән хәрү хальмг теегүрн ирәд, Сарпан района «Степной» («Шарнут») совхозд бәәршлсмн. Энд дунд сурhулян тѳгсәhәд, Багмалан селәнд багшар эклҗ кѳдлв. 1975-ч җилд Хальмг ик сурhуль тѳгсәснә хѳѳн Элст балhсна 3-ч тойгта дунд сурhульд эклҗ кѳдлв. Эн цагас авн Екатерина Джинцанован җирhлнь дунд сурhульта бат залhлдата болсмн.
Олн җилмүдин туршарт Екатерина Абаевна кедү чидлән, дуран, гүн медрлән сурhульчнртан ѳгсн болх гинǝт. Сурhульчнрнь болхла, олн марhаст орлцад, нүүрлгч ормст hарад, хәәртә багшиннь неринь дуудулҗ йовснь лавта.
Екатерина Джинцанован җирhлин хаалhинь авад хәләхлә, – даӊгин эврәннь эрдмән, медрлән улм гүүдүләд йовдг багш болна. Хальмг келнә болн утх-зокъялын багш, классин hардач, методист, Əрәсән ачта багш, Əрәсән Толhачин «Хамгин сән багш» мѳрән лауреат, Хальмг Таӊhчин Толhачин «Хальмг келнә хамгин сән багш» мѳрән лауреат, педагогическ номин кандидат, Хальмгин күндтә иргн – цуг эн тоот Екатерина Абаевнан намтрт алтн үзгүдәр бичәтә. Профессор Очр Мукаеван темдглсәр, Екатерина Джинцанова нег кевтән бәәдго, даӊгин билг-эрдмән делгрүләд, ѳѳдлүләд йовдг багш мɵн.
Екатерина Абаевнан hардврт кегдҗәх кѳдлмш түрүн хǝлǝцд амр болҗ медгднә, үлгүрлхд, ѳрк-бүлин амн-үгин зѳѳр хадhллhна ансамбль бүрдәлhн, «Җаӊhр» дуулврин тускар седкүл hарhлhн, кесг тѳрәр марhас давуллhн болн олн нань чигн тоот, минь эн күүнǝ арh-чидлǝр бүрдǝгдсн мɵн. Буульмҗ уга баатр уга, гиҗ Е. Джинцанова эн үлгүрәр дамҗад, сурhульчнран чик хаалhд орулад, кергтә сурhмҗинь ѳгв.
Багшнрин багш, гиҗ олн-әмтн дамшлтта багшин тускар келнә. Эн хальмг келнә даслурмудын түүрвәч, таӊhчин олн марhасин болн олимпиадмудын жюрин гешүн, багшнрин аттестационн комиссин гешүн, Хальмгин радион соӊсхврмудт орлцач болн нань чигн тооттыг эн күцǝнǝ. Екатерина Абаевна багшлҗ йовсн цагтан Киргизин хальмг оютнрт орс кел дасхдг билә. Ода күртл теднлә залhлда бәрнә.
Өдгә цагт Екатерина Джинцанова ачта амрлhнд hарад, дурта аваль Михаил Бадмаевичлǝ нег-негǝн тевчҗ, седклǝн медлцҗ ниитǝhǝр бǝǝнǝ. Дорҗ Киштана кѳвүн бер хойрнь болн Бадм Екатерина ачнрнь байрин ѳдрмүдт цуглрҗ, шимтә хотан белдҗ, гиичнрән хамдан тосна. Эӊкр ээҗнь ачнртан уул хальмг авг-бәрцин тускар тодрхаhар келәд медүлнә. Амрлhнд hарсн бийнь Екатерина Абаевна хара суухш, эрдм-сурhулин халхар кесг методическ дѳӊцл материалмуд үүдәнә. Шидр «Өѳнин йѳрәлмүд» гидг хураӊhу белдв. Энүнд hарсн ѳдрт, хүрмд, хальмг келн-улсин байрин ѳдрмүдт нерәдсн йѳрәлмүд орв. А. Ш. Кичиковин нертә Хальмг келн-улсин гимназьд давулгддг керг-үүлдврмүдт Екатерина Абаевнаг даӊгин дууднавидн, эн шунмhа кевәр орлцҗ, эврәннь дамшлтарн хувалцна. 2020-ч җилд «Хальмг келәр 9-ч классин шинҗллhнд белдлhнә дѳӊцл» үүдәсмн. Тиим дѳӊцл билглҗ бичлhнд сурhульчнрт туста болна гиҗ, багшнр темдглв. Эн дѳӊцл барас hарх гиҗ ицҗәнәвидн. Дәкәд келхд, давсн җилд Хар Һазра заповедникин 30 җилин ѳѳнд нерәдсн «Гѳрәсн – теегин кеермҗ» («Сайгак – краса степи») хойр келәр ɵвәрц лит hарсмн. Хальмг келнд орчулснь Екатерина Джинцанова болв.
Цол учрхла, мадн харhад, улан зандн цәәhән ууhад күүнднәвидн. Екатерина Абаевна ѳрк-бүлин зургудан үзүләд, баh цаган тодлад, эврән бичсн шүлгүдән умшна. Онц темдглхд, Екатерина Абаевнан сурhульчнр ѳсәд-босад, ик сурhульта мергҗлтнр болад, эӊкр багшасн эрүл-мендинь сурад, дәкнәс ханлтан ѳргҗ ирнә. Энүнәс даву үнтǝ юмн уга, гиҗ Екатерина Джинцанова келнǝ.
Тегәд күндтә багшин ѳѳнинь угтад, әрүн седкләсн цаhан хаалh дурдҗанав!
Эӊкр, Екатерина Абаевна!
Авсн наснтн ѳлзәтә болтха,
Улан мѳӊгн кевтә,
Ут нас наслҗ,
Цаhан мѳӊгн кевтә
Цецн бүлән үгәрн,
Цевр әрүн седкләрн
Цагин бәәдл кеерүлҗ йовтн!

БАДМ-ХААЛҺИН Екатерина,
А. Ш. Кичиковин нертә Хальмг келн-улсин гимназин багш