Кесг үй багшнрин тускар

Олнд темдгтә багш, Элстин 8-ч тойгта сурһулин болн Өдгә цагин гуманитарн лицейин һардач Бухан Дениславин нериг цуг таңһчд меднә. Бар сарин чилгчәр Өдгә цагин гуманитарн лицейд Бухаевихнә багшнрин династин үүлдврт нерәдсн дегтрин презентац болв. Эдн ут турштан 462 җилән бичкдүдиг болн арвтнриг асрлһнд, сурһуль-эрдмд өгсмн.«Цуг җирһлән өсчәдг үйнрт нерәдв» гиҗ одахн барас һарсн дегтр нерәдгдҗәнә.
Күч-көлснә хаалһан Денислав Эняевич Баһ Дөрвдә района Зурһан селәнә дунд сурһульд экллә, тенд эсвин багшар көдллә. Тер цагиг түүнә сурһульч, ода Хальмг ик сурһулин профессор, филолог номин доктор Евдокия Хабунова тодлв. «Эрс деер цуг делкән орн-нутгиг үзүлҗәдг географин карт өлгәтә билә, тенд географин чигн кесг тоот бичәтә бәәсмн, тегәд бидн альд хамгин өөдән уул, хамгин ик балһсн, хамгин ут һол болн нань чигн соньн тоот бәәнә гиһәд хоорндан дөрлдәд, түргәр олҗ авдг биләвидн.
Денислав Эняевич йир соньн кевәр эсвин зокалыг цәәлһҗәсмн, аккордеон, баян татдмн. Мана сурһульд эврә ВИА бәәсмн, бидн концерт тәвдг биләвидн, тиим соньн кевәр бидн мана йирин җирһлиг Элстәс 300 дуунад бәәдг Зурһан селәнд бүрдәсн болҗанавидн, түүнә эк татачнь болхла Денислав Эняевич бәәсмн. Тер цагт бичкдүд багшан цань уга икәр күндлҗәсмн, нег үлү багшнь билгтә, седвәртә күн болхла тер күндллһн холванд өсчәснь лавта», – гиҗ Евдокия Эрендженовна тодлв.
Тер мет олн җилин үүрлһн Денислав Эняевичиг болн түүнлә хамдан көдлҗәх багшнриг залһҗана. Эдн цугтан Денислав Эняевичин килмҗтә, күнд-күчр таалд дөң болх седклинь темдглв. Тер тоод лицейин географин багш Бочкан Владимир болн «Харада» сурһулин һардачин дарук Манцинә Валентина килмҗтә сәәхн седклднь ханлтан өргв. «Хальмг ик сурһулин ханьд Денислав Эняевич кадрмудын мергҗлт өөдлүллһнә, теднд шин эрдм дасхч өглһнә төв тогтала. Түүнә ашт таңһчд кергтә бәәсн географин болн информатикин арвад багшнр шин эрдмәр хату цаасан авла. Тер эв-арһнь ода чигн олзлгдҗана. Тиим кевәр Бухан Денислав бүкл таңһчар вузин хөөтк сурһуль-эрдмин ул тәвсмн», – гиҗ салврин ветеран Бочкан Владимир келв.
Бухан Дениславла хамдан Социальн гуманитарн академьд һардачин дарук болҗ көдлҗәсн Альдан Александр эврә күч-көлснә хаалһан Ик Царңга дунд сурһулин һардачар эклҗәсн кемд түүнә ах үр, сурһмҗлач Бухан Эняла, Денислав Эняевичин экцлә, хамдан көдлҗәсмн.
Эня Бельтышевич теднә династин эклцд Бося Базыровна авальтаһан йовсмн. Династин туск сән дегтр һарв, ик көдлмш күцәгдв, гиҗ Александр Бурхаевич темдглв. Редакторар Денислав Эняевич эврән болв. «Яһад гихлә би цуг тууҗинь меднәв, ода тиим улс ховр. Нанд ач көвүм Денислав Аркадьевич дөң болҗала. Дегтр һурвн әңгәс тогтна. Түрүн әңгнь мини эк-эцкд – мана династин ул тәвәчнрт нерәдгдҗәнә. Хойрдгч әңгнь «Кергтән итклтәһәр үүлднә» гиҗ нерәдгднә, тернь мини эгчнрин тускар келҗ өгчәнә. Мини нег эгч химин номин доктор, Иракд, Багдадын ик сурһульд көдлҗәнә, олн зүсн эм үүдәлһнә халхар шинҗллтән кеҗәнә, бас цуг җирһлән номин делгрлтд нерәдлә.
Би эврән 58 җилдән Зурһан селәнә дунд сурһуляс авн ода СГЛ һардҗах кем күртл көдлҗәнәв. Мини аваль бас 42 җилдән сурһуль-эрдмин салврт көдлҗәнә, тиигәд бидн хоюрн 100 җилдән багшлҗанавидн.
Һурвдгч әңгнь «һазр деерк һоллгч, иргчиг йилһдг эрдм – багш!» гиҗ нерәдгдҗәнә. Тернь багшин эрдм шүүҗ авсн мини үрдин, элгн-садна тускар келҗ өгчәнә. Дегтр үүдәх селвгән би өгләв, терүг мини ач көвүн Денислав тохрав. Сурһульч болхдан Әрәсән багшнрин династин туск марһанд орлцад, мана өрк-бүлин тускар бичлә, түүнә ул деер дегтр Әрәсәд һарх зөвтә бәәсмн, болв олн зүсн учрар тернь һарсн уга, тегәд бидн эврә дегтрән һарһх седклән күцәввидн», – гиҗ Денислав Эняевич цәәлһв.
Бар сарин 7-д Денислав Эняевич 78 насан зүүв, бар сарин 16-д болхла 58 җилдән сурһуль-эрдмд көдлҗәх кемнь ирв.
Элстин 8-ч тойгта сурһуль һардҗасн кемд түүнлә хамдан педагог номин кандидат, Хальмг Таңһчин ачта багш Елена Ненькина кесг җилин туршарт көдлҗәсмн. «Тиигхд сурһуль-комплекс Денислав Эняевичин һардврт тогтагдла, ода чигн таңһчд тиим сурһуль уга, таңһчин сойлын нертә үүлдәчнр Владимир Карпенко, Евгений болн Людмила Толкачевихн, Василий Нохаев цугтан 8-ч сурһульд көдлҗәсмн, мана сурһульчнр хальмг би йилһән сәәнәр биилҗәсмн, ду дуулҗасмн, Денислав Эняевич баян татад тедниг урмдулҗала. Дәкәд нанд «Харада» эклц сурһулиг һардх селвг өглә, ода чигн тенд көдлҗәнәв. Денислав Эняевичлә хамдан көдлҗәсн цагт хоршасн дамшлт нанд ода чигн дөң болҗана», – гиҗ Елена Николаевна тодлв.
– Сурһуль-эрдмин салврин ямаран чигн күнд төриг яһҗ хаһлхинь Денислав Эняевич меднә, маднд кезә чигн дөң болна, селвгән өгнә, кесг җилин туршарт таңһчин сурһуль-эрдмин министерствин олна әңгиг һардҗасмн, – гиҗ министерствин әңгин һардач Увшин Зоя тоолвран келҗ династин туск дегтр һарсн йовдлла йөрәв.
Ода Өдгә цагин гуманитарн лицей Элстин йилһән сән сурһульмудын тоод орна. Терүг бүрдәсн цагас авн лицейиг 398 күн төгсәлә, теднәс 24 күн алтн медаляр ачлгдла, 95 процентнь Әрәсән болн һазадын орна вузмудт орла. «Эк-эцкнрин нерн деерәс танд, күндтә Денислав Эняевич, ханлтан өргҗәнәв. Тана һардврт лицейин багшнр болн сурһульчнр Әрәсән болн таңһчин кесг төсвд орлцҗ диилвр бәрнә, тиим кевәр сурһульчнр улм сәәнәр билг-дасмган өөдлүлнә, цааранднь чигн улм өөдән ашт күрч хамдан үүлдҗ көдлхвидн», – гиҗ эк-эцкнрин комитетин ахлач, Хальмг Таңһчд нилхдин болн күүкдин зөв харслһна комитетин һардач Чужан Наталья келв.
Эн харһлтд лицеистнр орлцҗ сурвран өгв. Денислав Эняевич болн багшнр сурһульчнран күндлҗ тодрха хәрү өгв. «Би көгҗмч болхар седләв, болв эк-эцкин үлгүр нанд һардвр болад багшин хаалһ шүүҗ авлав», – гиҗ Денислав Эняевич келв. Болв билгтә багш болад, кесг номтнриг, эмчнриг, көгҗмчнриг чигн өскҗ таңһчин делгрлтд ик тәвцән орулв, ода чигн тер сурһмҗин, медрл өглһнә нәрн үүлдврән күцәмҗ бәрҗ күцәҗәнә, эднә династин ханьд бас чигн тиим билгтә, седвәртә багшнр өсәд йовтха.
ТҮРВӘН Һуна