Шин җилин байрин амрлһна өдрмүдт полицин көдләчнр өдр-сө уга көдләд, әәмшг уга бәәдл тогтав. Өдгә амр биш цагт полицин көдлмшинь өөдәнәр үнләд, эн җилин туула сарин 1-әс авн таңһчин ППС-ин көдләчнр сар болһн 10 миңһн арслң немр дем авхмн. Шидр Хальмгин Толһач Хаска Бату ирлцңгү зәрлг һарһв. Тодлхд, 2023 җиләс авн полицин әңгүдин дааврта көдләчнр сар болһн тавн миңһн арслң авдг болв, тер мет җилин йовудт ончрсн әңгин дааврта көдләч 50 миңһн арслңга демәр темдглгднә.

Урҗ өдр күч-көлснә шин җил эклв. Төрскн һазрин делгрлтин төлә цуһар седклән тәвҗ көдлхәр зүткчәнә.
Эн җил усна сурвлҗна тосхлтын, малын хот белдлһнә шин көтлвр күцәлһнә болн талдан чинртә төрмүд хаһлгдх зөвтә. Тер мет Хальмг Таңһчин делгрлтин шишлң көтлвр цаарандан күцәгдхмн.

Туула сарин 5-д Элст балһснд бәәдг Светлана Зулаевна Бамбышева 100 җилин ончта өөнән өргәр темдглҗ, олн ачнр-зеенрән, элгн-садан цуглулв. Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату нәәрин күндтә гиич болад, ик ачта ээҗиг өөнләнь йөрәҗ, өнр-өсклң өрк-бүлин байринь хувалцв.

Буур җил һарад, ботхн җил орҗах цагиг таңһчин әмтн байрин бәәдлд темдглв. Бурхн Багшин Алтн сүмд Зулын өдриг байрин мөргүлд орлцҗ темдглхәр цуглрҗ ирсн әмтиг Хальмг Таңһчин Шаҗн Лам Гевш Тензин Чойдак үнн седкләсн йөрәв.

Әрәсән Президент Владимир Путин, орн-нутгин залврин ахлач Михаил Мишустин, Федерацин Хүүвин ахлач Валентина Матвиенко, орн- нутгин залврин гешүд гемтә-шалтгта, өнчрсн бичкдүдин седклин санаһинь шин җилин өмн өргнд күцәҗ, «Күслин һацур» гидг керг-үүлдврт орлцв.

Әрәсән регионмудла болн талдан орн-нутгудла таңһчин хәрлцә өргҗүллһнд таңһчин Толһач Хаска Бату эврәннь үүлдвртән ик оньган өгчәнә. Одахн Бату Сергеевич Союз Мьянма Республикд көдлмшин халхар одад ирв. Эн орн-нутгин һардврла болн энүнә регионмудын элчнрлә нөкцлт делгрүллһнә тускар күүндвр кев.

Урҗ өдр Әрәсән Президент Владимир Путин «Шуд залһлдана» йовудт орн-нутгин иргнмүдин сурврмудт хәрү өгв. Делкәд эзлҗәдг һазрин кемҗәһәр Әрәсә хамгин ик орн-нутг болна. Тер мет орн-нутгин зөөрнь болн бахмҗнь әмтн болдг гиҗ Президент онц темдглв.

Сән авъяст тохрсар Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату бар сарин чилгчәр «шуд залһлда» давулҗ, әмтиг соньмсулҗадг сурврмудт хәрү өгнә. Түрүн болҗ иим керг-үүлдвр 2021 җилин зунар болсн билә, 2022 җиләс авн болхла энүг бар сард давулдг болв. Тегәд Бату Сергеевич җилин аш диглҗ, таңһчин социальн-экономическ делгрлтин туст күцәгдсн көдлмшин тускар, ирх җилд хаһлгдх төрмүдин тускар хувалцҗ келнә. Җил ирвәс таңһчин Толһачла болдг «шуд залһлдан» бәәрн улс дунд ик соньмслт олҗ, эднәс орҗ ирсн сурврмудын то өснә. Тиигәд, 2022 җилд 293 сурвр өггдсн болхла, нидн әмтнәс 385 сурвр орҗ ирсмн. Эн «шуд залһлдана» йовудт таңһчин әмтн ут тоодан 423 сурвр өгв. Һурвн часин алднд таңһчин Толһач әмтнә сурврмудт хәрү өгч, цергә шишлң керг-үүлдврт орлцачнриг дөңнлһнә, таңһчин әмтиг уудг усар болн электрокүчәр тетклһнә, сән кец-таал тогталһна, селәнә эдл-ахун делгрлтин, арһлачнриг дөңнлһнә, эрүл-менд харлһна болн нань чигн төрмүдәр цәәлһв. Темдглхәс, харһлтын йовудт зәрм сурврмудт хәрү эс өггдсн болхла хөөннь таңһчин күцәгч йосна болн бәәрн залврин бүрдәцсин элчнр эрк биш тодрха цәәлһвр өгхмн.

Хальмг Таңһчин делегац «Негдсн Әрәсә» партин XXII чуулһнд орлцв. Терүнд өөрхн иргчин орн-нутгин делгрлтин зура батлгдв.

Эн долан хонгт Хальмгин делегац Мьянма Республикд йосна гиичлһнд бәәв. Шидр Мандалай балһснд нарт-делкән шар шаҗна Ситагу Академь бүрдәсн ик багш болн олна үүлдәч Ашин Ньяниссарла харһлт болв. 2016 җилд ик багш мана таңһчур залрҗ ирсн билә, ода болхла эн Хальмгин делегациг Мьянмана һазрт байртаһар тосв.