«Зүркндән хадһлдг багш»

27-04-2020, 13:38 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Багшин эрдм кезәчн күндтә, тоомсрта болсн деерән күнд, дааврта. Мана җирһлд цугтаһаснь сән багшнр харһснд ханлт өргҗәнәвидн.
Багшин тускар кедү ке сәәхн, чинртә үгмүд келгдсн бәәнә.
Мадн, Шаттын дундын школын 13 һарц эврәннь классин һардач – мана «хойрдгч эк» Пашкаева Любовь Николаевна тускар бичхәр седҗәнәвидн. Эн күүнә, эн багшин тускар ик үзгәр бичх кергтә. Кедү чидл, арһан, цаган, теслтән маднд нерәдсн болх. Мана класс тооһарн олн болсн, деерән шуугата болн альвн болдг билә. Тер бийнь Любовь Николаевна 5гч классас авн 10гч класс күртл, мадниг, күн болһна заң – бәәр медҗ, оньган өгч медәд, цуг мадниг дурлад, таалад, элә кевтә цугтаһаснь харсад, чик сурһмҗ өгч йовла.
Любовь Николаевна 1972 җил школан төгсәһәд, бичкдүдин садт көдлсмн. 1975 җил Хальмг Государственын Университетд орад, 1980 җилд төгсәһәд багшин эрдмәр эклҗ көдлсмн. Баахн цагтан белвсрәд, Церн көвүтә үлдсмн. Церн мана һар деер өссмн. Ямаранчн классин йовдлмудт Церниг дахулдг биләвидн. Мана көвүд бичкниг дарандан ээм деерән зөөдг билә. Өдгә цагт Церн Санджиевич Көчнрә нутгин больницд хирург болҗ көдлҗәнә. Һанц һарта болвчн Любовь Николаевна көвүһән «һаринь һанзһд күргәд, көлинь дөрәд күргәд», эмчин эрдмин сурһуль чиләлһәд, хату цаасинь һартнь бәрүләд, кү кев.
Любовь Николаевна мадниг хоорндан ни негн болх, нег-негндән дөң-тусан күргх, нег-негндән түшг болх сурһмҗнь, мадна җирһлд олзта болв. Багшин зааврар мадн нег-негнәннь байр, зовлң хувалцҗ йовнавидн. Бас Любовь Николаевна мадниг Төрскндән дурта болх, ямаранчн көдлмшәс әәлго күцәхиг дасхвр билә. Шатт хотна бәәдл сәәрүллһнә, хот-богас, хорта өвснәс цеврллһнд багштаһан шунмһаһар орлцдг биләвидн. Классин ясврин көдлмшиг эврәннь чидләр күцәдгчнь мана классин закан.
Амрлһна цаганчн олзтаһар давулдгиг багшасн дасч авлавидн. Любовь Николаевна мадниг альдаран эс авч одла: хотл Москвад, Ленинград, Брест – балһсдт, Белорусин болн Прибалтикин орн-нутгудар, лагерьмудт. Кедү музей, кинотеатрмудар йовлавидн. Цуг үзсн, соңссн соньн тоот маднд тодлгдна.
Любовь Николаевна – цаһан седклтә, сән седвртә күн. Ямаранчн кергәр кендчн дөң-тусан, селвгән өгхдән оньдин белн. Эврәннь медсәрн, җирһлиннь дамшлтар, хәләцәр, хувалцгднь нуувч биш.
Өдгә цаг күртл мадн багштаһан залһлдатавидн. Цуг мана өөнин, хүрмин, сән өдрмүдин байрт – күндтә гиич Любовь Николаевна. Өдгә цагт Любовь Николаевна амрлһнд бәәнә, болв олна, хотна җирһлд шунмһаһар орлцна. Хотна эврән үүддг «Цаһан седкл» -ансамбльд дуулна.
Кесг цаг даввчн, мадн танас гемән сурҗанавидн. Мадн таниг һундасн чигн болхвидн, мадна төлә җирһлд һанцарн үлдсн болхт. Цуг дуран, седклән маднд нерәдснд ик ханлтан өргҗәнәвидн. Тана заасн тоотиг, сурһмҗиг мартлго күцәх үгән өгчәнәвидн, тана нер һуташговидн, тана седкл мартшговидн. Танд, тана өрк – бүлд, элгн – саднд бат эрүл-менд, байрта җирһл дурдҗанавидн.
Танд көгшрлт уга, юнгад гихлә, та мадна зүркнд.

«Күндиг, хатуг даадг
Күч сурһульчнртан өгдг,
Күслән күцәҗ чаддг,
Көдлмш кедг дасхсн
Күндтә багшин өмн
Күн болһн сөгднә»

(Шугран В)


«Зүркндән хадһлдг багш»

«Зүркндән хадһлдг багш»

Видео