1984-ч љилин зунар мини кўсдундур наста ууєн кґвўм икір гемтід больницд туссмн. Терўні гемнь йир кўндір дављала. Кґвўнлі хамдан саата мини аваль біідг билі. Амтн уга больницын му хот-хоолын тускар цуєар меддгнь маєд уга. Тегід би ґрўн болєн шимті махта хот болєад больницд біісн аваль кґвўн хойртан авч ирдг билів. Хот-хоолынь ґгчкід, кґвўні норєсн ораєинь болн урднь авч ирсн аає-саван авад, терўгін гертін авч ирід, уєаєад, кґдлмштін йовљ оддг билів.

Давсн җилин чилгчәр Элст балһсна өөр-шидр бәәх Аршан селәнд ус оруллһна программин негдгч девсң төгсәгдв. Одахн хотл балһсна администрацин һардач Дмитрий Трапезников «Элиставодоканал» предприятин һардач орлцлһтаһар Аршан селәг усар тетклһнә төрәр көдлмшч селвлцә һардҗ давулв. Аршан селәнд әмтнә гермүдт ус орулх төриг ахр болзгт күцәх күцл тәвгдҗәнә. Ода әмтн гертән ус оруллһна туст техническ таалла ирлцҗәх зөвшәлин цаасан авчана.

Хальмг Тањєчин социальн делгрлтин, кўч-кґлсні болн кґдлмшір тетклєні министр Ользятин Марина шуд зіњгллєні эв-арєар 3 наснас авн 7 нас кўртл бичкдўдт демин мґњг ґглєні тускар ціілєвр ґгв. Эн демин мґњгиг кенд ґгхинь, ямр кевір эрлєін орулхин, ямаран документс кергтієинь министр ціілєљ ґгід, імтиг соньмсулљах сурврмудт тодрха хірў ґгв.

Элст балһсна уульнцсин хаалһсин ясврин көдлмшиг шунмһа кевәр күцәҗәнә. Одахн балһсна эдл-ахун заллтын ахлач Андрей Иванов Элстин администрацин һардврт хаалһин ясврин көдлмшин йовудын тускар тооца өгв. «Әәмшг уга болн сән чинртә көлгн-күчнә хаалһс» гидг келн-улсин төсвин йовудт Элстин арвн уульнцд: Хомутниковин, 8 Мартын, Веткалован, Волгоградск, Волковин, Николаевин, Степная, Северо-Западн, Чернышевскийин уульнцсин хаалһст болн «Каспий» Р-22 федеральн хаалһас ар үзг талас балһснур ордг хаалһд ясврин көдлмш кеҗәнә. Утдан 12 дуунад хаалһс ясхмн.

Дулан кем эклхлі шалз імтиг зуусн йовдлмуд икдні. Тегід чигн хаврин-зуни цагт імтн болєаљ, кеер єархларн болн мал асрсн цагтан саглљ, бийін чикір бірх зґвті. Роспотребнадзорин Хальмг Тањєчар ўўлддг заллтын єардач Сањєљин Љањєрин зіњглсір, хґн сарин 15-д кесн то-дигір 69 кўн шалзд зуулєгдв. Тедн дунд єуч єар бичкдўд бііхнь іімшгті.

Тґрскін харсгч Алдр дін тґгсід, 75 љил давсн бийнь эндр ґдр кўртл тер аврлт уга бірлдіні тускар бидн мартлго мана аавнр-ээљнрин зґрмгин тускар тодлнавидн. Ґрк-бўл болєнд тер діінд орлцад, тґрскн єазр-усан немшнріс сулдхсн элгн-садн бііні. Тедні тодлврмуд, діініс ирсн бичгўд болн зургуд ґрк-бўл болєнд ірўн кевір хадєлгдљ, ўйіс ўйд кўрггдні. Элст болн Лагань балєсдт, Сарпан района Салын Тугтн болн Шарнут селідт, Яшкульд біідг дііні ветеран Дорљин Ивана олн ачнр-зеенр, љичнр зґрмг аавиннь санл ірўнір хадєлљ йовна. Эдні аав дін эклсніс авн діілдљ Берлин кўрід, Алдр Диилврин Ґдриг тенд тосснь эднд ик бахмљ болна.

Мана тањєчд 11 саата кўўкд кўн коронавирус гемір гемтснь илдкгдсні тускар О.Шунгаеван нерті нилхд тґрлєні Тґвин ах эмч Ермошкан Тамара зіњглсн билі. Цуєар эдн эмчнрин хіліврт біів, тедні эрўл-мендин біідлиг шинљллєиг болн кергті эмнлє кехиг Москвад біідг федеральн Тґвин специалистнр зааљ бўрткљіні. Телемедицині эв-арєар эмчнр сўв-селвгін ґгід, саата кўўкд улс эдгљ, ўрднь эрўл-менд тґрљ єархин тґлі хамцу ўўлдљіні. Темдглхіс, гемті кўўкд улсин кесгнь эдгсн бііні.

1957-ч љилин хулєн сарла Хальмг автономн мўљин кўч-кґлсчнрин депутатнрин хўўвин єурвдгч сессьт 45-ті Сањєљин Павел Хальмгин сурєуль-эрдмин толєачд шиидгдсмн. Келхд,тиигхд Павел Дорджиевич хойрдад эн ўўлиг даасмн. Дііні ґмн, 1939 -ч љилд, эн Хальмг АССР-ин сурєуль-эрдмин Улсин комиссарин дарукт шиидгдлі, тер љилин бийднь 27-та баахн кґвўг ХАССР-ин сурєуль-эрдмин Улсин комиссарт батлсмн. 1942-ч љилд Сањєљин Павел партин обкомин кґдлмшт илгігдсмн.

Хґн сарин 17-д Октябрьск района Мирный селінд біідг Тґрскін харсгч Алдр діінд орлцач Дорљин Моктин Кару 100 нас наслв. Ончта ґґнлінь ветераниг Хальмг Тањєчин Толєач Хаска Бату ірўн цаєан седклісн йґрієід, «Лада-Гранта» тамєта кґлгн-кўч белглв. «Тана љирєлин хаалє ірўн нерин, тівсн кўлсдін зўтклєні болн тесврин ўлгўр болљана. Танд кесг зовлњ болн кўнд-кўчр йовдл даах учрв. Бичкнісн авн Та дархнчин болн малчин эрдм дасч, кўнд болн хар кґдлмш кўціні гидгиг медвт. Дііні хґґн Хальмг Тањєчиннь босхмљд Та ик тівцін орулљ, эвріннь тґрсн болн ґсід-боссн єазртан эњкр болљ ўўлдљ йовлат.

Коронавирус гемір гемтсн улст медицинск дґњ кўрглєнд орлцљах эрўл-менд харлєна кґдлічнрт моєа болн мґрн сармудын мґњгинь ґглєнд тањєчин болн федеральн бюджетіс 42 сай 600 мињєн арслњ олзлгдв. Терўніснь 23,3 сай арслњ тањєчин болн 14,8 сай арслњ федеральн бюджетіс, тер мет 4,6 сай арслњ эрк биш медицинск даатхлєна сањгас йилєгдв. COVID-19 хальдврта гемір гемтсн улсиг эмнљіх эмчнрт болн нань чигн кґдлічнрт бўклднь мґњгинь ґгв.