Óðš ´äð Õàëüìã Òàœº÷èí Òîëºà÷ Àëåêñåé Îðëîâ "Íàñíè äèãò ê¢ð³ä óãà áè÷êä¢äèí ñîöèàëüí õîðºäë" ãèäã øàœºà ó÷ðåæäåíüä îäàä, òåíä êåãäñí ÿñâðèí ê´äëìøèí õ´´í òîãòàãäñí òààë õ³ë³â. ßñâð êåëºíä "ËÓÊÎÉË" íèèö³í Õàëüìã Òàœº÷ëà áàòëñí õàìöó ¢¢ëäâðèí áîîöàíàñ èøò³ ì´œã éèëºñìí. Òåã³ä òàœº÷èí Òîëºà÷ëà õàìäàí ÿñâðèí ê´äëìøèí àøèã õ³ë³õ³ð "ËÓÊÎÉË-Íèæíåâîëæñêíåôòü" ÎÎÎ-í ãåíåðàëüí äèðåêòîð Íèêîëàé Ëÿøêî ýí ó÷ðåæäåíüä èðâ.
Ñîöèàëüí õîðºäëûí äèðåêòîð Îëüãà Òàøíèíîâà áîëí òàœº÷èí ñîöèàëüí äåëãðëòèí, ê¢÷-ê´ëñí³ áîëí ê´äëìø³ð òåòêëºí³ ìèíèñòð Ìàðèíà Îëüçÿòèåâà ê¢íäò³ ãèè÷íðò ó÷ðåæäåíÿ õîðàñ ¢ç¢ë³ä, ÿñâðèí éîâóäò ÿìàðàí ê´äëìø ê¢ö³ãäñí³ òóñêàð ö³³ëºš ´ãâ. Êåëõä, ýíä ÿñâðèí ê´äëìø ò¢ð¢ë³ä 2017 šèëä "ËÓÊÎÉË" áîëí ìàíà òàœº÷ õîîðíä áàòëãäñí áîîöàíàñ èøò³ ýêëñìí. Òèèãõä ýíä äóëàëëºíà áîëí ýëåêòðè÷åñê ñåòüì¢ä øèíð¢ëãäñìí, ó÷ðåæäåíÿ îðàíü ñîëüãäñìí, ì´÷ òàòó áè÷êä¢äèí ò´ë³ ïàíäóñ êåãäñìí. ßñâðèí ê´äëìø ê¢ö³ëºíä íåôòèí êîìïàíü òàâí ñàé àðñëœ éèëºñí áèë³. Õ´´ííü "ËÓÊÎÉË" ä³ê³ä àðâí ñàé àðñëœ éè뺳ä, õîò óóäã õîðà, ìåäèöèíñê êàáèíåò, ñóðºóëèí êëàññ áîëí íàíü ÷èãí êàáèíåòì¢ä á³³äã êîðïóñò ÿñâð êåõä äåì³í ê¢ðãâ. Òåð ìåò êîìïàíü éèëºñí ì´œã³ð áè÷êä¢ä íààäõ ïëîùàäê ºàçà óãëš ò³âãäâ, ó÷ðåæäåíÿ ýðãíäê ºàçð àõóëãäš, õàòó äåâñêðò³ õààëº òîñõãäâ.

Ìàíà òàœº÷ä õîéð ýðäìèã ýâð³ííü šèðºëä íåãä¢ëñí óëñ õîâð áîëõ. Òèèì ê¢¢í³ íåãíü Òàìàðà Áî÷àåâà. Îëí šèëèí òóðøàðò ýí ꢢêä ê¢í ýð¢ë-ìåíä õàðëºíà õàëõàð ê´äëš éîâëà. ²ð³ñ³í ýð¢ë-ìåíä õàðëºíà éè뺳í ñ³í ê´äë³÷èí ê¢íäò³ íåðèã ýí 碢í³.
Íîâîñèáèðñêä ìåäèöèíñê ó÷èëèùä Òàìàðà ñóðñìí. Õ´´ííü àõ ñóðºóëèí çàâåäåíü ò´ãñ³º³ä, ýì÷-áèîëîã áîëš ê´äëš éîâëà. Ê´äëìøò³í éèð äèãò³, ³ìòíë³ ýýëò³ ò´ë³ä³í Òàìàðà Âàñèëüåâíà äàœãèí îëí äóíä ê¢íäò³ áèë³. Áîëâ äóóíä äóðòà ñåäêëíü äîòðàñíü äåâðš ºàðàä, ³ìòíë³ òåð áèëã³ñí õóâàëöõäíü òóñëàä á³³äìí. Äóóíä éèð äóðòàºèíü, äóóëõëàðí ê¢¢í³ ñåäêë àâëàä á³³äãèíü ¢¢ðì¢äíü ñ³í ìåääã áèë³. ¡¢ðì¢ä äóíäíü àðòèñòíð áîëí ¢¢ä³ã÷ ýðäìò³ íàíü ÷èãí óëñ îëí á³³ñìí. Òåã³ä òåäí Òàìàðàã ãàñòðîëüä éîâõëàðí äàõóëàä ºàðäìí. ßìàðàí ÷èãí êîíöåðòä ýí ç´âò³ ñ³í ò³âö³í îðóëõèíü òåäí ìåääã áèë³.
Õîéðäã÷ ýðäìíü ò´ðõ³ð³ äóóíä, ê´ãšìä äóðòà ýðäì áîëšàíà. Ýêíü, ýëãí-ñàäíü ê´ãšìä äóðòà, äóóëõäàí äóðòà, áèëãò³ óëñ á³³ñìí. Ê¢¢êíä òåðíü áàñ ê¢ðòñí áèë³.
Šèðäã÷ šèëì¢äèí ÷èëã÷³ð "Ñòðîèòåëü" ñîéëûí Ãåðò êîíöåðò áîëšàëà. Ãåíòêí òåð¢íä "Êàòþøà" ãèäã äóí õàëüìã êåë³ð äóóëãäšàñíü ñîœñãäâ. ²ìòí öóãòàí ìåääã àéñèã äàõóëàä, ꢢêí³ ãåé¢ðñí ñåäêëèíü ìåä¢ëñí ¢ãì¢ä çàëûã 䢢ðãš, ³ìòí³ îíüãèã àâëâ. Ýâò³êí ºî öîãöòà, ñ³³õí äóóòà ꢢêä ê¢í òèèã³ä ê¢í áîëºíà ñåäêëä òîäëãäñí äóóã ´ðã³ä äóóëñíü îäà ê¢ðòë óõàíàñ ºàðõø. Òåðíü Òàìàðà Áî÷àåâà á³³ñèíü ìåäš àâëàâ.

Èþíü ñàðèí 24-ä Ýëñòä áóéí÷ ñåäêëèí êîíöåðò áîëâ. À. Öåáåêîâèí íåðò³ ãîñóäàðñòâåíí õîðèí êîëëåêòèâ ýí ´äð îëí óëñèã äóóíà áèëã-ýðäì³ðí áàéðëóëâ. Õàëüìãèí õîòë áàëºñíä òîñõãäšàõ ³ð¢í ¢¢ëä³÷íð Êèðèëë áîëí Ìåôîäèé õîéðò íåð³äãäñí ÷îíšèí òîñõëòä ýí êîíöåðò êåãäâ. Òàœº÷èí Òîëºà÷ Àëåêñåé Îðëîâ òåð¢íä îðëöš, é´ð³ëèí ¢ã êåëâ.

Õàëüìãèí áàõìš áîëšàõ "Áàìá öåöã" àíñàìáëü ýí ñàðèí ýêëö³ð "àêàäåìè÷åñêèé" ãèäã ´´ä³í íåð 碢â. ²ð³ñ³í öóã áàëºñäàð, ºàçàäûí îðí-íóòãóäàð éîâš õàëüìã óëñèí áèëã-ýðäìèã ¢ç¢ëš éîâõ êîëëåêòèâ ýí éîâäëûã èê áàéðòàºàð òîññìí. Àðòèñòíðò á³³òõ³, öóã õàëüìãóäò ýííü èê áàéðòà áîëí ´ðãìšò³ áîëšàíà.

Øèäð Ðèãà áàëºñíä XIV Äàëà ëàìèí ãåã³í ´ãñí íîìä Õàëüìã Òàœº÷àñ äîëàí çó øàõó ê¢í îäàä èðâ. ªóðâí õîíãòàí èþíèí 16-c àâí 18 ê¢ðòë ³ìòí Ê¢íäò³ áàãøèí íîìä îðâ. Ýí èê ÷èíðò³ éîâäëûí òóñêàð "Êàëìûêèÿ" ÐÈÀ-ä áîëñí ïðåññ-êîíôåðåíö äååð Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ìèí àõ áàãø Àíšà ãåëœ, Éîíòåí ãåëœ, Ëàðèñà Àëëÿåâà, Âèêòîð Àíþøåâ êåëš ´ãâ.

ªàðòàí ýâò³, ýâð³í ÿìàðàí áîëâ ÷èãí íåã ¢¢ë á³ðš ÷àääã ê¢í êåç³ ÷èãí áèé³í òåš³š ÷àäõíü íóóâ÷ áèø. Ñ¢ë öàãò ¢ñ õ³³÷ëäã, õóìñ êå-ñ³³õí³ð ýä-áîä êåäã, þì óéäã, ºóéðèí 碢ò³ õîò-õîë áîëºäã áàº÷óä ìó áèø îëç îëš ¢¢ëäš³í³. Êåëõä, êåñãíü íèëõä³í àñðšàõ êåìä öàã çóóð ýñ ê´äëš³õ ò´ë³ä³í ãåðò³í îëí ç¢ñí òóñëìš ê¢ðãš ´ðê-á¢ë³í òåš³š³õíü áàéðòà. Ýííü éèð ñ³í, ºàðàðí þì êåäã óëñ êåç³ ÷èãí òåš³ëò³ áîëõíü ìàºä óãà.

Ýí ´äðì¢äò ìàíà òàœº÷ä ºàœ õàëóí áîëšàíà. Ýí ó÷ðàð òàœº÷èí Òîëºà÷èí òîãòàâðàñ øèò³ öóã øàœºà ó÷ðåæäåíüñò ê´äëìøèí äèã-äàðàí íåã ÷àñò õàñãäñí áîëäã. Çóíè õàëóíä áîîäãèí óñíä îðàä ´´ìš ñåð¢öõ äóðí ê¢ðí³. Òåã³ä ÷èãí ³ìòí ´´ìõ áîîäã õ³³í³. Áîëâ éèðèí á³³äã òîãòàë óñíä äóðíäàí ´´ìš áîëøãî.
Óðäíü Ýëñòä ßðìàðî÷í áîëí Êîëîíñê áîîäãóäò ³ìòí ´´ìäã á³³ñìí. Áîëâ ßðìàðî÷í áîîäã êåç³í³ øèðãš îäñìí, çóã íåð³äëºíü òîäëâðò ¢ëäñìí. Êîëîíñê áîîäãò áîëõëà ñ¢ë ê¢ðòë ãèëò³ ýëñòèõí èê- áຠóãà èð³ä, ´´ì³ä àìðäã á³³ñìí. Áè÷êä¢äèí ò´ë³ óñíà ´´äì ãèäã àòòðàêöèîí ò³âãäñí áèë³. ²ìòí³ àìðëºíà ò´ë³ öóã êåðãò³ òààë òîãòàãäñí á³³ñìí. Šèë áîëºí ãèëò³ èþíü ñàðèí íåã øèíä ´´ìëºí³ êåì ñåêãääã áèë³. Çóíè ýêëö³ð àìðëºíà ò´ë³ áîîäãèã îëçëšàºàä, äàðóºàñ óñíà ÷èíðèíü ìóóðâ ãèº³ä ³ìòí ´´ìäãèã óóðóëäã áèë³. Áîëâ íèäí³º³ ýí áîîäãò ´´ìõ ç´âø³ë ò´ð¢ö ´ãñí óãà. Ýí šèë áàñ òèèì á³³äë òîãòâ. Ýí šèëèí ìàé ñàðèí 25-ä Õàëüìã Òàœº÷àð Ðîñïîòðåáíàäçîðèí Çàëëòûí Öåëèíí, Èê Áóóðëà, Ïðèþòíà, Ê´ò÷íð³ ðàéîäò áîëí Ýëñò áàëºñíä ¢¢ëääã "Öåíòðàëüíûé" ÒÎ Êîëîíñê áîîäãèí óñí ÷èíð³ðí ñàíèòàðí-ýïèäåìèîëîãè÷åñê íåêâðì¢äë³ èðëöš³õø ãèš ç³œãëñìí. Òåã³ä ÷èãí Ýëñò áàëºñíà àäìèíèñòðàö ýí áîîäãèí óñíä ´´ìõ áîëí áîîäãèí ê´â³ä àìðõ ç´â ýñ ´ã÷³õèí òóñê òîãòàâð ºàðºñìí. Òåã³ä áàëºñíà ê´ê óðºìëûí ýäë-àõó "¥´ìõ ç´â óãà" ãèš ç³œãëš³õ øèøëœ òåìäã¢ä óãëš ò³âñìí.

Øèäð ²ð³ñ³í Ïðåçèäåíòèí äààëºâðàð ýí¢í³ ñåëâã÷ Ìèõàèë Ôåäîòîâ âèäåîêîíôåðåíöèí ýâ-àðºàð Öåëèíí ðàéîíà Âîçíåñåíîâêà ñåë³ã óñàð òåòêëºí³ ò´ð³ð ñåëâëö³ äàâóëâ. Ýí ñåë³í³ á³³ðí ꢢêä ê¢í Àííà Ðóñòàìîâà îðí-íóòãèí Ïðåçèäåíòä áè÷ã³í èë㳺³ä, óñàð òåòêëºí³ ò´ðèã õàºëëºíä ä´œ áîëõèã ñóðñìí. Ýí ñåëâëö³íä Õàëüìã Òàœº÷èí ïðàâèòåëüñòâèí Àõëà÷ Èãîðü Çîòîâ, òàœº÷èí ÆÊÕ-í áîëí ýíåðãåòèêèí ìèíèñòðèí äàðóê Ñåðãåé Ðàðîâ áîëí Öåëèíí ÐÌÎ-í òîëºà÷ Åâãåíèé Ìàìóòîâ îðëöâ.
Îäà äååð³í Àð ¢çãèí Ëåâîêóìñê óñíà òîãòàëàñ Èê Áóóðëà óñíà ñóðâëší Âîçíåñåíîâêà ñåë³í ê¢ðòë óãëš ò³âãäñí á³³í³. Ñåë³í³ çàõä óñíà äàðëò äèãëäã õîéð òîñõëò áîñõãäâ. Ýí îáúåêò ýäëâðò îðóëõäàí áåëí, òåã³ä ýí šèëèí ÷èëã÷ ê¢ðòë íààðàí óñí îðóëãäõ. Òåð öàãò ñåë³í³õí óñ àâ÷ ÷àäõìí. Ýí òîñõëò "2013-2020 šèëì¢äò æèëèùí-êîììóíàëüí òóñëìšèí ÷èíð ´´äë¢ëëºí, òàœº÷èí ÆÊÕ-í èíôðàñòðóêòóðèí äåëãðëò" ãèäã øàœºà ïðîãðàììàð ê¢ö³ãäš³í³. Ýí êåðãò 10 ñàé àðñëœ éèëºãäâ, óò òîîäàí 4,14 äóóíà ºàçðò òóðâà óãëš ò³âãäõ ç´âò³. Äàðóíü ñåë³í³ óóëüíöñàð óñíà ñóðâëš òîñõëºíà ê´äëìø ýêëõìí. Ýí ê´äëìø ñåë³í³ äåëãðëòèí ïðîãðàììàñ èøò³ ê¢ö³ãäš³í³. Óò òîîäàí ýí êåðãò 26,3 ñàé àðñëœ éèëºãäõìí. Êåëõä, òîñõëòûí ê´äëìø ºóðâí äåâñœã³ð 2020 šèë ê¢ðòë ê¢ö³ãäõ ç´âò³ áèë³, áîëâ òåð¢ã 2019 šèëä ò´ãñ³õ êåðãò³ ãèš ïðåìüåð-ìèíèñòð äààëºâð ´ãâ.

Áàëºñàð ê´ëãí-ê¢÷í õàÿ-õàÿ éîâíà, ºàœ õàëóíä óäàíä ºàçà çîãñ÷, ê´ëãèã ê¢ë³õ êåðãò³ áîëíà. Òîñí-ò¢ë³í³ ¢í ´´äë³ä, ³ìòèã ç´´õä ºàðóòà áîëšàíà ã躳ä êåñã šîëà÷íð ê´äëìøò³í ºàðäãàí óóð÷ ãèš ýëñòèõí ìàíà ãàçåòèí ðåäàêöóð šèœí¢ëš, ò´ð³ðí õóâàëöâ.

Èþíü ñàðèí 23-ä øêîëàí ò´ãñ³š³õ áàº÷óäûí áàéð áîëšàíà. Õàëüìã Òàœº÷èí Òîëºà÷ Àëåêñåé Îðëîâ áàº÷óäûã õàëóíàð é´ð³š³í³. "Ê¢íäò³ ꢢêä-ê´â¢ä, ýíäð òàäí øêîëàí ò´ãñ³ñí³ òóñê àòòåñòàò àâõèò. Ýí ´äð³ñ àâí òàíà šèðºëä ´ðãí õààëº ñåêãäš³í³. Òàäíèã øèí êåðã¢ä áîëí èê ê¢ö³ìšñ ê¢ë³š³í³. Ò´ðñêí øêîëàñí ºàð÷àõ òàäí îëí šèëä³í ñóðñí ºàçðàí, ýœêð áàãøíðàí, ¢¢ðì¢ä³í ýðêš³í óãà òîäëõèò. Òàäíà ñóðºóëü÷íðèí á³³äë-šèðºë ñîíüí áîëí áàéðòà áîëñíü ëàâòà. Áàãøíð òàäíä ìåäðë ´ãâ, óõà çààâ, ò¢ð¢ éîâäëàñ ÷èãí ãåòëš, øèí šèðºëä áåëäâ. Òàäíà áàãøíð, ýê-ýöêíð, ýýš-ààâíð áàéðëšàíà, òàäíèã 䴜횳í³, èðã÷ä³í ÷èãí äèèëâð á³ðõèã äóðäšàíà. Ýäíèã áàñ é´ð³š³í³â. Ê¢¢êä-ê´â¢ä, áèéä³í ´´ä³í ê¢ñëì¢ä ò³âš, òåäíä³í ê¢ð÷, ´´ðõí ýëãí-ñàäàí, ò´ðñêí òàœº÷àí òóóðóëš éîâòí! Øêîëä àâñí ã¢í ìåäðë, øàãøàâäûí ñóðºìš òàäíä ê´òëâð÷ áîëš, äóðòà ýðäì ø¢¢š àâõä, áèëã³í öààðàíäíü ´ð㚢ëõä òóñëòõà!",- ãèš òàœº÷èí Òîëºà÷èí É´ð³ëèí áè÷ãò êåëãäš³í³.
ÐÔ-í ÔÑ-èí Îðí-íóòãèí Õ¢¢âèí äåïóòàòíð Ìàðèíà Ìóêàáåíîâà, Áàòîð Àäó÷èåâ, Õàëüìã Òàœº÷èí Óëñèí Õóðàëûí (Ïàðëàìåíòèí) Àõëà÷ Àíàòîëèé Êîçà÷êî, ïðàâèòåëüñòâèí Àõëà÷ Èãîðü Çîòîâ áàñ øêîëàí ò´ãñ³š³õ áàº÷óäûã ýäí³ ñ³³õí áàéðëà öàºàí ñåäêë³ñí é´ð³š³í³, ýäíä õ´âò³ šèðºë äóðäšàíà.