Ýí çóíàð áèäí Êèñëîâîäñê áàëºñíä ²ð³ñ³í ýð¢ë-ìåíä õàðëºíà ìèíèñòåðñòâèí "²ð³ñ³í ìåäèöèíñê ðåàáèëèòàöèí áîëí êóðîðòîëîãèí íîìèí öóòõëœ" ãèäã ôåäåðàëüí áþäæåòí ó÷ðåæäåíÿ ôèëèàëä "Êóðîðòíàÿ áîëüíèöà" ãèäã ýìíëºí³-ðåàáèëèòàöèí êëèíè÷åñê öóòõëœä àìðàä èðâèäí. Ìàíà òàœº÷àñ ýíä êåñã ê¢í ýð¢ë-ìåíä³í áàòðóëíà ãèš òåìäãëõ êåðãò³.

Ï.Æåì÷óåâèí íåðò³ òàœº÷èí áîëüíèöä õîéð ê¢¢í³ íóðºíà ÿñíä ìåñëëº îäàõí êåâ. Ò¢ð¢í ìåñëëºí äîëàí õîíã õîîðàí êåãäñí áèéíü ïàöèåíò äàðóíü ê´ë äååð³í áîñâ. ¥´ä³í òåõíîëîãèé îëçëš ìåñëëº êåñí³ àøò ïàöèåíò äàðóíü ýâð³í éîâäã áîëâ.

ÐÔ-í ïåíñèîíí ñàœãèí Õàëüìã Òàœº÷àð ¢¢ëääã çàëëòûí áàðèí öåðãëëòèí 糜ãëñ³ð, ²ð³ñ³í ïåíñèîíåðì¢ä äóíä 300 ì蜺í ê¢í ºàçàäûí îðí-íóòãò á³³í³. Ýäí íàðò-äåëê³í 129 îðí-íóòãò á³³í³. Òèèì áîëâ ÷èãí ²ð³ñ³í èðãí áîëàä ïåíñèîíí ñàœãàñ ïåíñ³í àâíà.

Õàëüìã óëñèí ´ðãí óò òóóšä íåð³í ì´œêð¢ëñí áààòðìóäûí íåðä îëí. Íåð òóóðñí áààòðìóä ò´ðñê³í õàðñ÷ éîâõëàðí ýðê áèø ñ¢ð³ ´ðãäã òóã äîðàí éîâäã á³³ñìí. dzðìñíü óëñèí, ç³ðìñíü ýâð³ îòã-³³ìãèí òóãòà éîâäã á³³ñìí. ij³÷íðèí òîëºà äååð äåëñäã òóãìóä òåäíä îìã, ÷èäë ÷èãí ´ãäã á³³ñìí. ¥äã³ öàã ê¢ðòë îðí-íóòã áîëºí, öåðã áîëºí ýâð³ òóãòà. Áîëâ óðäê öàãèí òóãìóä îëàðí ãååäðš îäâ. Øèäð íåãíü îëäñíà òóñê 糜ã Õàëüìãò èðâ.
Õàëüìãèí íåðèã òóóðóëš éîâñí àëäð áààòðìóäûí äóíä Áàëçàíîâèõí³ íåðí îí÷ðš ¢çãäí³.Òåäí³ íåãíü - íåðò³ òðåíåð Öåðí Ñàíæèåâè÷ Áàëçàíîâèí ààâíü, ¡ëä÷í³ ç³³ñœ ª³ð³ Áàëçàíîâ ì´í. Øèäð ¡ëä÷í ñåë³í³ñ õîë á³³äã Ïàðèæ áàëºñíä ª³ð³ Áàëçàíîâèí òóã îëäâ.
Õàëüìã õàçãóäûí îäìí Ýðäíè Ìàíæèêîâ áîëí "Õóâöíà áîëí ºîëüøãëëºíà òåàòðèí" (Òåàòð êîñòþìà è ïëàñòèêè) ºàðäà÷ Òàòüÿíà Ìèëîâàíîâà Òóíäóòîâ íîéíà ýëãí-ñàäûíü îëš àâõàð ñåä³ä, ýí ñàíàºàí Èðëàíäü îðí-íóòãò á³³äã òàíüëäàí, Âëàäèëåí Äàöêîä, ìåä¢ëâ. Âëàäèëåí áîëõëà õàçã ê¢í, ßøàëòàí ðàéîíä ò´ðš, ´ñ÷-áîññìí. Â.Äàöêî ìàíà ºàçðèí ×èíãèñ Áþð÷èåâòà áîëí Åëåíà Áðàóíòà õàìäàí Òóíäóòîâèí ýëãí-ñàäíà õ³³âð ýêëâ.
Õ³³âðèí éîâóäò Åëåíà Áðàóí Ïàðèæä á³³äã Ñåðæ Ãðåâåíèöèã îëš àâñìí. Ýí ê¢¢í³ óœã-òîõìèí òóóšíü éèð ñîíüí.
Àëäð îðñ ø¢ëã÷ Àëåêñàíäð Ïóøêèí³ ê¢¢êí Íàòàëüÿ íåìø íîéí Íèêîëàé Âèëüãåëüìä ìîðäš. Òåäí³ñ õîéð ꢢêí áîëí íåã ê´â¢í ºàð÷. Ýí ¢ðä³ñíü ºóðâí ôàìèëü ýêëö³í àââ: ãðàô öîëòà Ìåðåíáåðã áîëí Òîðáè áîëí áàðîí öîëòà Ãðåâåíèö. Ãðåâåíèö áàðîíìóäûí íåãíü, Àëåêñàíäð Àëåêñàíäðîâè÷ Ìàðèíà ꢢê áóóëºñìí. Ìàðèíà áîëõëà íîéí Íèêîëàé Äàíçàíîâè÷ Òóíäóòîâèí áîëí Àëåêñàíäðà Ãàðÿåâíà Áàëçàíîâàí ꢢêí. ª³ð³ Áàëçàíîâ ýâð³ òóãàí Àëåêñàíäðà ꢢêíä³í á³ð¢ëš ´ãñìí. Àëåêñàíäð Ãðåâåíèöèí áîëí Ìàðèíà Òóíäóòîâàí ê´â¢í Ñåðæ îäà ê¢ðòë ýýš³ñí ê¢ðòñí òóãèã õàäºëšàíà.
"Ó÷ðñí éîâäë éèð ´âðìšò³ áîëšàíà. Ýí òóãèã êåí ÷èãí õ³³º³ä óãà. Òóíäóòîâèí ýëãí-ñàäûíü õ³³ñí³ éîâóäò ãåíòêí Áàëçàíîâèí òóã îëäñìí", - ãèš õ³³âðèí îðëöà÷ ×èíãèñ Áþð÷èåâ òåìäãëâ.

Çóíè êåìä îëí ç¢ñí çåð-çåìø, ò³ð³-òåìñí áîëâñðàä, áàçðò ýëâã³ð õóëäãäíà. Íàìðèí-¢âëèí êåìä îëí ç¢ñí ãåì³ð ãåìòøãîí ò´ë³ä çóíè ñàðìóäò öîãö-ìàõìóäò òóñòà çåð-çåìø èäõ êåðãò³. Àâúÿñò òîõðñàð áèäí çóíè êåìä àëüì, êåäì, ÷è áîëí òàëäàí çåìø ýä-áîä ê庳ä, ¢âëä áåëäí³âèäí. Ýííü ÷èãí áàñ êåðãò³, áîëâ çåð-çåìøèã òèèã³ä èäñíü êåñã õîëâàíä òóñòà áîëäãíü ìàºä óãà.
Ýì÷íðèí êåëñ³ð, ê¢í ´äðò ýðê áèø íåã àëüì èäõ ç´âò³. Àëüìíä îëí ç¢ñí âèòàìèí á³³í³, ä³ê³ä ýí àëëåðãè÷åñê õàðøëò ê¢ðãõø. Òåð ò´ë³ä ýí¢ã íèëõ áè÷êä¢äò ÷èãí ´ãí³. Àëüìíä á³³õ êàëèé, ìàãíèé, êàëüöèé ê¢¢í³ ç¢ðêí³-ñóäöíà ñèñòåìèã áàòðóëíà, öóñíà äàðëò áàºðóëíà, ø¢äíä ÷èãí áàñ òóñòà. Êåëõä, àëüìíà ÿñíü öîãö-ìàõìóäò áàñ òóñòà áîëíà ãèš ýì÷íð òîîëíà.

Èâàí Áàòîðîâè÷ Áóðñàêîâ íàéí í³³ìò³. Áîëâ èèì íàñòà ãèš ýí¢í³ òóñêàð êåëš áîëøãî. Çàãëþí, ÷àœº-÷èèðã ìåä³ò ÷èê àâã-á³ðö³ð á³³äã ò´ë³ä³í àðâ šèë áຠáîëš ìåäãäí³. Ìåä³ò ´äð áîëºí âåëîñèïåäàð éîâíà, ãåðò³í öîãö-ìàõìóäàí òèíè뺚 çàðÿäê êåí³. ijê³ä Èâàí Áàòîðîâè÷ ò³ìê òàòõø, ³ðê-÷àºð óóõø.
È. Áóðñàêîâ ìàíà ãàçåòèí âåòåðàí, õ´ðí øàõó šèëä³í "Õàëüìã ¢íí" ðåäàêöä çóðã öîêà÷ áîëš ê´äëñìí. Âåòåðàíà òîäëñàð, óðäíü ê´ëãí-ê¢÷í õîâð á³³ñí öàãò ðåäàêöèí ê´äë³÷íð äààëºâð ê¢ö³õ³ð éîâºàð éîâäã á³³ñìí. ijê³ä ýí áàëºñíà öóòõëœãàñ õîë áèø á³³äã ò´ë³ä³í ê´äëìøò³í ´äð áîëºí éîâºàð ê¢ðäã áèë³. Àðâí šèë õîîðàí ´âäãíü çîâàºàä, óäàí öàãòàí éîâºàð éîâõëàðí ìóóðäã áîëõëàðí Èâàí Áàòîðîâè÷ âåëîñèïåä îëçëäã áîëâ.
-

¥äã³ öàãò èê-áè÷êí óãà öóºàð êîìïüþòåð áîëí ñîòîâ òåëåôîí îëçëíà. Õàðì ò´ðõä, öóã ýí ýâ-àðºñ îëçëëºí ê¢¢í³ ýð¢ë-ìåíää èê õàðøëòàí ê¢ðãäãíü íóóâ÷ áèø. Íåã ¢ë¢, áè÷êä¢äò óäàí öàãòàí êîìïüþòåðàð íààäõä ³³ìøãò³ áîëíà, ýäí³ í¢äí³ õàðàíü äàðóíü ìóóðíà. Ï.Æåì÷óåâèí íåðò³ òàœº÷èí áîëüíèöèí êîíñóëüòàòèâí ïîëèêëèíèêèí îôòàëüìîëîã Ñàãëàð Áîñõîìäæèåâà ìàíà óìøà÷íðò ´ãñí ñ¢â-ñåëâã òóñòà áîëõ ãèš ñàíãäíà.

Îäàõí Ðîñçäðàâíàäçîðèí Õàëüìã Òàœº÷àð ¢¢ëääã çàëëòä ýí šèëèí 2 êâàðòàëä øàœºà á¢ðòêëºí³ îðãàíà íåêâðì¢ä ê¢ö³ëºí³ àø äèãëëºí³ ò´ð³ð îëíà ꢢíäâð áîëâ. Òåð¢íä òàœº÷èí ýìíëºí³ ó÷ðåæäåíüñèí ýë÷íð îðëöâ. Õàðºëòûã ðåãèîíàëüí çàëëòûí ºàðäà÷ Èâàí Áàäìàåâ í¢ð ¢ã³ð ñåê³ä, ýìíëºí³ áîëí àïòå÷í ó÷ðåæäåíüñò äàâóëãäñí á¢ðòêëºí³ êåðã-¢¢ëäâðì¢äèí àøò éèëºãäñí äóòó-äóíäñèí òóñêàð ꢢíäâð áîëõìí ãèâ.
Øàœºà èíñïåêòîð Í.Ýðäíèåâàí êåëñ³ð, 2018 šèëèí 2-÷ êâàðòàëä ýð¢ë-ìåíä õàðëºíà õàëõàð 25 á¢ðòêëºí³ êåðã-¢¢ëäâð ê¢ö³ãäâ, òåäí³ñíü 21-íü áàòëãäñí çóðàºàñ íåìð áîëâ. Ýìíëºí³ ó÷ðåæäåíüñèí áîëí àðºëà÷íðèí òóñò íåìð á¢ðòêëºí ³ìòí³, øàœºà éîñíà îðãàíìóäûí, îëíä 糜ãëëºí³ ýâ-àðºñèí ýð뺳ð äàâóëãäâ. Òåð ìåò óðäíü èëäêãäñí äóòó-äóíäñèã óãà êåëºí³ íåêâðì¢ä ê¢ö³ãäñèã øèíšëõèí ò´ë³ ç³ðì ó÷ðåæäåíüñò á¢ðòêëºí³ êåðã-¢¢ëäâðì¢ä áàñ äàâóëãäâ. Ýí öàãèí ýðãöä ³ìòí³ñ 27 ýðëº îðš èðâ, òåäí³ñíü ýì³ð òåòêëºí³ ò´ð³ð 7, ìåäèöèíñê òóñëìšèí ÷èíðèí òóñêàð 14, íààäêñíü ìåäèêî-ñîöèàëüí øèíšëëòèí áîëí íàíü òàëäàí ò´ðì¢ä áîñõãäñí ýðëºñ áîëâ. Êåëõä, ³ìòí³ ýðëºñ³ð äàâóëãäñí á¢ðòêëºí³ êåðã-¢¢ëäâðì¢äèí àøò ýäí³ ç´â õàðñãäš, ÷èíðò³ ìåäèöèíñê ä´œ ê¢ðãëºí³, ýì³ð òåòêëºí³ ò´ðì¢ä õàºëãäâ ãèš Í.Ýðäíèåâà òåìäãëâ.

Îäàõí Áàñàí Ãîðîäîâèêîâèí íåðò³ Õàëüìã ãîñóíèâåðñèòåòèí îþòíð Êèòä îðí-íóòãò áîëñí êåñã êåëí-óëñèí ñîéëûí ôåñòèâàëüä îðëöñíà òóñêàð âóçèí ñàéòä êåëãäë³. Ýí ôåñòèâàëü ÊÍÐ-èí Ëàí÷æîó áàëºñíà Àð-Äååä ïåäàãîãè÷åñê óíèâåðñèòåòèí óë äååð á¢ðä³ãäâ.
Õàëüìã ôèëîëîãèí áîëí Äîðä ¢çãèí êåë-ñîéë øèíšëëºí³ èíñòèòóòûí ä´ðâí îþòí Ëàí÷æîó áàëºñíä "Àêàäåìèÿ ìîáèëüíîñòè" ïðîãðàììèí êåìš³íä òåð êåìä ïåäàãîãè÷åñê óíèâåðñèòåòä ñóðºóëü ñóð÷àñìí. Ýäí öóãòàí òåð ôåñòèâàëüä øóíìºàºàð îðëöâ, Õàëüìã óíèâåðñèòåòä ýäí êèòä êåë äàñ÷àíà, òåã³ä òåð ìåäðë³í 㢢ä¢ëõèí ò´ë³ Ëàí÷æîóä èðñìí. Òåð ìåò õàëüìã äåëåãàöèí õàíüä Àð-äååä ¢çãèí ïåäàãîãè÷åñê óíèâåðñèòåòèí ìàãèñòðàíò Çóëà Îëüçååâà îðëöâ, ôåñòèâàëü óíèâåðñèòåòèí êàìïóñèí á³³ðíä áîëñìí.

"Áè÷êí Ýéíøòåéíì¢ä" ãèäã êëóáèí áè÷êä¢ä îíüäèí ñîíüí ¢¢ä³ëò³ðí, òåð¢íä îëçëšàõ øèí ýâ-àðºàðí éèëºðí³. Îäàõí ýäí Àìåðèêèí Íåãäñí Øòàòìóäò ðîáîòîòåõíèêèí íàðò - äåëê³í ìàðºàíä äèèë³÷èí íåð 碢º³ä, ²ð³ñ³í áîëí Õàëüìã Òàœº÷èí íåð äóóäóëâ.

Çóíà öàãëà áîëõëà ýäí êèíî öîêš àââ. Ýäí òàë ãèè÷ä ðåæèññåðìóä Ýëëà Ìàíæååâà áîëí Àëåêñàíäðà Ïóñòûííîâà Ìîñêâàºàñ áîëí Âàðâàðà Äóíàåâñêàÿ Ñàíêò-Ïåòåðáóðãàñ èðš çóíà öàãèí êèíîëàãåðü á¢ðä³â. Ýäí õàìãèí ò¢ð¢íä ñöåíàðüì¢äèí ìàðºà çàðëš, ꢢêä-ê´â¢äèí áè÷ñí ¢¢ä³âðì¢äèã õ³ë³â. Àøòíü ýäí Àðòåì Ãîðáàíåâèí ñöåíàðèã ø¢¢š àâàä, èðñí ðåæèññåðì¢äë³ õàìäàí áè÷ñí "Íààäºà" ("Èãðóøêà") áîëí Àðñëàí Ìàíàñÿí ¢¢ä³ñí " ïîáåãå îò àòîìíîãî âçðûâà" ôèëüìèã öîêš àââ. Ýí õîéð àõð ìåòðàæí ôèëüìèã îäàõí "Ðîäèíà" êèíîòåàòðò ¢ç¢ëâ.
Äàâñí äîëàí õîíãò ýäí "Êàëìûêèÿ" ÐÈÀ-í ãåðò æóðíàëèñòíðò "Áè÷êí Ýéíøòåéíì¢ä" ãèäã êëóáèí óë äååð áîëñí êèíîëàãåðèí òóñêàð êåëš ´ãâ, òåð ìåò êëóáèí ºàðäà÷ Îëüãà Áàäìà-Õàëãàåâà ýí ꢢíäâðò îðëöâ. "Èèì ëàãåðü á¢ðä³õ ñàíàºàí îëíä òåìäãò³ áຠíàñòà õàëüìã ðåæèññåð Ýëëà Ìàíæååâà ìåä¢ëâ, áèäí òåð¢ã ä´œí³ä, á¢ðä³ìšèí öóã ê´äëìø ê¢ö³º³ä, ëàãåðèí ê´äëìøèí ò´ë³ öóã òààë òîãòàëàâèäí", - ãèš Îëüãà Þðüåâíà êåëâ. Ëàãåðü àâãóñòûí 5-ñ àâí 11 ê¢ðòë ê´äëâ.
ijê³ä ðåæèññåðì¢ä òîîëâðàí êåëâ. "Áè ãåð òàëàí èðõä³í êåç³ ÷èãí äóðòàâ. Ýíä šèðºëèí éîâóä ò¢ðãä³ä éîâíà, òåðíü íàìàã áàéðëóëšàíà. Áè÷êä¢ä ÷èãí ´ñ³ä á³³í³, ýäíä óëì äààâðòà ¢¢ä³ëòèí ¢¢ëäâð êåõ êåðãò³. Òåã³ä àõ êëàññìóäûí, "Áè÷êí Ýéíøòåéíì¢ä" êëóáèí öóã áè÷êä¢äèí ò´ë³ áèäí êèíîëàãåðü á¢ðä³ë³âèäí. 9-ñ àâí 15 ê¢ðòë íàñòà 15 ê¢í ýí êèíîëàãåðèí ê´äëìøò îðëöâ, òåð òîîä Àðòåì Ãîðáàíåâ áîëí Àðñëàí Ìàíàñÿí ýâð³ííü ôèëüìñèí ðåæèññåðì¢ä áîëš ¢¢ëäš á¢ðä³ìšèí èê ê´äëìø ê¢ö³â. Ò¢ð¢í ëàãåðü áèäí äàâñí šèëä êåë³âèäí, òåð äàìøëò ìàäíä òààñãäâ, òåã³ä ýí šèë òåð¢ã öààðàíäíü ê¢ö³õ³ð ñåäâèäí",- ãèš Ýëëà ê¢ö³ñí ê´äëìøèí òóñêàð êåëâ.
Ê¢íäò³ ãèè÷íð-ðåæèññåðìóäûí ò´ë³ ýí ëàãåðü öàãàí òóñòàºàð äàâóëõ, áè÷êä¢äèã ñîíüìñóëõ, ñóðºìšèí ê´äëìøèã óëì òóñòàºàð êåõ ñ³í ýâ-àðº áîëñìí. Áè÷êä¢ä ôèëüì³í öîêš ýâð³í ñàíàí-ñåäêë³í ìåä¢ëâ. Öààðàíäíü ãèè÷íð á´ä¢í óëñèí ò´ë³ ÷èãí ëàãåðü êåõ ñàíàòà. Óðäíü ýäí Ïåòåðáóðãä áîëí Þðìàëàä òèèì ëàãåðüì¢ä á¢ðä³ñìí. Ýëñòä òèèì êåðã-¢¢ëäâð á¢ðä³ëºíä Ëàãàíÿ á³³ðí ê¢í Àëåêñàíäð Êóêóåâ ä´œ áîëñìí.
Áè÷êä¢äë³ í´êöëòñí³ ê´äëìøèí òóñêàð ðåæèññåð Àëåêñàíäðà Ïóñòûííîâà èèãš êåëâ: "Áèëã-ýðäìèí áàñ íåã ñîíüí ç¢ñíë³ - êèíî öîêëºíà ýâ-àðºëà áè÷êä¢ä òàíüëäâ. Áè óðäíü òèèì ëàãåðèã Ìîñêâàä á¢ðä볺íä îðëöëàâ. Õàëüìãèí áè÷êä¢ä éèð äààâðòà, óõàí-òîîëâðòà èäåéì¢ä³í ìàäíä ìåä¢ëâ. Òåð òîîä íàì ñîöèàëüí äðàìèí òóñê, ôèëîñîôèí òóñê ñöåíàðüìóä ìàíà îíüãò òóñõàâ. Àøòíü áèäí Àðòåìèí èäåéèã ø¢¢š àâàä, "Èãðóøêà" ôèëüì öîêš àâëàâèäí".
Ýäí³ ê´äëìøèí ò¢ð¢í ´äð àìð áèø áîëâ, òåã³ä êèíî öîêëºí áàñ ê¢÷ð-ê¢íä êåðã áîëšàõèíü áè÷êä¢ä ìåäâ. Ê´äëìø³í ýäí "Èíüãëëò" ïàðêä êåâ. Ýíòí ñóðºìšèí øèí ïðîãðàìì, áè÷êä¢äèí ñîöèàëèçàöèí øèí ýâ-àðº áîëšàíà ãèš ê¢íäò³ ãèè÷íð òîîëâðàí êåëâ.