Õàëüìãò áåëüãèéñê ðåæèññåð Êîêî Âîóòåðñ èðâ. Õàëüìã êèíîðåæèññåð Ýëëà Ìàíæååâàí òóñê ôèëüì ýí öîêš àâ÷àíà. Áåëüãèéÿñ èðñí ðåæèññåð-äîêóìåíòàëèñò Êîêî Âîóòåðñ øèäð "Êàëìûêèÿ" ÐÈÀ-ä æóðíàëèñòíðë³ õà𺚠ꢢíäâ. "Àëäð çóóëü÷ëëºí" ãèäã íåð
碢ñí ò´ñâèííü òóñêàð Êîêî Âîóòåðñ òîäðõàºàð êåëš ´ãâ. Ê¢¢êä óëñ ðåæèññåðì¢äèí òóñêàð êåëš ´ãñí äååð³í òåäí³ ä´œã³ð çóðºàí îðí-íóòãëà îëí óëñèã òàíüëäóëõ ê¢ñë ýí ò³âñìí. Ò¢ð¢í ôèëüì Ôèíëÿíäüä öîêš àâãäâ. Äàðàíè ôèëüì ²ð³ñ³ä öîêš àâõàð øèèäñìí.

¥äã³ öàãò îðí-íóòãò áîëí òàœº÷ä áèëãò³ ñóðºóëü÷íðèã ´ñêëºíä ºîë îíüã ´ããäš³í³. Ýäí öóã ïðåäìåò³ð áîëäã ²ð³ñ³í áîëí òàœº÷èí îëèìïèàäìóäò îðëöíà, í¢¢ðëã÷ îðì ýçëš òàœº÷àí, ðàéîºàí, øêîëàí, ´ðê-á¢ë³í òóóðóëíà. Áèëãò³ ñóðºóëü÷íð - îðí-íóòãèí àëòí ê´ðœ, èð÷ãä³í ýäí íîìòíð, èíæåíåðì¢ä, áàãøíð, ýì÷íð áîëš îðí-íóòãèí äåëãðëòä ºîë ò³âö³í îðóëõ ç´âò³.

¥öêëä¢ð Ýëñòä Áàñœãà Áààòðèí íåðò³ ãîñóäàðñòâåíí äðàìàòè÷åñê òåàòðò Õàëüìãèí òåëå¢çëèí áîëí ðàäèî糜ãëëºí³ 50 šèëèí ´´íä íåð³äãäñí áàéðèí õóðã áîëâ. ªàðäà÷íð, äåïóòàòíð, ê¢÷-ê´ëñí³ âåòåðàíìóä, ´äã³ öàãò òåëå¢çëä ê´äëš³õ óëñ, ýäí³ ýëãí-ñàäí áîëí íàíü ÷èãí ³ìòí ýíä îëàð öóãëðâ. Õàëüìã Òàœº÷èí Òîëºà÷ Àëåêñåé Îðëîâ áàéðèí õóðãò áàñ îðëöâ.

Èèì ã¢í ó÷ð-óòõòà áîëí ñ³³õí íåðò³ ôåñòèâàëü êåõ ñåäâ³ðèã "Áàìá öåöã" àíñàìáëèí õóäîæåñòâåíí ºàðäà÷, ²ð³ñ³í à÷òà àðòèñò Âàëåðèé Ýðäíèåâ ºàðºâ. Øèäð "Êàëìûêèÿ" ÐÈÀ-ä áîëñí ïðåññ-êîíôåðåíöä òåð èê ò´ñâèí òóñêàð Âàëåðèé Áîðèñîâè÷ æóðíàëèñòíðò êåëš ´ãâ.

Öóã ìàíà îðí-íóòãèí, òåð ìåò òàœº÷èí ³ìòí Äèèëâðèí ¥äðèã ´ðãìšò³º³ð òåìäãëâ. Ìèíè íàºö ààâ Òîñòà Ãîðÿåâè÷ Ìàíäæèåâ áàñ Ò´ðñê³í õàðñã÷ Àëäð ä³³íä îðëöñí áèë³. Íàºö ààâì 1897 šèëä Õàëüìã ÀÑÑÐ-èí Óëàí-Õîëüñê ðàéîíà Êåëüêà ñåë³íä ò´ðñí áîëäã. Äååð³í õîéð ýã÷ò³ áîëí àõòà á³³ñìí. Ò´ðñêí ñåë³íä³í ´ñ³ä-áîñàä, çàºñ÷àð
ê´äëš éîâëà. ij³í³ ´ìí ´ðê-á¢ë³í ´íä³ëºš, ä´ðâí ¢ðò³ áîëâ.

Îäàõí Ýëñòä òàœº÷èí ïðàâèòåëüñòâèí Ãåðèí ñ¢¢ðèí èê çàëä ñóðºóëü-ýðäìèí îðãàíèçàöñèí ºàðäà÷íðèí ôîðóì áîëâ. Òàœº÷èí ñóðºóëü-ýðäìèí áîëí íîìèí ìèíèñòðèí äàðóê Ò.Ïèòêèåâà öóãëðñí óëñèã é´ð³º³ä, ôîðóìèí ê´äëìøèã ýêëâ. Òàòüÿíà Èâàíîâíàí êåëñ³ð, ´äã³ öàãò ñóðºóëü-ýðäìèí õàëõàð îëí ç¢ñí õ¢âðëòñ áîëšàíà. Øèíðëò êåãäš³õ öàãò ñóðºóëü-ýðäìèí îðãàíèçàöñèí ºàðäà÷íðèí ê´äëìø èê ÷èíð
碢š³í³ ãèâ.

Êåç³ íåã öàãò áàº÷óä íåã-íåãí³ííü ç´â ìåä³ä, àìí ¢ã³í, äóðàí ´ã³ä, ´ðê-á¢ë³í ´íä³ëºí³. ¡ðí-ñàäàí ºàðºàä, ìàë-ãåð³í ´ñê³ä, êåí àõàí ê¢íäë³ä, êåí áè÷êí³í ýðêë¢ë³ä, íåã-íåãí³ííü ñåäêë ìåäš á³³õë³, ýí¢í³ñ íàíü þìí êåðãî. Òèèì ´ðê-á¢ëä êèøã-áóéíü èðäã áîëšàíà. Ê¢í áîëºíà šèðºëä ´ðê-á¢ë ãèñí îí÷òà þìí. Òåã³ä ÷èãí ê¢í áîëºí ýâð³ííü ´ðê-á¢ëä³í ýœêð áîëíà. Þœãàä ãèõë³ ãåð-á¢ëíü, ´´ðõí óëñíü êåç³ä ÷èãí ñàíàí-ñåäêëèíü ìåäëöš, òóëã-ò¢øã áîëš, á³³äë-šèðºëèí ê¢÷ð-ê¢íäèã äààš ºàðõäíü ä´œ áîëíà.

Ìàé ñàðèí íåã øèí³ñ àâí Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ìä èðäã óëñèí òî õîëâàíä èêäâ. Ýíä Íîºàí ijðêèí ìàíäë ýêëš òîñõãäñí áèë³. Ýíòêãèí ºàçðàñ Äðåïóíã Ãîìàíã õóðëàñ èðñí ãåëœã¢äèí äåëåãàö øàšíà èê ÷èíðò³ áîëí ³ð¢í ¢¢ëäâðèã ê¢ö³â. Õàëüìãèí øàší ëàì Òýëî Òóëêó ðèíïî÷åí ¢ðâð³ð ²ð³ñ³ä èðñí ãåëœã¢ä áóðõí-øàšíä ø¢òäã óëñ á³³äã ðåñïóáëèê¢ä³ð áîëí áàëºñäàð éîâš, øàšíà íîìèã òàðõàš, øàšíà ã¢í ó÷ð-óòõèã ìàíäëûí áîëí íàíü ÷èãí éîñðõëûí ä´œã³ð ¢ç¢ëš éîâíà.

Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ìä Íîºàí ijðêèí ìàíäë ýêëš òîñõãäšàñí êåìë³ ²ð³ñ³ä, Ìëä áîëí ÑÍÃ-í îðí-íóòãóäò Äàëà ëàìèí ê¢íäò³ ýë÷, Õàëüìãèí øàší ëàì Òýëî Òóëêó ðèíïî÷å òàœº÷ä èðš, ÷èíðò³ ýí øàšíà ¢¢ëäâðèã é´ð³ëèí ¢ã êåëš ñåêë³. Òåð ìåò ýí éîâäëëà èðëö¢ëš, øàšíä ø¢òäã îëí óëñëà õà𺚠íîì õ³³ðëâ. Íîìèí ö³³ëºâðò òàœº÷èí óëñàñ íàíü òàëäàí ºàçðàñ èðñí êåñã ê¢í îðëöâ.

Êåí ÷èãí ê¢¢í³ šèðºëä ò¢ð¢í áàãøèí, õàìäàí ñóðºóëü ñóð÷ éîâñí ¢¢ðì¢äèí, øêîëûí šèëì¢äèí òóñê òîäëâð õàìãèí õ³³ðò³, ³ð¢í áîëíà. Ìàé ñàðèí 5-ä ìèíè ò´ðñêí øêîë, Ê´ò÷íð³ ðàéîíà Øàòòà ñåë³í³ äóíäûí øêîë, 70 šèëèí ´´í³í òåìäãëâ. Øêîëûí áàéðò Õàëüìã Òàœº÷èí ïðàâèòåëüñòâèí Àõëà÷èí äàðóê Ìåðãåí Áàäìà-Ãàðÿåâ,
Ê´ò÷íð³ ÐÌÎ-í àäìèíèñòðàöèí òîëºà÷ Âàëåðèé Î÷èðîâ, ðàéîíà ñóðºóëü-ýðäìèí ³œãèí ºàðäà÷ Æàííà Áþð÷èåâà, ðàéîíà øêîëìóäûí äèðåêòîðìóä, öàãòàí ýíä ê´äëš éîâñí áàãøíð, ñóðºóëü ñóð÷ éîâñí óëñ îëàð èðš îðëöâ.