Ìàé ñàðèí íåã øèí³ñ àâí Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ìä èðäã óëñèí òî õîëâàíä èêäâ. Ýíä Íîºàí ijðêèí ìàíäë ýêëš òîñõãäñí áèë³. Ýíòêãèí ºàçðàñ Äðåïóíã Ãîìàíã õóðëàñ èðñí ãåëœã¢äèí äåëåãàö øàšíà èê ÷èíðò³ áîëí ³ð¢í ¢¢ëäâðèã ê¢ö³â. Õàëüìãèí øàší ëàì Òýëî Òóëêó ðèíïî÷åí ¢ðâð³ð ²ð³ñ³ä èðñí ãåëœã¢ä áóðõí-øàšíä ø¢òäã óëñ á³³äã ðåñïóáëèê¢ä³ð áîëí áàëºñäàð éîâš, øàšíà íîìèã òàðõàš, øàšíà ã¢í ó÷ð-óòõèã ìàíäëûí áîëí íàíü ÷èãí éîñðõëûí ä´œã³ð ¢ç¢ëš éîâíà.

Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ìä Íîºàí ijðêèí ìàíäë ýêëš òîñõãäšàñí êåìë³ ²ð³ñ³ä, Ìëä áîëí ÑÍÃ-í îðí-íóòãóäò Äàëà ëàìèí ê¢íäò³ ýë÷, Õàëüìãèí øàší ëàì Òýëî Òóëêó ðèíïî÷å òàœº÷ä èðš, ÷èíðò³ ýí øàšíà ¢¢ëäâðèã é´ð³ëèí ¢ã êåëš ñåêë³. Òåð ìåò ýí éîâäëëà èðëö¢ëš, øàšíä ø¢òäã îëí óëñëà õà𺚠íîì õ³³ðëâ. Íîìèí ö³³ëºâðò òàœº÷èí óëñàñ íàíü òàëäàí ºàçðàñ èðñí êåñã ê¢í îðëöâ.

Êåñã çóí šèë õîîðàí øàð øàšíà ñ¢çãòí áîëñíàñ àâí ´âêíðìèäí Çóóºèí Àëòí Äååâðò ê¢ð³ä ì´ðãäã áèë³. Èê öîëòà ãåëœã¢ä öóºàð ò´âäèí Äðåïóíã Ãîìàíã õóðëä ñóð÷àñìí. ¥äã³ öàãèí õàëüìã ìàíšíð áàñ òåíä ñóðºóëü ñóðöõàíà. Õàëüìãóä, áóðÿòíð, ìëìóä, òóâèíöð, ò´âäíð äóíä ÷èãí Äðåïóíã Ãîìàíãä ñóðñí ãåëœã¢äèã äàœãèí èê ãèäã³ð ê¢íäëäã áèë³. Øèäð òåíä³ñ èê öîëòà áàãø Õóòãò Êàäçî õ¢â뺳í çàëðš èðâ. Ýí èê êèèä³ñ áàãøíð èðñíü - éèð ñ³í éîâäë áîëšàíà.

Ìàé ñàðèí íåã øèíë³ õàâðèí áîëí ê¢÷-ê´ëñí³ áàéðèí ´äðë³ Õàëüìãò åâ³ëò³ éîâäë áîëâ. Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ìä Íîºàí ijðêèí ìàíäë ýêë³ä òîñõãäâ. Ýí ´äðèí ´ð¢íè ì´ðã¢ëä Õàëüìã Òàœº÷èí Òîëºà÷ Àëåêñåé Îðëîâ îðëöâ. Äðåïóíã Ãîìàíã õóðëàñ èðš, ìàíäë òîñõšàõ ãåëœã¢äò Õàëüìãèí øàší ëàì Òýëî Òóëêó ðèíïî÷å ìåíäèí ¢ã êåëš öóãëðñí óëñèã ê¢÷-ê´ëñí³ áàéðëà é´ð³â.

Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ì äàâñí šèëä ñîíüí íåã ò´ñâ ýêëñìí. Ñîíüí áîëñí äååð³í òåðíü èê ÷èíðò³ ò´ñâ áîëšàíà. Õàëüìã êåë³ð ³ìòí áàºàð ꢢíääã áîëñí öàãò ýííü íåã ¢ë¢ áà÷ì ÷èíðò³ áîëšàíà. Ò´ðñêí êåëí³ áîëí áóääèçìèí óë-ñ¢¢ðèã äàñëºíà êóðñìóä äàâñí šèëä ò¢ð¢í áîëš êåãäë³. Îëí áàº÷óä áîëí íàñíü ºó÷íä ´´ðäš éîâõ çàëóñ áîëí ꢢêä óëñ òèèãõä îëàðí èðš õàëüìã êåë³í äàñëà. Êåñãíü êóðñèí õ´´í ø¢¢âð ´ã³ä, ã¢í áîëí áàò ìåäðë àâñíü ì´ð³ëãäë³.

Äðåïóíã Ãîìàíã õóðëûí ãåëœã¢ä šèë áîëºí ²ð³ñ³ä èðš, øàšíà îëí êåðã-¢¢ëäâð ê¢ö³í³. Éîâëºí áîëºíäàí ýäí Õàëüìãò èðëºíü ñ³í àâúÿñò òîõðâ. Ýí šèë èê òîîìñðòà õóðëûí ãåëœã¢ä àïðåëèí 15-ä ²ð³ñ³ä èðâ. Êõàäæîê Òóëêó ðèíïî÷å, ãåâø-õàðìá Äæàìïà Äîíäóï òîëºàëš èðñí äåëåãàö ìàíà îðí-íóòãò õîéð äîëàí õîíãò á³³õìí. Ýâð³ííü ãèè÷ë뺳í ýäí Ñàíêò-Ïåòåðáóðãàñ ýêëâ. Õàëüìãò ýäí àïðåëèí 24-ä èðš³í³.

Ìàðò ñàðèí 15-ä Ãîðîäîâèêîâñê áàëºñíä îðñ õàí Íèêîëàé II ê´â¢í öåñàðåâè÷ Àëåêñåéèí íåð á³³ðí ïðàâîñëàâí ÷îíšä ´ãëºí³ áàéðòà-áàõòà øàšíà êåðã-¢¢ëäâð áîëâ. Òèèì êåâ³ð ÷îíšèã ³ð¢ñëëºí³ ¢¢ëäâðèã ÷èãí ýíä Ýëñòèí áîëí Õàëüìãèí àðõèåïèñêîï Þñòèíèàí áîëí Ýëñò³ñ, Ñòàâðîïîëÿñ, òàëäàí ðåãèîíàñ èðñí øàšíà èê öîëòà óëñ
ê¢ö³â.

Îäàõí Ýëñòä "Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ì" ãèäã Öóòõëœ õóðëä Õàëüìãèí øàší ëàì, ²ð³ñ³ä, Ìëä, ÑÍÃ-í îðí-íóòãóäò Áîãä ãåã³í Äàëà ëàìèí ê¢íäò³ ýë÷ Òýëî Òóëêó ðèíïî÷å òàœº÷èí æóðíàëèñòíðë³ õàðºàä ꢢíäâ. Øàší ëàì ò¢ð¢ë³ä õàëüìã óëñèã Öàºàí Ñàðèí áàéðëà ³ð¢í ñåäêë³ñí é´ð³º³ä, õ´â-êèøã äóðäâ.

Ôåâðàëèí 9-ä "Õàëüìã Òàœº÷" ãèäã ÐÈÀ-í ¢ðâð³ð õîë Øðè-Ëàíêàºàñ èðñí ëàìíð æóðíàëèñòíðë³ õàðºš, òîîëâðàðí õóâàëöâ. - Ê¢íäò³ ãèè÷íð ìàíà òàë "Áèëãèí Äàëà" ãèäã íèèö³í³ ¢ðâð³ð èðš. Øðè-Ëàíêà áîëí Õàëüìã Òàœº÷ õîîðíä êåñã àðâàä šèëèí çàëºëäàí á³³í³. Äåëê³ä íåð òóóðñí "Ðàìàÿíà" ýïîñèí õàìãèí á¢ðí-á¢òí áè÷ìð õàëüìã êåëíä õàäºëãäñí á³³š. 1850-÷ šèëì¢äò Öåéëîíä õàëüìã ãåëœ Áààçà Áàãø îäàä èðñìí, òåð öàãàñ íààðàí Øðè-Ëàíêàëà õàëüìã ëàìíð áàò çàëºëäà á³ðš³ñìí, - ãèš õàëüìã áóääèñòíðèí ýë÷, áຠíàñòà íîìò Ãåííàäèé Êîðíååâ ö³³ëºâð ´ãâ.

Ìîñêâàä áîëñí Ðîæäåñòâåíñê óìøëºíä õàëüìã äåëåãàö îðëöâ. Ýëñòèí áîëí Õàëüìãèí àðõèåïèñêîï Þñòèíèàí äåëåãàöèã òîëºàëâ. "1917 - 2017. Çóí šèëèí àø" èèì íåðò³º³ð ýí šèë Íàðò-äåëê³í ðîæäåñòâåíñê óìøëºí äàââ. Îðñ ïðàâîñëàâí ÷îíšèí ýí ñåäâ³ðèã ÐÔ-í Ïðåçèäåíòèí àäìèíèñòðàö áîëí Ìîñêâàí ïðàâèòåëüñòâ ä´œíš, êåðã-¢¢ëäâð äàâóëãäíà. Íè-ýâ³ð á³³ëºí³ áîëí øàãøàâäûí ñóðºìšèí ò´ðì¢ä³ð ðîæäåñòâåíñê óìøëºíä ´ðãí ꢢíäâð áîëíà. Ýí šèë ÿíâàðèí 27 ê¢ðòë áîëñí óìøëºíà éîâóäò êåñã êîíôåðåíö, "ò´ãðã øèð³", ïðåçåíòàö, ìàñòåð-êëàññìóä äàâóëãäâ.