Урҗ өдр Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату, «Негдсн Әрәсә» партин күцәгч Төв комитетин һардач Александр Сидякин болн Элст балһсна һардврин толһачин үүлиг дааҗадг Лиҗикә Алдр Элстин Б.Б.Городовиковин нертә уульнцд кегдҗәдг ясвриг бүрткҗ хәләв. Тодлхас, нидн «Бичкн балһсдт болн тууҗлгч селәдт сән таал тогталһн» нертә Цугәрәсән марһана ашар талдан төсвсин дунд эн объект шүүҗ авгдсн билә.

Таңһчин Толһач Хаска Бату Хальмгин Шаҗн Лам Тензин Чойдакла харһҗ, амрлһна өдрмүдт көдлх шар шаҗна шишлң сурһалин тускар күүндв.

Өцклдүр, һаха сарин 2-т, Элстин болн райодын сурһульмудт байрин хургуд болв. Эн өдр Элстин 4-ч тойгта сурһульд күндтә гиич болҗ, Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату ирв. «Күндтә эк-эцкнр болн сурһульчнр, таниг цугтаһитн Медрлин өдрлә болн сурһулин шин җил эклснлә йөрәҗәнәв. Тадн зуни сармудт сәәнәр амрад, ода сәәнәр сурхит, гиҗ санҗанав. Тадн кесг шин тоот медҗ авхит болн кесг соньн керг-үүлдврән күцәхит. Оньдин тиим шунлтта улс болҗ өстн.

Давсн долан хонгт Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату Көтчнрә районд керг-төрин халхар одад, бәәрн улсла харһҗ, эдниг үүмүлҗәдг төрмүдәр күүндв. Косин Хоньна нертә гимназьд болсн харһлтд района селәдин элчнр орлцад, нәрн төрмүд босхч, Бату Сергеевич болн таңһчин залврин дааврта һардачнр өгсн цәәлһвриг соңсв.

Шидр Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату «Негдсн Әрәсә» партин хүүвин сегләтрин үүлиг цаг зуур дааҗадг Владимир Якушевин болн Әрәсән гегән-герлин министр Сергей Кравцовин һардврт сурһуль-эрдмин бүрдәцсин бат ясвр күцәлһнә болн тосхлтын төрәр болсн сүүрт орлцв. Терүнд сурһулин шин җилд ирлцңгү бүрдәцс яһҗ белдгдснә тускар күүндвр болв.

Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату Элстин болн Хальмгин архиепископ Юстинианиг таңһчд шаҗна халхар церглҗ йовх 10 җилин өөнлә йөрәв. Ончта эн йовдлд нерәдсн хург Казанск кафедральн чонҗин оюни-гегән-герлин төвд болв. Таңһчд бәәдг кесг шаҗна элчнр, йосна халхин һардачнр, олна бүрдәцсин элчнр эн хургт орлцв.

Шидр Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату Хальмгин дотр-дундын кергүдин министр Дмитрий Григорьевла хамдан полицин ах лейтенант Нимгрә Мергнә өрк-бүллә харһв.

Ноха сарин 24-д мана таңһчд Татарстан Республикин Толһач Рустам Минниханов керг-төрин халхар ирв. Хальмгин Толһач Хаска Бату күндтә гиичиг бүләнәр тосч, нөкцлтин туст кесг төрәр күүндв.

Шидр таңһчин Толһач Хаска Бату эн җилин ЕГЭ-н шүүврин ашар өгәд ончрсн Элст балһсна 12-ч тойгта дунд сурһулиг төгсәсн Бурлыка Баинан өрк-бүллә (зургт) харһв.

Эн җил хальмгуд Әрәсән орн-нутгин ханьд орснас авн 415 җил болв. Иҗлин һолын көвәд ирҗ хальмгуд бәәршлв.