1970-ч љилд Хальмгин автономин 50 љилин ґґн темдглсн ик байрт Москваєас, Ленинградас, талдан олн балєсдас, Ірісін Федерацин краймудас, мўљмўдіс, автономн республикўдіс олн гиичнр ирљ, хальмг олн-імтні байриг хувалцсинь ўзўлсн бірмтин кинолент шидр хіліх йовдл учрв. Імтн ямаран ик ґргмљтієір ґґнин байриг темдглљісинь ўзхд соньн болв. Тањєчан босхљ авад, ўўдігч ўўлдврин бат хаалєд орсн імтні чирі байрар герлтсинь кинозург ўзўлљіні.

«Мини ґрк-бўлин нилчір» гидг Цугірісін керг-ўўлдвр эклв гиљ тањєчин социальн делгрлтин, кўч-кґлсні болн кґдлмшір тетклєні министерств зіњглљіні. Эн керг-ўўлдвр Москва балєсна олн ўрті ґрк-бўлмўдин Ниицін љирєлин кўнд таалд туссн бичкдўдиг дґњнлєні сањгла хамдан бўрдів. Олн ўрті ґрк-бўлмўдиг дґњнлєні халхар давулгдљах Цугірісін болн региональн керг-ўўлдврмўдиг негдўлхин тґлі эн акц бўрдігдсмн.

Шидр Сарпан района Єоољур селінд біідг психоневрологическ интернатд эмнлє авчах болн тенд біідг улс дунд коронавирус гем илдкгдснь медгдв. Тўрўлід тенд 15 кўн гемтсн билі, болв хґґннь 196 кўн гемтснь медгдв. Хальмг Тањєчин Толєач Хаска Бату тер дарунь селвлці давулљ, тогтсн нірн біідлиг яслєна, гемті улсин эмнлє келєні тґлі таал тогталєна тґриг хаєлв. Социальн учрежденьд учрсн йовдлыг тањєчин Толєач эврі бўртклєнд авч, эн гем цааранднь тўгшгон тґлід цуг кергті саглулгч керг-ўўлдврмўд кўціх чањє неквр тівв.

2019-ч җиләс авн мана орн-нутгт әмтиг хуучн, эвдркә гермүдәс нүүлһлһнә көтлвр шинәс экләд үүлдҗәнә. Урднь иим көтлвр бас 2013-2017-ч җилмүдт күцәгдсмн. 2017-ч җил эклтл нурҗах гер-бүүр гиҗ тоолгдсн гермүд эн көтлврт орсн болдг. «Гер-бүүр болн балһсна бәәдл» гидг келн-улсин төсв тавн җилин туршарт үүлдхмн. Эн төсвин йовудт әмтиг нурҗах гермүдәс нүүлһлһнә көтлвр бәәдл-җирһлд тохрагдҗана. Мана таңһчд бас эн төсв күцәгдҗәнә.

Хальмг Тањєчин социальн делгрлтин, кўч-кґлсні болн кґдлмшір тетклєні министерствин зіњглсір, така сарин 8-д «Ірісі эндр» гидг нарт-делкін зіњгллєні агентствд болх пресс-конференцд «Олн ўрті Ірісі» гидг тґсв эклхмн. Эн керг-ўўлдврт мана орн-нутгт эн ґдр темдглгддг ґрк-бўлин, дурна болн итклин Ґдрт нерідгдљіні. Эн тґсвиг Москва балєсна олн ўрті ґрк-бўлмўдин ниицін Ірісін кўч-кґлсні министерствин болн љирєлин кўнд таалд туссн бичкдўдиг дґњнлєні сањгин дґњ-тусар давулљана.

«Диилврин ґдр» (День Победы) гидг дун мана љирєлд бат орман эзлід, хґн сарин йиснд нег ўлў чеељин гўн седклтієір соњсгдна. Лев Лещенко, Муслим Магомаев болн нерті нань чигн олн дуучнр эн дууг дуулљ йовсмн. Дууч болєн дуунд эврі седклин килісін орулљ, тодлврин санлан медўлљ дуулљ йовна. Дін тґгссн байрта ґдрлі залєлдата дун ўйнриг хамцулљ, седклинь негдўлљ йовна. Эн дууг олн келнд орчулсмн. Хальмг келнд дууг бичіч, седкўлч, багш Канкан Эрднь орчулсмн.

Ода бўкл делкіг эзлід тўгљіх іімшгті гем-шалтгас кґлті бичкдўдин зуна цагин амрлєн чигн хооран саагдв. Тиим болв чигн така сарин 6-с авн орн-нутгин 19 регионд кўўкдин лагерьмўд секгдх, зуна амрлє бўрдідг болн бичкдўдин эрўл-мендинь батрулдг бўрдіцс кґдлмшін эклх.

Мана орн-нутгин тууљд чинрті йовдл учрљана. Эннь Ірісін Єол Заканд чиклвр оруллєн болљана. 1993 љилд батлгдсн Єол Закана зірм статьяс сольгдсн билі, тегід ода орулгдљах чиклврмўд эркн чинр зўўљіні. Юњгад гихлі мана біідл-љирєл сольгдад, кесг шинрлтс орулгдљана, ґдгі цага некврмўд талдан болљана. Орулгдљах чиклврмўд мана љирєлин кесг халхла залєлдата, тегід імтн Президентин седвіриг дґњнљ суњєврт шунмєаєар орлцљана. Хальмг олн-імтні шўлгч Шугран Вера орулгдљах чиклврмўдин туск ухан-тоолврарн маднла хувалцљ иигљ келв:

Эндр өдр мана орн-нутгт чаӊһ, чик һардврта йосн кергтә болҗана. Тегәд Әрәсән Президент Һол Заканд чиклвр орулҗ бәәнә. Социальн теткврин болн харслтын, әмтнә эрүл-менд харлһна болн чик авг-бәрц батруллһна, өрк-бүлмүдиг дөӊнлһнә халхар, көгшдин пеньс, әмтнә җалв өстхә гиҗ Һол Заканд орсн чиклврмүдиг дөӊнҗәнәв.

Кўч-кґлсні шин дегтр
МФЦ-д эрлєін орулљ болхмн