Ìàðò ñàðèí 15-ä Ãîðîäîâèêîâñê áàëºñíä îðñ õàí Íèêîëàé II ê´â¢í öåñàðåâè÷ Àëåêñåéèí íåð á³³ðí ïðàâîñëàâí ÷îíšä ´ãëºí³ áàéðòà-áàõòà øàšíà êåðã-¢¢ëäâð áîëâ. Òèèì êåâ³ð ÷îíšèã ³ð¢ñëëºí³ ¢¢ëäâðèã ÷èãí ýíä Ýëñòèí áîëí Õàëüìãèí àðõèåïèñêîï Þñòèíèàí áîëí Ýëñò³ñ, Ñòàâðîïîëÿñ, òàëäàí ðåãèîíàñ èðñí øàšíà èê öîëòà óëñ
ê¢ö³â.

Îäàõí Ýëñòä, òàœº÷èí ïðàâèòåëüñòâèí ñ¢¢ðèí çàëä, Õàëüìã Òàœº÷ä ¢¢ëääã ²ð³ñ³í ÔÑÑÏ-í Çàëëòûí êîëëåãèéèí ´ðãí ñ¢¢ð áîëâ. Ñ¢¢ð äååð Õàëüìãèí àõ çàðºèí ïðèñòàâ Âëàäèìèð Åâñòèãíååâ 2016 šèëä âåäîìñòâèí êåñí ê´äëìøèí áîëí ýí šèëä ê¢ö³õ çóðàí òóñê èëäêë êåâ.

Èê Áóóðëà ðàéîíä áèëãò³ îëí óëñ á³³õèíü øèäð áîëñí ìàðºàí ìåä¢ëâ. Ýíä ñîéëûí
ê´äë³÷íð êåëìð÷íðèí ìàðºà äàâóëâ. Òåð¢íä ðàéîíà ñåë³í áîëºíàñ êåëí óëñèí àìí ¢ãèí ç´´ðèã ìåääã ³ìòí öóãëðš èðâ. Öàºàí Ñàðèí áàéðò áîëí ò´ðñêí êåëí³ íàðò-äåëê³í ´äðò íåð³äãäš èèì êåðã-¢¢ëäâð ê¢ö³ãäâ. Ðàéîíà ñîéëûí ³œãèí ºàðäà÷ Íèíà Àäæàäûêîâàí òåìäãëñ³ð, ´âêíðèí ¢ëä³ñí ç´´ðèã ìåääã, õàäºëš éîâõ áèëãò³ ³ìòèã ä³êí íåã õàìöóëš, áàéð á¢ðä³õ òààë ìàðºàí ó÷ðàâ.

Øèäð Ýëñòä À.Àìð-Ñàíàíà íåðò³ Êåëí-óëñèí áèáëèîòåê õàëüìã óëñèí ø¢ëã÷ Ê´ãëòèí Äàâàí 95 šèëèí ´´íä íåð³ä³ä, "Ò´ðñêí òååãèí ꢜêë äóó÷" ãèäã êåðã-¢¢ëäâð á¢ðä³â. Ýí¢íä ñîéëûí ê´äë³÷íð, íîìòíð, áàãøíð, ñóðºóëü÷íð îðëöâ. Êåëí-óëñèí áîëí êðàåâåä÷åñê ëèòåðàòóðèí ³œãèí àõ áèáëèîòåêàðü Ðàäìèëà Ìóòëÿåâà ýí êåðã-¢¢ëäâðèã ñ³³í³ð ºàðäš äàâóëâ. Ðàäìèëà Âàñèëüåâíà ø¢ëã÷èí òóñêàð îëíä ñîíüíàð êåëš ´ãâ. Áèáëèîòåêèí ê´äë³÷íð Ê´ãëòèí Äàâàí á³³äë-šèðºëèí áîëí ¢¢ä³ëòèí òóñê âèäåîïðåçåíòàö, "¡íí³ñí ö´êðñí óãàâ" ãèäã ýëåêòðîíí äåãòðèí º³³õ¢ë áîëí çóðãóäûí àëüáîì îëí ³ìòí³ îíüãò òóñõàâ.

Õîéð ¢ðò³ áààõí ýê Îëüãà Òþðáååâà ºàðòàí ´´ò³ ꢢêä ê¢í ãèš êåëõë³ ¢íí áîëõ. Ýí êå-ñ³³õí õóâö-õóíð ´ëãí³, óéíà, óòöàð áîëí ¢¢ðìã ñóâñàð õàòõìð õàòõíà, äå㳺³ð íèëõ áè÷êä¢äò íààäºàñ áîëí ñëèíãîáóñû êåí³. Áààõí áåðèí êåëñ³ð, ýýšíü ýí¢íä þì ´ëãäã äàñõâ. Ýýš³í äàõàä ꢢêí ¢¢ë á³ð³ä, ´´ìñ-áååë³ ´ëãäã á³³ñìí. Øêîëä ñóð÷àñí öàãòàí Îëüãà äå㳺³ð ´ëãäã äàñâ. ªàðèí ýðäìèí êðóæîêä ꢢêä îëí ç¢ñí êåãäëì¢ä ´ëãäã áèë³.

Íåã ä³êš îëí ç¢ñí ´œãò³ øèë³ð êåñí êå-ñ³³õí Òèôôàíè øàì ¢ç÷ê³ä, Ãåðë Áåìáååâà òåð¢ã ýâð³í êåš ¢çõíü ãèš ñàíâ. Éèðèí õóó÷í öàãà çóðãóäò âèòðàæí çóðãóä ¢çõë³ðí, ýí ´â³ðö êåãäëì¢ä êåäã óëñ ÿìàðàí áèëãò³ áîëõâ ãèš ñàíäìí. Èíòåðíåòä âèäåî-êè÷³ëì¢ä õ³ë³º³ä, ÿìð êåâ³ð âèòðàæí çóðãóä êåäãèã ýí ñîíüìñš õ³ë³äã á³³ñìí. Õîéð šèë õîîðàí Ñàíêò-Ïåòåðáóðã áàëºñíä ê´äëš³ñí öàãòàí Ãåðë âèòðàæí óð÷èí ìàñòåðñêîéä äàìøëò õîðøàõàð øèèäâ. Òèèã³ä êåñãò³í óõàëš, ñàíš éîâñí ñàíàºàí ýí ê¢ö³š ÷àäâ.

Ýëñòä á³³äã Åêàòåðèíà Õóöàåâà ñîíüí ê¢í ì´í. Ýí äóóëäã áèëãò³ áîëäã äååð³í õàëüìã óëñèí àìí óðí ¢ãèí ç´´ð ñ³³í³ð ìåäí³. Ýëãí-ñàäíü, ¢¢ðì¢äíü, òàíüë óëñ ýí¢ã ÿìð íåã í³³ðò, õ¢ðìä ýðê áèø äóóäíà. Åêàòåðèíà Ëèäæèåâíà é´ð³ë ò³âš, óò äó äóóëš, ³ìòíä áàéð-áàõìš ¢¢ä³í³. ijê³ä áîëõëà ýíòí í³³ðèã, õ¢ðìèã ñ³³õí õàëüìã êåë³ð ºàðäš äàâóëäãèíü éèð êå áîëíà.

Ìàíà ´âêíðèí á³³äë-šèðºë êåç³í³ñ íààðàí ä´ðâí ç¢ñí ìàëëà çàëºëäàòà. Ìàëàð òåš³ë ê庳ä, àðäíü äàõàä, ´ñê³ä éîâäãèã öóºàð ìåäí³. Òåð äîòð õ´´í³ íîîñàð ãåð³í á¢ð³ä, èøê³ ´´ìñ, øèðäã, äåâñêð, òîõì-äåëòð ê庳ä ýäëš éîâñìí. Õàëüìã óëñèí ñîéëûã, àâúÿñ-çàœøàëìóäûã, ºàðèí ýðäìèã ñåð㳚 äåëãð¢ëõ ê¢ñëò³º³ð "Èíüãë³í" ãèäã òàœº÷èí ꢢêä óëñèí íèèö³í îëí êåðã-¢¢ëäâð á¢ð䳚 äàâóëíà. Îäàõí ýí îëíà íèèö³í³ ñåäâ³ð³ð ÐÀÍ-à íîìèí öóòõëœä èøê³ êåëºí³ ìàñòåð-êëàññ äàâóëãäâ. Ýí êåðã-¢¢ëäâð éîñòà áàéðò õ¢âðâ.

Äàâñí àìðëºíà ´äðì¢äò Ýëñòä ¢¢ä³ã÷ ò´ñâñ á³³äë-šèðºëä òîõðàëºíà "ÁëàãîÄà" ãèäã Öóòõëœãèí ñåäâ³ð³ð "Õàëüìãèí ñóâñí" ãèäã III Öóã³ð³ñ³í ìàðºàí-ôåñòèâàëü áîëâ. Ýí ìàðºà äàâóëëºíä Õàëüìã Òàœº÷èí ñóðºóëü-ýðäìèí áîëí íîìèí, ñîéëûí áîëí òóðèçìèí ìèíèñòåðñòâñ ä´œ-òóñàí ê¢ðãñìí. Ï.×îíêóøîâèí íåðò³ èñêóññòâèí êîëëåäæä áîëñí ìàðºàíä òàœº÷èí áóëœ áîëºíàñ áè÷êä¢ä èðâ. Ôåñòèâàëü îëí íîìèíàöàð äàâóëãäâ: ºàðèí ýðäìèí, áèèºèí, äóóíà, êëàññè÷åñê áîëí îëí-³ìòí³ çåâñã¢ä³ð íààäëºíà, õîðåîãðàôè÷åñê áèëã-ýðäì.

Áè "Õàëüìã ¢íí" ãàçåòèí ðåäàêöä 1981 šèëèí ñåíòÿáðü ñàðä èðš ê´äëë³â. Ðåäàêöèí íè-íåãí êîëëåêòèâèã 1967 šèë³ñ àâí ßðîñëàâ Ñàéêîâè÷ Äæàìáèíîâ ºàðäš éîâñìí. ¡ãò³-ꢢðò³, èí³äò³-øîãòà ê¢í áîëñí äååð³í ßðîñëàâ Ñàéêîâè÷ íåêâð³í ÷èãí ò³âš, êîëëåêòèâèã éîñòàºàð õàìöóëšàñìí.