Хальмг Таңһчин тосхлтын, көлгн-күчнә болн хаалһин эдл-ахун министерств «Хальмг Таңһчин көлгн-күчнә комплексин болн хаалһин эдл-ахун делгрлт» гидг региональн көтлврин медлд таңһчин шаңһас бәәрн хаалһсиг тосхлһна болн бат ясвр келһнә кергт субсидь йилһҗ өгх райодын муниципальн бүрдәцсиг йилһҗ авлһна керг-үүлдвр давулсн билә. Эн хаврар давулгдсн керг-үүлдврин ашт Октябрьск болн Баһ Дөрвдә райодын муниципальн бүрдәцс эн кергт немр мөңг таңһчин шаңһас авх зөвтә болв.

Сән чинртә хаалһсин төр мана орн-нутгт ик кезәнәс авн чинртә болн нәрн төр болҗ олн әмтиг үүмүлҗәнә. Хату девскртә хаалһ тосхлһн зөвәр һарута керг болна, тер төләд олн җилин эргцд шин хаалһс тосхгдад уга, хуучн хаалһс ясгдад уга гиҗ келҗ болхмн. Хәрнь «Сән чинртә болн әәмшг уга хаалһс» гидг келн-улсин төсв батлгдснас авн эн төр экләд хаһлгдҗахиг әмтн байртаһар тосв. Мана таңһчд эн төсвәр эн җил 79 километр хаалһ ясгдх зөвтә.

«Гер-бүүр болн балһсна кец-таал» гидг келн-улсин төсвин «Балһснд сән кец-таал тогталһн» гидг федеральн көтлврәр Баһ Дөрвд селәнә төвд амрлһна парк бүрдәгдҗәнә. Эн җилин эклцәр селәнә бәәрн улс бийснь сән таал тогтах орм йилһҗ авсн билә. Олн әмтн дууһан өгәд, эн объект тосхлһиг дөңнсмн. Ода энд тосхлтын көдлмш гүргүдән орсн бәәнә. Хулһн сард эн объект эдлврт орулгдҗ байрин таалд секгдхмн гиҗ зуралгдҗана.

Сүл цагт баһ наста улс төрскн һазртан үлдәд, энд өрк-бүлән өндәлһҗ күүкдән асрҗахнь байрта йовдл болҗана. Эдн дөрвн малан асрад, крестьянск-фермерск эдл-аху бүрдәҗ өсәд-боссн һазртан бәәхәр шунҗахнь сән темдг гиҗ сангдна. Тиигчкәд баһчуд дунд олн үртәнь баһ биш бәәнә. Октябрьск района Хошуд селәнә муниципальн бүрдәцин толһач Моника Байртан келсәр, ода селәнд һурвн зу һар күн бәәнә, теднәснь далнь бичкдүд болна. Тегәд дорас өсч йовх үйин тускар ухалад, энд бичкдүд нааддг талвң тосхх шиидвр авгдв.

Кґтчнрі района Кґглт селін булгин уста, сін урємлта, ораєарн шуугад урєсн моддта сііхн єазр. Кезіні цагас авн біірн імтн єаруд тірдг, зер-земшин модд урєадг біісмн. Хальмгуд Сивріс ирсн цагт энд колхозин ик єаруд бііљ. Хґґннь терўг біірн імтні дунд хуваєад, ґрк-бўл болєнд хўв єазр йилєљ ґгсмн. Тер цагт ґрк-бўлмўд ґнр-ґсклњ билі, тиигід эдн темс урєаєад, бас тељілін олдг біісмн. Ик зунь элвгір боднцг урєадг билі гиљ медітнр тодлна.

Техник шинрўлгдљіні
Єазрин услврин тускар

Цуг нарт-делкід коронавирус гем тархагдад, экономикд му нилчін кўргв. Эн хальдврта геміс кґлті кесг предприять-заводмуд ўўлдврін зогсаєад, олз-ору уга ўлдв. Болв орн-нутгин экономикин делгрлтин тґлі, імтиг кергті эдл-уушар теткхин тґлі предприятьмўд эвріннь ўўлдврін эклх зґвті. Селіні эдл-ахуст болдг дааврта кемиг эн геміс ишті хооран сааљ болшго, тегід Хальмг Тањєчд тірі тірлєні, олна малас тґл авлєна, хґд кирєлєні болн нань чигн керг-ўўлдврмўд дигті-даратаєар давулгдљана.

Октябрьск района Цаєан-Нур селінд олн ўрті ґрк-бўлмўдин то ґсчіхнь ах ўйин улст ик байр ўўдіљіні. Баєчуд тґрскн селіндін ўлдід, энд ґрк-бўлін ґнділєљіхнь - эдн ґсід-боссн єазртан эњкр улс болљахиг медўлљіні. Баєчуд дунд єурвн ўрті болснь йирин болљ тоолгдљана, юњгад гихлі тавн ўр асрљахнь бас бає биш. Тиигід Болдыревихн, Кекеевихн, Бакуловихн, Борлыковихн тавн ўрті ґрк-бўлмўд.

Шидр мадн Приютна района Воробьёвка селінд одвидн. Энд, Нойн Шиир єолын ґґр, 1870 љилмўдт імтн эклљ бўўрлсмн. Урднь эн селін Бўслўрті гиљ нерідгддг біісмн, дііні хґґн Воробьёвка гиљ нерідсмн. Дііні хґґн Воробьевка селін ул деер «Дружба» колхоз бўрдв. Эн колхоз делгрљ, ґсч-ґргљљ, йир байн, бііхті эдл-аху гиљ тоолгддг билі. Дала мал ґскдг билі, буудя, ґвсн-тоосн элвг біісмн.

Март сарин 14-д Яшалтан района толєач Сергей Точка эндрк ґдрин хурц тґрмўд яєљ хаєлгдљахин болн хґґтк делгрлтин тускар тодрхаєар келљ ґгв. Ґнчн бичкдўдин тґлі Яшалтад 3 гер тосхгдла, энд 6 ґрк-бўл шин бўўрін йґріх біісмн. Болв тосхлтын кемљін кесг холванд ґґдлўлгдсмн. Тосхлтын подрядчикиг тањєчин тосхлтын министерств эврін шўўљ авсмн. Яшалтан район болхла зуг єазрин участкуд йилєљ ґгсмн, объектиг электрокўчір болн газар тетксмн.