Октябрь сард цуг орн-нутгар Росстатын шинљллт эклљіні. Улсин біідл-љирєлин таал ямаран болљахинь хойр љилд нег дікљ шинљлні. Эн љил цуг Ірісієір 60 мињєн улсин біідл шинљлгдхмн. Хальмгт 216 кўўні љирєлин біідл ямаран болљахнь кўўндврин йовудт йилєљ медљ авгдхмн. Шинљллтиг шишлњ белдврті специалистнр кехмн. Кўн болєнла, ґрк-бўлин элч болєнла шишлњ кўўндід, то-диг бичгдљ авгдхмн.

Хальмг Тањєчин сойлын болн туризмин министерств «Ўўдігч улс» гидг тґсвин марєана йилєгч ўўлдвр эклљіні гиљ зарлљана. Келн-улсин «Сойл» гидг программин региональн эн тґсвин шўўврт коммерческ биш ямаран чигн организац орлцљ чадљана.
Ірісін олн келн-улсин ухани болн шагшавдын зґґриг хадєлљ, холванд ґскх кўслтієір марєан кегдљіні. Орс кел болн литератур олн дунд ґргір тархах зург зурдг, урн єарин кегдлмўд кедг, керг-ўўлдврмўд бўрдідг тґсвс шинљлљ хілігдхмн.

Хар Єазра района сойлын герин ўўдігч кґдлмш Ірісін кемљінд ўнлгдв. «Ірісін хамгин сііхн сойлын гер» гидг Цугірісін телеўзлин марєанд орлцад, района сойлын гер нўўрт єарв. Марєана диилічин дипломар ачлгдв. «Хар Єазра района сойлын гер - билгтнрин цутхлњ» гиљ нерідсн эдні тґсв тиигљ ґґдін ўнлгдв.

Режиссер Элла Манжеева шин фильм цокљ авхар белдљіхин тускар урднь бичсн билівидн. «Хаалєтн цаєан болтха!» («Белой дороги!») гидг нер зўўх фильм Ірісін сойлын министерств мґњгір теткх 20 кинофильмин тоод орснь сін зіњг болљана.
Эн фильм режиссерин болн продюсермўдин хамцу тґсв болљана. Фильм цокљ авлєнд тиигід Елена Гликман болн Виктория Лупик ідл зґвтієір орлцљана. Хальмг тґрт фильм нерідгдљіхинь умшачнр медні.

«Дуул, биил, Ірісі!» гидг дуудвртаєар Москвад болдг улсин искусствин фестиваль сін авъяст тохрв. Цугірісін фестиваль эн љил бар сарин 6-д Кремлевск Ик Біішњд болхмн. Хальмг Тањєчас эн ик хіліврт «Ґґрднр» бииєин театр орлцљана. Дґрвдгч кемдін болх Цугірісін фестивальд кесг орн-нутгас академическ, дууна болн бииєин коллективс орлцљана. «Фестивальная карусель» гидг ґвірц сііхн ик программд цуг тер коллективс орлцљ, Ірісін олн келн-улсин сойлын зўсн-зўўл ґњгір герлтсн билг-эрдмиг ўзўлхмн.

Герин аєурсн, мис болн ноха, імтиг зірм геміс эдгіљ чаддгин тускар меддг билів. Нег дікљ эцкинм барун єарин баєлцгнь хавдад, ґдр-сґ уга зоваєад бііхлі, эн кґгшн авєиннь селвгір эн єар деерін мана хар миисиг унтулдг болла. Мис энўг эдгіљ чадх гиљ бидн тґрўц итклго біілівидн. Зуг хойр-єурвн ґдр давад, хавдрнь хірід, єарнь зовадган уурхла, - хар мис намаг эдгічкв, - гиєід эцкм энўнд імтіхн хот ґгід, ґґрін бірдг бііснь ода кўртл сіінір тодлгдна. Эцкм цаг зуурдар ґњгрід, хґр єар љил дављ одв, болв эн йовдл ода кўртл уханас єархш.

«Степняночка» гидг нерті улсин дууна коллектив Элстд 32 љилдін ўўлдљіні. Дуунд дурта улсиг хамцулсн, эврі сін дурар ўўлддг эн ансамблиг хотл балєснд біітхі цуг тањєчд сін медні. Орс дууна элчнр болљ эдн балєсна болн тањєчин цуг ик керг-ўўлдврмўдт шунмєа кевір орлцна. Коллективин тўрўн єардачнь Инна Николаевна Старикова ансамбль бўрдлєнд, дуунд дурта улсиг цуглулљ, тедні эрдминь ясрулљ, билгинь делгрўллєір ик кґдлмш кесмн.

Алтн делкә деер Әрәсән орн-нутг хамгин ик болад делгр һазр мөн. «Әрәсә» гидг нертә болвчн, мана эн һазрт 190 келн-улс бәәдгинь цуһар меддг болх. Цуг эднә үнн иктә зөөриг хадһлҗ, харсч, делкән әмтнд медүлхин төлә «Орс делкә» эс гиҗ «Русский мир» гидг нертә саң 2007-ч җилд секгдәд, ода күртл орс кел, сойл, тууҗ-түүк, шинҗлх ухан, сурһуль болн нань чигн орсин нутгт көгҗҗәх зүүлсин тускар медүлҗ, һазадын орн-нугтгудт бәәх Әрәсән әмтиг мөңгәр, сүв-селвгәр, орс кел сурх дегтрмүдәр демҗәд теткх үүл дааҗ йовҗана.

Ірісін телеўзлин негдгч каналын нег соњсхврт шўлгч Лариса Рубальская эрўл-мендін батлхднь хальмг эмч дґњ болсна тускар келв. Тегід эмч Дольган Лиджиевин тускар умшачнртан тодлулх таал маднд учрв. Лиљин Дольган Элстд ґсч-боссмн. 17-ч тойгта дундын школ тґгсієід, Іідрхні медицинск институтд эмчин медрл авсмн. Китд мергљлтін ґґдлўлід, дорд ўзгин эмнлєні эв-арєла таньлдсмн.

Хальмг кўўкн английск бичіч Джоан Роулингин дегтрин зург зурх гисн зіњг тер дарунь цуг тањєчар тарв. Элстд бііх арвта кўўкн Эвита Мучкинова английск бичічин шин туульта дегтриг кеерўлх зург зурх болљ єарв. Билгті кўўкн шишлњ зарлгдсн марєанд орлцад, ноха сарин чилгчір энўні зурсн зургуд шўўљ авгдсн 69 кґдлмшин тоод орв гисн зіњг ирв.