Цагин гүүдл күүнә җирһлд олн сольвр орулна. Цаг болн әмтн тууҗин йовудт ямаран бәәсинь, ямаран хаалһ кесинь, кедү шин тоот үүдәсинь, байран яһҗ кедг бәәснь тууль-түүкст, бичәчнрин зокъялмудт тодлгдсн деерән зурачнрин үүдәврмүдт орҗ, тууҗин болн цагин темдг болҗ үлднә. Ут дууна хаалһд нүүдл улсин җирһл ямаран болсинь зурач Бембин Григорийин зургудас медҗ болхмн.

Элст балһснд һаха сарин хөрн дөрвнәс авн хөрн зурһан күртл байрин ик нәр болхмн. Олн миңһн улст байр үүдәх ик нәәрт Хальмг Таңһчд Моңһлын, Бурятин, Туван, КНР-н Шинҗән-Уйһур автономн районас билгтнр ирҗәнә. Моңһл келтнрин билгтнр цуглрҗ ирх байр «Миңһн байр» гидг нертәһәр болхмн. Ах-дү келн-улсин иньгллтин нәәрин өмн «Калмыкия» таңһчин зәңгллһнә агентствд харһлт болв. Терүнд Хальмг Таңһчин билг-эрдмин ачта үүлдәч, «Бамб цецг» ансамблин һардач Катан Савр, «Җаңһр» наадһасин шаңһа театрин ах режиссер Сарңга Алексей, Хальмг Таңһчин ачта артистк Босхмҗин Диана, «Бамб цецг» ансамблин балетмейстер Бамбрга Владимир, «Миңһн байр» наадмин күцәгч һардач Манҗин Вячеслав орлцв.

Эн җил Хальмг Таңһчин автономин 105 җилин өөниг темдглсн биләвидн. Сүлд болн туг ямаран чигн нутгин һол темдгүд болҗ күндлгднә. Таңһчин сүлд залҗ тәвгдсн, туг өрггдсн ик бәәрнд байрин хургуд болна. Байрин өдрмүдлә таңһчин цуг балһсдар болн селәдәр шар туган делскҗ өргнәвидн. Сойлын болн спортын олн марһаст болн хәләврмүдт шар туган өргҗ орлцнавидн. Шар тугтан мөргәд, зальврад, эндр мана цергчнр дәәлдәнә һазрт хортнла дәәлдҗ йовна. Цуг мадна сүрә болн омг болҗах сүлд болн тугиг зурсн зурач Эрднин Бата далн җилин өөнән темдглв.

Бичкдүдин сойлын IV нарт-делкән ик байрт Хальмгин «Тюльпанчик» ансамбль орлцхмн. Таңһчдан темдгтә эн коллектив һазадын ордт чигн нер һарсмн. Олн наадмд орлцҗ, билг-эрдмәрн тодлгдсн ансамблиг ямаран чигн байрин ик нәәрт орлцтха, гиҗ үрвр кенә.

Бичкдүдин билг-эрдм делгрүлдг «Republic» гидг төвд медрл авчадг күүкд-көвүдт амрлһна цагнь тустаһар давтха гиһәд экскурьс бүрдәнә. Иигәд эдниг Н. Пальмовин нертә Келн-улсин музейд авч одв.

Әрәсәд билг-эрдмин шин байрин өдр тогтагдҗана. Артистын өдр гиҗ тернь нерәдгдхмн.

Хальмгин хотл балһснд соньн һәәхүл үзүлгдҗәнә. Әрәсән этнографическ музейд хадһлгдҗадг хальмг улсин хувцн Элстд Н. Пальмовин нертә Келн-улсин музейд авч ирв.

Аһш балһснд ноха сарин эклцәр хальмг зурач Шинән Николайин зургудын һәәхүл секгдв. Шинән Николай нертә зурач, энүнә үүдәврмүдиг Хальмгт бәәтхә талдан һазрин олн хәләһәчнр меднә. Давсн цагт зурачин үүдәврмүд Элстд, Әәдрхнд үзүлгдсинь тодлхмн. Хальмг сойлыг һәәхүлмүдин, зургудын дөңгәр олн улс дунд тархаҗ, улс хоорндк залһлдаг батрулҗана.

Элст балһснд мөчн сарин 26-ас авн 28 күртл моңһл келтнрин шүлгләнә ик байр болв. Шүлгчнрин нарт-делкән III-ч цуглран «Хальмгин дуулл» гиҗ нерәдгдлә. Төрскән харсгч Алдр дәәнд бәрсн Алдр Диилврин 80 җилин өөнд болн Төрскән харсачин җилд нерәдҗ кегдсн урн үгин байрт моңһл келтнрин билгтнр цуглрҗ ирлә. Ах-дү келн-улсин билгтнриг хамцулсн эн ончта керг-үүлдврин тускар Хальмг Таңһчин сойлын ачта көдләч, Моңһлын сойлын күндтә көдләч, шүлгч, багш болн олна үүлдәч Канкан Эрдньла күүндвидн.

Хальмг Таңһчин өдрт нерәдәд Элстд академическ көгҗмин ик байр болв. Алдр теегтән нерәдсн магталан дуучнр, көгҗмчнр, сойлын көдләчнр авъяс болҗ тохрсн концертдән хамцулна. Эн җил көгҗмин дееҗән Хальмгин билгтнр дөрвдгч кемдән төрскн һазртан нерәдв.