А.Амр-Санана нертә Келн-улсин дегтрин саңд Хальмг улсин бичәч Бадмин Алексейин 100 җилин өөнд нерәдсн санлын керг-үүлдвр болв. Хальмг улсин урн үгин зокъялд зөвтә тәвцән орулсн бичәчин, олна үүлдәчин төрскн келндән йир хару бәәсн төрскнч седклтә сегәтин үүлдврин тускар болсн ик күүндврт бичәчнр, номтнр, багшнр, оютнр, сурһульчнр орлцв.

Хальмг Таңһчин сойлын болн оюни җирһлд ончта нег йовдл сән авъяс болҗ батрҗана. Тернь бурхн-шаҗна һурвн эрдньд нерәдсн көгҗмин белг. Таңһчд эн керг-үүлдвр зурһадгч кемдән кегдхмн. Һаха сарин 21-д Элстд Хальмгин көгҗмчнр, артистнр, дуучнр болн эврә сән дурар орлцх олн улс негдәд, көгҗмин дееҗән бурхн-шаҗнд нерәдхмн.

Хальмг урн үгин делгрлтин төрт оньган тусхахла, Хальмг улсин бичәч Бадмин Алексейин тускар келлго бәәҗ болшго. Цагин йовудт, шорад даргдлго умшачнрин оньгт бәәдг үүдәврмүдиг үүдәсн түүрвәчин 100 җилин өөн эн җил күцҗәнә. Хальмг урн үгин девшлтд, сойлын делгрлтд Алексей Балдуевич орулсн тәвцнь баһ биш. Бичәч болн сойлын, олна үүлдәч болад, Бадмин Алексей күцәсн тоотынь энүнә күндтә нернь йир сәәнәр медүлҗәнә. Алексей Балдуевич - Хальмг улсин бичәч, О.И. Городовиковин нертә Хальмг АССР-ин шаңһа мөрән лауреат , Әрәсән бичәчнрин Ниицәнә гешүн, Әрәсән Федерацин сойлын ачта көдләч, Төрскән харсгч Алдр дәәнә ветеран, Хальмг Таңһчин ачта иргн, Баһ Дөрвдә района күндтә күн мөн.

Бичкдүдин наадд тәвдг театрмудын наадм бүрдәх шиидвр Басңга Баатрин нертә Келн-улсин театр кесг җил хооран шиидсмн. Тер шиидврән күцәһәд, Хальмг театр ода дөрвдгч кемдән «Кеедә» гидг наадмд талдан һазрин театрмуд дуудҗ, театральн ик байр бүрдәҗәнә. Бичкдүдиг театрла баһ настаһаснь авн таньлдулсн деерән эн наадм улс хоорндк залһлдаг батлҗ, театрин дөңгәр үүдәгч нөкцл батлҗ, Әрәсән театральн үүлдәчнр дунд ик тааслт олҗана.

Хальмг Таңһчин «Бамб цецг» ансамбль Моңһлд болсн нүүдл улсин нарт-делкән наадмд орлцв. Эн ик нәр-нааднд хальмг ансамбль хойрдад орлцҗана. Эн җилә наадмд Азин, Европин, Өмн үзгин Африкин 12 орн-нутгин коллективс ирҗ, билг-эрдмән үзүлв.

Басңга Баатрин нертә Келн-улсин драмин театр белдҗ тәвсн «Горе от ума» гидг наадн «Золотая маска» гидг Әрәсән келн-улсин театрин мөрән төлә марһана түрүн шүүвриг давҗ һарв. 2023-2024 җилин марһана йовудт «Соискатель» гидг нерәдлһ авв. Марһана шүүврин девсңгүд цааранднь давҗана. Ода шинҗллтин хүүвин гешүд наадыг хәләснә дару шүүврин йовуд йилһхмн.

Әәдрхнә Кремлин өөр А. Цебековин нертә шаңһа хор «Русалка» гидг опериг үзүлв. «Каспийские сезоны» гидг классическ билг-эрдмин наадмин кемҗәнд эн керг-үүлдвр күцәгдв.

Хальмг бииһин» «Өөрднр» театр регионмуд хоорндк үүдәгч XIII наадмд орлцв. «Русское поле» гисн нерәдлһтәһәр болсн тер наадм Әрәсән цуг балһсдар болсмн.

Н. Пальмовин нертә Келн-улсин музейд дарани һәәхүл көдлмшән эклв. Әрәсән ачта зурач Николай Шиняевин 75 җилин өөнд болн терүнә үүдәгч үүлдврин 50 җилин өөнд тер һәәхүл нерәдгдҗәнә. «Теегин туск частр» гиҗ нерәдсн һәәхүлд дүрслүллһнә эрдмин олн-зүсн янзар зургдсн 70 һар үүдәвр үзүлгдҗәнә.
Хальмг Таңһчин залврин ахлачин негдгч дарук Цернә Эрднь зурачиг өөнләнь йөрәһәд, үүдәгч үүлдвртнь күцәмҗ дурдад, «Хальмг Таңһчин күндтә иргн» гидг өөдән нер зүүлһснә туск һашгинь бәрүлҗ өгв (зургт).

Цергә шишлң керг-үүлдвр эклснәс авн мана орн-нутгин улс түрүн зергләнд әмән әрвллго йовсн салдсмудыг дөңнҗ, ирлцңгү тусан күргәд бәәнә. Буйнч седклтә әмтн, арһлачнр, эгл улс чигн нег һазра цергчнриг керглгдҗәдг тоотар даңгин теткнә. Олна кергин төлә цуһар шунмһаһар орлцҗ йовна.