Õàëüìã Òàœº÷èí óëñèí àðòèñò Âëàäèìèð Áàçûðîâ šèðí šèë³ ´´í³í òåìäãëš³í³. Îëí šèëèí òóðøàðò Õàëüìã äðàìàòè÷åñê òåàòðò ýí öåðãëš éîâíà. 1974 šèëä òåàòðò èðš ê´äëñí öàãàñ àâí Âëàäèìèð ñîíüí ýí èñêóññòâëà íàñí-šèðºë³í çàëºâ. Òåàòð ÷èãí ýí¢í³ áèëãèí äåëãðëòä òóñëš, îëí šèë ºîëëã÷ àêòåð áîëš ¢¢ëäõäíü ñ³í òààëòà áîëâ. Ýäí³ äóðí õîéð õàëõäíü åâ³ëò³ áîëñíü èë. Âëàäèìèð òåàòðò èðñí³ñ àâí ýí êåðãò äóðàí ´ãñí, òåàòð áîëõëà áèëãíü ê¢öö êåâ³ð ÿíçëš, îëíà í¢¢ðò ºàðõäíü õ´âò³ òààëòà áîëâ.

Èšëèí ê´â³º³ð í¢¢š éîâñí õàëüìã óëñ äóíä šàœºð÷ Ýýë³í Îâëàí íåðí èê òîîìñðòà á³³ñìí. Šàœºð÷èã ñîœñõàð èê õîë ºàçðàñ ³ìòí èðäã á³³ñìí. Ýýëÿí Îâëà ¢âëèí óò ñ´´íè äóóñí "Šàœºð" êåë³ä, ´ð ö³³ëºäã á³³ñìí. Áèëã³ðí íåð³í ì´œêð¢ëñí šàœºð÷ Ýýë³í Îâëàã ýíäð ÷èãí èê-áຠóãà ìåäí³. Íåðò³ šàœºð÷ 160 šèë õîîðàí Èê-Áóõñ ³³ìã³ õîîíóä àðâíà ò´ðëä Áàãø-Ýýš ãèäã ºàçðò ò´ðñìí. Îêòÿáðüñê ðàéîíà Èê-Áóõñ ñåë³í³ ³ìòí ´äã³ öàã ê¢ðòë àëäð ´âê³í ìàðòë óãà á³³öõ³í³.

Ìàé ñàðèí 26-ä ïðàâèòåëüñòâèí Ãåðèí èê çàëä õàëüìã êåëí³ ôîðóì áîëâ. Ýíä õàëüìã êåëí³ áàãøíð, Õàëüìã ãîñóíèâåðñèòåòèí ñïåöèàëèñòíð, îëíà îðãàíèçàöñèí ýë÷íð öóãëðâ. Ò¢ð¢ë³ä Áóðõí Áàãøèí Àëòí ñ¢ìèí ëàìíð õàëüìãàºàð íîì óìøâ, ä³ê³ä Öóòõëœ õóðëä õàëüìã êåëí³ êóðñìóä ÿºš ¢¢ëäš³õèí òóñêàð êåëš ´ãâ.

"Ñîâðåìåííàÿ ëèòåðàòóðà íàðîäîâ Ðîññèè. Ïîýçèÿ" ãèäã äåãòð ýí šèëèí õàâðàð áàðàñ ºàðâ. ²ð³ñ³í ø¢ëã÷íðèí ñ³í ãèñí ¢¢ä³âðì¢ä îðñí ýí õóðàœºó éèð ñîíüí. Õàëüìã óëñèí ø¢ëã÷íð Šèìáèí Àíäðåéèí, Íóóðà Âëàäèìèðèí, Ýëüäø³ Ýðäíèí, Õàëüìãèí áè÷³÷íðèí Íèèö³í³ àõëà÷, ²ð³ñ³í æóðíàëèñòíðèí Íèèö³í³ ãåø¢í Ñàíšèí Íèêîëàéèí, ø¢ëã÷ Ðàèñà Øóðãàíîâàí ø¢ëã¢ä èê ÷èíðò³ ýí õóðàœºóä îðâ.

Ìàíà îðí-íóòãò šèë áîëºí ìàé ñàðèí 27-ä áèáëèîòåê¢äèí Öóã³ð³ñ³í ¥äð òåìäãëãäí³. Óðäíü ÐÔ-í Ïðåçèäåíòèí ¢¢ëä á³³ñí Áîðèñ Åëüöèí 1995 šèëä ýâð³ ç³ðëã³ð ýí áàéð áàòëëà. "… ²ð³ñ³í áèáëèîòåê¢ä Ò´ðñêí³ óëñèí ãåã³ðëòä, íîìèí, ñîéëûí ´ðãšëòä èê ò³âö³í îðóëñìí. Ýäí³ ¢¢ëäâð îáùåñòâä, óëñèí á³³äë-šèðºë ÿñðóëëºíä öààðàíäíü ÷èãí èê ÷èíðò³ áîëí òóñòà áîëõ", - ãèš ç³ðëãò êåëãäš³í³.

Çóí šèë õîîðàí ²ð³ñ³í ãîñóäàðñòâèí òóóšä îðñí ýðêí ÷èíðò³ õ¢âðëòñ áîëñìí. Õóó÷í öàãà éîñíà òîãòàö õîëüâðàä, øèí éîñí òîãòàãäàä, øèí õ³ë³öò³ ê¢ ñó𺚠á¢ðä³ëºí³ äåâñœ ýêë³ä, 74 šèëèí òóðøàðò ³ìòí³ óõàºèíü ñîëüëºàð èê ê¢÷ëëò êåãäš éîâëà. Òåð ó÷ðàð ýí 2017 šèë îðí-íóòãèí ÷èãí, òåð ìåò ìàíà òàœº÷èí òóóšä ÷èãí èê òåìäãò³ šèë áîëšàíà. Áîëüøåâèê¢äèí éîñí áàòðñí öàãàñ àâí ýêë³ä, áóðõí-øàšèã óóðóëëºàð, õóðëìóäûã óãà êå뺳ð, òåð¢íä öåðãëš³ñí ³ìòèã öààšëà õàðºóëëºàð àðäíü îðñí ê´äëìø êåãäñìí.

Ãàçåò áîëíó, ñåäê¢ë áîëíó ýâð³ îëí ò¢¢ðâ³÷íðò³. Ò¢¢øëš ìàíà ãàçåòèí çóí šèëèí éîâóäò îëí óìøà÷íðèí äóíä áàñ ò¢¢ðâ³÷íð áຠáèø á³³ñìí. Øêîëä ñóð÷àõ ñóðºóëü÷íðàñ àâí áóóðë ¢ñò³ ààâíð-ýýšíð ýäí³ çåðãë³íä éîâñìí.

"Ýðíš³í³ Êîíñòàíòèí³ ¢¢ä³ëòèí ñåäâ áîëí ò´ðë 碢ëèí îíö" - èèì íåð³äëºò³ ñóðºóëèí ä´œöë áàðàñ ºàðñí á³³í³. ²ð³ñ³í Ôåäåðàöèí ñóðºóëü-ýðäìèí áîëí íîìèí ìèíèñòåðñòâèí, Äååä ñóðºóëèí Ôåäåðàëüí ãîñóäàðñòâåíí áþäæåòí ñóðºóëèí ó÷ðåæäåíÿ - Á. Ãîðîäîâèêîâèí íåðò³ Õàëüìã ãîñóíèâåðñèòåòèí êåìš³íä ýí äåãòð äàâñí šèë áàðëãäš ºàðâ. Äååä ñóðºóëèí áàãøíð Ì. Ëèäæèåâ áîëí Ë. Ëèäæèåâà ä´œöëèã áåëäš äèãëñìí.

À.Àìóð-Ñàíàíà íåðò³ Êåëí-óëñèí áèáëèîòåêä ñîíüí êåðã-¢¢ëäâðì¢ä ´äð áîëºí áîëíà. Òèèì íåã õàðºëò øèäð áîëâ. Òåðíü Öàºàí-Íóð ñåë³í³ ê¢í, ýâð³ äóðàð çóðà÷ áîëš
¢¢ëäš éîâñí Åãîð Ìèíòÿåâä íåð³äãäâ. Öàºàí-Íóð ñåë³íä ´ñš áîññí, ýí ñåë³íä³í ñ¢ë ³ìñõë ê¢ðòë³í á³³ñí Åãîð Ìèíòÿåâèã îäà ê¢ðòë ò´ðñêí ºàçðòíü òîäëíà. Òèèãëãî ÷èãí á³³øãî þìí. Þœãàä ãèõë³, ´ðê-á¢ë áîëºíä áèëãò³ ýí ê¢¢í³ ºàðàð çóðãäñí çóðãóä á³³í³. Êåä¢ ´ðê šèðºëèí õààëºä îðšàõ öàãòàí õ¢ðì³í ýí¢í³ çóðñí çóðãóäàð êååð¢ëñí áîëõ?!

Õàëüìã ö³ - ìàíà óëñèí õàìãèí äóðòà óíäí. Òåã³ä ÷èãí òàœº÷ä õàëüìã ö³³ºèí áàéð òåìäãëãäí³. ²ð³ñ³í Ôåäåðàöèí ñóðºóëü-ýðäìèí éè뺳í ñ³í ê´äë³÷, Õàëüìã Òàœº÷èí à÷òà àðòèñò Ñåðãåé Ãó÷èíîâè÷ Ìó÷èðÿåâ ýí ñ³í ñåäâ³ð òàòëà.