Одахн Элстд поштын һоллгч әңгин герин эрс деер таңһчин залһлдана халхин делгрлтд ик тәвцән орулсн Хальмгин улсин эдл-ахун ачта көдләч Бембин Александрт санлын самбр секгдв.

Пүрвә болн басң өдрмүдт шар шаҗна нарт-делкән ик хургин көдлмш цаарандан болв. Терүнә йовудт соньн харһлтс, «төгрг ширәс», сүүрмүд болв, тер мет чинртә бооцас батлгдв.

Cән авъяст тохрсар хулһн сарин 1-д цуг нарт-делкәд медәтнрин Өдр темдглнә. Эн сән өдриг мана орн-нутгт 1992 җиләс авн темдглдг болв, эн өдр бидн мана аав-ээҗнрин ач-тус хәрүлҗ, белгән нерәдҗ, тедндән золһҗ однавидн. Әрәсән селән-балһсн болһнд медәтнрт нерәдгдсн керг-үүлдврмүд болна, күч-көлсч бүрдәцст хамдан көдлҗ йовсн ах үүрмүдән дуудҗ харһлтс бүрдәгднә.

Һаха сарин 27-д, шар шаҗна хург болҗасн хойрдгч өдрлә Хальмг ик сурһульд «Шар шаҗна сойл – утх-зокъял, билг-эрдм, архитектур» гидг нертә сүүр болв. Түүнә көдлмшиг Санкт- Петербургин ик сурһулин профессор Анатолий Алексеев-Апраксин һардв. Эн күүндврт кесг номтнр, орн-нутгудын элчллтсин элчнр орлцҗ соньн илдкл кев. Тер тоод Шри Ланка орн-нутгин элчллтин селвгч Пубудини Михирави Диссанаяки шажна кезәңк хурлмудын, тедн кезә тосхгдсинь болн теднә архитектурин тускар келҗ өгәд, дигтә цәәлһв. Шри-Ланка хамгин түрүнд Бурхн-багшин ном делгрҗәсн орн-нутгудын негнь болҗана, тенд архитектурин кесг бумбс, кезәңк хурлмуд бәәнә гиҗ селвгч келв. Хальмг Таңһчла кесг халхин нөкцлт делгрүлхәр эдн белн бәәнә.

Һаха сарин 27-д Хальмг ик сурһулин ул деер вузмудын негдлтин сүүр болв. Энүг хальмг вузин һардач Салан Бадм һардв.

Намрин түрүн сарин һурвн өдр Хальмгин тууҗд мөңкинд орв. Бурхн Багшин номин евәлд давсн эн өдрмүдт мартгдшго олн йовдлмуд учрв.

Һаха сарин 25-д Төрскән харсгч Алдр дәәнә ветеран, Б.Б.Городовиковин орденәр ачлгдсн, зун хавр тоссн Петр Леонтьевиг ончта өөнләнь йөрәлһнә керг-үүлдвр болв. Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату, залврин ахлач Босхмҗин Гилән, залврин гешүд, зөв-йос харлһна бүрдәцсин һардачнр, таңһчин райодын толһачнр, олна болн баһчудын бүрдәцсин элчнр ик наста көгшәг йөрәв.

Урҗ өдр Элстд 35 орн-нутгин элчнрин орлцлһтаһар шар шаҗна нарт-делкән ик хург байрин бәәдлд секгдв. Әрәсән залврин Ахлачин дарук Дмитрий Чернышенко, Хальмгин Толһач Хаска Бату, ахнр-дүүнр болҗадг Бурять, Тыва Республикүдин толһачнр Алексей Цыденов болн Владислав Ховалыг керг-үүлдврт орлцв.

Элстд һаха сарин 25-д шар шаҗна нарт-делкән ик хург эклв. Шар шаҗнд шүтдг әмтнә күчинь хамцулҗ һазр деерк җирһлин таалыг ясрулҗ, сойлынь делгрүлҗ, хоорндан нөкцлтән өргҗүлҗ, дамшлтарн хувалцх төрмүд ик хургт тәвгдҗәнә. Эндрк өдрин чинвртә бәәдлин таалд тиим хәләц ик чинр зүүҗәнә.

«Эрднин экн цагт һарсн
Эн олн бурхдын шаҗн делгрх цагт һарсн
Тәк Зула хаани үлдл
Таңсг Бумб хаани ач,
Үзң алдр хаани көвүн